Συζητείται σήμερα, Δευτέρα, στην Ολομέλεια της Βουλής το νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών με το οποίο καθιερώνεται, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, η επιστολική ψήφος ως μέσο διευκόλυνσης της άσκησης του εκλογικού δικαιώματος των εκλογέων για τις ευρωεκλογές και τα εθνικά δημοψηφίσματα.
Το νομοσχέδιο δεν χορηγεί δικαίωμα ψήφου. Διευκολύνει όμως την άσκηση του δικαιώματος ψήφου καθώς όλοι οι Έλληνες που έχουν δικαίωμα ψήφου, και όσοι ζουν στο εξωτερικό και όσοι ζουν στην Ελλάδα και επιθυμούν, θα μπορούν πλέον να ψηφίσουν με επιστολική ψήφο.
Μετά τις ευρωεκλογές του 2014, κατά τις οποίες σημειώθηκε ιστορικό χαμηλό συμμετοχής των εκλογέων στην Ευρώπη, η Ευρωπαϊκή Ένωση ενθάρρυνε τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν, μεταξύ άλλων την επιστολική ψήφο, για τη διευκόλυνση των εκλογέων και με στόχο την αύξηση της συμμετοχής.
**ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Προ των πυλών νέα «λίστα Πέτσα» με καμπάνια 5 εκατ. ευρώ
Τρεις τροπολογίες κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ
Τρεις τροπολογίες κατέθεσε το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης στο σχέδιο του Υπουργείου Εσωτερικών για την «Εκλογή ευρωβουλευτών, διευκόλυνση εκλογέων μέσω επιστολικής ψήφου, εκκαθάριση καταλόγων και λοιπές διατάξεις» που συζητείται στην Ολομέλεια.
Με την πρώτη τροπολογία προτείνονται αλλαγές για τα άρθρα 8, 9, 10, 11, 12, 15, 16 και 17 του σχεδίου νόμου. Ειδικότερα ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ζητά την τροποποίηση της παραγράφου 4 του άρθρου 8 που αφορά την Ειδική Επιτροπή Ελέγχου Εγγραφής Εκλογέων Επιστολικής Ψήφου με ρυθμίσεις προκειμένου να υπάρξουν αυξανόμενοι όροι διαφάνειας λειτουργίας της Επιτροπής και διοικητικός έλεγχος. Την τροποποίηση του άρθρου 9 του νομοσχεδίου για την μεγαλύτερη προστασία της διαδικασίας της ψηφοφορίας από τη διπλοψηφία και την επακόλουθη νοθεία του εκλογικού αποτελέσματος. Την τροποποίηση του άρθρου 10 για την οργανωτική διευθέτηση της σύστασης των Επιτροπών Συλλογής Επιστολικής Ψήφου και εκλογικών τμημάτων επιστολικής ψήφου. Την τροποποίηση του άρθρου 11 του σχεδίου νόμου με στόχο την αποτροπή των πρακτικών «άγρας ψήφων» και της «οικογενειακής ψήφου». Την τροποποίηση του άρθρου 12 με ρυθμίσεις που αποσκοπούν στη διευκόλυνση της αυτόνομης άσκησης του εκλογικού δικαιώματος των τυφλών ατόμων με βοηθητικό εξοπλισμό που ανταποκρίνεται στις ιδιαίτερες ανάγκες τους. Την τροποποίηση του άρθρου 15 για την οργανωτική διευθέτηση της σύστασης Επιτροπών Συλλογής Επιστολικής Ψήφου και εκλογικών τμημάτων επιστολικής ψήφου βάσει των 13 Περιφερειών και ανά ήπειρο. Την τροποποίηση του άρθρου 17 με διατάξεις που έχουν ως στόχο την παρακολούθηση με όρους διαφάνειας και δημοκρατικής συμμετοχής της λειτουργίας της ειδικής εφαρμογής εγγραφής εκλογέων που επιθυμούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα με επιστολική ψήφο.
Η δεύτερη τροπολογία που κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ αφορά την «αξιοποίηση καινοτομιών και ψηφιακών μέσων για τον εκσυγχρονισμό και τη διαφάνεια της εκλογικής διαδικασίας». Με την προτεινόμενη διάταξη, όπως αναφέρεται στην Αιτιολογική Έκθεση της τροπολογίας «επιδιώκεται η αξιοποίηση καινοτομιών και ψηφιακών μέσων για τον εκσυγχρονισμό και τη διαφάνεια της εκλογικής διαδικασίας και ιδίως της διαδικασίας άσκησης του εκλογικού δικαιώματος με οφέλη για την διοίκηση και τον πολίτη»
Η τρίτη τροπολογία αφορά διατάξεις σχετικά με την «διευκόλυνση αυτόνομης άσκησης εκλογικού δικαιώματος ατόμων με αναπηρία» με προβλέψεις βοηθητικού εξοπλισμού που ανταποκρίνεται στις ιδιαίτερες ανάγκες τους, την ορατότητα και την προσβασιμότητα τους στα εκλογικά τμήματα
Ενστάσεις αντισυνταγματικότητας από 4 κόμματα
Με ενστάσεις αντισυνταγματικότητας «υποδέχθηκαν», στην ολομέλεια, το νομοσχέδιο τέσσερα κόμματα: το ΚΚΕ, η Ελληνική Λύση, η Νέα Αριστερά και η «Νίκη». Την απόσυρση του νομοσχεδίου ζήτησε ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ Γιάννης Γκιόκας.
Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Θεόφιλος Ξανθόπουλος είπε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει καταθέσει τις προτάσεις για τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν στο νομοσχέδιο και κάλεσε την κυβέρνηση να τοποθετηθεί επί αυτών, γιατί αυτό απαιτεί ο σεβασμός στον κοινοβουλευτικό και δημοκρατικό διάλογο.
Τι έγινε στην αρμόδια Επιτροπή
Στη φάση της επεξεργασίας του νομοσχεδίου στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή, επί της αρχής, «ναι» δήλωσαν Νέα Δημοκρατία, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ. «Όχι» δήλωσαν ΚΚΕ και Νίκη. Επιφύλαξη για την τελική τους στάση στην ολομέλεια έχουν δηλώσει Ελληνική Λύση, Σπαρτιάτες, Νέα Αριστερά και Πλεύση Ελευθερίας. Η Διάσκεψη των Προέδρων έχει αποφασίσει να διατεθούν έως και τρεις συνεδριάσεις, καθώς εκτιμά ότι θα εγγραφούν πολλοί βουλευτές για να λάβουν τον λόγο, ενώ την Τρίτη αναμένονται και παρεμβάσεις από τους πολιτικούς αρχηγούς.
Το υπουργείο Εσωτερικών έχει υπογραμμίσει ότι για τη μεθοδολογία και τον σχεδιασμό της επιστολικής ψήφου, σημαντικό βάρος δόθηκε στην πλήρη και αυστηρή ικανοποίηση των οδηγιών του Γραφείου Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Οργανισμού για την Ασφάλεια και την Συνεργασία στην Ευρώπη, και γι' αυτό με τις τιθέμενες διατάξεις:
-θεσπίζεται η δημιουργία ηλεκτρονικής εφαρμογής για την υποβολή των αιτήσεων των εκλογέων για τη δυνατότητα άσκησης του εκλογικού τους δικαιώματος με επιστολική ψήφο. Δεν τίθεται κανένας περιορισμός πλην της εγγραφής του εκλογέα στους εκλογικούς καταλόγους. Επίσης δεν τίθεται κανένας γεωγραφικός περιορισμός ή η επίκληση οποιουδήποτε λόγου επιλογής της επιστολικής ψήφου.
-Οι αιτήσεις μπορούν να υποβληθούν στην ηλεκτρονική εφαρμογή έως σαράντα (40) ημέρες πριν τη διενέργεια των εκλογών. Ο εκλογέας εισέρχεται στην εφαρμογή με τους προσωπικούς του κωδικούς-διαπιστευτήρια της Γ.Γ.Π.Σ.Ψ.Δ. (taxisnet) και η αίτηση επιβεβαιώνεται με χρήση κωδικού μιας χρήσης σε κινητό τηλέφωνο και ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (One Time Password), η οποία αναβαθμίζει το επίπεδο ασφαλείας.
- Δεν εμπλέκονται στη διαδικασία τα πολιτικά κόμματα ή οι υποψήφιοι, είτε στην αποστολή είτε στην παραλαβή των φακέλων. Προβλέπονται δε αυστηρές ποινές σε όποιον διακινεί τον φάκελο ψηφοφορίας ή τον ανοίγει χωρίς αυτό να προβλέπεται από τις διατάξεις του νόμου.
- Οι φάκελοι πρέπει να έχουν φτάσει στα χέρια της Επιτροπής Συλλογής Ψηφοδελτίων Επιστολικής Ψήφου έως τις 17:00 (δηλαδή το απόγευμα της παραμονής της ημέρας των εκλογών. Η έγκαιρη αποστολή όλου του σχετικού υλικού από το Υπουργείο Εσωτερικών προς τους εκλογείς (είκοσι ημέρες πριν την ημερομηνία διεξαγωγής) διασφαλίζει ότι οι φάκελοι θα φτάσουν στα χέρια των ψηφοφόρων εγκαίρως και θα έχουν ικανό χρόνο για την έκφραση της προτίμησής τους.
- το νομοσχέδιο σαφώς αναγράφει την καταληκτική ημερομηνία παραλαβής των αιτήσεων από την Επιτροπή Συλλογής Ψηφοδελτίων Επιστολικής Ψήφου. Σχετικά με την εγκυρότητα του ψηφοδελτίου αναγράφονται εξαντλητικά όλες οι περιπτώσεις.
- περιγράφονται αναλυτικά οι διαδικασίες καταμέτρησης των ψήφων, ο τόπος καταμέτρησης, ο χρόνος έναρξης διαλογής των ψήφων, η διαδικασία εξαγωγής αποτελέσματος
- ορίζεται ξεκάθαρα ότι τα κόμματα μπορούν να ορίσουν εκπροσώπους και στην Επιτροπή Συλλογής Επιστολικής Ψήφου αλλά και στις Εφορευτικές Επιτροπές Διαλογής Επιστολικής Ψήφου.
Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών έχει υπογραμμίσει πως έχουν ληφθεί όλες οι πρόνοιες για μια ασφαλή διαδικασία που τηρεί όλες τις προϋποθέσεις και των βέλτιστων πρακτικών, αλλά και των ευρωπαϊκών κατευθυντήριων γραμμών, ιδίως για της γνησιότητα της έκφρασης της λαϊκής βούλησης και της μυστικότητας της ψήφου και σε αυτή την κατεύθυνση:
-Οι αιτήσεις των εκλογέων γίνονται σε ειδική ηλεκτρονική εφαρμογή με τα διαπιστευτήρια που έχει ο εκλογέας, ενώ χρησιμοποιείται κωδικός μιας χρήσης με χρήση κινητού τηλεφώνου και ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (άρθρο 8).
-Δίνεται η δυνατότητα υποβολής της αίτησης και στα προξενεία και στα κέντρα εξυπηρέτησης πολιτών, με χρήση και της υπηρεσίας «my kep live».
-Δεν μπορεί να ψηφίσει με φυσική παρουσία ο εκλογέας ο οποίος έχει δηλώσει ότι επιθυμεί να ασκήσει το εκλογικό του δικαίωμα με επιστολική ψήφο, παρά μόνο υπό πολύ συγκεκριμένες προϋποθέσεις στην περίπτωση που δεν απέστειλε τον φάκελο επιστροφής ή ο φάκελος δεν παρελήφθη εμπροθέσμως, ώστε να αποτραπεί η πιθανότητα διπλοψηφίας (παρ. 6 άρθρου 21).
- Οι Επιτροπές Συλλογής Επιστολικής Ψήφου και οι Εφορευτικές Επιτροπές Διαλογής Επιστολικής Ψήφου είναι υπό την προεδρία δικαστικού και τα μέλη τους είναι νομικοί. Αντιστοίχως, στις Εφορευτικές Επιτροπές Διαλογής Επιστολικής Ψήφου δεν μπορούν να διοριστούν εκλογείς ως μέλη των εφορευτικών επιτροπών (άρθρα 15 και 16).
- Οι ειδικές κάλπες φύλαξης φακέλων επιστροφής επιστολικών ψήφων σφραγίζονται καθημερινά με ειδική διαδικασία και υπάρχει συνεχής καταγραφή σε κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης των χώρων όπου βρίσκονται. Το δε υλικό διατηρείται στο Πρωτοδικείο Αθηνών επί τριετία. Η Ελληνική Αστυνομία αναλαμβάνει τη φύλαξη του χώρου (παρ. 4 και 5 άρθρο 10).
-Ορίζεται Γενικός Έφορος, Αντιπρόεδρος ή μέλος του Αρείου Πάγου, ο οποίος επιβλέπει την όλη διαδικασία (άρθρο 18).
- Ο εκλογέας παρακολουθεί με σύστημα ιχνηλάτησης (tracking) την πορεία του φακέλου του, μόλις αυτός αποσταλεί από το Υπουργείο Εσωτερικών. (παρ. 4 άρθρου 11).
-Οι εταιρίες ταχυδρομικών και ταχυμεταφορικών υπηρεσιών λειτουργούν και την παραμονή της ημέρας διεξαγωγής των εκλογών, ώστε να φτάσουν εγκαίρως οι επιστολικές ψήφοι (παρ. 2 άρθρου 14).
-Λαμβάνεται ειδική μέριμνα για περιπτώσεις αντικατάστασης της αίτησης του εκλογέα και του ψηφοδελτίου δίχως να τίθεται σε κίνδυνο η μυστικότητα της ψήφου (άρθρο 12).
-Οι φάκελοι ψηφοφορίας, όπου βρίσκεται το ψηφοδέλτιο είναι πλήρως ανώνυμοι και δεν μπορούν να ταυτοποιηθούν με τον εκλογέα (άρθρο 12).
