Η μεγαλύτερη αλυσίδα καφέ στον κόσμο τα Starbucks και ο όμιλος fast-food McDonald's έχουν πληγεί από παγκόσμιες διαμαρτυρίες μετά την έναρξη της σύγκρουσης Ισραήλ-Χαμάς.
Η... μάχη κατά των πολυεθνικών μετά το αιματοκύλισμα στη Λωρίδα της Γάζα, δίνεται και μέσα από τα social media με γνωστούς food blogger, που έχουν εκατομμύρτια ακολούθους να δίνουν οδηγίες με σπιτικές συνταγές για να αντικαταστήσουν, οι πολίτες τα διάσημα προϊόντα . Παράλληλα τους παροτρύνουν να συνεχίσουν το μποϊκοτάζ.
Μια συνταγή της διάσημης food blogger, Walla Abu-Eid έγινε viral καθως το βίντεο είδαν σχεδόν 130.000 άτομα στο κανάλι της στο TikTok. «Ας συνεχίσουμε το μποϊκοτάζ», υπογράφει η μπλόγκερ με έδρα το Σίδνεϊ, ρωτώντας «ποιο ποτό Starbucks να φτιάξω μετά;».
Βουτιά στις πωλήσεις και τα έσοδα
Οι προτάσεις για σπιτικές εναλλακτικές λύσεις για τα Starbucks έχουν πολλαπλασιαστεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αφού η μεγαλύτερη αλυσίδα καφέ στον κόσμο χτυπήθηκε από παγκόσμιες διαμαρτυρίες και εκστρατείες μποϊκοτάζ, μετά την έναρξη της στρατιωτικής επίθεσης του Ισραήλ στη Γάζα. Η McDonald's έχει επίσης επηρεαστεί, προειδοποιώντας αυτή την εβδομάδα ότι οι πιο πρόσφατες τριμηνιαίες πωλήσεις της επλήγησαν, τα έσοδα σημείωσαν πτώση, και αυτό σχετίζεται με τον πόλεμο.
Οι εκκλήσεις ακτιβιστών να αποφεύγουν τα προϊόντα της Starbucks εξαπλώθηκαν μετά τη μήνυση που κατέθεσε η εταιρεία κατά του σωματείου των εργαζομένων της για μια ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τον περασμένο Οκτώβριο. Η αλυσίδα ισχυρίστηκε ότι η Workers United παραβίασε το εμπορικό της σήμα χρησιμοποιώντας το όνομα και το λογότυπο της εταιρείας όταν εξέφρασε την αλληλεγγύη της στους Παλαιστίνιους σε μια ανάρτηση στο X, πρώην γνωστό ως Twitter. Η Workers United απάντησε με τη δική της δικαστική κατάθεση, ισχυριζόμενη ότι η Starbucks τη δυσφήμισε υπονοώντας ότι το συνδικάτο υποστηρίζει την τρομοκρατία και τη βία.
Η διαφωνία αυτή έφερε τη Starbucks στο στόχαστρο τόσο των διαδηλώσεων υπέρ της Παλαιστίνης όσο και των διαδηλώσεων υπέρ του Ισραήλ. Σε ανοιχτή επιστολή που δημοσιεύθηκε στα τέλη του περασμένου έτους, ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Laxman Narasimhan δήλωσε ότι τα καταστήματα Starbucks «έχουν περιστατικά βανδαλισμού» σε πόλεις σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ.
Σε ξεχωριστή δήλωση, η εταιρεία τόνισε ότι δεν έχει «καμία πολιτική ατζέντα» και απέρριψε τις φήμες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι χρησιμοποιεί τα κέρδη της για να χρηματοδοτήσει «οποιεσδήποτε κυβερνητικές ή στρατιωτικές επιχειρήσεις οπουδήποτε».
Με φόντο το κακό καταναλωτικό κλίμα στις ΗΠΑ και την εξασθένηση της ανάπτυξης των πωλήσεων, οι αναλυτές αναρωτιούνται αν τα μποϊκοτάζ έχουν τη δύναμη να προκαλέσουν πραγματικό οικονομικό πόνο στον γίγαντα του κλάδου.
φωτ. Αυτοκόλλητα κατά της Starbucks στην Τουρκία αναδεικνύουν τις εκτεταμένες διαμαρτυρίες κατά της αλυσίδας καφέ - AFP
Αν και ο συγκεκριμένος αντίκτυπος των μποϊκοτάζ είναι «πολύ δύσκολο να επαληθευτεί ή να ποσοτικοποιηθεί ... είναι σίγουρα κάτι που οι επενδυτές σκέφτονται αυτές τις μέρες», δήλωσε στους Financial Times, ο Danilo Gargiulo, ανώτερος αναλυτής της AB Bernstein.
Η Starbucks έχασε τις προσδοκίες των αναλυτών όταν ανακοίνωσε τα αποτελέσματα του πρώτου τριμήνου την περασμένη εβδομάδα. Οι παγκόσμιες πωλήσεις ίδιων καταστημάτων αυξήθηκαν κατά 5% σε ετήσια βάση τους τρεις μήνες έως τον Ιανουάριο, υπολειπόμενες των προβλέψεων συναίνεσης για αύξηση 6,4%. Η εταιρεία υποβάθμισε επίσης τις προβλέψεις της, λέγοντας ότι αναμένει πλέον ότι οι ετήσιες παγκόσμιες πωλήσεις ίδιων καταστημάτων θα αυξηθούν μεταξύ 4% και 6% το 2024, από τις προηγούμενες εκτιμήσεις για αύξηση 5% έως 7%.
«Είδαμε αρνητικό αντίκτυπο στις δραστηριότητές μας στη Μέση Ανατολή‘, δήλωσε ο Narasimhan, μιλώντας για τα κέρδη. Οι πωλήσεις της αλυσίδας στις ΗΠΑ έχουν επίσης υποχωρήσει από τα μέσα Νοεμβρίου, εν μέρει λόγω "λανθασμένων αντιλήψεων" σχετικά με τη θέση της στη σύγκρουση, πρόσθεσε. Οι πωλήσεις των ίδιων καταστημάτων στη Βόρεια Αμερική αυξήθηκαν κατά 5% το πρώτο τρίμηνο του 2024, χάνοντας την πρόβλεψη συναίνεσης για αύξηση 5,5%.
Την εβδομάδα της "Red Cup Day" - μιας ετήσιας προώθησης των χειμερινών διακοπών στα μέσα Νοεμβρίου κατά την οποία η Starbucks προσφέρει στους επισκέπτες της ένα δωρεάν επαναχρησιμοποιούμενο ποτήρι - η αλυσίδα κατέγραψε αύξηση 31,7% στην επισκεψιμότητα στις ΗΠΑ σε σύγκριση με τον ημερήσιο μέσο όρο κατά τις προηγούμενες πέντε εβδομάδες, πολύ χαμηλότερα από την αύξηση 81% που καταγράφηκε το 2022, σύμφωνα με στοιχεία επισκεψιμότητας τρίτων από την Placer.ai.
Οι εταιρείες σε όλο τον κόσμο προσπαθούν να προσαρμοστούν, μακριά από πολιτικές, οι επιπτώσεις των οποίων έχουν τη δυνατότητα να αποξενώσουν τους πελάτες.
«Συνήθως, [τα μποϊκοτάζ] είναι αρκετά περιορισμένα όσον αφορά τη γεωγραφική εμβέλεια και τη διάρκεια», δήλωσε ο Gargiulo. "Αλλά θα θέσω μια επιφύλαξη εδώ, επειδή ζούμε σε μια διαφορετική ημέρα και εποχή σήμερα σε σύγκριση με ακόμη και πριν από λίγα χρόνια, δεδομένης της αυξανόμενης γεωπολιτικής έντασης που βλέπουμε παγκοσμίως».
Θορυβημένα τα στελέχη της McDonald's
Η McDonald's το έχει βιώσει αυτό από πρώτο χέρι, με την αλυσίδα burger να αναφέρει ότι οι πωλήσεις ίδιων καταστημάτων στο διεθνές τμήμα της (το οποίο καλύπτει περισσότερες από 80 αγορές στις οποίες η McDonald's έχει παραχωρήσει τα δικαιώματα franchising), έπεσαν πολύ έξω από τις προσδοκίες των αναλυτών τους τρεις μήνες έως το τέλος Δεκεμβρίου. Η εταιρεία απέδωσε την επιβράδυνση κυρίως στην πτώση της ζήτησης στα εστιατόριά της στη Μέση Ανατολή, καθώς και σε αυτά που βρίσκονται σε κυρίως μουσουλμανικές χώρες όπως η Ινδονησία και η Μαλαισία.
Φιλοπαλαιστινιακό κίνημα υποστήριξε το μποϊκοτάζ του γίγαντα των μπιφτεκιών πέρυσι, αφού το franchise της McDonald's στο Ισραήλ δήλωσε στον λογαριασμό του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι είχε δώσει χιλιάδες δωρεάν γεύματα στο προσωπικό των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων.
Ο διευθύνων σύμβουλος της McDonald's, Chris Kempczinski δήλωσε σε ανάρτηση στο LinkedIn τον περασμένο μήνα ότι «αρκετές αγορές στη Μέση Ανατολή και ορισμένες εκτός της περιοχής βιώνουν σημαντικές επιχειρηματικές επιπτώσεις λόγω του πολέμου».
«Είμαστε θορυβημένοι από την παραπληροφόρηση και τις ανακριβείς αναφορές σχετικά με τη θέση μας ως απάντηση στη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή. Η McDonald's Corporation δεν χρηματοδοτεί ούτε υποστηρίζει καμία κυβέρνηση που εμπλέκεται σε αυτή τη σύγκρουση», δήλωσε η McDonald's, προσθέτοντας ότι «οποιεσδήποτε ενέργειες» από τους τοπικούς συνεργάτες «έγιναν ανεξάρτητα χωρίς τη συγκατάθεση ή την έγκριση της McDonald's».
Ο Gargiulo σημείωσε: «"Εάν τα μποϊκοτάζ ήταν μια ανησυχία για τον διευθύνοντα σύμβουλο της McDonald's, οι επενδυτές ουσιαστικά ρωτούν, γιατί να μην είναι μια ανησυχία για τη Starbucks;».
Η Ben & Jerry's ζήτησε κατάπαυση του πυρός
Η εταιρεία παρασκευής παγωτών Ben & Jerry's είναι μία από τις λίγες εταιρείες που έχουν ζητήσει δημοσίως μόνιμη κατάπαυση του πυρός στη Γάζα.
Το έκανε με κίνδυνο να αναζωπυρώσει μια μακροχρόνια διαμάχη με τη μητρική της εταιρεία Unilever, η οποία πούλησε το ισραηλινό σκέλος της μάρκας σε τοπικό επενδυτή το 2022, αφού η Ben & Jerry's προσπάθησε να σταματήσει να πουλάει τα προϊόντα της στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη.
Ωστόσο, ορισμένοι αναλυτές αποδίδουν την επιβράδυνση των πωλήσεων της Starbucks ως σύμπτωμα μιας ευρύτερης πτώσης του κλίματος μεταξύ των Αμερικανών καταναλωτών, καθώς και στη στασιμότητα της οικονομικής ανάκαμψης στην Κίνα - τη δεύτερη μεγαλύτερη αγορά της εταιρείας, όπου διαθέτει περίπου 6.500 καταστήματα. Άλλοι παρατήρησαν ότι συνέπεσε με το λανσάρισμα ενός νέου χειμερινού μενού, το οποίο θα μπορούσε να έχει απογοητεύσει τους πελάτες.
«Η ικανότητά μας να συνδέσουμε την [επιβράδυνση] με πιθανά μποϊκοτάζ είναι πολύ, πολύ δύσκολη, αν και η εταιρεία αναγνώρισε τον αντίκτυπό τους», δήλωσε ο Matthew Goodman, ανώτερος αναλυτής της εταιρείας ερευνών δεδομένων M Science.
Για την Starbucks δεν είναι άγνωστη η οργή των πελατών. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, κάποιοι την έχουν επικρίνει επειδή υποστήριξε τον γάμο μεταξύ ομοφυλοφίλων, ενώ σε άλλους δεν άρεσε η στάση της στις προσπάθειες συνδικαλισμού των υπαλλήλων της. Παρόλα αυτά, η εταιρεία συνέχισε να αναπτύσσεται.
«Αυτού του είδους τα πράγματα συμβαίνουν τακτικά και γενικά δεν έχουν μόνιμο αντίκτυπο στις εταιρείες - το κλίμα μπορεί να αλλάξει πολύ γρήγορα», δήλωσε ο Michael Barnett, καθηγητής διοίκησης και παγκόσμιων επιχειρήσεων με έμφαση στην εταιρική κοινωνική ευθύνη, στο Rutgers Business School.
Προειδοποίησε όμως ότι, ενώ τα περισσότερα μποϊκοτάζ καταλήγουν στο να επιστρέψουν οι πελάτες στις παλιές τους συνήθειες, έχουν τη δυνατότητα να επιφέρουν μόνιμες συνέπειες αν συνεχιστούν για «αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα ώστε να προκαλέσουν στους ανθρώπους να αλλάξουν τις αγοραστικές τους συνήθειες. Μπορεί να στραφεί σε κάτι άλλο που θα βρει ότι είναι ένα καλό υποκατάστατο - μπορεί να είναι φθηνότερο ή κάτι που αρέσει περισσότερο, και απλά δημιουργεί μια νέα συνήθεια» κατέληξε.
