Το Αλ Τζαζίρα σε άρθρο του με τίτλο «ένας απλός οδηγός για την ένοπλη οργάνωση της Υεμένης», σημειώνει:
Μετά από εβδομάδες επιθέσεων των Χούθι σε πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα, οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο εξαπέλυσαν στρατιωτικά πλήγματα στην Υεμένη ως απάντηση, τα οποία οι Χούθι χαρακτήρισαν «βάρβαρα».
Οι Χούθι είναι μια οργάνωση που πρόσκειται στο Ιράν και εδρεύει στην Υεμένη και έχουν δηλώσει ότι οι επιθέσεις τους αποτελούν απάντηση στους βομβαρδισμούς του Ισραήλ στη Γάζα και στην αποτυχία της διεθνούς κοινότητας να τους σταματήσει.
Οι Χούθι στοχεύουν κυρίως πλοία που συνδέονται με το Ισραήλ και τον Δεκέμβριο οι ΗΠΑ σχημάτισαν πολυμερή συνασπισμό για την προστασία της κυκλοφορίας των εμπορικών πλοίων από επιθέσεις. Στη δύναμη αυτή συμμετέχουν πλέον περισσότερες από 20 χώρες, σύμφωνα με το Πεντάγωνο.
Τα δεδομένα σε χάρτη του SkyNews: Οι επιθέσεις των Χούθι σε πλοία που σχετίζονται με το Ισραήλ στην Ερυθρά Θάλασσα έχει προκαλέσει τεράστια ζημιά στις εμπορικές συγκοινωνίες - το 30% του παγκόσμιο εμπορίου διεξάγεται μέσα από αυτό τον δίαυλο, που καταλήγει στη διώρυγα του Σουέζ- και ολοένα και περισσότερες χώρες και εταιρείες μεταφορών την αποφεύγουν, αυξάνοντας κατακόρυφα το κόστος.
Ποιοι είναι όμως οι μαχητές της Υεμένης που βρίσκονται στο επίκεντρο αυτής της κλιμάκωσης;
Ποιοι είναι οι Χούθι;
Οι Χούθι, γνωστοί και ως Ansar Allah (υποστηρικτές του Θεού), είναι μια ένοπλη ομάδα που ελέγχει τα περισσότερα εδάφη της Υεμένης, συμπεριλαμβανομένης της πρωτεύουσας Σαναά και ορισμένων δυτικών και βόρειων περιοχών κοντά στη Σαουδική Αραβία.
Μέλη των στρατιωτικών δυνάμεων των Χούθι σε φωτογραφία από τον Σεπτέμβριο του 2022.
Οι Χούθι εμφανίστηκαν τη δεκαετία του 1990, αλλά έγιναν γνωστοί το 2014, όταν η οργάνωση εξεγέρθηκε κατά της κυβέρνησης της Υεμένης, προκαλώντας την παραίτησή της και πυροδοτώντας μια καταστροφική ανθρωπιστική κρίση.
Στη συνέχεια, η οργάνωση ενεπλάκη σε πολύχρονο πόλεμο, με την υποστήριξη του Ιράν, πολεμώντας απέναντι σε έναν στρατιωτικό συνασπισμό υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας. Οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές έχουν επίσης επανειλημμένα προσπαθήσει να διεξαγάγουν ειρηνευτικές συνομιλίες.
Ωστόσο, οι αναλυτές λένε ότι η σιιτική ομάδα δεν θα πρέπει να θεωρείται πληρεξούσιος του Ιράν. Έχει τη δική της βάση, τα δικά της συμφέροντα - και τις δικές της φιλοδοξίες.
Σε ποιο στάδιο βρίσκεται ο εμφύλιος στην Υεμένη;
Η Υεμένη βρίσκεται σε έναν δεκαετή εμφύλιο πόλεμο, καθώς οι Χούθι διατηρούν τον έλεγχο τμημάτων της χώρας. Οι Χούθι διεξάγουν συνομιλίες για κατάπαυση του πυρός με τη Σαουδική Αραβία, ενώ η επίσημη κυβέρνηση της Υεμένης, της οποίας ηγείται ο πρόεδρος Ρασάντ αλ-Αλίμι, εδρεύει στο Άντεν.
Ο αλ-Αλίμι ανέλαβε τα καθήκοντά του το 2022 αφού ο εξόριστος πρόεδρος της χώρας Αμπντ-Ράμπου Μανσούρ Χάντι του παραχώρησε την εξουσία. Οι σχέσεις μεταξύ του Χάντι και των ΧούΘι ήταν ιδιαίτερα τεταμένες.
Ο εμφύλιος πόλεμος στην Υεμένη έχει βυθίσει τη χώρα σε μια κατάσταση που τα Ηνωμένα Έθνη αποκάλεσαν «τη χειρότερη ανθρωπιστική κρίση στον κόσμο», τον Μάρτιο του 2023. Υπολογίζεται ότι 21,6 εκατομμύρια άνθρωποι ή τα δύο τρίτα του πληθυσμού της Υεμένης «έχουν απόλυτη ανάγκη από ανθρωπιστική βοήθεια και υπηρεσίες προστασίας»", σύμφωνα με τον ΟΗΕ.
Οι μάχες μεταξύ των Χούθι και του στρατιωτικού συνασπισμού, ωστόσο, υποχώρησαν σε μεγάλο βαθμό πέρυσι. Το 2023, οι αντάρτες της Υεμένης και οι κυβερνητικές δυνάμεις αντάλλαξαν επίσης περίπου 800 αιχμαλώτους μέσα σε τρεις ημέρες.
Οι Χούθι συμμετέχουν σε συνομιλίες με τη διαμεσολάβηση του Ομάν με Σαουδάραβες αξιωματούχους για να διαπραγματευτούν μια μόνιμη κατάπαυση του πυρός. Η Σαουδική Αραβία αποκατέστησε επίσης τις σχέσεις της με το Ιράν το 2023, αυξάνοντας τις ελπίδες για επιτυχία της ειρηνευτικής διαδικασίας στην Υεμένη.
Γιατί οι Χούθι επιτίθενται σε πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα;
Οι Χούθι λένε ότι οι επιθέσεις τους σε εμπορικά και στρατιωτικά πλοία με πιθανές ισραηλινές διασυνδέσεις αποσκοπούν κυρίως στο να πιέσουν το Τελ Αβίβ να τερματίσει τον πόλεμό του στη Γάζα. Στις 18 Νοεμβρίου, η ομάδα κατέλαβε ένα φορτηγό πλοίο με την ονομασία Galaxy Leader, το οποίο έκτοτε έχουν μετατρέψει σε τουριστικό αξιοθέατο για τους Υεμενίτες.
Πλάνα από την κατάληψη του πλοίου Galaxy leader από τους αντάρτες Χούθι
"Έχουμε τονίσει σε όλους ότι [οι επιχειρήσεις των Χούθι] γίνονται για να στηρίξουμε τον παλαιστινιακό λαό στη Λωρίδα της Γάζας και ότι δεν μπορούμε να μείνουμε άπραγοι μπροστά στην ισραηλινή επιθετικότητα και την πολιορκία στη Γάζα", δήλωσε ο επικεφαλής διαπραγματευτής και εκπρόσωπος των Χούθι, Μοχάμεντ Αμπντουλσαλάμ, στο Al Jazeera τον Δεκέμβριο.
Οι Χούθι δήλωσαν επίσης ότι θα συνεχίσουν να επιτίθενται σε πλοία που συνδέονται με το Ισραήλ, ακόμη και μετά τα πλήγματα των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου στην Υεμένη την Πέμπτη.
«Κάνουν λάθος αν πιστεύουν ότι θα αποτρέψουν την Υεμένη από το να υποστηρίζει την Παλαιστίνη και τη Γάζα", έγραψε ο εκπρόσωπος των Χούθι, Μοχάμεντ Αμπντουλσαλάμ, στο διαδίκτυο. Οι Χούθι, επισημαίνει, «θα συνεχίσουν να στοχεύουν ισραηλινά πλοία ή πλοία που κατευθύνονται προς τα λιμάνια της κατεχόμενης Παλαιστίνης».
Η οργάνωση έχει επίσης απαιτήσει από το Ισραήλ να επιτρέψει την αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα.
Αλλά οι αναλυτές λένε ότι οι επιθέσεις βοηθούν τους ΧούΘι και με άλλους τρόπους. Στο εσωτερικό της Υεμένης, η ομάδα σημειώνει αλματώδη αύξηση στη στρατολόγηση νέων μελών, χάρη στη λαϊκή υποστήριξη προς το λαό της Γάζας. Οι επιθέσεις και η αντίδραση μεγάλων δυνάμεων όπως οι ΗΠΑ, αναγκάζουν επίσης άλλες χώρες και κυβερνήσεις να διαπραγματευτούν μαζί τους, δίνοντάς τους de facto νομιμοποίηση τη στιγμή που δεν αναγνωρίζονται επίσημα διεθνώς ως κυβέρνηση της Υεμένης.
Η Ερυθρά Θάλασσα και η διώρυγα του Σουέζ αντιπροσωπεύουν το 30% της παγκόσμιας κίνησης πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων και από την έναρξη των επιθέσεων, αρκετές ναυτιλιακές εταιρείες δήλωσαν ότι θα εκτρέψουν τα πλοία μέσω της Αφρικής.
Θα επηρεάσει η τελευταία κλιμάκωση την εύθραυστη ειρήνη στην Υεμένη;
Οι αναλυτές λένε ότι οι επιθέσεις των Χούθι σε πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα θα μπορούσαν να απειλήσουν την ειρήνη εντός της Υεμένης, ιδίως καθώς οι συνομιλίες για την κατάπαυση του πυρός μετά από έναν δεκαετή πόλεμο φαίνεται να αποκτούν κάποια δυναμική.
Ο ΟΗΕ ανακοίνωσε στα τέλη Δεκεμβρίου ότι σημειώθηκε σοβαρή πρόοδος στις διαπραγματεύσεις, αλλά οι εμπειρογνώμονες προειδοποιούν ότι η δραστηριότητα των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα θα μπορούσε να εκτροχιάσει μια τελική συμφωνία. Εξήγησαν ότι οι επιθέσεις θα μπορούσαν να προκαλέσουν στρατιωτική απάντηση των ΗΠΑ, η οποία με τη σειρά της θα μπορούσε να «διαλύσει τις εύθραυστες συνθήκες εκεχειρίας».
Ορισμένοι αναλυτές φοβούνται επίσης ότι οι Χούθι θα μπορούσαν να μπουν στον πειρασμό να χρησιμοποιήσουν την ενισχυμένη δύναμή τους -λόγω της αυξημένης στρατολόγησης - για να προωθήσουν τις φιλοδοξίες τους. Τις τελευταίες εβδομάδες οι Χούθι έχουν αναπτύξει 50.000 στρατιώτες γύρω από το Μαρίμπ, το τελευταίο προπύργιο της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης της Υεμένης.
Όμως άλλοι αναλυτές επισημαίνουν ότι οι Χούθι μπορεί επίσης να επιδιώξουν στενότερες σχέσεις με τη Σαουδική Αραβία, παράγοντας που θα μπορούσε να τους συγκρατήσει από ενέργειες που θα κλιμάκωναν τις εντάσεις στο εσωτερικό της Υεμένης.
