Διαβάστε ακόμα:
- Μαξίμου για απόφαση ΕΚΤ: Κανένα επιπρόσθετο πρόβλημα στο χρηματοπιστωτικό μας σύστημα
- Γ. Δραγασάκης: «Τιμούμε τη συμφωνία, περιμένουμε να την τιμήσουν και οι εταίροι μας»
Αναλυτικά οι ανακοινώσεις Ντράγκι στη Λευκωσία:
H ΕΚΤ άφησε αμετάβλητα τα βασικά της επιτόκια την Πέμπτη σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα καθώς εφαρμόζει το πρόγραμμα «ποσοτικής χαλάρωσης» (QE) με στόχο την ενίσχυση του πληθωρισμού.
Η απόφαση, που αφήνει το βασικό επιτόκιο καταθέσεων στο 0,05%, ήταν ευρέως αναμενόμενη και ανακοινώθηκε λίγο προτού ο Μάριο Ντράγκι παρουσιάσει από τη Λευκωσία τα λεπτομερή στοιχεία σχετικά με το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, για αγορά ομολόγων ύψους σχεδόν 1,14 τρισ. ευρώ.
Ο ιταλός διοικητής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ανακοίνωσε ότι η αγορά των ομολόγων θα ξεκινήσει από τις 9 Μαρτίου και θα διαρκέσει ως τον Σεπτέμβριο του 2016. Η ΕΚΤ θα προχωρά σε αγορές ομολόγων 60 δισ. ευρώ μηνιαίως.
Ο Ντράγκι προέβλεψε ότι θα υπάρξει διεύρυνση της οικονομικής ανάπτυξης. Το 2015 η ανάπτυξη στην Ευρωζώνη θα ανέλθει στο 1,5% (από 1% που ήταν η προηγούμενη πρόβλεψη), ενώ το 2016 θα φτάσει στο 1,9% (από 1,5% της προηγούμενης πρόβλεψης).
Στόχος του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης είναι να αντιμετωπισθεί ο αποπληθωρισμός στην ευρωζώνη, που θεωρείται υπαίτιος για την παράταση της ύφεσης και την αύξηση της ανεργίας. Ο ίδιος ο Ντράγκι παραδέχτηκε ότι «οι προβλέψεις είναι για πολύ χαμηλό πληθωρισμό ή και αποπληθωρισμό τους επόμενους μήνες». Προσδιόρισε μάλιστα ότι για το 2015 ο πληθωρισμός θα είναι μηδενικός (από 0,7% που ήταν η προηγούμενη πρόβλεψη), αλλά το 2016 θα ανέλθει στο 1,6% (από 1,3% που ήταν η προηγούμενη πρόβλεψη).
Αναφορικά με την Ελλάδα, η οποία είναι αποκλεισμένη από το QE, ο Μάριο Ντράγκι σημείωσε με νόημα πως «η ΕΚΤ είναι ένας θεσμός που ακολουθεί συγκεκριμένους κανόνες, δεν είναι πολιτικός θεσμός». Και προσέθεσε ότι «οι κανόνες της ΕΚΤ απαγορεύουν την άμεση ή έμμεση χρηματοδότηση».
«Η ΕΚΤ έχει δανείσει μέχρι στιγμής 100 δισ. ευρώ στην Ελλάδα και είναι η πρώτη που εύχεται να επανεκκίνηση της χρηματοδότησης της ελληνικής οικονομίας αρκεί να εκπληρωθούν οι κανόνες» προσέθεσε χαρακτηριστικά. O ίδιος ανακοίνωσε πως η ΕΚΤ αύξησε το όριο του ELA για τις ελληνικές τράπεζες κατά 500 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας πάντως ότι «οι ελληνικές τράπεζες είναι φερέγγυες» και πως «τα κεφάλαιά τους είναι πάνω από το απαιτούμενο».
«Η ΕΚΤ είναι ο πρώτος που εύχεται να ξαναρχίσει η χρηματοδότηση στην ελληνική cοικονομία εφόσον πληρούνται οι διαδικασίες», δήλωσε απατώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου. «Και οι προϋποθέσεις είναι να τεθεί σε εφαρμογή η διαδικασία που θα δείχνει επιτυχή ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Εμείς θα καλωσορίσουμε μια τέτοια εξέλιξη», δήλωσε.
«Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν μπορεί να αγοράσει ελληνικά ομόλογα για διάφορους λόγους», σημείωσε ο πρόεδρος της ΕΚΤ και πρόσθεσε: «Ο ένας είναι ότι αγορές δεν μπορούν να γίνουν για χώρες σε πρόγραμμα για την περίοδο της αξιολόγησης. Επίσης, τα ελληνικά ομόλογα δεν είναι στην κατηγορία επενδυτικής διαβάθμισης και σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να εισαχθεί και πάλι η ρήτρα εξαίρεσης για την αποδοχή των τίτλων, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις. Τέλος, υπάρχει το όριο του 33% ανά εκδότη και αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούμε να αγοράσουμε περισσότερο από τα τρέχοντα επίπεδα καθώς έχει ήδη ξεπεραστεί το εν λόγω όριο. Όταν γίνουν οι αποπληρωμές από την Ελλάδα το καλοκαίρι, θα μπορούμε – εφόσον έχει εισαχθεί πάλι η εξαίρεση – να αγοράσουμε ελληνικά ομόλογα».
Μακροικονομικές εξελίξεις
Αναφορικά με την πορεία της οικονομίας της Ευρωζώνης, ο Ντράγκι ανέφερε ότι σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αναλυτών της ΕΚΤ, η οικονομία θα αναπτυχθεί κατά 1,5% το 2015, στο 1,9% το 2016 και στο 2,1% το 2017. Ο δείκτης τιμών καταναλωτή θα παραμείνει σταθερός το 2015, ενώ θα αυξηθεί στο 1,5% το 2016 και στο 1,8% το 2017.
Οι κυβερνητικές πολιτικές θα πρέπει να συνδυάζουν στήριξη της ανάκαμψης και τήρηση των κανόνων του συμφώνου σταθερότητας, ώστε μέσω των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων να αντιμετωπιστεί η ανεργία, ανέφερε χαρακτηριστικά ο επικεφαλής της ΕΚΤ.
Όσον αφορά τη νομισματική ανάλυση, τα πρόσφατα στοιχεία επιβεβαιώνουν τη σταδιακή επιτάχυνση του υποκείμενου ρυθμού αύξησης της ποσότητας χρήματος με την ευρεία έννοια (Μ3). Ο ετήσιος ρυθμός αύξησης του Μ3 επιταχύνθηκε σε 4,1% τον Ιανουάριο του 2015, από 3,8% τον Δεκέμβριο του 2014. Η ετήσια αύξηση του Μ3 εξακολουθεί να προέρχεται κυρίως από τις πιο ρευστές συνιστώσες του, καθώς το στενό νομισματικό μέγεθος Μ1 αυξήθηκε με ετήσιο ρυθμό 9,0% τον Ιανουάριο.
Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των δανείων προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις (με διόρθωση ως προς τις πωλήσεις και τιτλοποιήσεις δανείων) ήταν -0,9% τον Ιανουάριο του 2015, έναντι -1,1% τον Δεκέμβριο του 2014, και εξακολούθησε να σημειώνει σταδιακή ανάκαμψη από το κατώτατο επίπεδο -3,2% τον Φεβρουάριο του 2014. Οι τριμηνιαίες σωρευτικές καθαρές ροές χορηγήσεων ήταν θετικές τον Ιανουάριο για δεύτερο συνεχόμενο μήνα, σε σύγκριση με τις σημαντικές καθαρές εξοφλήσεις που εξακολουθούσαν να καταγράφονται πριν από ένα έτος. Παρά τις βελτιώσεις αυτές, η δυναμική των δανείων προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις παραμένει υποτονική και εξακολουθεί να αντανακλά τη χρονική υστέρηση που παρουσιάζουν οι εξελίξεις στα δάνεια σε σχέση με τον οικονομικό κύκλο, τον πιστωτικό κίνδυνο, τους παράγοντες της προσφοράς πιστώσεων και τη συνεχιζόμενη προσαρμογή των ισολογισμών του χρηματοπιστωτικού και του μη χρηματοπιστωτικού τομέα.
Ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των δανείων προς τα νοικοκυριά (με διόρθωση ως προς τις πωλήσεις και τιτλοποιήσεις δανείων) επιταχύνθηκε περαιτέρω σε 0,9% τον Ιανουάριο του 2015, έναντι 0,8% τον Δεκέμβριο του 2014. Τα μέτρα νομισματικής πολιτικής που λάβαμε πρόσφατα θα πρέπει να στηρίξουν την περαιτέρω βελτίωση των πιστωτικών ροών.
Συστάσεις για τη δημοσιονομική πολιτική
Ο Ντράγκι επανέλαβε τις συστάσεις προς τις κυβερνήσεις, τονίζοντας ότι προκειμένου να αποκομισθούν όλα τα οφέλη από τα μέτρα νομισματικής πολιτικής, είναι αναγκαία η αποφασιστική συμβολή και άλλων τομέων πολιτικής. Δεδομένης της υψηλής διαρθρωτικής ανεργίας και του χαμηλού ρυθμού αύξησης του δυνητικού προϊόντος στη ζώνη του ευρώ, η κυκλική ανάκαμψη σύμφωνα με τα αναφερόμενα στις μακροοικονομικές προβολές των εμπειρογνωμόνων της ΕΚΤ του Μαρτίου 2015 δεν πρέπει να οδηγήσει σε εφησυχασμό. Πιο συγκεκριμένα, προκειμένου να αυξηθούν οι επενδύσεις, να ενισχυθεί η δημιουργία θέσεων εργασίας και να επιταχυνθεί η παραγωγικότητα, τόσο η αποφασιστική εφαρμογή μεταρρυθμίσεων στις αγορές προϊόντων και εργασίας όσο και η ανάληψη δράσεων για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος πρέπει να ενταθούν σε διάφορες χώρες.
Είναι σημαντικό οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις να τεθούν σε εφαρμογή γρήγορα, με αξιόπιστο και αποτελεσματικό τρόπο, καθώς αυτό δεν θα αυξήσει μόνο τη μελλοντική διατηρήσιμη ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ, αλλά και τις προσδοκίες για υψηλότερα εισοδήματα, και θα ενθαρρύνει τις επιχειρήσεις να προχωρήσουν σήμερα σε περισσότερες επενδύσεις, επισπεύδοντας την οικονομική ανάκαμψη. Οι δημοσιονομικές πολιτικές θα πρέπει να στηρίζουν την οικονομική ανάκαμψη και ταυτόχρονα να συμμορφώνονται με το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Η πλήρης και συνεπής εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την εμπιστοσύνη στο δημοσιονομικό μας πλαίσιο. Ενόψει της αναγκαιότητας να ενταθούν οι προσπάθειες για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις σε ορισμένες χώρες, είναι επίσης σημαντικό να τεθεί σε εφαρμογή με αποτελεσματικό τρόπο η διαδικασία μακροοικονομικής ανισορροπίας, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι υπερβολικές ανισορροπίες όπως έχουν εντοπιστεί σε επιμέρους κράτη μέλη.
Πληροφορίες: Ναυτεμπορική, Τα Νέα, The Guardian, Φιλελεύθερος
Οι εξελίξεις με χρονολογική σειρά:
16:30 Τα σημαντικότερα σημεία:
- η αγορά ομολόγων θα ξεκινήσει στις 9 Μαρτίου
- οι αγορές θα διαρκέσουν έως τον Σεπτέμβριο του 2016
- διεύρυνση της ανάπτυξης
- ρυθμός ανάπτυξης 1,5% το 2015 (προηγ. πρόβλεψη 1,0%), 1,9% το 2016 (προηγ. πρόβλεψη 1,5%)
- πολύ χαμηλός πληθωρισμός ή και αρνητικός τους επόμενους μήνες
- μηδενικός πληθωρισμός το 2015 (προηγ. πρόβλεψη 0,75), 1,5% το 2016 (προηγ. πρόβλεψη 1,3%)
- παρά τη βελτίωση, η χορήγηση δανείων σε μη χρηματοπιστωτικά ιδρύματα είναι υποτονική
- δεν υπάρχει αλλαγή στο σχεδιασμό για αγορά 60 δισ ευρώ το μήνα, έως τον Σεπτέμβριο του 2016 ή και παραπάνω αν χρειαστεί
Ειδικότερα για την Ελλάδα:
- η ΕΚΤ είναι θεσμός που ακολουθεί συγκεκριμένους κανόνες
- οι κανόνες της ΕΚΤ απαγορεύουν την άμεση ή έμμεση χρηματοδότηση
- η ΕΚΤ έχει δανείσει στην Ελλάδα 100 δισ. ευρώ μέχρι στιγμής
- η ΕΚΤ είναι η πρώτη που εύχεται επανεκκίνηση χρηματοδότησης της ελληνικής οικονομίας εάν εκπληρώνονται οι κανόνες
- η ΕΚΤ είναι έτοιμη να επαναφέρει την εξαίρεση για τα ελληνικά ομολογα εάν εκπληρωθούν οι όροι
- η ΕΚΤ αύξησε το όριο του ELA για ελληνικές τράπεζες κατά 500 εκατ. ευρώ
16:20 Ο Ντράγκι επαναλαμβάνει ότι η ΕΚΤ έχει δανείσει στην Ελλάδα περισσότερα χρήματα απ΄οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ευρωζώνης. Και προσθέτει: Μόλις μια χώρα έχει αυτή τη σύμβαση τότε μπορούν να γίνουν οι εκταμιεύσεις να αποκατασταθεί η πρόσβαση στις αγορές και όταν υπάρχει πρόσβαση μπορεί να επανέλθει και η εξαίρεση. Αν υπάρχει πρόσβαση στις αγορές πολλές από τις ανησυχίες μας θα πάψουν να υπάρχουν. Άρα το τελικό αποτέλεσμα είναι ότι η ευελιξία προς την οικονομική πολιτική της Ελλάδας θα προέλθει από τις αποφάσεις των υπολοίπων μελών της Ευρωζώνης.
16:10 Ντράγκι: «Φερέγγυες οι ελληνικές τράπεζες, με κεφάλαια πάνω από το απαιτούμενο».
16:00 Σε ερώτηση για το ελληνικό ζήτημα, ο Μ. Ντράγκι τόνισε: Πρώτα να πω κάτι το οποίο δεν είναι γνωστό. Η ΕΚΤ έχει δανείσει στην ελλάδα 100 δις ευρώ. Έχει διπλασιάσει την δανειοδότηση της από 50 σε 100 τους τελευταίους δύο μήνες. Είναι 68% του ελληνικού ΑΕΠ, το υψηλότερο στη ζώνη του ευρώ. Με αυτή την έννοια μπορεί να πει κανείς ότι η ΕΚΤ είναι η ΚΤ της Ελλάδας όμως είναι και η Τράπεζα όλων των άλλων χωρών της ζώνης. Βασίζεται σε κανόνες.
Είναι η πρώτη που επιθυμεί την επανεκκίνηση της χρηματοδότησης της ελλάδας δεδομένου ότι οι προϋποθέσεις τηρούνται. Διαδικασία που συνιστά ολοκληρωμένη αναθεώρηση του προγράμματος. Αυτή είναι η μόνη προϋπόθεση. Η ΕΚΤ δεν μπορεί να αγοράσει ελληνικά ομόλογα. Δεν μπορεί αρκετούς λόγους. Ούτε ελληνικά ούτε κυπριακά.
15:35 Το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης θα συνεχιστεί μέχρι να διαπιστωθούν θετικές επιπτώσεις στην οικονομία, τόνισε ο Μάριο Ντράγκι. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα ξεκινήσει τις αγορές κρατικών ομολόγων από την δευτερογενή αγορά στις 9 Μαρτίου, δήλωσε ο Μάριο Ντράγκι στην συνέντευξη τύπου μετά την συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της τράπεζας στην Λευκωσία. Όπως ανέφερε ο κ. Ντράγκι, η κεντρική τράπεζα θα συνεχίσει τις αγορές τιτλοποιημένων δανείων ABS και καλυμμένων ομολόγων. Ο ίδιος διευκρίνισε πως οι αγορές τίτλων θα διαρκέσουν ως τον Σεπτέμβριο του 2016. Τόνισε ωστόσο πως το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης θα συνεχιστεί μέχρι να διαπιστωθούν θετικές επιπτώσεις στην οικονομία.
14:45 Η συνεδρίαση της ΕΚΤ έχει ολοκληρωθεί οι δημοσιογράφοι θα μεταβούν στην αίθουσα διάσκεψης τύπου στις 15:00. Στις 15:25 η εκπρόσωπος τύπου της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου, Αλίκη Στυλιανού θα προβεί σε μια εισαγωγική τοποθέτηση και αμέσως μετά θα αρχίσει η διάσκεψη τύπου.
13:30 Η Ελλάδα θα παραμείνει πονοκέφαλος για την ΕΚΤ, αναφέρει το Reuters σε σημερινό του δημοσίευμα, αναφορικά με τη συνεδρίαση της κεντρικής τράπεζας στη Λευκωσία. Υπογραμμίζει ωστόσο ότι η Τράπεζα θέλει απεγνωσμένα να παραμείνει εκτός της πολιτικής συζήτησης για το μέλλον της χώρας και την επιστροφή των καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες, καθώς από τη στιγμή που η Αθήνα εξασφάλισε μια παράταση της διάσωσης τον προηγούμενο μήνα, έχουν χαλαρώσει οι πιέσεις προς την τράπεζα για να δράσει.
Ο σχεδόν 68 δισ. ευρώ ELA φαίνεται αρκετός για την Ελλάδα για την ώρα, τονίζει το Reuters, και επισημαίνει ότι ενώ η ΕΚΤ μπορεί να συζητήσει για άλλη μια φορά την αποδοχή των ελληνικών ομολόγων ως αντάλλαγμα για την χρηματοδότηση, δεν είναι πιθανό να ληφθεί μια απόφαση μέχρι να οριστικοποιηθεί μια πολιτική συμφωνία. Μάλιστα, το Reuters επισημαίνει ότι η Ελλάδα είναι πολύ κοντά στο να «ξεμείνει» από ρευστό και χρειάζεται νέα δάνεια από την ευρωζώνη για να αποφύγει την χρεοκοπία. «Μπορεί μόνο να τα πάρει εάν εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις που υποσχέθηκε η προηγούμενη ελληνική κυβέρνηση, αλλά τις οποίες η νέα κυβέρνηση έχει υποσχεθεί ότι θα διακόψει».
13:00 Σύμφωνα με πληροφορίες οι κάτοχοι αξιογράφων αναμένεται ότι θα διαμαρτυρηθούν στις 3 το μεσημέρι έξώ απο το "Φιλοξενία", όπου συνέρχεται το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ.
12:55 Στα χαμηλότερα επίπεδα από το Σεπτεμβρίου του 2003 κινείται σήμερα το ευρώ έναντι του δολαρίου, εν αναμονή των ανακοινώσεων της ΕΚΤ που συνεδριάζει στην Κύπρο για το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Συγκεκριμένα, το ευρωπαϊκό νόμισμα υποχωρεί σε ποσοστό 0,34% και διαμορφώνεται στα 1,1043 δολάρια. Το ευρώ βρίσκεται στα 132,354 γεν, ενώ με τη στερλίνα βρίσκεται στο 0,7241 και με το ελβετικό φράγκο στο 1,0683. Η ισοτιμία του δολαρίου ενισχύεται σε ποσοστό 0,13% έναντι του γεν και διαμορφώνεται στα 119,854 γεν. Το δολάριο βρίσκεται στο 1,5251 με τη στερλίνα και στο 0,9674 με το ελβετικό φράγκο.
Η ισοτιμία ευρώ - δολαρίου από το 2000
12:20 Aύξηση του ELA κατά 500 εκατ. ευρώ για τις ελληνικές τράπεζες αποφάσισε η ΕΚΤ
11:00 προσδοκίες για τη δυνατότητα συμμετοχής στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ και για μετατροπή της έκτακτης ρευστότητας της Τράπεζας Κύπρου σε μακροπρόθεσμο δανεισμό, φέρεται να έδωσε ο Μάριο Ντράγκι στον Κύπριο πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη.
Σύμφωνα με κυπριακή πηγή, που ήταν παρούσα στην συνάντηση Αναστασιάδη-Ντράγκι, η ΕΚΤ κάνει σοβαρές σκέψεις να μετατρέψει τον ELA της Τράπεζας Κύπρου, που σήμερα ανέρχεται σε 7,4 δισ. ευρώ και που βρίσκεται στα βιβλία της από το 2013, σε μακροπρόθεσμο δανεισμό. Την πρόθεση αυτή της ΕΚΤ έθεσε, σύμφωνα με την πηγή, ο ίδιος Μάριο Ντράγκι, ο οποίος σημείωσε ότι θα πρέπει να γίνουν κάποια βήματα για να προωθηθεί αυτό το αίτημα, το οποίο παλαιότερα είχε θέσει ο πρόεδρος Αναστασιάδης σε συνάντηση τους στη Φρανκφούρτη.
Αναλυτικά:
Μετά τη συνεδρία θα πραγματοποιηθεί δημοσιογραφική διάσκεψη. Σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες, το Συμβούλιο της ΕΚΤ θα ανακοινώσει από την Κύπρο λεπτομέρειες καθώς και την ημερομηνία έναρξης του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης για αγορά ομολόγων ύψους ύψους 1,1 τρισ. ευρώ, με στόχο να κτυπηθεί ο αποπληθωρισμός στην Ευρωζώνη που θεωρείται υπαίτιος για παράταση της ύφεσης και αύξηση της ανεργίας.
Την ίδια ώρα, θα συζητηθούν και το ελληνικό ζήτημα και το τι θα κάνει η ΕΚΤ σε σχέση με τη χρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζών και κατ' επέκταση της ελληνικής οικονομίας. Τα μέλη του ΔΣ. της ευρωπαϊκής τραπεζικής Αρχής καλούνται επίσης να αποφασίσουν αν θα επιτραπεί στις ελληνικές τράπεζες να στηρίξουν εκδόσεις εντόκων γραμματίων του ελληνικού Δημοσίου ή όχι.
Εν τω μεταξύ, μήνυμα προς την ΕΚΤ και τον διοικητή της ΤτΕ έστειλε ο Αλέξης Τσίπρας με τηλεφωνική επικοινωνία που είχε χθες με τον Γιάννη Στουρνάρα ενόψει της σημερινής συνόδου της Τράπεζας στην Κύπρο.
Χθες, την ώρα διεξαγωγής προπαρασκευαστικής συνεδρίασης των επιτροπών του Δ.Σ. της ΕΚΤ στο «Φιλοξένια» πραγματοποιήθηκε κινητοποίηση διαμαρτυρίας από την Πλατφόρμα Συνδικαλιστικών και Κοινωνικών Οργανώσεων «Η Κοινωνία Αντιδρά και Διεκδικεί».
Πληροφορίες: Φιλελεύθερος
