(μαχητές των κούρδων Πεσμεργκά στο δρόμο για τη Μοσούλη)
Η επίθεση για την ανακατάληψη της Μοσούλης, του βασικού προπυργίου του Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ, είναι μια εξαιρετικά περίπλοκη επιχείρηση στην οποία συμμετέχουν δυνάμεις του ιρακινού στρατού, ξένες δυνάμεις και τοπικές ένοπλες πολιτοφυλακές με διαφορετικά, αν όχι αντικρουόμενα συμφέροντα.
Η μάχη ξεκίνησε, άλλα κανείς δεν είναι σε θέση να προβλέψει πόσος καιρός θα χρειασθεί στον στρατό και τις ιρακινές δυνάμεις ασφαλείας για να διεισδύσουν στην δεύτερη σε μέγεθος πόλη του Ιράκ, να εκδιώξουν τις δυνάμεις των τζιχαντιστών, μέρος των οποίων θα οχυρωθεί κρυμμένο ανάμεσα στον πληθυσμό, και να αναλάβουν τον έλεγχο της πόλης.
- Συνεχής ενημέρωση από το left.gr εδώ
Αναλυτικά οι τελευταίες εξελίξεις:
Εβδομάδες ή «ενδεχομένως περισσότερο» είναι πιθανόν να διαρκέσει η επιχείρηση των ιρακινών δυνάμεων για την ανακατάληψη της Μοσούλης από το Ισλαμικό Κράτος, όπως δήλωσε ο Στίβεν Τάουνσεντ, νέος διοικητής του διεθνούς συνασπισμού κατά των τζιχαντιστών. Ο πρωθυπουργός του Ιράκ Χαϊντέρ αλ-Αμπάντρι ανακοίνωσε τη νύκτα την έναρξη της επιχείρησης για την ανακατάληψη του τελευταίου προπυργίου του Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ, που βρίσκεται στα χέρια των τζιχαντιστών από τον Ιούνιο 2014. «Η μάχη προδιαγράφεται μακρά και δύσκολη, αλλά οι Ιρακινοί έχουν προετοιμασθεί και βρισκόμαστε στο πλευρό τους», τόνισε ο Τάουνσεντ.
Την ίδια ώρα, ο ΟΗΕ δεν κρύβει τη μεγάλη του ανησυχία για την ασφάλεια του πληθυσμού της Μοσούλης μετά την έναρξη της επιχείρησης. «Είμαι εξαιρετικά ανήσυχος για την ασφάλεια 1,5 εκατομμυρίου ανθρώπων που ζουν στη Μοσούλη... Οι οικογένειες είναι εκτεθειμένες στον ακραίο κίνδυνο να παγιδευθούν ανάμεσα σε αντίπαλα πυρά ή να γίνουν στόχος ελεύθερων σκοπευτών», δήλωσε ο αναπληρωτής γενικός γραμματέας αρμόδιος για ανθρωπιστικές υποθέσεις, Στίβεν Ο'Μπράιεν.
(οι ζώνες ελέγχου στο Ιράκ, από το Al Jazeera)
Ο διεθνής συνασπισμός υπό τις ΗΠΑ, που απαρτίζεται από περισσότερες από 60 χώρες, πολεμά τις δυνάμεις των τζιχαντιστών στη Συρία και το Ιράκ. Ο συνασπισμός διεξάγει κυρίως αεροπορικές επιδρομές και προσφέρει εκπαίδευση, όπλα και εξοπλισμό στις τοπικές δυνάμεις, ενώ χιλιάδες στρατιωτικοί έχουν αναπτυχθεί στο Ιράκ, κυρίως σε εκπαιδευτικές αποστολές. Σύμφωνα με τον Στίβεν Τάουνσεντ, ο συνασπισμός έχει οπλίσει και εκπαιδεύσει περισσότερους από 54.000 στρατιωτικούς των ιρακινών δυνάμεων.
(στρατιώτες των Ειδικών Δυνάμεων των ΗΠΑ σε στρατηγικό σημείο κοντά στη Μοσούλη)
Η ήττα των τζιχαντιστών στο Νταμπίκ, το οποίο είχε κεντρικό ρόλο στην προπαγάνδα του Ισλαμικού Κράτους, υπογραμμίζει την πορεία παρακμής των τζιχαντιστών μέσα στο 2016, χρονιά κατά την οποία υπέστησαν σοβαρές ήττες τόσο στη Συρία, όσο και το Ιράκ, ενώ έχασαν μια σειρά σημαντικών ηγετικών στελεχών, από τις στοχευμένες επιθέσεις των ΗΠΑ, με μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα. Η Μοσούλη είναι η τελευταία πόλη στο Ιράκ η οποία βρίσκεται υπό τον έλεγχο του Ισλαμικού Κράτους.
(μαχητές Πεσμεργκά)
Ετερόκλιτες δυνάμεις
Η έναρξη της επίθεσης ανακοινώθηκε πολλές φορές και στη συνέχεια αναβλήθηκε από τον Μάρτιο του 2016, όταν ο ιρακινός πρωθυπουργός Χαϊντέρ αλ Αμπάντι κάλεσε τις δυνάμεις του να απελευθερώσουν την επαρχία Νινευή, πρωτεύουσα της οποίας είναι η Μοσούλη. Με την αεροπορική υποστήριξη των δυνάμεων του διεθνούς συνασπισμού κατά του Ισλαμικού Κράτους, με επικεφαλής τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και τη συμμετοχή του Ιράν μέσω της παρουσίας παραστρατιωτικών ένοπλων δυνάμεων που υποστηρίζονται επί του πεδίου από τον ιρανικό στρατό, οι στρατιωτικές δυνάμεις προωθήθηκαν από τον Μάρτιο για να προσεγγίσουν τη Μοσούλη από τη βάση του Μαχμούρ σε απόσταση 20 χιλιομέτρων από τις γραμμές των δυνάμεων του Ισλαμικού Κράτους. Παράλληλα, οι δυνάμεις των πεσμεργκά, των δυνάμεων ασφαλείας της αυτόνομης περιοχής του Ιρακινού Κουρδιστάν, προωθούνται από βορρά προς τη Μοσούλη.
Στην επιχείρηση της Μοσούλης συμμετέχουν: ο ιρακινός στρατός, οι ιρακινές αντιτρομοκρατικές μονάδες, μονάδες της ομοσπονδιακής και της τοπικής αστυνομίας, σιιτικές πολιτοφυλακές που υπακούουν στις διαταγές της Τεχεράνης, οι κούρδοι περμεργκά, η Τουρκία, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι χώρες του διεθνούς συνασπισμού...
Οι ιρακινές στρατιωτικές δυνάμεις μπορούν να υπολογίζουν στην αεροπορική κάλυψη των δυνάμεων του διεθνούς συνασπισμού και στην αποστολή επιπλέον 600 αμερικανών στρατιωτικών, επί συνόλου 4.600 που έχουν αναπτυχθεί στο Ιράκ από την Ουάσινγκτον.
(οι Ιρακινές δυνάμεις σε βίντεο του Russia Today)
Παρόντες είναι επίσης τούρκοι στρατιώτες σε στρατιωτική βάση κοντά στη Μοσούλη και στο Κουρδιστάν. Η παρουσία τους είναι ένα από τα πρώτα στοιχεία που επικαλούνται ειδικοί για να εξηγήσουν την καθυστέρηση της έναρξης της επιχείρησης: η Βαγδάτη απαιτούσε την απόσυρσή τους, αλλά η Τουρκία θέλει επιτακτικά να συμμετάσχει στην επιχείρηση, για να είναι σε θέση να περιορίσει την ενίσχυση της δύναμης των Κούρδων στα σύνορά της και για να μπορέσει να αποκαταστήσει κάποιου βαθμού επιρροή στην περιοχή της Μοσούλης και τις πλουτοπαραγωγικές της πηγές. Οι πεσμεργκά έχουν προωθηθεί εκτός των συνόρων της αυτόνομης περιοχής του Ιρακινού Κουρδιστάν και η Αγκυρα ανησυχεί μήπως οι σιιτικές πολιτοφυλακές που υποστηρίζουν τον Αμπάντι και τελούν υπό την επιρροή της Τεχεράνης προχωρήσουν προς την κατά πλειοψηφία σουνιτική Μοσούλη.
Η συμμετοχή των σιιτικών πολιτοφυλακών στην επιχείρηση ανακατάληψης της Μοσούλης έχει δημιουργήσει ανησυχία τόσο μεταξύ ιρακινών αξιωματούχων όσο και των οργανώσεων αρωγής για θρησκευτικά αντίποινα. Οι σιιτικές πολιτοφυλακές έχουν κατηγορηθεί από τα Ηνωμένα Εθνη για φόνους και απαγωγές σε ορισμένες από τις περιοχές που έχουν ανακαταλάβει από το Ισλαμικό Κράτος. Η παρουσία τους στη γραμμή του μετώπου δεν γίνεται αποδεκτή από τους σουνιτικούς πληθυσμούς και οι ιρακινές αρχές θέλουν να τις κρατήσουν μακριά από το πεδίο της μάχης στη Μοσούλη.
To plan B της Τουρκίας
Τα εναλλακτικά σχέδια της 'Αγκυρας για συμμετοχή στην επιχείρηση στη Μοσούλη εναντίον του «Ισλαμικού Κράτους» σχετίζονται με πρόσκληση των Κούρδων του βορείου Ιράκ ή των σουνιτών μουσουλμάνων της Μοσούλης προς την Τουρκία, υποστηρίζει σε σημερινό του άρθρο στην εφημερίδα «Χουριέτ» Τούρκος αρθρογράφος γνωστός για τις σχέσεις του με το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης. Πριν από μερικές μέρες ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντοογάν είχε πει ότι, αν οι συμμαχικές δυνάμεις στη Μοσούλη αρνηθούν τελικά τη συμμετοχή της Τουρκίας στην επιχείρηση στη Μοσούλη, «η Τουρκία έχει σχέδια Β και Γ γι΄αυτό». Σήμερα ο Ερντογάν υπογράμμισε ότι «και θα πάρουμε μέρος στην επιχείρηση και θα πάμε στη Μουσούλη».
Σύμφωνα με τα όσα γράφει ο αρθρογράφος Αμπντουλκαντίρ Σελβί, το σχέδιο Β προβλέπει την πρόσκληση της κουρδικής αυτόνομης διοίκησης του βορείου Ιράκ για συμμετοχή της Τουρκίας στην επιχείρηση στη Μουσούλη. Με βάση το σχέδιο Γ, οι σουνίτες μουσουλμάνοι της Μουσούλης θα απευθύνουν πρόσκληση προς την Τουρκία για τη συμμετοχή της στην επιχείρηση.
Η 'Αγκυρα υπογραμμίζει εδώ και καιρό ότι δεν πρέπει να πάρουν μέρος στην επιχείρηση οι δυνάμεις των σιιτών του Ιράκ. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, σε δηλώσεις που έκανε χτες το βράδυ, είπε ότι «η επιχείρηση εναντίον του ISIS πρέπει να γίνει όχι με τις δυνάμεις των σιιτών, αλλά με τον ιρακινό στρατό και τις τοπικές δυνάμεις. Στην περιοχή υπάρχουν και οι πεσμεργκά (οι δυνάμεις των Κούρδων του βορείου Ιράκ) οι οποίοι συμμετέχουν. Δεν πρέπει να πιέσουμε τον κόσμο να κάνει επιλογή μεταξύ του ISIS και των σιιτικών δυνάμεων που επιτίθενται εναντίον των σουνιτών».
Τακτική
Με ποιον τρόπο να γίνει η ανακατάληψη της Μοσούλης από τους τζιχαντιστές; Στις τελευταίες της φάσεις η μάχη θα γίνεται δρόμο το δρόμο εναντίον 3.000-4.500 μαχητών του Ισλαμικού Κράτους, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του διεθνούς συνασπισμού, σε μια πόλη 1,5 εκατομμυρίου κατοίκων για τους οποίους ο ΟΗΕ φοβάται ανθρωπιστική τραγωδία.
Οι ιρακινές δυνάμεις, εάν ακολουθήσουν την τακτική που ακολούθησαν στο Τικρίτ και στο Ραμάντι, τον Μάρτιο 2015 και τον Φεβρουάριο 2016 αντίστοιχα, θα περικυκλώσουν την πόλη πριν από την τελική επίθεση. Οι επίλεκτες δυνάμεις των αντιτρομοκρατικών μονάδων του Ιράκ πιθανόν να βρίσκονται και πάλι στην πρώτη γραμμή. Πριν εισχωρήσουν για να καταλάβουν το κέντρο της Μοσούλης, οι ιρανικές δυνάμεις θα πρέπει να διεισδύσουν σε έδαφος υπό τον έλεγχο του Ισλαμικού Κράτους σε μήκος πολλών χιλιομέτρων.
Οι δυνάμεις του συνασπισμού θα έχουν να αντιμετωπίσουν δυνάμεις των τζιχαντιστών που είχαν στη διάθεσή τους δύο χρόνια για να προετοιμάσουν την άμυνά τους στο τελευταίο τους προπύργιο. Είναι πολύ πιθανόν ότι θα χρησιμοποιήσουν ελεύθερους σκοπευτές, παγιδευμένα αυτοκίνητα και ότι θα ναρκοθετήσουν το έδαφος για να καθυστερήσουν την προέλαση των ιρακινών δυνάμεων. Κατά των επιθέσεων του συνασπισμού, το Ισλαμικό Κράτος είναι πιθανόν ότι θα χρησιμοποιήσει τον άμαχο πληθυσμό ως ασπίδα.
Πληροφορίες: ΑΠΕ - ΜΠΕ, The Guardian Russia Today, Al Jazeera
