Η ελληνική κίνηση στην ΕΕ ήταν η ενδεδειγμένη, για την ανατολική Μεσόγειο δεν θα μπορούσε να υπάρξει στρατιωτική κινητοποίηση, θα ήταν αλλιώς για το Καστελλόριζο, εκτίμησε ο καθηγητής διεθνών σχέσεων Σωτήρης Ρούσσος μιλώντας Στο Κόκκινο και τους Βαγγέλη Καραγεώργο και Δημήτρη Κουκλουμπέρη.
Η τρέχουσα κατάσταση κατά τον κ. Ρούσσο «δεν είναι μία "κανονική" προκλητική κατάσταση της Τουρκίας, μία ρουτίνα, έχει "ανέβει πίστα" στην προσπάθεια δημιουργίας τετελεσμένων στην ΑΟΖ της Κύπρου, προσπαθεί να γκριζάρει τις περιοχές αυτές ώστε κράτη και εταιρείες να το σκέφτονται διπλά και τριπλά να κάνουν έρευνες ή να επενδύσουν, αν δεν έχουν ζητήσει έγκριση της Τουρκίας. Περί αυτού πρόκειται». Προσέθεσε ότι σε δεύτερο επίπεδο, «"τεστάρει" και το κατά πόσο οι συνεργασίες στην περιοχή (Ελλάδας, Ισραήλ, Κύπρου, αλλά και ΗΠΑ) είναι έτοιμες να αποτρέψουν τέτοια ενδεχόμενα».
Η κατάσταση «είναι επικίνδυνη, γιατί κάθε προσπάθεια που θέτει σε κίνδυνο τα κυριαρχικά δικαιώματα μίας χώρας, την ΑΟΖ, θα μπορούσε υπό συγκεκριμένες συνθήκες, να οδηγήσει σε αναμέτρηση στρατιωτικού χαρακτήρα. Όχι απαραιτήτως σύγκρουση, αλλά συγκέντρωση δυνάμεων σε μία περιοχή», όπως σημείωσε. Η Άγκυρα κατά τον ίδιο εκτιμά ότι θα είναι υποτονική η έμπρακτη αντίδραση των ΗΠΑ και επιλέγει μία κίνηση χαμηλού ρίσκου, εκτιμώντας ότι είναι μικρή η πιθανότητα σκληρής απάντησης από πλευράς ΗΠΑ ή άλλων. «Τις περισσότερες φορές η Άγκυρα δρα εκ του ασφαλούς, μόνο τότε κινείται επιχειρησιακά, βάζει δυνάμεις, γεωτρύπανα, κτλ.», όπως είπε.
Η διεθνής κοινότητα λέει ότι πρόκειται για παράνομη κίνηση, ότι δεν θα αναγνωριστεί, ότι καταστρατηγεί τα δικαιώματα της Κύπρου, αλλά, συνέχισε ο κ. Ρούσσος, αν γίνει μία-δύο φορές, μία πετρελαϊκή θα το σκεφτεί να επιχειρήσει στην περιοχή, στο συγκεκριμένο ή διπλανά οικόπεδα της κυπριακής ΑΟΖ και αυτό «ουδετεροποιεί», εξουδετερώνει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου. «Όπου βάζεις ερωτηματικό, χαλάει η ιδιοκτησία», όπως είπε χαρακτηριστικά.
Από την άλλη, εκτίμησε ότι «η Ελλάδα δεν μπορεί να επιχειρήσει στρατιωτικά στην περιοχή. Αν ήταν το Καστελλόριζο, πιθανότατα να είχαμε άλλου τύπου απάντηση της Ελλάδας, αλλά στην εκεί περιοχή νομίζω ότι επιχειρησιακά δεν μπορεί να ενισχύσει αποτελεσματικά την Κύπρο. Αυτή την στιγμή οι δυνάμεις μας είναι τέτοιες, τόσες, έτσι κατανεμηνένες και καταπονημένες από την περίοδο της κρίσης ... το να τοποθετήσουμε πλοία που θα πρέπει να κάνουν ελιγμούς πολεμικού χαρακτήρα στα ανοιχτά της Μεσογείου είναι λίγο δύσκολο. Όχι αδύνατο, αλλά αδύνατο, χωρίς αεροπορική κάλυψη ... θα έπρεπε να μεταφέρουμε αεροπλάνα μας στις βάσεις της Κύπρου ... είναι μία άλλη επιχειρησιακή κατάσταση, που θα την κλιμάκωνε περισσότερο και θα έλεγε ότι στο πίσω μέρος του μυαλού μας έχουμε και την περίπτωση της σύγκρουσης, όχι μόνο η ελληνική κυβέρνηση, αλλά συνολικά η πολιτική ηγεσία».
Οι κινήσεις της ελληνικής κυβέρνησης προς την ΕΕ ήταν οι ενδεδειγμένες. Στη συνέχεια θα έπρεπε, με την βοήθεια των Αμερικανών -εάν και εφόσον είναι στην δική μας πλευρά- να κινηθεί το πράγμα και προς το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, αλλά αυτό θέλει μεγαλύτερη προετοιμασία.
Σε κάθε περίπτωση, «δεν πρέπει το θέμα να παραμείνει ως διμερές "Κυπροτουρκικό" ή "ελληνικό/ελληνοκυπριακό και τουρκικό", θα πρέπει να γίνει διεθνές και ευρωπαϊκό, έτσι πρέπει να τίθεται», τόνισε ο κ. Ρούσσος.
Υποβάθμισε πάντως την προσδοκία μίας απόφασης της ΕΕ που να περιλαμβάνει και οικονομικές κυρώσεις προς την Τουρκία. «Δεν θα το έχουμε, υπάρχουν χώρες με τεράστια οικονομικά συμφέροντα ... όπως η Γερμανία, με εκατοντάδες δισεκατομμύρια άνοιγμα στην Τουρκία, δεν θα τα υπονομεύσει», όπως εκτίμησε.
