Οι πατέντες βρέθηκαν στο επίκεντρο της άτυπης Συνόδου Κορυφής, όπου καταγράφηκε ο διχασμός ανάμεσα στους ηγέτες των κρατών-μελών, πριν καν ξεκινήσουν οι συζητήσεις, ενώ, μετά το χθεσινό «nein» από τη Γερμανία, ο Γάλλος πρόεδρος προέβη σε μια επιδέξια μεν, σημαντική δε κυβίστηση.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάλεσε απόψε τις ΗΠΑ και άλλες χώρες που παρασκευάζουν εμβόλια για την Covid-19 να εξάγουν την παραγωγή τους, όπως κάνει και η Ευρωπαϊκή Ένωση, αντί να συζητούν για την άρση των πνευματικών δικαιωμάτων για τα σκευάσματα αυτά.
«Ούτε μία» δόση εμβολίου
Στο μεταξύ, ύστερα από το «σινιάλο» που έδωσε η καγκελάριος Μέρκελ, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στο περιθώριο της άτυπης συνόδου κορυφής των ηγετών της ΕΕ, είπε ότι οι συζητήσεις για την άρση αυτήν δεν θα οδηγήσουν στην παραγωγή ούτε μιας δόσης εμβολίου για την Covid-19 βραχυπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα.
Μόνο η αύξηση της παραγωγής, η άρση των εξαγωγικών φραγμών και το μοίρασμα των εμβολίων που έχουν ήδη παραγγελθεί θα βοηθούσε αμέσως την κατάσταση, πρόσθεσε.
Διαβάστε επίσης:
• Ευρωβουλευτές ζητούν να συζητηθεί η άρση των πατεντών των εμβολίων στην ερχόμενη Ολομέλεια του ΕΚ
• O Μπάιντεν κάνει ματ στη νεοφιλελεύθερη Ευρώπη
• Πατέντες και «μπούρδες»: Το δύσκολο ταξίδι ενός πρωθυπουργού προς την πραγματικότητα
Σ. Μισέλ: Έτοιμη η ΕΕ να συζητήσει πάνω σε συγκεκριμένες προτάσεις
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ δήλωσε σήμερα στο Πόρτο (Πορτογαλία) πως η ΕΕ είναι έτοιμη να συζητήσει για μια άρση των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας για τα εμβόλια κατά της Covid-19, η οποία εξετάζεται από την αμερικανική κυβέρνηση, εφόσον γίνουν «συγκεκριμένες προτάσεις».
«Στο ζήτημα της πνευματικής ιδιοκτησίας, δεν πιστεύουμε πως αυτό μπορεί να είναι βραχυπρόθεσμα μια μαγική λύση, όμως πιστεύουμε ότι οφείλουμε να είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε για το θέμα αυτό μόλις μπουν στο τραπέζι συγκεκριμένες προτάσεις», δήλωσε ο πρόεδρος του συμβουλίου, που εκπροσωπεί τις 27 χώρες μέλη, πριν από την έναρξη της άτυπης ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής.
Η απόφαση των «27»
1. Υπογραμμίζουμε τη σημασία της ευρωπαϊκής ενότητας και αλληλεγγύης στον αγώνα κατά της πανδημίας COVID-19. Αυτές οι αξίες έχουν καθορίσει την ανταπόκριση των Ευρωπαίων πολιτών σε αυτήν την κρίση και βρίσκονται επίσης στο επίκεντρο του κοινού μας σχεδίου και του χαρακτηριστικού κοινωνικού μοντέλου μας. Περισσότερο από ποτέ, η Ευρώπη πρέπει να είναι η ήπειρος της κοινωνικής συνοχής και της ευημερίας. Επαναβεβαιώνουμε τη δέσμευσή μας να εργαστούμε προς μια κοινωνική Ευρώπη.
2. Από την έναρξη της πανδημίας COVID-19, η ταχεία, κρίσιμη και ολοκληρωμένη δράση σε επίπεδο ΕΕ και σε εθνικό επίπεδο προστατεύει εκατομμύρια ζωές, θέσεις εργασίας και επιχειρήσεις.
3. Το ίδιο πνεύμα ενότητας και αλληλεγγύης ενέπνευσε την ιστορική μας συμφωνία τον Ιούλιο του 2020 σχετικά με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο και την ειδική προσπάθεια ανάκαμψης στο πλαίσιο του Next Generation ΕU. Καθώς επιταχύνουμε τις πράσινες και ψηφιακές μεταβάσεις, αυτή η τεράστια ευρωπαϊκή επένδυση και οι συναφείς μεταρρυθμίσεις θα θέσουν την Ένωση και τα κράτη μέλη της σταθερά στο δρόμο της μεταρρύθμισης προς μια δίκαιη, βιώσιμη και ανθεκτική ανάκαμψη. Η συλλογική, χωρίς αποκλεισμούς, έγκαιρη και συνεκτική ανάκαμψη θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα, την ανθεκτικότητα, την κοινωνική διάσταση και τον ρόλο της Ευρώπης στην παγκόσμια σκηνή.
4. Χαιρετίζουμε τη διάσκεψη υψηλού επιπέδου που διοργάνωσε η πορτογαλική Προεδρία στο πλαίσιο της Διάσκεψης Κορυφής του Πόρτο και λαμβάνουμε υπόψιν τα αποτελέσματά της. Ο ευρωπαϊκός πυλώνας των κοινωνικών δικαιωμάτων αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο της ανάκαμψης. Η εφαρμογή του θα ενισχύσει την πορεία της Ένωσης προς μια ψηφιακή, πράσινη και δίκαιη μετάβαση και θα συμβάλει στην επίτευξη ανοδικής κοινωνικής και οικονομικής σύγκλισης και στην αντιμετώπιση των δημογραφικών προκλήσεων. Η κοινωνική διάσταση, ο κοινωνικός διάλογος και η ενεργός συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων ήταν πάντα στον πυρήνα μιας πολύ ανταγωνιστικής κοινωνικής οικονομίας της αγοράς. Η δέσμευσή μας για ενότητα και αλληλεγγύη σημαίνει επίσης τη διασφάλιση ίσων ευκαιριών για όλους και ότι κανείς δεν μένει πίσω.
5. Όπως καθορίστηκε από τη στρατηγική ατζέντα της ΕΕ 2019-2024, είμαστε αποφασισμένοι να συνεχίσουμε να εμβαθύνουμε την εφαρμογή του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων σε επίπεδο ΕΕ και σε εθνικό επίπεδο, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τις αντίστοιχες αρμοδιότητες και τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας. Το σχέδιο δράσης που υπέβαλε η Κομισιόν στις 4 Μαρτίου 2021 παρέχει χρήσιμες οδηγίες για την εφαρμογή του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των τομέων απασχόλησης, δεξιοτήτων, υγείας και κοινωνικής προστασίας.
6. Χαιρετίζουμε τους νέους πρωταρχικούς στόχους της ΕΕ για τις θέσεις εργασίας, τις δεξιότητες και τη μείωση της φτώχειας και τον αναθεωρημένο πίνακα κοινωνικών αποτελεσμάτων που προτείνεται στο σχέδιο δράσης που θα συμβάλει στην παρακολούθηση της προόδου προς την εφαρμογή των αρχών του κοινωνικού πυλώνα, λαμβάνοντας υπόψη διαφορετικές εθνικές συνθήκες, και ως μέρος του πλαισίου συντονισμού πολιτικής στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.
7. Καθώς η Ευρώπη ανακάμπτει σταδιακά από την πανδημία COVID-19, προτεραιότητα θα είναι η μετάβαση από την προστασία στη δημιουργία θέσεων εργασίας και τη βελτίωση της ποιότητας της εργασίας, όπου οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις (συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών επιχειρήσεων) διαδραματίζουν βασικό ρόλο. Η εφαρμογή των αρχών στον Ευρωπαϊκό Πυλώνα των Κοινωνικών Δικαιωμάτων θα είναι απαραίτητη για τη διασφάλιση της δημιουργίας περισσότερων και καλύτερων θέσεων εργασίας για όλους στο πλαίσιο μιας χωρίς αποκλεισμούς ανάκαμψης. Από την άποψη αυτή, πρέπει να προωθηθεί σχετικό νομοθετικό και μη νομοθετικό έργο σε επίπεδο ΕΕ και κρατών μελών.
8. Θα θέσουμε την εκπαίδευση και τις δεξιότητες στο επίκεντρο της πολιτικής μας δράσης. Οι πράσινες και ψηφιακές μεταβάσεις θα φέρουν τεράστιες ευκαιρίες για τους Ευρωπαίους πολίτες αλλά και πολλές προκλήσεις, οι οποίες θα απαιτήσουν περισσότερες επενδύσεις στην εκπαίδευση, την επαγγελματική κατάρτιση, τη διά βίου μάθηση, την αναβάθμιση και τον επαναπροσδιορισμό, έτσι ώστε να ενθαρρυνθούν οι μεταβάσεις απασχόλησης προς τομείς όπου υπάρχει αυξανόμενη ζήτηση για εργασία. Ταυτόχρονα, οι αλλαγές που συνδέονται με την ψηφιοποίηση, την τεχνητή νοημοσύνη, την τηλεργασία και την οικονομία της πλατφόρμας θα απαιτήσουν ιδιαίτερη προσοχή με σκοπό την ενίσχυση των δικαιωμάτων των εργαζομένων, των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης και της υγείας και ασφάλειας στην εργασία.
9. Έχουμε δεσμευτεί να μειώσουμε τις ανισότητες, να υπερασπιστούμε τους δίκαιους μισθούς, να καταπολεμήσουμε τον κοινωνικό αποκλεισμό και να αντιμετωπίσουμε τη φτώχεια, να αναλάβουμε τον στόχο της καταπολέμησης της παιδικής φτώχειας και να αντιμετωπίσουμε τους κινδύνους αποκλεισμού για ιδιαίτερα ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, όπως οι μακροχρόνια άνεργοι, οι ηλικιωμένοι, άτομα με αναπηρίες και άστεγους.
10. Θα εντείνουμε τις προσπάθειες για την καταπολέμηση των διακρίσεων και θα εργαστούμε ενεργά για να καλύψουμε τα κενά των φύλων στην απασχόληση, τις αμοιβές και τις συντάξεις, και να προωθήσουμε την ισότητα και τη δικαιοσύνη για κάθε άτομο στην κοινωνία μας, σύμφωνα με τις θεμελιώδεις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τον Ευρωπαϊκό Πυλώνα των Κοινωνικών Δικαιωμάτων.
11. Θα δώσουμε προτεραιότητα στη δράση για τη στήριξη των νέων, που έχουν επηρεαστεί πολύ αρνητικά από την κρίση COVID-19, η οποία έχει διαταράξει βαθιά τη συμμετοχή τους στην αγορά εργασίας καθώς και τα σχέδια εκπαίδευσης και κατάρτισης. Οι νέοι αντιπροσωπεύουν μια απαραίτητη πηγή δυναμισμού, ταλέντων και δημιουργικότητας για την Ευρώπη. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι θα γίνουν η κινητήρια δύναμη της χωρίς αποκλεισμούς πράσινης και ψηφιακής ανάκαμψης για να βοηθήσει στην οικοδόμηση της Ευρώπης του μέλλοντος, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης του πλήρους δυναμικού του Erasmus + για την προώθηση της κινητικότητας σε όλη την Ευρώπη για όλους τους μαθητές και μαθητευόμενους
12. Τονίζουμε τη σημασία της στενής παρακολούθησης, συμπεριλαμβανομένου του υψηλότερου επιπέδου, της προόδου που επιτεύχθηκε στην εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων και των πρωταρχικών στόχων της ΕΕ για το 2030.
13. Χαιρετίζουμε, ως μια άλλη επιτυχία του ευρωπαϊκού κοινωνικού διαλόγου, ότι οι Ευρωπαίοι Κοινωνικοί Εταίροι έχουν υποβάλει μια κοινή πρόταση για μια εναλλακτική σειρά δεικτών για τη μέτρηση της οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής προόδου, συμπληρώνοντας το ΑΕγχΠ ως μέτρο πρόνοιας για μια χωρίς αποκλεισμούς και βιώσιμη ανάπτυξη.
Νωρίτερα: Πέντε ηγέτες της ΕΕ πήραν αποστάσεις από την πρόταση για άρση της πατέντας
Λίγο νωρίτερα: Πέντε ευρωπαϊκές χώρες πήραν αποστάσεις σήμερα από την ιδέα άρσης της πατέντας για τα εμβόλια κατά της Covid-19, υποστηρίζοντας ότι το κλειδί για τον τερματισμό της πανδημίας είναι να παρασκευαστούν γρήγορα περισσότερα εμβόλια.
Οι ηγέτες των 27 συζητούν στη διήμερη σύνοδό τους στο Πόρτο την πρόταση, την οποία υποστηρίζει ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, όμως εμφανίζονται διχασμένοι όσον αφορά τη χρησιμότητά της. Οι ειδικοί λένε ότι ενδέχεται να χρειαστούν χρόνια μέχρι να ολοκληρωθεί η διαπραγμάτευση του θέματος και να μην αντιμετωπιστεί έτσι η άμεση ανάγκη παρασκευής περισσότερων δόσεων με πιο γοργούς ρυθμούς.
«Ποιο είναι το τρέχον ζήτημα; Δεν αφορά στην πραγματικότητα την πνευματική ιδιοκτησία. Είναι δυνατόν να δώσουμε πνευματική ιδιοκτησία σε εργαστήρια που δεν γνωρίζουν πώς να παρασκευάσουν (τα εμβόλια) και δεν θα τα παρασκευάσουν αύριο;» διερωτήθηκε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν κατά την άφιξή του στη σύνοδο. «Το βασικό ζήτημα, για την αλληλεγγύη, είναι η διανομή των δόσεων», υποστήριξε, προσθέτοντας ότι η Γαλλία συνεργάζεται στενά με τη Γερμανία στο θέμα αυτό.
Το Βερολίνο εξέφρασε την αντίθεσή του στην άρση των πατεντών την Πέμπτη.
Η ανάκαμψη που θα ακολουθήσει την περιπέτεια της πανδημίας, πρέπει να είναι μία ανάκαμψη με περισσότερες και καλύτερες δουλειές, λιγότερες ανισότητες, καλύτερες συνθήκες εργασίας. Μία ανάκαμψη που θα θέσει την καταπολέμηση των διακρίσεων ως πρώτη προτεραιότητα. #EUSocialSummit21 pic.twitter.com/sOE9fPgqHX
— Prime Minister GR (@PrimeministerGR) May 8, 2021
Την Τετάρτη, ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν στήριξε το αίτημα της Ινδίας και της Νότιας Αφρικής για προσωρινή άρση των πατεντών για τα εμβόλια της Covid-19, ένα γεγονός που προκάλεσε την οργή πολλών φαρμακευτικών εταιρειών. Ορισμένοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι θα χρειαστούν μέχρι και δύο χρόνια διαπραγματεύσεων στους κόλπους του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου για να επιτευχθεί συμφωνία.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες πιθανότατα θα ακούσουν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι η άρση της πατέντας δεν θα βοηθούσε να αυξηθεί η παραγωγή, ιδίως στις φτωχότερες χώρες, αφού η διαδικασία αυτή απαιτεί προηγμένες τεχνολογίες και εγκαταστάσεις.
Η αμερικανική εταιρεία Moderna παραιτήθηκε των πνευματικών δικαιωμάτων της για το εμβόλιό της τον περασμένο Οκτώβριο (χρησιμοποιεί την τεχνολογία του «αγγελιαφόρου RNA») αλλά καμία άλλη φαρμακευτική εταιρεία δεν έχει ανακοινώσει μέχρι σήμερα ότι θα προσπαθήσει να «αντιγράψει» το σκεύασμά της.
Η Γερμανία, η έδρα της BioNTech, της εταιρείας που έχει την πατέντα για το δεύτερο εμβόλιο του «αγγελιαφόρου RNA» (αναπτύχθηκε σε συνεργασία με την αμερικανική Pfizer) αντιτίθεται στην άρση της πατέντας, ενώ αντιθέτως η Ιταλία συμφωνεί με την πρόταση του Μπάιντεν.
Ενώ η πανδημία συνεχίζεται, οι πιθανότητες είναι ότι ακόμη πιο επικίνδυνες νέες παραλλαγές του SARS-CoV-2 θα εμφανιστούν. Η φαρμακευτική βιομηχανία επιμένει ότι η πιο πρόσφορη προσέγγιση για την αντιμετώπισή της είναι να ξεπεραστούν τα προβλήματα στην εξασφάλιση πρώτων υλών και να πουληθούν ή να δωριθούν εμβόλια σε όλες τις χώρες του κόσμου.
«Κανείς δεν θα είναι ασφαλής, μέχρι να είμαστε όλοι. Αν γίνουν εμβολιασμοί μόνο στις αναπτυγμένες χώρες, η νίκη μας επί της Covid-19 θα είναι βραχύβια. Βλέπουμε πόσο γρήγορα μεταλλάσσεται ο ιός, δημιουργώντας νέες παραλλαγές που συνεπάγονται νέες προκλήσεις» γράφουν οι ηγέτες του Βελγίου, της Σουηδίας, της Γαλλίας, της Δανίας και της Ισπανίας σε κοινή επιστολή τους προς την Κομισιόν.
«Τα εμβόλια έχουν καταστεί θέμα ασφαλείας και η ΕΕ δεν μπορεί να υστερεί. Για τον λόγο αυτόν, βασική προτεραιότητα είναι η αύξηση της ικανότητας παραγωγής στην Ευρώπη», πρόσθεσαν.
Η ΕΕ, μια από τους μεγαλύτερους παραγωγούς εμβολίων στον κόσμο, είναι επίσης και ο κύριος εξαγωγέας, με 200 εκατομμύρια δόσεις να έχουν ήδη σταλεί σε άλλες χώρες του κόσμου. Οι ΗΠΑ και η Βρετανία δεν έχουν εξάγει κανένα από τα εμβόλια που παρασκευάζονται στο έδαφός τους.
