Του Νίκου Σβέρκου – Πηγή φωτογραφιών: 902.gr
Ήταν Παρασκευή 21 Οκτωβρίου του 1994 όταν η Αττική θρηνούσε τρεις ανθρώπινες ζωές λόγω της υπερχείλισης του Ποδονίφτη. Ηταν παραμονές του δεύτερου γύρου των δημοτικών εκλογών και οι καταστροφές επικεντρώθηκαν κυρίως στις περιοχές του Περισσού, της Χαλκηδόνας και της Νέας Φιλαδέλφειας. Από την ορμή των υδάτων επλήγησαν και τα κεντρικά γραφεία του ΚΚΕ στη λεωφόρο Ηρακλείου στον Περισσό, απειλώντας να καταστρέψουν το τεράστιο αρχείο του κόμματος και αχρηστεύοντας τη ζωτική υλικοτεχνική υποδομή του «Ριζοσπάστη» και του ραδιοφώνου του «902».
Ο «Ριζοσπάστης» κυκλοφόρησε την επόμενη μέρα αναφέροντας ότι ολόκληρο το κτίριο βυθίστηκε στο σκοτάδι, ενώ γλίτωσε κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή μια τριμελής οικογένεια από το υπόγειο του κτιρίου. Ανέφερε, μάλιστα, χαρακτηριστικά ότι μετά την καταστροφή «αμέσως άρχισε η μάχη για την έκδοση της εφημερίδας, αυτού του φύλλου που κρατάτε σήμερα στα χέρια σας, κυριολεκτικά από το ΜΗΔΕΝ! Σε όλο το συγκρότημα της εφημερίδας δεν λειτουργεί ΤΙΠΟΤΑ». Η «Τυποεκδοτική», που στεγαζόταν στο κτίριο, σχεδόν καταστράφηκε με αποτέλεσμα κατόπιν να μεταφερθεί σε άλλες εγκαταστάσεις στο Κρυονέρι Αττικής.
Οι μεν ζημιές στην υλικοτεχνική υποδομή μπορούσαν να αποκατασταθούν, η επαπειλούμενη καταστροφή όμως του ιστορικού αρχείου του ΚΚΕ θα σήμαινε μια τεράστια απώλεια στη συλλογική μνήμη του αριστερού και κομμουνιστικού κινήματος. Ο «Ριζοσπάστης» στο κυριακάτικο φύλλο του, που εκδόθηκε σε εκτυπωτήριο άλλης καθημερινής εφημερίδας, καλούσε τα μέλη του ΚΚΕ να βοηθήσουν στη διάσωση του αρχείου. «Πρέπει όλοι μαζί να ξεκινήσουμε μια γιγαντιαία προσπάθεια για την αναστήλωση. Ναι, περί αναστήλωσης πρόκειται», έγραφε ο αρθρογράφος επισημαίνοντας ότι «το σίγουρο είναι ένα: ΘΑ ΤΑ ΞΑΝΑΦΤΙΑΞΟΥΜΕ ΟΛΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΗ. Με την πλατιά κινητοποίηση όλων των ανθρώπων που είναι κοντά στο ΚΚΕ. Με την εθελοντική τους εργασία και την ποικιλόμορφη προσφορά τους. Με τη συμβολή τους από το υστέρημά τους και το πάθος τους για την αναστήλωση».
Τα βουτηγμένα στη λάσπη σπουδαία τεκμήρια του κόμματος, που αφηγούνται ολόκληρη την ιστορία του οργανωμένου ταξικού κινήματος στην Ελλάδα, όχι μόνο αποκαταστάθηκαν, αλλά σταδιακά ψηφιοποιούνται, και είναι πλέον διαθέσιμα και σε εξωτερικούς ερευνητές μέσω του Επιμορφωτικού Κέντρου «Χαρίλαος Φλωράκης». Συνολικά μέχρι στιγμής υπάρχουν σε ψηφιακή μορφή 91.966 ντοκουμέντα και εκτείνονται χρονικά από τις «πρωτοσοσιαλιστικές» ομάδες της δεκαετίας του 1890 μέχρι τα ντοκουμέντα του 17ου συνεδρίου του ΚΚΕ του 2005.
Ενδιαφέρον είναι επίσης το γεγονός ότι ανάμεσα στα ντοκουμέντα βρίσκει κανείς 5.681 φύλλα του «Ριζοσπάστη», 497 τεύχη της «Κομμουνιστικής Επιθεώρησης», τα κείμενα που εκφωνήθηκαν από τους παράνομους ραδιοσταθμούς του ΚΚΕ, αλλά και ο κατάλογος με τα στοιχεία 21.655 στρατιωτών του ΔΣΕ. Επιπρόσθετα, στο σπουδαίο αρχείο συγκαταλέγονται κείμενα και εκδόσεις ομάδων που διαφοροποιήθηκαν ή διασπάστηκαν από το ΚΚΕ, όπως της αναρχοκομμουνιστικής «Κομμουνιστικής Ενωσης Ελλάδος», της δεξιάς διάσπασης του ΣΕΚΕ των Γιαννιού και Σταρατή, των Αρχειομαρξιστών και των τροτσκιστών γύρω από το περιοδικό «Σπάρτακος».
Το ΚΚΕ, 20 χρόνια μετά τη βιβλική καταστροφή του 1994, θέλοντας να τιμήσει τα μέλη του κόμματος που συνέδραμαν στη διάσωση του αρχείου πραγματοποίησε σήμερα στον Περισσό εκδήλωση στην οποία μίλησε ο γενικός γραμματέας Δημήτρης Κουτσούμπας. Παράλληλα λειτούργησε έκθεση αρχειακού υλικού και έργων τέχνης και παρουσιάστηκς οπτικοακουστικό υλικό.
Δείτε το βίντεο ΕΔΩ
[Στο 56ο λεπτό ακούγεται η ραδιοφωνική ομιλία του Νίκου Ζαχαριάδη που μεταδόθηκε στις 2 Σεπτέμβρη 1951]. Ακόμα, [Ηχητικά ντοκουμέντα του Ραδιοφωνικού σταθμού του ΔΣΕ και της Φωνής της Αλήθειας (1973)].
Ντοκουμέντο: Η φωνή του Ν. Ζαχαριάδη (ηχητικό από τα αρχεία του ΚΚΕ)
