Επιμένουμε στην πολιτική της αλληλεγγύης και του ανθρωπισμού: Η πρωτολογία του Αλ. Τσίπρα
«Θα επιμείνουμε στους κανόνες ανθρωπισμού. Εύχομαι σε αυτή την προσπάθεια να έχουμε δίπλα μας από εδώ και στο εξής όλες της πτέρυγες του ελληνικού κοινοβουλίου, πλην της Χρυσής Αυγής», είπε ο πρωθυπουργός απαντώντας σε ερώτηση του Β. Λεβέντη για τα κέντρα ταυτοποίησης. Ο Αλ. Τσίπρας κατήγγειλε το φοβικό κλίμα που καλλιεργείται από ακραίους κύκλους στην Ευρώπη, τη στιγμή που η Ελλάδα με κανόνες ανθρωπισμού και αλληλεγγύης προσπαθεί να ανταποκριθεί. Αυτή τη στιγμή, πρόσθεσε, εκτοξεύουν μάλιστα και ανεύθυνες απειλές οι ίδιοι ακραίοι κύκλοι και σημείωσε ότι το Συμβούλιο των υπουργών Εσωτερικών έδωσε απάντηση «σε αυτούς τους ακραίους κύκλους». Σχετικά με τα hot spots o Αλ. Τσίπρας ανέφερε ότι η επιλογή των σημείων που θα εγκατασταθούν επιβλήθηκε «από την πραγματικότητα και τη γεωγραφία και όχι γιατί μας το επέβαλαν από την Ευρώπη». Απαντώντας στις κατηγορίες εις βάρος της Ελλάδας ο πρωθυπουργός σχολίασε: «O ένας (σσ τρομοκράτης του Παρισιού) ταυτοποιήθηκε στη Λέρο και μόνο στη Λέρο πουθενά αλλού. Για τους άλλους που είναι γέννημα θρέμμα του Παρισιού και των Βρυξελλών;»
Παράλληλα, χαρακτήρισε αναληθή τα δημοσιεύματα περί αποπομπής της χώρας από τη συνθήκη Σένγκεν και έκανε λόγο για ακραίους κύκλους στην Ευρώπη που αναπαράγουν απειλές, οι οποίες δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα. Ανταποκρινόμαστε σε αυτή την κρίση με υπεράνθρωπες προσπάθειες, συνέχισε ο πρωθυπουργός, επισημαίνοντας ότι η χώρα είναι συνεπής στις δεσμεύσεις και υποχρεώσεις της, αλλά την ίδια συνέπεια θα πρέπει να δείξουν και οι άλλες χώρες. Όσον αφορά στην Ειδομένη, ο Αλ.Τσίπρας είπε ότι η κυβέρνηση απέδειξε στην πράξη ότι «ακόμη και στα δύσκολα υπάρχει τρόπος να οργανώνουμε επιχειρήσεις της Αστυνομίας χωρίς 'να ανοίγει μύτη'» και τη στιγμή που ορισμένοι έλεγαν «δείτε τώρα πως δέρνει η Αριστερά». «Πρέπει να δούμε πως θα αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα από τη στιγμή που χώρες αποφασίζουν να κλείσουν τα σύνορα σε πρόσφυγες και μάλιστα παρανόμως» συνέχισε, διαμηνύοντας πως «η χώρα δεν πρόκειται να μετατραπεί σε αποθήκη» ανθρώπων.
Στη δευτερολογία του, ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι «πρέπει να κατανοήσουμε όλοι ότι διεθνής μας υποχρέωση, και σε ό,τι αφορά στη συνθήκη Σένγκεν και όσον αφορά στη διεθνή υποχρέωση για να συμβάλουμε αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, είναι η καταγραφή και η ταυτοποίηση» των προσφύγων που φτάνουν στη χώρα να γίνεται στο σημείο εισόδου. Ο πρωθυπουργός σημείωσε ότι δεν υπάρχει ούτε ένας άνθρωπος που να μην ταυτοποιείται στην Ελλάδα. «Η Ελλάδα τηρεί τη συμφωνία. Και η Ευρώπη πρέπει να τηρήσει όσα συμφωνήσαμε. Όχι για την Ελλάδα, αλλά για την Ευρώπη» σχολιασε ο Αλ. Τσίπρας.
«Η Ελλάδα είναι το τελευταίο οχυρό σταθερότητας σε μια αποσταθεροποιημένη περιοχή» υπογράμμισε, ενώ ειδικά για το θέμα της FRONTEX ο πρωθυπουργός είπε ότι ζητήθηκε η ενίσχυσή της κατά 1.600 στελέχη, αλλά ήλθαν μόνο 200 άτομα. Όπως ανέφερε, «δεν έχουμε καμία αντίρρηση στη δημιουργία της ευρωπαϊκής ακτοφυλακής, έχουμε όμως αντιρρήσεις σε αίτημα που δεν διατυπώθηκε επισήμως, για κοινές περιπολίες με την τουρκική ακτοφυλακή». «Δεν υπάρχει τέτοιο θέμα», υπογράμμισε.
Ολόκληρη η απάντηση του Α. Τσίπρα στην επίκαιρη ερώτηση του Β. Λεβέντη:
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η διαδικασία αυτή έχει κάποιους κανόνες. Βεβαίως, εγώ είμαι ανοικτός να τους κάνουμε πιο ελαστικούς, να υπάρχει διάλογος. Όμως, πάντοτε η διαδικασία είναι συγκεκριμένη: Υπάρχει μια γραπτή ερώτηση που καλείται αυτός που ρωτάει, να την αναπτύξει μέσα σε δυο λεπτά, άντε τέσσερα. Και η ανάπτυξη γίνεται συνήθως από κάτω, διότι δε λέει κάτι καινούργιο. Η βασική παρέμβαση του ερωτώντος είναι κατά τη διάρκεια της δευτερολογίας του, όχι για την ανάπτυξη της ερώτησης, αλλά για την ουσιαστική παρέμβαση, όπου, βεβαίως, εγώ είμαι ανοικτός να υπάρχει και ελαστικότητα στο χρόνο. Αυτό, για να γνωρίζουμε λίγο και να τηρούμε κάποιους κανόνες για να μη βγαίνουμε έξω από το πλαίσιο.
Στην ουσία τώρα: Είναι η τρίτη φορά που έρχομαι στη Βουλή να απαντήσω σε ερώτηση που αφορά το προσφυγικό. Και είναι λογικό. Βιώνουμε μια τεράστια κρίση, παγκόσμια, θα έλεγα. Είναι ίσως από τις μεγαλύτερες μετακινήσεις πληθυσμού που έχει συναντήσει η ανθρωπότητα μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Είναι η μεγαλύτερη σίγουρα! Και περνάει όλη αυτή η μετακίνηση και η κρίση από τη χώρα μας, από τα νησιά μας, τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.
Εδώ πρέπει να προσπαθήσουμε να διαχειριστούμε ένα θέμα με έγνοια, βεβαίως, για τους πολίτες μας, με έγνοια, όμως, και για αυτούς τους ανθρώπους. Πρέπει, δηλαδή, να διαχειριστούμε ένα θέμα χωρίς να ενδώσουμε στον βάρβαρο λαϊκισμό της βίας των φρακτών και των τειχών που υψώνονται σήμερα στην Ευρώπη και των παράνομων επαναπροωθήσεων στη θάλασσα.
Θα επιμείνουμε σε αυτή την πολιτική του ανθρωπισμού, της αλληλεγγύης και του διεθνούς δικαίου όσο κι αν αυτό είναι δύσκολο στις μέρες μας. Αυτό είναι για την Ελλάδα μία υποχρέωση ηθική, αλλά είναι και μια υποχρέωση νομική απέναντι στο διεθνές δίκαιο και πρέπει να την τηρήσουμε.
Εύχομαι και ελπίζω ότι σε αυτήν μας την προσπάθεια θα έχουμε δίπλα μας από εδώ και στο εξής, πλην της Χρυσής Αυγής φυσικά, όλες τις πτέρυγες του ελληνικού Κοινοβουλίου. Διότι είναι εύκολο κανείς να καταγγέλλει και να κατηγορεί τους πολίτες που ψηφίζουν τη Χρυσή Αυγή –μία νεοναζιστική οργάνωση- και τη φέρνουν στο Κοινοβούλιο, αλλά να υποβοηθά αυτή τη διαδικασία αναπαράγοντας και μέσα και έξω από τη Βουλή την ατζέντα της ακροδεξιάς, με επικίνδυνους λαϊκισμούς, κινδυνολογίες και καταστροφολογίες. Διότι νομίζω ότι και σήμερα πολλοί, δυστυχώς, δεν συμμερίζονται τις αυτονόητες αρχές, που καθοδηγούν την πολιτική της χώρας στο προσφυγικό ζήτημα.
Το τελευταίο διάστημα έγινε πράγματι μια συντονισμένη προσπάθεια, με αναπαραγωγή αναληθών δημοσιευμάτων, να εμφανιστεί ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θέτει θέμα εξόδου της χώρας από το Σένγκεν, επειδή δεν πληροί τους όρους, τις προϋποθέσεις και τις υποχρεώσεις της.
Αυτό, λοιπόν, το φοβικό κλίμα προσπαθούν να το καλλιεργήσουν, πράγματι, ορισμένοι ακραίοι κύκλοι στην Ευρώπη από χώρες που έχουν αντιμετωπίσει το προσφυγικό ζήτημα υψώνοντας τείχη και φράκτες, τη στιγμή που η Ελλάδα δείχνει ένα πρόσωπο αλληλεγγύης σε αυτούς τους ανθρώπους που γίνονται έρμαια των διακινητών και πνίγονται στο Αιγαίο. Από αυτούς, λοιπόν, τους κύκλους αναπαράγονται απειλές, οι οποίες, όμως, δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα.
Θέλω να επαναλάβω, βεβαίως, ότι αυτό το θέμα δεν είναι το καλύτερο δυνατό για να υπάρχει μία μικροκομματική αντιπαράθεση και μία αντιπαράθεση η οποία στερείται σοβαρότητας, θα έλεγα, δεν είναι το καλύτερο θέμα για να κάνει κανείς αντιπολίτευση. Υπάρχουν τόσα άλλα. Διότι στη σπουδή τους ορισμένοι να κάνουν εύκολη κριτική, διακινδυνεύουν τη διεθνή θέση της χώρας. Υπ’ αυτήν την έννοια είναι ένα ζήτημα εθνικής ευθύνης.
Δυστυχώς, για όλους αυτούς που αναπαράγουν αυτές τις ανεύθυνες κινδυνολογίες, την προηγούμενη εβδομάδα το Συμβούλιο των Υπουργών Εσωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης όχι μόνον δεν απείλησε την Ελλάδα, όχι μόνο δεν της έδειξε τον δρόμο την εξόδου από τη Σένγκεν, όπως είχαν ορισμένοι εδώ προεξοφλήσει ότι θα συμβεί, αλλά, αντιθέτως, έδωσε επισήμως και συγχαρητήρια στην Ελλάδα, διότι παρά τις τεράστιες δυσκολίες των υπέρογκων ροών, αλλά και τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε, ανταποκρινόμαστε με υπεράνθρωπες προσπάθειες στις υποχρεώσεις μας.
Σχετικά με το ερώτημα σας, κύριε Λεβέντη, σε ό,τι αφορά τα νησιά και τη δημιουργία κέντρων ταυτοποίησης, που έχουν ονομαστεί «hot spots» – εν πάση περιπτώσει, εμένα δεν μου αρέσει να χρησιμοποιώ αυτήν την ορολογία – θέλω να σας πω τα εξής: Η επιλογή του τόπου εγκατάστασης των κέντρων ταυτοποίησης – και θέλω να το ξεκαθαρίσω – δεν επιβλήθηκε ούτε από την ελληνική Κυβέρνηση ούτε από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά από την ίδια την πραγματικότητα και από τη γεωγραφία. Τα νησιά μας είναι το πρώτο ευρωπαϊκό έδαφος που βρίσκουν οι πρόσφυγες με τις βάρκες των διακινητών, που κατά δεκάδες εκατοντάδες επιβαίνουν σε αυτές, όταν εισέρχονται στα χωρικά ύδατα.
Όταν εισέρχονται στα χωρικά ύδατα, η μόνη υποχρέωση που έχουμε απέναντι σε ανθρώπους που κινδυνεύει η ζωή τους προφανώς, είναι η περισυλλογή και η διάσωση και όχι η επαναπροώθηση, το οποίο, γνωρίζετε πάρα πολύ καλά, ότι είναι παράνομο με βάση το Διεθνές Δίκαιο. Και βεβαίως, όταν άνθρωποι κινδυνεύουν στα χωρικά μας ύδατα, τους διασώζουμε και τους μεταφέρουμε στη στεριά, όπου υποχρέωσή μας στη στεριά είναι να παρασχεθούν οι πρώτες βοήθειες και στα Κέντρα που οικοδομούμε με δυσκολίες, στα Κέντρα Ταυτοποίησης, να γίνει η προβλεπόμενη διαδικασία ταυτοποίησής τους, για να δούμε πόσοι από αυτούς έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν άσυλο, πόσοι από αυτούς μπορούν να προχωρήσουν και να πάνε στις χώρες όπου θέλουν να πάνε και τι γίνεται με κάποιους οι οποίοι δεν έχουν το δικαίωμα. Αυτά είναι τα μεγάλα και κρίσιμα ζητήματα που πρέπει να συζητήσουμε.
Γνωρίζετε, λοιπόν, ότι πρόκειται για ζητήματα που έχουν να κάνουν όχι μόνο με την ανθρώπινη υποχρέωση, αλλά είναι και ζητήματα δημόσιας και εθνικής ασφάλειας θα έλεγα. Και η χώρα πρέπει να είναι συνεπής προς τις βασικές της δεσμεύσεις που αφορούν τη συμμετοχή της στον ενιαίο χώρο του Σένγκεν.
Αναφέρατε, κύριε Πρόεδρε, πως σύσσωμοι οι κάτοικοι της Κω εκφράζουν την αντίθεσή τους. Εκπλήσσομαι που το λέτε αυτό. Κάνατε κάποια δημοσκόπηση και το βρήκατε; Πήγατε και τους ρωτήσατε έναν προς έναν; Εγώ ξέρω ότι πράγματι υπάρχουν αντιδράσεις – και θα τολμούσα να πω όχι και ιδιαίτερα αυθόρμητες – από ορισμένα στοιχεία που συνήθως αντιδρούν. Βεβαίως, δεν θέλω να δώσω μεγάλη σημασία σε αυτό, αλλά γνωρίζω ότι τόσο στα υπόλοιπα τέσσερα νησιά, Μυτιλήνη, Σάμο, Λέρο, Χίο καθώς και στην Κω, η αντίδραση της μεγάλης πλειοψηφίας της τοπικής κοινωνίας είναι μια αντίδραση που θα έλεγε κανείς ότι αναδεικνύει την ανθρωπιά. Είναι μια αντίδραση πρωτογενώς να αναδειχθεί το αίσθημα της αλληλεγγύης σε αυτούς τους ανθρώπους και όχι αντιδράσεις, όπως ότι αυτοί οι άνθρωποι μας μολύνουν, πρέπει να φύγουν από εδώ και πρέπει να πάνε κάπου αλλού. Έχουμε, όμως, και τέτοια φαινόμενα από κάποιους μεμονωμένους.
Διερωτώμαι: Αν δεν γίνουν τα Κέντρα Ταυτοποίησης στην Κω, θα είναι καλύτερα τα πράγματα για την Κω και τους πολίτες της; Όλο το καλοκαίρι, που αιφνιδιαστήκαμε, δεν υπήρχε Κέντρο Ταυτοποίησης. Και βρισκόμασταν στο εξαιρετικά αρνητικό γεγονός να στοιβάζονται άνθρωποι στο λιμάνι, χύμα στα πάρκα της πόλης. Αυτή είναι μια καλή, μια θετική εικόνα; Μας τιμά; Είναι καλό για τον τουρισμό; Ενώ τώρα κινούμαστε σε μια διαδικασία, σε μια κατεύθυνση να υπάρχει ένας συγκροτημένος χώρος με ανθρώπινες συνθήκες λίγο έξω από την πόλη, εκεί όπου αυτοί οι άνθρωποι θα παίρνουν τις πρώτες βοήθειες και θα τους δίδεται σίτιση. Δεν θα μένουν παραπάνω από 48 ώρες και θα γίνεται η διαδικασία της ταυτοποίησης, όπως έχουμε υποχρέωση να κάνουμε, σύμφωνα με τις διεθνείς συνθήκες, της ταυτοποίησης βεβαίως που ελπίζουμε να γίνεται γρήγορα με τη διαδικασία των νέων τεχνολογιών, του συστήματος «Eurodac». Από εκεί και πέρα, θα έχουν τη δυνατότητα μέσα σε 48 ώρες, όπως γίνεται ήδη, με δεκάδες έκτακτα δρομολόγια πλοίων που έχουν εξασφαλιστεί προς αυτόν τον σκοπό, να μπορούν να μεταφέρονται στην ενδοχώρα.
Αυτά, λοιπόν, είναι τα Κέντρα Ταυτοποίησης στα νησιά από όπου φεύγουν οι πρόσφυγες και πηγαίνουν προς την ενδοχώρα και εκεί υποχρέωσή μας είναι να οικοδομήσουμε τα Κέντρα Προσωρινής Υποδοχής ή αλλιώς τα Κέντρα για την Μετεγκατάσταση, τα Relocation Centers, από όπου θα προωθείται η διαδικασία της μετεγκατάστασης προς τις χώρες της Ευρώπης που είναι ο προορισμός τους.
Ο χώρος στο Λινοπότι στην Κω που έχει επιλεγεί είναι ένας χώρος απολύτως κατάλληλος, νομίμως παραχωρημένος, με έγκριση της αρμόδιας υπηρεσίας αρχαιολογίας, αλλά και με τη σύμφωνη γνώμη της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες.
Τώρα λέτε ότι σας είπαν κάποιοι ότι δεν τους θέλουν εκεί, να πάνε κάπου αλλού. Ποια είναι η εναλλακτική πρόταση που κατατίθεται; Να μας πουν αυτοί που αντιδρούν – δεν λέω για εσάς – ποια είναι η εναλλακτική πρόταση για την Κω. Φωνάζουν για να φωνάζουν ή έχουν κάποια εναλλακτική πρόταση; Ή θεωρούν ότι αν δεν φτιάξουμε τίποτα εκεί, θα είναι καλύτερα τα πράγματα;
Εγώ πριν από ένα μήνα περίπου προσκάλεσα στο Μέγαρο Μαξίμου τους Δημάρχους των πέντε νησιών και σε μια συμβολική κίνηση και τους έξι Μητροπολίτες – έξι, γιατί η Λέσβος έχει δύο – και όλοι μαζί καθίσαμε σε ένα τραπέζι και συζητήσαμε. Από την πλευρά της Κω δεν υπήρχε αντίρρηση, ενδεχομένως διότι το κλίμα ήταν διαφορετικό εκεί, ήταν κλίμα συνεννόησης. Και ο Μητροπολίτης ταυτίστηκε με την άποψη. Πώς να κάνει κι αλλιώς άλλωστε; Εδώ είναι κι ένα ζήτημα όπου ταυτίζεται η κοινή λογική και με τη βασική αντίληψη του χριστιανισμού και της ορθοδοξίας, ότι στον συνάνθρωπο που έχει ανάγκη του δίνουμε βοήθεια και δεν τον πετάμε στο δρόμο ούτε στη θάλασσα.
Θέλω να ολοκληρώσω, γιατί ο χρόνος τελείωσε και θα συνεχίσω στη δευτερολογία μου. Η επιλογή του τόπου εγκατάστασης Κέντρων Ταυτοποίησης επιβλήθηκε από τη γεωγραφία και την πραγματικότητα των μεικτών μεταναστευτικών ροών και από την υποχρέωση της χώρας να ταυτοποιεί πλήρως τους νεοεισερχόμενους στα σημεία εισόδου.
Η εναλλακτική της μεταφοράς σε άλλο μέρος της Επικράτειας πριν γίνει η ταυτοποίηση είναι μια εναλλακτική η οποία είναι παράλογη. Συνεπάγεται μεταγωγή χιλιάδων ανθρώπων καθημερινώς υπό το καθεστώς σύλληψης και αυτό αντιλαμβάνεστε ότι είναι πέρα και έξω από κάθε λογική. Γιατί υπάρχει και αυτό. Λένε «να φύγουν από εδώ να πάνε στο διπλανό νησί». Τώρα θα αρχίσουν και κάποιοι δήμαρχοι - αλλά κάνουν λάθος αν νομίζουν ότι μπορεί να λαϊκίζουν με αυτό το θέμα, δεν πουλάει πια – να λένε «πηγαίνετε στο διπλανό δήμο ή στον παραδιπλανό».
Έχει αλλάξει το κλίμα, το λέω και σε εσάς, αν έχετε σκοπό να θελήσετε να δημιουργήσετε κλίμα μήπως και κερδίσετε ψηφοφόρους. Δεν είναι το κλίμα αυτό που είχαμε πριν από λίγα χρόνια με την εικόνα των μεταναστών, που πράγματι υπήρχε ένα μεγάλο ζήτημα παραβατικότητας στο κέντρο της Αθήνας. Εδώ έχουμε ροές χιλιάδων ανθρώπων, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους προέρχονται από μεσαία τάξη, είναι πρόσφυγες. Έχουμε εμπειρία ως λαός από προσφυγιά. Ξέρουμε τι σημαίνει προσφυγιά και κυρίως από τις ακτές της Μικράς Ασίας.
Άρα, νομίζω ότι καλό είναι να έχουμε στο μυαλό μας ότι δεν υπάρχει καμία εναλλακτική, πέραν αυτού του σχεδιασμού που προσπαθούμε να υλοποιούμε και υλοποιούμε, πιστεύω, με επιτυχία.
Μια τελευταία απάντηση πριν κατέβω από το Βήμα, σε σχέση με το ζήτημα της Ειδομένης. Θα πω βεβαίως και στη δευτερολογία, αν χρειαστεί.
Κοιτάξτε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, στην Ειδομένη αποδείξαμε ότι ακόμα και στα δύσκολα υπάρχει τρόπος να οργανώνουμε δύσκολες επιχειρήσεις της Αστυνομίας χωρίς να «ανοίγει μύτη» και χωρίς η χώρα μας να είναι εκτεθειμένη διεθνώς, όπως είναι άλλες χώρες με τις σκηνές που έχουμε δει στα σύνορα της Ουγγαρίας και άλλων χωρών – δεν θέλω να τις αναφέρω τώρα. Έγινε ένας μεγάλος ντόρος ότι εκεί θα πάνε οι «βάρβαροι αριστεροί». «Θα δείτε τώρα πώς δέρνει η Αριστερά», έλεγαν κάποιοι. Όμως αποδείξαμε ότι όταν κανείς θέλει – οι ίδιοι αστυνομικοί είναι, οι ίδιοι άνθρωποι είναι που σχεδιάζουν και επιχειρούν – όταν υπάρχει πολιτική βούληση και εντολές να γίνουν προστατευμένα και οργανωμένα αυτές οι επιχειρήσεις, μπορούν να είναι αποτελεσματικές και ως προς τον σκοπό, που έπρεπε να ανοίξει οι σιδηροδρομική γραμμή, αλλά και ως προς το να τηρηθούν τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι ανθρώπινες συνθήκες.
Τώρα όσον αφορά το «Τάε-Κβον-Ντο». Πράγματι, υπάρχει μια συσσώρευση μεταναστών στο «Τάε-Κβον-Ντο». Δεν είναι ευχάριστο αυτό που συμβαίνει. Αντιλαμβάνεστε, όμως, ότι ο χειρότερος τρόπος για να αντιμετωπίσουμε ένα πρόβλημα είναι να δημιουργούμε μεγαλύτερο πρόβλημα από τον ντόρο, από την προσπάθεια να δημιουργήσουμε και να μεγεθύνουμε κάποια μικροπροβλήματα που μπορεί να υπάρχουν εκεί.
Βεβαίως, όταν κάποιοι άνθρωποι είναι στοιβαγμένοι, κουρασμένοι, ταλαιπωρημένοι, κάποιοι από αυτούς πεινασμένοι, μπορεί να γίνουν από κάποια μεμονωμένα μικροεπεισόδια, πολύ-πολύ μικρότερα απ’ αυτά που έγιναν και γίνονται κάθε Κυριακή μετά το τέλος των ποδοσφαιρικών αγώνων στα διπλανά γήπεδα.
Θέλετε να αναδείξουμε αυτό το θέμα ως μείζον; Ναι, εγώ λέω ότι δεν είναι μείζον αυτό το θέμα. Το μείζον είναι να δούμε πώς θα αντιμετωπίσουμε ένα υπαρκτό πρόβλημα, από τη στιγμή που κάποιες χώρες αποφασίζουν να κλείνουν σύνορα για ορισμένους από τους πρόσφυγες και μάλιστα με παράνομο τρόπο, διότι δεν μπορείς να καθορίσεις το προσφυγικό προφίλ από την εθνικότητα. Αυτό είναι παράνομο. Υπάρχουν διεθνείς κανόνες με βάση το Διεθνές Δίκαιο για να προσδιοριστεί το προσφυγικό προφίλ και εκεί πάνω τα Σκόπια κλείνουν τα σύνορα παρανόμως.
Εδώ υπάρχει πράγματι ένας κίνδυνος. Ποιος είναι ο κίνδυνος; Είναι αυτός στον οποίον αναφερθήκατε, για να μην θεωρηθεί ότι εγώ έρχομαι εδώ χωρίς να έχω αίσθηση της ευθύνης. Πράγματι, υπάρχει ένας κίνδυνος, αν συνεχιστούν αυτές οι ροές, να μετατραπεί η χώρα σε αποθήκη. Λοιπόν, η χώρα δεν πρέπει και δεν θα μετατραπεί σε αποθήκη. Έχουμε ήδη κινηθεί, έχουμε κάνει όλες τις απαραίτητες κινήσεις σε διεθνές επίπεδο ώστε να υλοποιηθούν, να εφαρμοστούν οι συμφωνίες επανεισδοχής.
Εδώ πρέπει να τηρήσουν τις διεθνείς τους δεσμεύσεις οι χώρες καταγωγής, και η Τουρκία και το Πακιστάν. Προχθές πήγαμε και κάναμε διαδικασία return, επιστροφής, σε πενήντα Πακιστανούς. Είχε πάει και ο επίτροπος στο Πακιστάν να κλείσει τη συμφωνία και οι πακιστανικές αρχές από τους πενήντα που τούς πήγαμε στο Ισλαμαμπάντ, μάς γύρισαν τους τριάντα εννιά πίσω. Πρέπει να τηρήσουν και όλοι οι υπόλοιποι τις διεθνείς τους υποχρεώσεις και όχι μόνο η Ελλάδα.
Η Ελλάδα τηρεί τις υποχρεώσεις της. Πρέπει να τις τηρήσουν και η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Τουρκία και οι τρίτες χώρες σε ό,τι αφορά τις συμφωνίες επανεισδοχής.
Σας ευχαριστώ.
Δευτερολογία του Πρωθυπουργού κατά τη συζήτηση της επίκαιρης ερώτησης του κ. Λεβέντη
Δεν θέλω να επαναλάβω πολλά από όσα είπα στην πρώτη μου τοποθέτηση. Να πω μόνο το εξής σε ό,τι αφορά τα νησιά για να κλείνει το θέμα αυτό και να σας απαντήσω, κύριε Πρόεδρε, σε σχέση με τη FRONTEX, γιατί αυτό έχει και ένα ενδιαφέρον.
Σε σχέση, λοιπόν, με τα νησιά, πρέπει να κατανοήσουμε όλοι ότι, πέραν όλων των άλλων ζητημάτων, των ηθικών, της ανθρωπιάς, της αλληλεγγύης, και σε ό,τι αφορά τη συνθήκη Σένγκεν και σε ό,τι αφορά όμως τη διεθνή μας υποχρέωση για να μπορέσουμε να συμβάλουμε ουσιαστικά στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, να υπάρχει δηλαδή καταγραφή, ταυτοποίηση, η υποχρέωσή μας είναι με το που έρχονται, διασώζονται και πατούν το ευρωπαϊκό έδαφος, εκεί να γίνεται ταυτοποίηση. Και αυτή είναι μια απολύτως λογική απαίτηση και από την πλευρά των εταίρων μας.
Πρέπει να σας πω ότι προφανώς αιφνιδιαστήκαμε στο πρώτο διάστημα και το καλοκαίρι οι δυνατότητές μας να ανταποκριθούμε σε αυτήν την υποχρέωση ήταν χαμηλές, όταν είχαμε μάλιστα ροές των δέκα, δεκαπέντε χιλιάδων σε ένα νησί ημερησίως. Εντούτοις, από τον Σεπτέμβριο και μετά γίνεται αυτή η διαδικασία με τρόπο εξαιρετικό χάρις στις υπεράνθρωπες προσπάθειες των ανδρών και γυναικών της Αστυνομίας και του Λιμενικού, βεβαίως και των τοπικών αρχών. Πρέπει να σας πω ότι σήμερα δεν υπάρχει ούτε ένας πρόσφυγας που να μη ταυτοποιείται στα νησιά.
Βεβαίως, το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι δεν επαρκούν τα μηχανήματα αυτόματης ταυτοποίησης, τα λεγόμενα «Eurodac», όταν οι ροές είναι πάρα πολύ μεγάλες, και είμαστε αναγκασμένοι για αρκετούς από αυτούς να χρησιμοποιούμε και τη διαδικασία με το μελάνι, την παραδοσιακή διαδικασία, όπου εκεί υπάρχει ένας χρόνος υστέρησης. Δηλαδή, μέχρι να περάσει το όνομα του ταυτοποιημένου που παίρνονται τα δακτυλικά του αποτυπώματα στον ηλεκτρονικό υπολογιστή για να καταχωρηθεί, μπορεί να περάσουν λίγες ώρες. Αντιλαμβάνεστε ότι αυτές οι λίγες ώρες για τις ανάγκες που το κάνουμε αυτό, να προστατευθούμε απέναντι στην πιθανότητα να υπάρχουν κάποιες είσοδοι υπόπτων, παίζουν κάποιοι ρόλο. Και γι’ αυτό εγκαίρως έχουμε ζητήσει από τις ευρωπαϊκές αρχές, από άλλες χώρες, να μας βοηθήσουν με τη συνδρομή τέτοιων μηχανημάτων.
Να πω, λοιπόν, εδώ ότι κάποιοι κατηγόρησαν τη χώρα ως ξέφραγο αμπέλι, κάποιοι προσπάθησαν ξανά να μας ενοχοποιήσουν, όταν αποδείχθηκε ότι ένας εκ των δραστών στη δραματική, αιματηρή τρομοκρατική επίθεση στο Παρίσι, είχε περάσει από τη Λέρο. Όμως, στη Λέρο αυτός ο άνθρωπος ταυτοποιήθηκε κανονικά και μάλιστα σε μηχανή «Eurodac». Όταν πέρασε στην υπόλοιπη Ευρώπη, μόνο στη Σερβία ταυτοποιήθηκε και πουθενά αλλού.
Και εδώ προσπαθούν να δημιουργήσουν ζήτημα ασφαλείας για την Ελλάδα που κάνει καλά τη δουλειά της και η Ελλάδα είναι το τελευταίο οχυρό σταθερότητας σε μια αποσταθεροποιημένη περιοχή. Είδαν τον έναν που πέρασε από τη Λέρο και δεν είδαν το γεγονός ότι όλοι οι υπόλοιποι ήταν γέννημα-θρέμμα στη Γαλλία, στο Βέλγιο και ότι ακόμα και αυτός που πέρασε μόνο εδώ ταυτοποιήθηκε και πουθενά αλλού.
Έρχομαι τώρα στο θέμα της FRONTEX για να κλείσω. Δεν υπάρχει καμία δική μας αντίρρηση.
Από την αρχή δεν υπήρξε αντίρρηση και νομίζω ότι εδώ υπάρχει μια παρεξήγηση σε σχέση με τη συνδρομή στην Ελληνική Ακτοφυλακή από τη FRONTEX στα θαλάσσια σύνορα. Ούτως ή άλλως, η FRONTEX είναι εκεί. Και δεν κάνει βέβαια τίποτε άλλο απ’ αυτό που κάνει και η Ελληνική Ακτοφυλακή: διασώζει ανθρώπους.
Η Ελλάδα πρέπει να σας πω ότι έχει ζητήσει και την ενίσχυση της FRONTEX, πέραν του αιτήματος που υπέβαλε για μηχανήματα «Eurodac», όπως σας είπα πιο πριν. Έχει ζητήσει και την ενίσχυση της FRONTEX. Δυστυχώς από τα χίλια εξακόσια επιπλέον στελέχη που ζητήσαμε, μόνο διακόσια άτομα έχουν έρθει μέχρι σήμερα. Πρέπει να σας πω ότι δεν έχουμε καμία αντίρρηση και στη δημιουργία της λεγόμενης Ευρωπαϊκής Ακτοφυλακής, δρομολογούμενη και από δική μας παρότρυνση.
Εκεί όπου έχουμε αντίρρηση – και το γνωρίζετε όλοι καλά διότι αφορά τα κυριαρχικά μας δικαιώματα και εκεί δεν μπορούμε να κάνουμε εκπτώσεις – είναι στο αίτημα που διατυπώθηκε, όχι επισήμως, να υπάρξουν κοινές περιπολίες στα ελληνικά χωρικά ύδατα με την Τουρκική Ακτοφυλακή. Αυτό δεν εξυπηρετεί κανένα πρόβλημα. Γιατί ακόμα και αν το δεχόμασταν αυτό, που δεν το δεχόμαστε, τι θα έκαναν διαφορετικό οι Τούρκοι απ’ αυτό που κάνουμε εμείς και η FRONTEX; Να περισυλλέγουμε και να διασώζουμε τους ανθρώπους, δηλαδή, και εφ’ όσον είμαστε στα ευρωπαϊκά ύδατα, να τους πηγαίνουμε στα ευρωπαϊκά εδάφη, δηλαδή τα νησιά μας.
Δεν υπάρχει, λοιπόν, τέτοιο θέμα. Η Ευρωπαϊκή Ακτοφυλακή, λοιπόν, καλώς να έρθει και να καλώς να συγκροτηθεί. Θα συνδράμουν φυσικά και οι ελληνικές δυνάμεις. Απόλυτη αρμοδιότητα της φύλαξης των συνόρων είναι η εθνική αρμοδιότητα. Πρέπει να το ξεκαθαρίσουμε αυτό. Από εκεί και πέρα, νομίζω ότι εκεί που θα πρέπει να επικεντρώσουμε πλέον την προσοχή μας δεν είναι στις υποχρεώσεις που υποτίθεται ότι δεν τηρούμε. Τηρούμε τις υποχρεώσεις μας. Να δούμε τι γίνεται και από την άλλη πλευρά.
Θέλω να κάνω μόνο δυο σχόλια. Υπήρξε μια συμφωνία με την Τουρκία – αναγκαία εγώ λέω. Αναμένουμε όμως να δούμε και τα αποτελέσματα αυτής της συμφωνίας. Διότι υποτίθεται ότι αυτή η συμφωνία έγινε για να μειωθούν οι ροές. Μέχρι σήμερα αυτό δεν το έχουμε διαπιστώσει. Μακάρι να κάνω λάθος. Μακάρι να βγω ψεύτης.
Έχουμε συγκροτήσει και μια μόνιμη διϋπουργική επιτροπή οι δυο χώρες και θα ζητήσω το επόμενο διάστημα να γίνει έκτακτη σύγκλησή της για να διαπιστώσουμε από κοινού με την τουρκική πλευρά τι γίνεται με τις ροές. Αυτή όλη τη διαδικασία η Ευρώπη την έκανε για να υπάρξει η δυνατότητα οι πρόσφυγες που είναι στα τουρκικά εδάφη να έχουν κάποια χρήματα για να μπορέσουν να ζήσουν σε αξιοπρεπείς συνθήκες, βεβαίως για να γίνεται η μετεγκατάσταση από την Τουρκία προς την Ευρώπη – όλα αυτά σωστά – αλλά και για να μειωθούν οι ροές. Πρέπει να το δούμε αυτό.
Τέλος, εντάξει, η Ελλάδα να τηρεί τις υποχρεώσεις της, αλλά πρέπει και η Ευρώπη να τηρήσει τις υποχρεώσεις της, όχι απέναντι στην Ελλάδα, αλλά απέναντι στο πρόβλημα. Διότι μέχρι στιγμής οι χώρες που έχουν μπει στη διαδικασία του relocation, δηλαδή για να δεχθούν πρόσφυγες, είναι πάρα πολύ λίγες. Εδώ δεν υπάρχει Ευρώπη α λα καρτ. Στα δικαιώματα όλοι, αλλά στις υποχρεώσεις όποιοι θέλουν. Αυτό είναι ένα ζήτημα το οποίο αφορά την Ευρώπη και τη λειτουργία της.
Η πραγματικότητα, λοιπόν, είναι αυτή που μας λέει ότι σήμερα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Eurostat, το τρίτο τρίμηνο του 2015 οι νέες αιτήσεις για άσυλο στην Ευρωπαϊκή Ένωση ξεπερνούν τις 410.000, ενώ οι χώρες που έχουν μπει στη διαδικασία του relocation για να υποδεχθούν πρόσφυγες είναι πάρα πολύ λίγες και δεν μπορούν να ανταποκριθούν σε αυτόν τον αριθμό.
Στα πλαίσια λοιπόν των δυνατοτήτων μας κάνουμε παραπάνω απ’ αυτό που μας αναλογεί και ελπίζουμε και η Ευρώπη να τηρήσει τις δεσμεύσεις της.
Ευχαριστώ πολύ.
Η συνεχής ενημέρωση από την Ώρα του πρωθυπουργού (εδώ αναλυτικά η ερώτηση για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπζών):
