Το μεσημέρι της Δευτέρας 5/2 ξεκίνησε η συζήτηση του σχεδίου νόμου για την ισότητα στον πολιτικό γάμο που έφερε στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής ο Υπουργός Επικρατείας Άκης Σκέρτσος.
Έτσι, έστω και με σημαντική καθυστέρηση, αναμένεται και στη χώρα μας η νομική κατοχύρωση της ισότητας στον γάμο και την τεκνοθεσία ανεξαρτήτως φύλου. Υπενθυμίιζουμε ότι, ήδη από το 2022, ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ είχε καταθέσει μια ολοκληρωμένη, προωθημένη πρόταση νόμου για ισότητα στον γάμο ανεξαρτήτως φύλου, χωρίς τα ελλείματα του νομοσχεδίου της κυβέρνησης Μητσοτάκγ, όπως είναι ο αποκλεισμός των ΛΟΑΤΚΙ ζευγαριών από την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή και την παρένθετη κύηση.
Άδεια τα έδρανα της ΝΔ - Μίλησε μόνο ένας «γαλάζιος» βουλευτής
Μετά το πέρας του κύκλου τοποθετήσεων εισηγητών και ειδικών αγορητών, δέκα βουλευτές ζήτησαν να μιλήσουν και από τη ΝΔ ήταν μόνο ο Γ. Σταμάτης.
Παράλληλα, ελάχιστοι βουλευτές της πλειοψηφίας βρίσκονταν στην αίθουσα, γεγονός που αποτυπώνει την προθυμία των μελών της «γαλάζιας» Κ.Ο. να υπερασπιστούν το υπό συζήτηση σχέδιο νόμου
Πως τοποθετήθηκαν τα κόμματα - Κριτική για ελλείψεις στον νομοσχέδιο από την αντιπολίτευση
Συρεγγέλα: Ρυθμίζουμε μία υπάρχουσα κατάσταση
Η εισηγήτρια της Ν.Δ. Μαρία Συρεγγέλα τόνισε ότι το νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο αποτελεί ακόμα μία μεταρρυθμιστική τομή της κυβέρνησης Μητσοτάκη και ότι με την ψήφισή του η Ελλάδα καθίσταται η 37η χώρα που την εισάγει στο εθνικό δίκαιο.
Κατά την εισήγησή της η κ. Συρεγγέλα διευκρίνισε «τι κάνει και τι δεν κάνει» το σχέδιο νόμου και ως προς την πρώτη ενότητα των σημείων που ρυθμίζει σημείωσε ότι: Πρώτον, εισάγει την ισότητα στον πολιτικό γάμο, δηλαδή πρόσβαση στον θεσμό του πολιτικού γάμου για όλους τους Έλληνες πολίτες, χωρίς διακρίσεις, και ανεξαρτήτως σεξουαλικού προσανατολισμού, και δεύτερον, προστατεύει τα συμφέροντα των παιδιών ρυθμίζοντας ζητήματα οικογενειακού δικαίου σε οικογένειες ομόφυλων ζευγαριών.
Ως προς τα σημεία που δεν υπεισέρχεται το σχέδιο νόμου, η εισηγήτρια της ΝΔ κατέστησε σαφές ότι το σχέδιο νόμου δεν επεκτείνει το δικαίωμα της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και την παρένθετη μητρότητα στα ζευγάρια ανδρών και δεν κάνει καμία αναφορά σε «γονέα 1» ή «γονέα 2», «αφού για εμάς ξεκάθαρα γονιός σήμαινε, σημαίνει και θα σημαίνει μόνο πατέρας και μητέρα», όπως είπε.
«Τι είναι, όμως, τελικά αυτό που μας προβληματίζει τόσο; Το ότι πλέον εάν ένα παιδί ανατρέφεται από ομόφυλο ζευγάρι και πεθάνει ο αναγνωρισμένος γονέας, το παιδί δεν θα πάει σε ίδρυμα ή σε μακρινούς συγγενείς, όπως γίνεται σήμερα, αλλά θα παραμείνει στην οικογένειά του, με τον άνθρωπο που για το παιδί είναι ο άλλος γονέας του, αλλά για τον νόμο και την κοινωνία σήμερα είναι αόρατος;», διερωτήθηκε και συνέχισε θέτοντας τα ερωτήματα τα οποία και απαντά το νομοθέτημα: «Δεν πρέπει όταν ένα παιδί ζει με ένα ομόφυλο ζευγάρι και πεθάνει ο μη αναγνωρισμένος (μέχρι σήμερα) γονέας, το παιδί να μην στερηθεί τα κληρονομικά δικαιώματά του; Όταν ένα παιδί ζει με ομόφυλο ζευγάρι, δεν θα πρέπει ο μη αναγνωρισμένος (μέχρι σήμερα) γονέας να νομιμοποιείται να πάρει αποφάσεις για την εκπαίδευση και για την υγεία του, να μπορεί να το φροντίσει εάν μπει στο νοσοκομείο; Όταν ένα παιδί ζει με ομόφυλο ζευγάρι και το ζευγάρι χωρίσει, δεν θα πρέπει ο μη αναγνωρισμένος (μέχρι σήμερα) γονέας να έχει υποχρέωση διατροφής για το παιδί και να μπορεί να συμμετέχει στην ανατροφή του;».
«Γιατί αυτές τις έννομες σχέσεις και αυτές τις καταστάσεις, που υπάρχουν στην κοινωνία μας, αποσκοπεί να ρυθμίσει το νομοσχέδιο», πρόσθεσε η κ. Συρεγγέλα.
«Με το παρόν νομοσχέδιο ρυθμίζουμε μία υπάρχουσα κατάσταση. Θέτουμε ένα πλαίσιο, ένα προστατευτικό δίχτυ κυρίως για τα παιδιά. Ένας άντρας ή μία γυναίκα μπορούν κατά μόνας να υιοθετήσουν. Και μπορούν να συζούν ή να κάνουν σύμφωνο συμβίωσης με όποιον ή όποια θέλουν και να μεγαλώσουν μαζί το παιδί. Επομένως, εμείς τώρα σηκώνουμε το χαλί, βγάζουμε αυτήν τη θολή κατάσταση στην επιφάνεια και θεσμοθετούμε έχοντας ως θεμέλια της συζήτησης την ισότητα των πολιτών και την προστασία των παιδιών», υπογράμμισε η εισηγήτρια της ΝΔ
Έλενα Ακρίτα: Γάμος ανεξαρτήτως φύλου, δικαίωμα στην παρένθετη κύηση
Η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Έλενα Ακρίτα ανέφερε ότι στο νομοσχέδιο υπάρχουν σημεία που αν δεν βελτιωθούν θα προκαλέσουν δικαστικές διαμάχες και εν τέλει την ανάγκη μίας νέας νομοθετικής διόρθωσης, διότι «όσοι βλάπτονται, θα πάνε στο δικαστήριο και θα δικαιωθούν».
Κάθε αναφορά σε ομόφυλα ζευγάρια ή πρόσωπα του ιδίου φύλου εισάγει νέα ζητήματα σεξισμού παραβλέποντας τα δεδομένα που ήδη ο νόμος 4491/2017 έχει επιλύσει, όπως σημειώνει ο ΣΥΡΙΖΑ και προτείνει να αντικατασταθεί κάθε αναφορά σε «ομόφυλα» με την έκφραση «πρόσωπα ανεξαρτήτως φύλου».
Το δεύτερο σημείο αφορά την απόφαση της κυβέρνησης να φέρει το νομοσχέδιο χωρίς να δίνει τη δυνατότητα σε ζευγάρια ανδρών να καταφύγουν στην ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, μέσω της παρένθετης κύησης. Για τον ΣΥΡΙΖΑ, αυτό αποτελεί ξεκάθαρη διάκριση και έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το άρθρο 4 του Συντάγματος, το οποίο λέει ότι οι Έλληνες και οι Ελληνίδες είναι ίσοι έναντι του νόμου. «Για ποιο λόγο ένα ζευγάρι, με το δικό σας νόμο, θα μπορεί να αποκτήσει παιδιά στο εξωτερικό, με υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, μέσω της παρένθετης κύησης, αλλά δεν μπορεί να το κάνει αυτό στην Ελλάδα;», σημείωσε η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ.
Επίσης, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης καλεί την κυβέρνηση να διευκρινίσει, στην πορεία της συζήτησης, πρώτον, αν θα απαλείψει τον όρο «ομόφυλα» από το νομοσχέδιο και τον αντικαταστήσει από «τα ζευγάρια ανεξαρτήτως φύλου» και αν θα απαλειφθεί η ανάγκη «αυτοανακήρυξης προσώπων, ως ετερόφυλα ή ομόφυλα».
Δεύτερον, επιβάλλεται η ρύθμιση ζητημάτων τέκνων όταν οι γονείς, είτε ανάδοχοι είτε φυσικοί ή θετοί, αλλάζουν τη δική τους έμφυλη ταυτότητα. Όμως όταν πηγαίνουν στο ληξιαρχείο και επικαιροποιούν τα στοιχεία τους, θα πρέπει να μη διαταραχθεί η σχέση που ήδη έχουν με τα παιδιά τους (άρθρο 5), συνεπώς η κυβέρνηση πρέπει να εξηγήσει τι θα κάνει με αυτό. Τρίτον, επιβάλλεται ρητή διάταξη εξίσωσης σε κάθε σχέση ασφάλισης, κοινωνικής μέριμνας, και κοινές φορολογικές δηλώσεις. Η κυβέρνηση πρέπει να διευκρινίσει πώς θα χειριστεί τη συγκεκριμένη διάταξη. Τέταρτον, επιβάλλεται ρητή μνεία εφαρμογής των δικονομικών διατάξεων, όπως για παράδειγμα η προνομιούχος θέση μάρτυρα συζύγου, για κάθε έγγαμο ζευγάρι. Και σε αυτό το ζήτημα η κυβέρνηση πρέπει να απαντήσει πώς θα το χειριστεί.
«Ο ΣΥΡΙΖΑ, από το 2022 είχε καταθέσει πρόταση νόμου για την ισότητα και για όλα τα δικαιώματα που απορρέουν από αυτό. Μια πρόταση προωθημένη που εντάσσεται στον πυρήνα της ευρωπαϊκής πολιτικής. Σε αντίθεση, δυστυχώς, με το νομοσχέδιο της κυβέρνησης, η άρση διακρίσεων, λόγω φύλου, στο οικογενειακό δίκαιο αποτελεί για τον ΣΥΡΙΖΑ τη φυσική συνέχεια μιας δέσμης μεταρρυθμίσεων που έγινε την τετραετία 2015-2019», τόνισε η κ. Ακρίτα και πρόσθεσε ότι οι νομοθετικές παρεμβάσεις του ΣΥΡΙΖΑ ήταν παρεμβάσεις συμπερίληψης, βελτίωσαν τη ζωή πολιτών και έγιναν καταλύτης ωρίμανσης της κοινωνίας.
«Σήμερα, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας φέρνει μια έστω και ατελή, έστω και σε ορισμένα σημεία της πρόδηλα προβληματική ρύθμιση για τα δικαιώματα στον γάμο», επισήμανε η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία πάντως σημείωσε ότι έστω και με σημαντική καθυστέρηση, η νομική κατοχύρωση στην ισότητα στον γάμο αποτελεί σημαντική αλλαγή στη χώρα μας. «Το σημαντικότερο στη συζήτηση είναι να ανταποκριθούμε στα αιτήματα για ισότητα και να δημιουργήσουμε τις κατάλληλες συνθήκες συμπερίληψης», υπογράμμισε η κ. Ακρίτα.
Χρηστίδης: Το ΠΑΣΟΚ–ΚΙΝ.ΑΛΛ. θα σταθεί στο ύψος των περιστάσεων
«Η ελληνική οικογένεια δεν απειλείται, όπως κάποιοι λένε για να κερδίσουν λίγες ψήφους, από την ισότητα στον πολιτικό γάμο. Η ελληνική οικογένεια και το μέλλον των νέων ανθρώπων απειλείται από τις εκάστοτε κυβερνητικές πολιτικές», τόνισε ο ειδικός αγορητής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛΛ., Παύλος Χρηστίδης, ο οποίος, δίνοντας το στίγμα της θέσης του κόμματός του στο νομοσχέδιο για την ισότητα στον πολιτικό γάμο, ξεκαθάρισε ότι το ΠΑΣΟΚ «θα σταθεί στο ύψος των περιστάσεων» ανεξαρτήτως των λόγων που οδήγησαν την κυβέρνηση να πάρει τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία.
Ο κ. Χρηστίδης άσκησε κριτική στην κυβέρνηση, στην οποία καταλόγισε ευθύνες «για τον διχασμό που επικρατεί στην κοινή γνώμη» και υποστήριξε ότι το νομοσχέδιο δεν προέκυψε ως μια συνειδητή επιλογή της κυβέρνησης να επιλύσει ένα σημαντικό πρόβλημα υφιστάμενων διακρίσεων λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού, αλλά ως μια προσπάθεια του επικοινωνιακού επιτελείου τής κυβέρνησης να παρουσιάσουν τον κ. Μητσοτάκη ως προοδευτικό και υπέρμαχο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων πολιτικό.
Σε κάθε, όμως, περίπτωση, όπως είπε ο κ. Χρηστίδης, το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛΛ. θεωρεί υποχρέωσή του να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να διακηρύξει ότι «είμαστε όλοι υποχρεωμένοι να σεβόμαστε το Σύνταγμα που επιβάλλει χωρίς εξαιρέσεις τον απόλυτο σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα, μεταξύ των οποίων είναι η ισότητα και οποιαδήποτε απαγόρευση, διακρίσεις λόγω φύλου, φυλής ή σεξουαλικού προσανατολισμού».
Ακόμη ο ειδικός αγορητής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛΛ. τόνισε ότι κανείς δεν μπορεί να επιβάλει σε μία θρησκεία τι θα αναγνωρίζει και τι όχι ως γάμο, και καμία θρησκεία δεν μπορεί να επιβάλει σε ένα σύγχρονο κράτος τι θα αναγνωρίζει και τι όχι ως πολιτικό γάμο, ξεκαθαρίζοντας πως η μόνη διάκριση και απαγόρευση που είναι θεμιτή και οφείλουμε να διατηρήσουμε είναι η απαγόρευση τέλεσης γάμου, προφανώς ανάμεσα σε ανηλίκους.
Σημείωσε επίσης ότι η πλειοψηφία των οικογενειών είναι πράγματι παραδοσιακές, αλλά υπάρχουν οικογένειες με έναν μόνο γονέα, υπάρχουν οικογένειες χωρίς παιδιά, υπάρχουν ήδη οικογένειες ομόφυλων ζευγαριών με ή χωρίς παιδιά και υπάρχουν και παιδιά που ανήκουν σε παραπάνω από μία οικογένειες και επισήμανε ότι η απουσία σχετικής νομοθετικής αναγνώρισης δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και η ύπαρξή τους εδώ και αρκετά χρόνια, κανένα θεσμό της οικογένειας δεν έχει πλήξει.
Τέλος, τόνισε ότι σε καμία περίπτωση ένας γάμος δεν συνεπάγεται και το δικαίωμα της τεκνοθεσίας και πρόσθεσε ότι το δικαίωμα για να υποβάλλουν σήμερα αίτηση τεκνοθεσίας έχουν όλοι οι ενήλικες άνθρωποι, ανεξάρτητα αν είναι παντρεμένοι ή παντρεμένες, ανεξάρτητα από τον σεξουαλικό τους προσανατολισμό και δεκαετίες τώρα, αυτό που εξετάζεται από τους κατάλληλους επιστήμονες είναι σε κάθε περίπτωση τεκνοθεσίας να υπηρετούνται με το βέλτιστο δυνατό τρόπο τα συμφέροντα των ανηλίκων.
Τζανακόπουλος: Όποιος διαφωνεί με την ισότητα, θεωρεί ηθικά κατακριτέα μια ομόφυλη σχέση
Σήμερα είναι μια μέρα νίκης των κινημάτων υπεράσπισης και κατοχύρωσης ΛΟΑΤΚΙ δικαιωμάτων σε ολόκληρη τη χώρα, ανέφερε ο ειδικός αγορητής της Νέας Αριστεράς Δημήτρης Τζανακόπουλος. «Βρισκόμαστε σήμερα ένα βήμα από την αναγνώριση του γάμου για όλα τα άτομα, θα πω εγώ, και όχι για τα ομόφυλα ζευγάρια, και αυτό είναι μια παρατήρηση που πρέπει να τη δείτε κύριε Σκέρτσο», είπε ο Δημήτρης Τζανακόπουλος.
«Προκαλούν απορία μαργαριτάρια, όταν προέρχονται από το ΚΚΕ», σχολίασε ο ειδικός αγορητής της Νέας Αριστεράς και προσέθεσε ότι στη ρητορική του ΚΚΕ «ο Θεός αντικαταστάθηκε από τη φύση, απονέμει κι αρνείται δικαιώματα» και «η φύση γίνεται θεμέλιο κανονιστικότητας, η φύση απονέμει δικαιώματα, η φύση αρνείται δικαιώματα, η φύση γίνεται δικαστήριο».
Υπό το πρίσμα αυτό, ο Δημήτρης Τζανακόπουλος σχολίασε για τους επικριτές της ισότητας στον γάμο ότι ο μόνος λόγος για την άρνησή τους να ψηφίσουν το νομοσχέδιο είναι γιατί θεωρούν ηθικά κατακριτέα τη σχέση των ομόφυλων ζευγαριών. «Μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας. Ο μοναδικός λόγος για τον οποίο κάποιος αρνείται την υπερψήφιση αυτού του νομοσχεδίου, είναι γιατί θεωρεί ηθικά κατακριτέα τη σχέση μεταξύ ομόφυλων ζευγαριών, είναι γιατί θεωρεί κατώτερης ηθικής ποιότητας τη σχέση ομόφυλων και γι΄αυτό αρνείται αυτό το νομοσχέδιο. Δεν υπάρχει απολύτως καμία άλλη δικαιολογία», είπε ο κ. Τζανακόπουλος.
Ο βουλευτής επισήμανε είπε ότι αποτελεί προβληματικό σημείο του νομοσχεδίου ότι δεν εισάγεται «ο γάμος ανεξαρτήτως φύλου» αλλά ο γάμος ομοφύλων. Σε σχέση με την παρένθετη κυοφορία, είπε ότι δεν μπορεί να υπάρχει άλλη αντιμετώπιση για όσους έχουν καταφύγει στην παρένθετη κυοφορία στο εξωτερικό και στη συνέχεια έρχονται στη χώρα και να είναι άλλη η αντιμετώπιση στο εσωτερικό, γιατί αυτό συνιστά διάκριση, πολλώ δε μάλλον που στην Ελλάδα δεν επιτρέπεται παρένθετη κυοφορία επ΄αμοιβή αλλά μόνο για αλτρουιστικούς λόγους.
Η οικογένεια βάλλεται από την πολιτική των ταξικών ανισοτήτων όχι από το νομοσχέδιο αυτό, είπε ο ειδικός αγορητής της Νέας Αριστεράς.
Σαράκης: Η ΝΔ διχάζει την ελληνική κοινωνία
«Η Νέα Δημοκρατία έρχεται με το νομοσχέδιο αυτό να διχάσει την κοινωνία και σε κάθε περίπτωση να αλλοιώσει νοήματα και αξίες αιώνων» ανέφερε ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης, Παύλος Σαράκης, ο οποίος υποστήριξε ότι η επέκταση του πολιτικού γάμου στα ομόφυλα ζευγάρια, τουλάχιστον όπως εισάγεται, συνεπάγεται κατ' ανάγκη και το επιτρεπτό της υιοθεσίας τέκνων από αυτά και, με βάση την συλλογιστική αυτή, εξέφρασε την άποψη ότι τα δύο αυτά θέματα δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν ξεχωριστά.
Ο κ. Σαράκης ισχυρίστηκε ότι η συντριπτική πλειοψηφία των σχολίων στη διαβούλευση του νομοσχεδίου ήταν επικριτικά και αποδοκίμασαν το νομοσχέδιο κάτι που - όπως είπε - ομολογείται ανερυθρίαστα και στην ανάλυση της έκθεσης συνεπειών, γεγονός που καταδεικνύει ότι η νομοθετική αυτή πρωτοβουλία έρχεται σε ευθεία αντίθεση με την κοινωνία. Επίσης αναφέρθηκε σε δημοσκοπήσεις που καταγράφουν την άποψη της κοινής γνώμης για την υιοθεσία-τεκνοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια, για να πει ότι το 69,7% των πολιτών είναι αντίθετη. Ο ίδιος επισήμανε ότι οι βουλευτές είναι υποχρεωμένοι να υπενθυμίζουν ότι το νομοσχέδιο αυτό έρχεται σε ευθεία αντίθεση με το άρθρο 21 παρ. 1 του Συντάγματος, το οποίο αναφέρει ρητά ότι η οικογένεια είναι θεμέλιο της συντήρησης και προαγωγής του έθνους και ο γάμος, η μητρότητα και η παιδική ηλικία τελούν υπό την προστασία του κράτους.
Στις 15/2 αναμένεται η ψηφοφορία στην Ολομέλεια
Οι τιθέμενες διατάξεις θα συζητηθούν ενώπιον τριών επιτροπών: της Διαρκούς επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης, της Διαρκούς Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων και της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Ισότητας, Νεολαίας και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Στόχος της κυβέρνησης είναι το νομοσχέδιο να ψηφιστεί στην Ολομέλεια στις 15 Φεβρουαρίου. Στην περίπτωση που υποβληθεί στην Ολομέλεια αίτημα ονομαστικής ψηφοφορίας, όπου καταγράφεται η ατομική ψήφος, πρέπει το νομοσχέδιο να εξασφαλίσει την πλειοψηφία των παρόντων, αλλά να μην είναι πλειοψηφία μικρότερη των 75 ψήφων.
Οι ηγεσίες του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, του ΠΑΣΟΚ, της Νέας Αριστεράς και της Πλεύσης Ελευθερίας προσέρχονται στη συζήτηση με θετική προαίρεση. Στο δημόσιο διάλογο ωστόσο αρκετοί βουλευτές, κατά κύριο λόγο από τη Νέα Δημοκρατία, έχουν διαφοροποιηθεί και είτε θα καταψηφίσουν είτε θα απέχουν από την ψηφοφορία. Κόμματα της άκρας δεξιάς, όπως έκαναν και σε όλα τα σχετικά με ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα νομοθετήματα, αναμένεται να καταθέσουν το αίτημα ονομαστικής ψηφοφορίας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει καταθέσει την δική του πρόταση νόμου, η οποία δεν αποκλείει το δικαίωμα των ομόφυλων ζευγαριών να αποκτήσουν παιδί μέσω παρένθετης κύησης. Κατά συνέπεια ο ΣΥΡΙΖΑ θεωρεί την δική του πρόταση πληρέστερη από το σχέδιο νόμου της κυβέρνησης και η κοινοβουλευτική διαδικασία θα δείξει εάν η κυβέρνηση έχει την πρόθεση να φτιάξει ένα πλήρες νομοθέτημα εξασφαλίζοντας μεγάλη συναίνεση ή εάν θα επιμείνει σε διατάξεις αποκλεισμών
Τι προβλέπει το νομοσχέδιο της κυβέρνησης
Το προτεινόμενο σχέδιο νόμου, που η συζήτησή του αρχίζει σήμερα, θεσμοθετεί στην ελληνική έννομη τάξη τον γάμο μεταξύ δύο προσώπων ανεξάρτητα από το φύλο τους, προκειμένου να επιτευχθούν η ισότητα στον γάμο και η νομική προστασία οικογενειών. Η θεσμοθέτηση της ισότητας στον γάμο δημιουργεί και ισότητα στα δικαιώματα παιδιών ομόφυλων ζευγαριών που ήδη υπάρχουν.
Η κυβέρνηση έχει δηλώσει ότι «η προβλεπόμενη επέκταση του δικαιώματος σύναψης γάμου αποτελεί ένα αποφασιστικό βήμα προς την κατεύθυνση της εμπέδωσης της ισότητας και της άρσης του κοινωνικού αποκλεισμού και των διακρίσεων σε βάρος των ομόφυλων ζευγαριών και εντάσσεται στo ευρύτερο πλαίσιο της δημιουργίας μιας κοινωνίας χωρίς διακρίσεις. Έτσι η χώρα μας προστίθεται στον μακρύ κατάλογο των χωρών που αναγνωρίζουν την ισότητα στον γάμο, από μακρού χρόνου, όπως η Ολλανδία, το Βέλγιο, ο Καναδάς, η Σουηδία, η Νορβηγία, η Πορτογαλία, η Αργεντινή, η Δανία, η Γαλλία, η Βραζιλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, ή πιο πρόσφατα, όπως η Φινλανδία, το Λουξεμβούργο, η Ιρλανδία, η Εσθονία, η Γερμανία, η Μάλτα, η Αυστραλία, η Ελβετία και οι ΗΠΑ (συνολικά 36 χώρες στον κόσμο)».
Το σχέδιο νόμου, η σύνταξη του οποίου βασίστηκε και στη νομοθετική πρακτική που ακολουθήθηκε σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες που έχουν ήδη καθιερώσει την ισότητα στον γάμο (Γαλλία, Γερμανία κ.ά), στοχεύει με ελάχιστες παρεμβάσεις στον Αστικό Κώδικα και τη λοιπή νομοθεσία να κατοχυρώσει τη δυνατότητα των ομόφυλων ζευγαριών να συνάπτουν γάμο, συμπεριλαμβάνοντας όλες τις απαραίτητες σχετικές μεταβατικές διατάξεις που συνδέονται με αυτόν, καθώς και ρυθμίσεις σχέσεων συγγένειας με στοιχεία αλλοδαπότητας. Επίσης γίνονται οι αναγκαίες παρεμβάσεις για ίση πρόσβαση των ομόφυλων ζευγαριών σε δικαιώματα της εργατικής νομοθεσίας. Το νομοσχέδιο ενισχύει επίσης την προστασία από διακρίσεις, επεκτείνοντας την αρχή της ίσης μεταχείρισης και στους τομείς της κοινωνικής προστασίας, της εκπαίδευσης και της πρόσβασης στην παροχή υπηρεσιών.
Με τις τιθέμενες διατάξεις, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, προβλέπεται η δυνατότητα να συνάπτουν γάμο άτομα του ιδίου ή διαφορετικού φύλου. Η κεντρική μεταρρύθμιση του νομοσχεδίου για την ισότητα στον γάμο είναι η τροποποίηση του άρθρου 1350 του Αστικού Κώδικα, με την ρητή πια πρόβλεψη ότι οι μελλόνυμφοι μπορεί να είναι και του ιδίου φύλου. «Το Σχέδιο Νόμου δεν επεμβαίνει στις διατάξεις των άρθρων 1542 επ. Αστικού Κώδικα για την υιοθεσία, η εφαρμογή των οποίων αποτελεί αυτόθροη και αυτονόητη συνέπεια της επέκτασης του γάμου και στα ομόφυλα ζευγάρια», όπως αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση. Με άλλα λόγια, μετά την ψήφιση του νόμου, και τη δυνατότητα να τελέσουν πολιτικό γάμο ομόφυλα ζευγάρια, θα μπορεί ο ένας να υιοθετήσει το παιδί του άλλου ή να υιοθετήσουν, από κοινού, ένα παιδί.
Περιλαμβάνονται όμως στο νομοσχέδιο διατάξεις για την αναγνώριση των γάμων και των οικογενειών που έχουν δημιουργηθεί στο εξωτερικό. Άλλωστε και το Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου έχει πει ότι κριτήριο για την υιοθεσία δεν μπορεί να είναι ο σεξουαλικός προσανατολισμός του υποψήφιου θετού γονέα. Στην Ελλάδα σήμερα το Σύμφωνο Συμβίωσης δεν επιτρέπει την υιοθεσία. Το Σύμφωνο Συμβίωσης επιτρέπει μόνο την αναδοχή.
Κερδισμένα τα παιδιά που ήδη μεγαλώνουν
Η θεσμοθέτηση της ισότητας στον γάμο δημιουργεί και ισότητα στα δικαιώματα παιδιών ομόφυλων ζευγαριών που ήδη ζουν και ανατρέφονται από ομόφυλους γονείς. Το νομοσχέδιο δίνει τη δυνατότητα επίλυσης προβλημάτων που δημιουργούνται από τη μη αναγνώριση της συγγένειας των παιδιών αυτών με τον ένα γονέα τους, η οποία έχει ως συνέπεια να αποστερούνται μια σειρά δικαιωμάτων (γονική μέριμνα, διατροφή, κληρονομικό δικαίωμα) και να προσβάλλεται το δικαίωμά τους στην οικογενειακή ζωή.
Οι σχετικές ρυθμίσεις αποσκοπούν στην τήρηση των υποχρεώσεων της χώρας μας που απορρέουν από το πρωτογενές, κυρίως τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και δευτερογενές ενωσιακό δίκαιο, όπως αυτό έχει ερμηνευτεί από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) και τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Στρασβούργου.
Με απόφαση της κυβέρνησης Μητσοτάκη, εκτός συζήτησης η υποβοθούμενη αναπαραγωγή
Η επιτροπή που είχε επωμιστεί το βάρος της προπαρασκευής του σχεδίου νόμου, για την ισότητα στον γάμο, είχε επεξεργαστεί και διατάξεις για τη δυνατότητα των παντρεμένων ομόφυλων ζευγαριών να αποκτούν παιδιά, όχι μόνο με υιοθεσία, αλλά και με ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Έτσι πρότεινε επεμβάσεις στο δίκαιο της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, με τις οποίες θα επεκτείνονταν όσα ισχύουν για τα ετερόφυλα ζευγάρια και στα ομόφυλα ζεύγη. Η κυβέρνηση όμως αποφάσισε να αφαιρεθούν οι διατάξεις που αφορούσαν την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, από το σχέδιο νόμου.
