Αποτελεί κοινή διαπίστωση πως ο ΣΥΡΙΖΑ τους τελευταίους μήνες υφίσταται μία μεγάλη κρίση με τους πιο απαισιόδοξους να θεωρούν πως η κατάσταση πλέον είναι μη αναστρέψιμη. Η υποχώρηση των ποσοστών του κόμματος στις διπλές εκλογές του Μάϊου και του Ιουνίου, η παραίτηση του Αλέξη Τσίπρα από την ηγεσία, το αρνητικό κλίμα κατά τη διαδικασία της εκλογής του Προέδρου και η ευθεία αμφισβήτηση του Στέφανου Κασσελάκη από κορυφαία στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ πριν καλά καλά αναλάβει τα καθήκοντά του, δημιουργούν στους πολίτες μία εικόνα διάλυσης του χώρου που σπαράσσεται από έναν πρωτοφανή εμφύλιο.
Ωστόσο, δεν ήταν πάντοτε έτσι. Ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελούσε την προηγούμενη δεκαετία μοναδική ελπίδα για τον κόσμο της εργασίας, τους νέους, τους συνταξιούχους και τους ευάλωτους συμπολίτες μας, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα πολύ σοβαρά προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας με αλληλεγγύη, διαφάνεια, δικαιοσύνη και δημοκρατικές διαδικασίες απέναντι στις διεφθαρμένες ελίτ και στους εντολοδόχους τους που οδήγησαν τη χώρα στα μνημόνια και στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Με αυτήν την ατζέντα ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να είναι ένα από τα ελάχιστα κόμματα της ριζοσπαστικής αριστεράς στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και παγκοσμίως, που όχι μόνο διεκδίκησε την πολιτική αλλαγή, αλλά πέτυχε σημαντικές εκλογικές νίκες, γεγονός που το κατέστησε σημείο αναφοράς σε διεθνές επίπεδο.
Όλοι γνωρίζουμε πως διαχρονικά μία κρατικοδίαιτη ολιγαρχία προσπαθεί να ελέγξει το πολιτικό σύστημα και να επιβάλλει το δικό της πλαίσιο διακυβέρνησης. Ο κυβερνητικός ΣΥΡΙΖΑ (2015-2019) δεν είχε να αντιμετωπίσει μόνο μία εχθρική στάση των «εταίρων» που ζητούσαν την εφαρμογή σκληρών μνημονιακών μέτρων, αλλά και την υπονόμευση στο εσωτερικό της χώρας από ανθρώπους που δεν είχαν συνηθίσει να πληρώνουν, όπως οι μεγάλοι επιχειρηματίες, οι οποίοι καλούσαν μέσω των φερεφώνων τους στα ΜΜΕ τους πολίτες να «βάλουν πλάτη» επικροτώντας πολιτικές λιτότητας και φτωχοποίησής, αλλά την ίδια στιγμή αρνούνταν να καταβάλλουν χρήματα για την αδειοδότηση των καναλιών τους, ως γνήσιοι θιασώτες της άποψης περί ιδιωτικοποίησης του οφέλους και των κερδών και της κοινωνικοποίησης του κόστους και των ζημιών.
Τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα που βλέπουν το κράτος ως λάφυρο και επιδιώκουν να χειραγωγήσουν τους θεσμούς δεν δέχτηκαν την πολιτική αλλαγή και τη δημοκρατική προοδευτική διακυβέρνηση. Αρνήθηκαν να αποδεχθούν πως είναι εφικτό στην χώρα μας να υπάρχει μία κυβέρνηση που δεν μπορούν να ελέγχουν και που έχει ως στόχο ένα διαφορετικό παραγωγικό μοντέλο και την οικοδόμηση ενός ισχυρού κοινωνικού κράτους, με κοινωνική δικαιοσύνη, με ανάπτυξη και ευημερία. Έφτασαν στο έσχατο σημείο εθνικής καπηλείας, να υπονομεύουν την προσπάθεια για την επίλυση του ονόματος του γειτονικού μας κράτους, φιλοξενώντας στα ΜΜΕ βουλευτές και πολίτες που χαρακτήριζαν ως προδοτική την Συμφωνία των Πρεσπών, διαμορφώνοντας έτσι ένα βαθιά διχαστικό και τοξικό κλίμα στην ελληνική κοινωνία.
Με την βοήθεια των ΜΜΕ της ολιγαρχίας η Νέα Δημοκρατία κατάφερε από το 2019 έως σήμερα να χτίσει την εικόνα ενός ανίκητου κόμματος που διαθέτει ιδεολογική ηγεμονία στην ελληνική κοινωνία. Είναι γεγονός πως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν απέκτησε τις ρίζες στην κοινωνία που θα θέλαμε ως κόμμα εξουσίας εδώ και μία δεκαετία. Δεν καταφέραμε να έχουμε -αντίστοιχη με την κοινοβουλευτική μας παρουσία- εκπροσώπηση στην τοπική αυτοδιοίκηση, στα συνδικάτα, στα επιμελητήρια, στους αγρότες, στη νεολαία, στους μικρομεσαίους, δεν έγινε ποτέ στην πράξη το άνοιγμα στους πολίτες και ιδιαίτερα στα παραγωγικά και δυναμικά κομμάτια της κοινωνίας μας. Σαν να μην έφτανε αυτό, η πρόσφατη εκλογική ήττα αποδιοργάνωσε πλήρως τον χώρο μας σε σημείο να ψάχνουν στελέχη μας για αποδιοπομπαίους τράγους και εσωτερικούς εχθρούς.
Η διαδικασία των εσωκομματικών εκλογών μας πλήγωσε καθώς υπήρξαν αντιπαραθέσεις ad hominem κι όχι απλώς διαφορετικές προσεγγίσεις σε ένα πολιτικό πλαίσιο που θα μας οδηγούσε σε φυγή προς τα εμπρός. Ήταν μεγάλο λάθος πως δεν προηγήθηκε ένα συνέδριο επανίδρυσης του ΣΥΡΙΖΑ πριν από την εκλογή του Προέδρου. Δυστυχώς, η διαλυτική κατάσταση συνεχίζεται, δεν υπάρχει πλέον ενιαία πολιτική λειτουργία στο κόμμα μας και φαίνεται να είμαστε ένα βήμα πριν από τη διάσπαση. Κορυφαία στελέχη του κόμματος, με καθημερινές τους δηλώσεις όχι μόνο ασκούν κριτική σε αποφάσεις του Στέφανου Κασσελάκη -διαδικασία που είναι θεμιτή όταν λαμβάνει χώρα συντεταγμένα στα όργανα του κόμματος- αλλά εκτοξεύουν κατηγορίες εναντίον του σε προσωπικό επίπεδο, γεγονός που καθιστά φανερό σε όλους ότι δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση να συνεργαστούν μαζί του.
Ας κάνουν όλες οι πλευρές ένα βήμα πίσω για να κάνουμε πολλά βήματα μπροστά. Ένα ταυτοτικό στοιχείο του χώρου μας είναι η συντροφικότητα και η αλληλεγγύη παρά τις επιμέρους διαφορετικές προσεγγίσεις. Η δημιουργική σύνθεση των απόψεών μας στην οικοδόμηση ενός κοινού πολιτικού σχεδίου ενέπνευσε τους πολίτες να εμπιστευτούν τον ΣΥΡΙΖΑ ως το κόμμα που υπερασπίζεται τα συμφέροντα της κοινωνίας, το κράτος δικαίου, τα δικαιώματα των πολιτών, την ίδια τη δημοκρατία.
Να αποκτήσουμε ξανά την εμπιστοσύνη των πολιτών ως ένα σύγχρονο πατριωτικό, δημοκρατικό και πλουραλιστικό κόμμα της ριζοσπαστικής αριστεράς, που αναπτύσσει διάλογο με τα κινήματα και αφουγκράζεται τις ανάγκες της κοινωνίας. Το συνέδριό θα μας βοηθήσει να ανασυνταχτούμε και θα δώσει το προγραμματικό και οργανωτικό στίγμα του κόμματός μας εν όψει των ευρωεκλογών απευθυνόμενοι από την αριστερά έως το προοδευτικό κέντρο. Πάνω από τα πρόσωπα, τους εγωισμούς και τις έντεχνες διαφοροποιήσεις βρίσκονται οι ανάγκες της κοινωνίας.
Για να μπορέσουμε να σώσουμε τη χώρα από τις αυταρχικές και νεοφιλελεύθερες πολιτικές της κυβέρνησης και να αλλάξουμε τους συσχετισμούς των δυνάμεων, όπως έχουν διαμορφωθεί, πρέπει πρώτα να ισχυροποιήσουμε το χώρο μας. Να εμπνεύσουμε ξανά τους πολίτες να εμπιστευτούν ένα κόμμα που είναι έτοιμο να προχωρήσει σε ριζοσπαστικές κοινωνικές αλλαγές που θα βελτιώσουν τη ζωή τους. Διαφορετικά θα σταθούμε κατώτεροι των προσδοκιών της κοινωνίας που επιδιώκουμε να εκφράσουμε και θα υπάρξει μία συνολική απόρριψη της προσπάθειάς μας, μία συλλογική ήττα όχι μόνο του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και της ελπίδας πως μπορεί να υπάρξει ένας προοδευτικός κοινωνικός μετασχηματισμός που θα δώσει προοπτική στους πολίτες.
Δημήτρης Πετράς, μέλος του Συντονιστικού της ΝΕ ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ Πειραιά
