Οι ηγέτες των 27 συζητούν στη διήμερη σύνοδό τους στο Πόρτο την πρόταση, την οποία υποστηρίζει ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, όμως εμφανίζονται διχασμένοι όσον αφορά τη χρησιμότητά της. Οι ειδικοί λένε ότι ενδέχεται να χρειαστούν χρόνια μέχρι να ολοκληρωθεί η διαπραγμάτευση του θέματος και να μην αντιμετωπιστεί έτσι η άμεση ανάγκη παρασκευής περισσότερων δόσεων με πιο γοργούς ρυθμούς.
«Ποιο είναι το τρέχον ζήτημα; Δεν αφορά στην πραγματικότητα την πνευματική ιδιοκτησία. Είναι δυνατόν να δώσουμε πνευματική ιδιοκτησία σε εργαστήρια που δεν γνωρίζουν πώς να παρασκευάσουν (τα εμβόλια) και δεν θα τα παρασκευάσουν αύριο;» διερωτήθηκε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν κατά την άφιξή του στη σύνοδο. «Το βασικό ζήτημα, για την αλληλεγγύη, είναι η διανομή των δόσεων», υποστήριξε, προσθέτοντας ότι η Γαλλία συνεργάζεται στενά με τη Γερμανία στο θέμα αυτό.
Το Βερολίνο εξέφρασε την αντίθεσή του στην άρση των πατεντών την Πέμπτη.
Την Τετάρτη, ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν στήριξε το αίτημα της Ινδίας και της Νότιας Αφρικής για προσωρινή άρση των πατεντών για τα εμβόλια της Covid-19, ένα γεγονός που προκάλεσε την οργή πολλών φαρμακευτικών εταιρειών. Ορισμένοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι θα χρειαστούν μέχρι και δύο χρόνια διαπραγματεύσεων στους κόλπους του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου για να επιτευχθεί συμφωνία.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες πιθανότατα θα ακούσουν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι η άρση της πατέντας δεν θα βοηθούσε να αυξηθεί η παραγωγή, ιδίως στις φτωχότερες χώρες, αφού η διαδικασία αυτή απαιτεί προηγμένες τεχνολογίες και εγκαταστάσεις.
Η αμερικανική εταιρεία Moderna παραιτήθηκε των πνευματικών δικαιωμάτων της για το εμβόλιό της τον περασμένο Οκτώβριο (χρησιμοποιεί την τεχνολογία του «αγγελιαφόρου RNA») αλλά καμία άλλη φαρμακευτική εταιρεία δεν έχει ανακοινώσει μέχρι σήμερα ότι θα προσπαθήσει να «αντιγράψει» το σκεύασμά της.
Η Γερμανία, η έδρα της BioNTech, της εταιρείας που έχει την πατέντα για το δεύτερο εμβόλιο του «αγγελιαφόρου RNA» (αναπτύχθηκε σε συνεργασία με την αμερικανική Pfizer) αντιτίθεται στην άρση της πατέντας, ενώ αντιθέτως η Ιταλία συμφωνεί με την πρόταση του Μπάιντεν.
Ενώ η πανδημία συνεχίζεται, οι πιθανότητες είναι ότι ακόμη πιο επικίνδυνες νέες παραλλαγές του SARS-CoV-2 θα εμφανιστούν. Η φαρμακευτική βιομηχανία επιμένει ότι η πιο πρόσφορη προσέγγιση για την αντιμετώπισή της είναι να ξεπεραστούν τα προβλήματα στην εξασφάλιση πρώτων υλών και να πουληθούν ή να δωριθούν εμβόλια σε όλες τις χώρες του κόσμου.
«Κανείς δεν θα είναι ασφαλής, μέχρι να είμαστε όλοι. Αν γίνουν εμβολιασμοί μόνο στις αναπτυγμένες χώρες, η νίκη μας επί της Covid-19 θα είναι βραχύβια. Βλέπουμε πόσο γρήγορα μεταλλάσσεται ο ιός, δημιουργώντας νέες παραλλαγές που συνεπάγονται νέες προκλήσεις» γράφουν οι ηγέτες του Βελγίου, της Σουηδίας, της Γαλλίας, της Δανίας και της Ισπανίας σε κοινή επιστολή τους προς την Κομισιόν.
«Τα εμβόλια έχουν καταστεί θέμα ασφαλείας και η ΕΕ δεν μπορεί να υστερεί. Για τον λόγο αυτόν, βασική προτεραιότητα είναι η αύξηση της ικανότητας παραγωγής στην Ευρώπη», πρόσθεσαν.
Η ΕΕ, μια από τους μεγαλύτερους παραγωγούς εμβολίων στον κόσμο, είναι επίσης και ο κύριος εξαγωγέας, με 200 εκατομμύρια δόσεις να έχουν ήδη σταλεί σε άλλες χώρες του κόσμου. Οι ΗΠΑ και η Βρετανία δεν έχουν εξάγει κανένα από τα εμβόλια που παρασκευάζονται στο έδαφός τους.
Κοινή επιστολή πέντε επικεφαλής κρατών-μελών της ΕΕ προς την Πρόεδρο της Κομισιόν και τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου
Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να πρωτοστατήσει στις διεθνείς προσπάθειες για να νικήσει την COVID-19 ενισχύοντας την παραγωγή και τη διανομή εμβολίων κατά του κορονοϊού τονίζουν σε κοινή επιστολή τους ο πρωθυπουργός του Βελγίου, Αλεξάντερ Ντε Κρόο, η Δανή ομόλογός του Μέτε Φρεντερίκσεν, ο Σουηδός Στέφαν Λοβφεν, ο Ισπανός Πέδρο Σάντσεθ, καθώς και ο Γάλλος Πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν ενόψει του ευρωπαϊκού συντονισμού για την καταπολέμηση του κορονοϊού.
Στην επιστολή που απευθύνεται στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, και στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, ο πρωθυπουργός του Βελγίου και οι Ευρωπαίοι συνάδελφοί του τονίζουν ότι η διεθνής συνεργασία πρέπει να είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της ευρωπαϊκής αντίδρασης σε αυτή την υγειονομική κρίση.
"Ως ο μεγαλύτερος εξαγωγέας εμβολίων στον κόσμο, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ειδική ευθύνη. Εναπόκειται στην Ευρώπη να πρωτοστατήσει στη συγκέντρωση δημόσιων και ιδιωτικών εταίρων για την ενίσχυση της παγκόσμιας παραγωγής και διανομής ασφαλών, αποτελεσματικών και προσιτών εμβολίων. Σε πνεύμα συνεργασίας με τον ιδιωτικό τομέα, οι γνώσεις και οι τεχνολογίες που σχετίζονται με τα εμβόλια πρέπει να κοινοποιούνται προληπτικά" αναφέρεται μεταξύ των άλλων στην επιστολή.
Η επιστολή ζητεί επίσης "την ενεργοποίηση ενός ευρωπαϊκού μηχανισμού ανταλλαγής εμβολίων, ο οποίος, εστιάζοντας σε πολλά εμβόλια, θα παράσχει στις ευρωπαϊκές χώρες, μέχρι το τέλος του καλοκαιριού, πολύ περισσότερα εμβόλια από ό,τι είναι απαραίτητο για την προστασία των δικών τους πληθυσμών".
Επισημαίνει επίσης ότι "εκτός από τον παγκόσμιο μηχανισμό κοινής χρήσης COVAX, πρέπει να αναπτυχθεί ένας ευρωπαϊκός μηχανισμός κατανομής έτσι ώστε τα εμβόλια να μπορούν επίσης να μοιραστούν με γειτονικές χώρες στην Ευρώπη και την Αφρική. Είναι επίσης προς το συμφέρον της Ευρώπης. Διότι έως ότου ολόκληρος ο πλανήτης είναι ασφαλής, κανείς δεν θα είναι απολύτως ασφαλής".
Σε γραμμή Μέρκελ η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για τις πατέντες
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάλεσε απόψε τις ΗΠΑ και άλλες χώρες που παρασκευάζουν εμβόλια για την Covid-19 να εξάγουν την παραγωγή τους, όπως κάνει και η Ευρωπαϊκή Ένωση, αντί να συζητούν για την άρση των πνευματικών δικαιωμάτων για τα σκευάσματα αυτά.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στο περιθώριο της άτυπης συνόδου κορυφής των ηγετών της ΕΕ, είπε ότι οι συζητήσεις για την άρση αυτήν δεν θα οδηγήσουν στην παραγωγή ούτε μιας δόσης εμβολίου για την Covid-19 βραχυπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα.
Μόνο η αύξηση της παραγωγής, η άρση των εξαγωγικών φραγμών και το μοίρασμα των εμβολίων που έχουν ήδη παραγγελθεί θα βοηθούσε αμέσως την κατάσταση, πρόσθεσε.
