Όταν ένας σκηνοθέτης έχει αφομοιώσει τα σινεμά τότε με ό,τι και να καταπιαστεί θα καταφέρει. Αφήστε δε που περνώντας με ευκολία από το ένα είδος στο άλλο επιβεβαιώνει αυτό που υποστηρίζουν πολλοί πως «το σινεμά είναι ένα».
Έτσι ο Κορνέλιου Πορουμπόιου με τους «Σφυριχτές» κατορθώνει απλά, να εντυπωσιάσει.
Βέβαια υπάρχουν και οι ελληνικές ταινίες οι οποίες προσπαθούν να βρουν το βηματισμό τους μέσα στο σύγχρονο κόσμο, άλλοτε με περισσότερη και άλλοτε με λιγότερη επιτυχία.
«Οι σφυριχτές», του Κορνέλιου Πορουμπόιου
Τον γνωρίσαμε το 2006 όταν εντυπωσίασε με την ταινία «Ήταν ή δεν ήταν», μια πρωτότυπη διερεύνηση του τι συνέβη το 1989 στη Ρουμανία. Εντυπωσίασε ξανά το 2009 με την «Αστυνομία, ταυτότητα» για να συνεχίσει το 2013 με το «Βραδιάζεις στο Βουκουρέστι» το 2013 με το «Δεύτερο παιχνίδι» και το 2015 με το «Θησαυρό» που βραβεύτηκε στο τμήμα Ένα Κάποιο Βλέμμα στις Κάννες.
Φέτος έρχεται με του «Σφυριχτές», μια ταινία σε εντελώς διαφορετική ρότα και στυλ από ότι μας είχε συνηθίσει μέχρι σήμερα.
Πρώτα απ’ όλα να σημειώσουμε πως ‘σφυριχτές’ λέγονται οι άνθρωποι οι οποίοι μιλούν με σφυρίγματα, που έχουν αντικαταστήσει τους φθόγγους με αντίστοιχα σφυρίγματα. Υπάρχει στη Νότια Εύβοια ένα χωριό που οι άνθρωποι συνεννοούνται με αυτόν τον τρόπο αλλά και στα Κανάρια νησιά και σε αυτούς, τους δεύτερους αναφέρεται ο τίτλος της ταινίας του ρουμάνου σκηνοθέτη.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από τη αρχή. Ο Κρίστι είναι αστυνομικός ο οποίος έχει αναλάβει την υπόθεση ενός τύπου, του Ζολτ, ο οποίος κάνει εμπόριο ναρκωτικών. Η προϊσταμένη του Κρίστι προσπαθεί να παγιδεύσει τον ήδη φυλακισμένο Ζολτ για να ανακαλύψει που έχει κρύψει τα χρήματα και να εξαρθρώσει όλη τη συμμορία. Αλλά ίδια ώρα που ο Κρίστι ετοιμάζει το σχέδιο με την αστυνομία έρχεται σε συνεννόηση με την όμορφη μνηστή του Ζολτ με σκοπό να τον απελευθερώσει. Γιατί ο Κρίστι κάθε άλλο παρά αδέκαστος είναι. Όμως για να καταφέρει να συνεννοείται με τη σπείρα, πρέπει να μάθει να μιλάει σφυριχτά και για το λόγο αυτό φτάνει στα Κανάρια όπου τον περιμένει η μνηστή του εμπόρου και οι συνεργοί του. Επιστρέφει στο Βουκουρέστι για να φέρει εις πέρας την αποστολή του. Για ποιον δουλεύει τελικά;
Αριστοτεχνικά σκηνοθετημένο και στην κάθε του λεπτομέρεια προσεγμένο φιλμ νουάρ, με πλοκή και ίντριγκα, σασπένς κι ανατροπές. Κινηματογράφος χορταστικός με τον σκηνοθέτη να μην παραλείπει να χρησιμοποιήσει σχεδόν κανένα από τα στοιχεία του νουάρ και του γκανγκστερικού φιλμ. Κι όλα αυτά μέσα από ένα σενάριο με λοκή η οποία όσο πάει και μπερδεύεται σε σημείο που ο θεατής να αναρωτιέται πως θα ξεμπερδευτεί. Όμως ο σκηνοθέτης έχει τη λύση καθώς έχει χτίσει σε γερά θεμέλια έχοντας εξασφαλίσει όλα τα κομμάτια του παζλ τα οποία στη συνέχεια αριστοτεχνικά τοποθετεί στη θέση τους.
Την ώρα που ο Κορνέλιου Πορουμπόιου αποτίει φόρο τιμής σε όλους τους μεγάλους μετρ του αστυνομικού, νουάρ, γκάγκστερ φιλμ σκηνοθετεί μια καθαρά δική του ταινία. Πλάνα και γωνίες λήψης δίνουν τον προσωπικό του τόνο και τη δική του οπτική στην ατμόσφαιρα της ταινίας. Ιδιαίτερα επιτυχημένη είναι και η χρήση της μουσικής, το μοντάζ έχει το δυναμισμό που χρειάζεται χωρίς να γίνεται κατάχρηση.
Δουλεμένη στη λεπτομέρειά της η ταινία, αποτελεί ένα εξαιρετικό δείγμα σύγχρονης ματιάς στο νουάρ, χωρίς ταυτόχρονα να απαρνιέται τίποτε από την κληρονομιά του.
Αξίζει εδώ να αναφερθεί πως ο Πορουμπόιου εκτός από τους μεγάλους σκηνοθέτες του παγκόσμιου σινεμά, «θυμάται» και τον συμπατριώτη του Σέρτζιου Νικολαέσκου, ο οποίος το 1973 γύρισε το εξαιρετικά ενδιαφέρον φιλμ νουάρ «Ένας επιθεωρητής κατηγορεί». Αποσπάσματα του φιλμ αυτού παρακολουθεί στην τηλεόραση ο Κρίστι, σε κάποια σκηνή της ταινίας.
Οι τελευταίες λέξεις: Κινηματογράφος με τα όλα του!
«Δεν ακούμε τα τραγούδια», του Τάκη Παπαναστασίου
Ένα νέο ζευγάρι, η Νόρα και ο Νίκος αποφασίζουν να καλέσουν έναντι αμοιβής έναν νεαρό, τον Άγγελο, για να εμπλουτίσουν την σεξουαλική τους ζωή. Μέσα στο χώρο εκός σπιτιού θα αρχίσουν να αποκαλύπτονται οι ρωγμές στη σχέση του ζευγαριού, η μοναξιά και των τριών καθώς και τα αδιέξοδα που αντιμετωπίζουν στη ζωή τους. Τρεις άνθρωποι ξεκρέμαστοι, ευάλωτοι που αναζητούν τη συντροφικότητα και την επαφή.
Η ταινία διαθέτει δύο πολύ καλά στοιχεία, τα οποία καλό είναι να κρατήσουμε. Τη θαυμάσια ασπρόμαυρη φωτογραφία και τις ενδιαφέρουσες λήψεις και την πρωτότυπη χρήση φακών. Και οι ερμηνείες ακόμη είναι συμπαθητικές.
Από εκεί και πέρα θεωρώ πως όλα είναι κάπως ‘τραβηγμένα’. Ακόμη κι ο χρόνος διάρκειας της ταινίας. Οι εξεζητημένοι διάλογοι, το γκροτέσκ, η υπερβολή δε βοηθούν ενώ είναι εμφανής η αδυναμία ανάπτυξης και εμβάθυνσης του σεναρίου. Και κάτι τελευταίο. Ίσως να ήταν καλύτερα αν ο σκηνοθέτης γινόταν πιο τολμηρός στο ερωτικό μέρος της ταινίας.
«Η ανάκριση», του Παναγιώτη Πορτοκαλάκη
Ένα κορίτσι βρίσκεται σε συνεχή κόντρα με τον πατέρα της. Είναι μόνιμα θυμωμένη μαζί του και τον αντιμετωπίζει με επιθετικότητα. Ένας τρόπος για να εκτονώνεται είναι η περφόρμανς που κάνει στις οποίες χρησιμοποιεί το σώμα της το οποίο και τραυματίζει. Όταν πεθαίνει η μητέρα της και μαθαίνει για τα βασανιστήρια που υπέστη ο πατέρας της στη διάρκεια της δικτατορίας αποφασίζει να μάθει τι είχε συμβεί. Έτσι θα φτάσει μέχρι τα ίχνη του ανθρώπου που τον βασάνισε.
Το χάσμα των γενεών, η αδυναμία επικοινωνίας ανάμεσα στους γονείς και τα παιδιά, η διαφορετική οπτική με την οποία βλέπουν τη ζωή. Και τα γεγονότα, η ιστορία, τα τραύματα που αφήνει. Δε στερείται ενδιαφέροντος η ταινία του Παναγιώτη Πορτοκαλάκη. Το σενάριο έχει δομή και η σκηνοθεσία το υπηρετεί. Αρκετά καλές οι ερμηνείες της Πηνελόπης Τσιλίκα, του Γιώργου Κέντρου και του Θέμη Πάνου.
Αλλά όλα αυτά δεν αρκούν ώστε η ταινία να ξεπεράσει ένα επίπεδο χρυσής μετριότητας. Πάντως δε με δυσαρέστησε, κάποιες σκηνές δε, με συγκίνησαν.
