Η διάρκεια της κρίσης στις σχέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ουκρανίας με τη Ρωσία θα κρίνει εν πολλοίς και τις διεθνείς τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Η ανησυχία είναι έκδηλη και το ενδεχόμενο να σταματήσει -ή έστω να περιοριστεί- η ροή των ρωσικών ενεργειακών προϊόντων δεν είναι απίθανο, ως απόρροια της ρωσο-ουκρανικής κρίσης και της μη συμφωνίας της Gazprom με την Ουκρανία για την αποπληρωμή οφειλών.
Οι Ουκρανοί θα εκμεταλλευτούν, με τον έναν ή άλλο τρόπο, τον ρόλο τους ως χώρα διέλευσης (επιβολή περιορισμών transit), αλλά και γιατί, όπως υπογράμμισε την προηγούμενη εβδομάδα ο Κονσταντίν Σιμόνοφ, γενικός διευθυντής του Eθνικού Iδρύματος Eνεργειακής Aσφάλειας, η ρωσο-ουκρανική κρίση πιθανόν να έχει επιπτώσεις στη ροή του αερίου προς την Eλλάδα τον ερχόμενο χειμώνα.
Η Oυκρανία, προκειμένου να αντιμετωπίσει τα προβλήματα τροφοδοσίας, μπορεί να αρχίσει να «κλέβει» το αέριο που προορίζεται για τις ευρωπαϊκές χώρες, όπως άλλωστε έχει πράξει και στο παρελθόν. Το σενάριο να κλείσει η Μόσχα τη στρόφιγγα προς την Eυρώπη μπορεί να ακούγεται ακραίο, αλλά δεν μπορεί να αποκλειστεί αν η ένταση κορυφωθεί (βλέπε σελ. 12-13).
«Υπάρχει επάρκεια»
Παράγοντες της ελληνικής αγοράς πετρελαίου σημείωναν ότι πρόβλημα επάρκειας δεν θα υπάρξει, καθώς τα ελληνικά διυλιστήρια έχουν αποδείξει κατά το παρελθόν ότι διαθέτουν εναλλακτικές λύσεις. Σημείωναν, ωστόσο, ότι κανείς δεν είναι σε θέση να προβλέψει την πορεία των διεθνών τιμών του πετρελαίου, αν συνεχιστεί το ψυχροπολεμικό κλίμα.
Η ελληνική κυβέρνηση, υπογράμμιζαν με νόημα οι ίδιοι παράγοντες, δεν μπορεί να παρέμβει στη διαμόρφωση των τιμών, μπορεί όμως να επιμείνει και να ενισχύσει την επιχειρηματολογία της απέναντι στην τρόικα για τη μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης του πετρελαίου θέρμανσης.
Σε ό,τι αφορά το φυσικό αέριο, η διακοπή ροής από τη Ρωσία αποτελεί ακραίο σενάριο, αλλά, ακόμα και αν γίνει πραγματικότητα, η Ρεβυθούσα και το υγροποιημένο αέριο (LNG) να ’ναι καλά.
Η χωρητικότητα, αλλά κυρίως η δυναμικότητα επαναεριοποίησης του LNG υπερεπαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες της ελληνικής αγοράς. Ειδικότερα, τα 13 εκατομμύρια κυβικά μέτρα ημερησίως επαρκούν για να καλύψουν τη ζήτηση από τα νοικοκυριά, τη βιομηχανία αλλά και τις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο, οι οποίες βρίσκονται σε κατάσταση ψυχρής εφεδρείας, μια και η κρίση έχει ρίξει τη ζήτηση ηλεκτρικού ρεύματος.
Η κρίση του 2009
Παράγοντες της ελληνικής ενεργειακής αγοράς υπενθύμιζαν εξάλλου ότι το 2009, στην κορύφωση της προηγούμενης ρωσο-ουκρανικής κρίσης, όταν σταμάτησε η ροή προς την Ευρώπη, η Ελλάδα ήταν η μοναδική χώρα που δεν αντιμετώπισε πρόβλημα, χάρη στη Ρεβυθούσα, και επιπλέον κάλυψε και τις επείγουσες ανάγκες της Βουλγαρίας (π.χ. νοσοκομεία). Ωστόσο, μια μείωση της ροής ρωσικού φυσικού αερίου μέσω των αγωγών ή η επαναδιαπραγμάτευση των συμφωνιών με τη ρωσική Gazprom για τον έναν ή άλλο λόγο, είναι πιθανό να στρέψει τις καταναλώτριες χώρες στην spot αγορά υγροποιημένου LNG. Το ενδεχόμενο αυτό αναμένεται να εκτινάξει τις διεθνείς τιμές, με ό,τι συνεπάγεται αυτό για το ενεργειακό κόστος που θα κληθούν να πληρώσουν οι ευρωπαϊκοί προϋπολογισμοί και, τελικά, οι φορολογούμενοι.
Ζητούν μέτρα
Ο επιχειρηματικός κόσμος, πάντως, ζητά τη λήψη προληπτικών μέτρων ώστε να μην προστεθεί στην οικονομική ζημιά από τη δραματική μείωση των εξαγωγών λόγω εμπάργκο και μια ενεργειακή κρίση.
Επιπρόσθετα, ο πρόεδρος του ΕΒΕΑ, Κ. Μίχαλος, καλεί την κυβέρνηση να υλοποιήσει την εξαγγελία της και να επιστρέψει στους καταναλωτές φυσικού αερίου σημαντικά ποσά που έχει εισπράξει η ΔΕΠΑ, με τη συμφωνία του περασμένου Μαρτίου μεταξύ της ΔΕΠΑ και της ρωσικής Gazprom για την αναδρομική μείωση της τιμής του φυσικού αερίου. Από τη συμφωνία αυτή επετεύχθη μια αναδρομική έκπτωση της τάξης των 90 εκατομμυρίων ευρώ, σημειώνει, ποσό που πρέπει να μετακυλιστεί στους πελάτες της ΔΕΠΑ.
