Είκοσι περίπου χρόνια μετά τη βύθιση του σοβιετικού πυρηνικού υποβρυχίου «Κουρσκ», κατά την οποία βρήκαν το θάνατο τα 118 μέλη του πληρώματος, έρχονται στο φως της δημοσιότητας τα στενογραφημένα πρακτικά των τηλεφωνικών και προσωπικών συνομιλιών του τότε προέδρου των ΗΠΑ, Μπιλ Κλίντον και αξιωματούχων της κυβέρνησης του με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν.
Ένα από τα πρώην διαβαθμισμένα έγγραφα αφορά στη συνομιλία Κλίντον - Πούτιν στις 6 Σεπτεμβρίου του 2000, στην προεδρική σουίτα του ξενοδοχείου Waldorf Astoria στην Νέα Υόρκη. Σύμφωνα με αυτά ο Μπ. Κλίντον εξέφρασε τα συλλυπητήριά του για την τραγωδία, ενώ ο Πούτιν παραδέχθηκε ότι δεν είχε καλύτερη επιλογή με την κατάσταση που διαμορφώθηκε.
«Βρέθηκα να επιλέξω μεταξύ του κακού και του χειρότερου. Μερικοί μου έλεγαν, ότι αν έστελνα αμέσως ένα μικρό υποβρύχιο και αν προσπαθούσα έστω να σώσω τους δικούς μας ανθρώπους, το ποσοστό της δημοτικότητας μου θα ανέβαινε. Τέτοια πράγματα δεν πρέπει να συνδέονται με την προπαγάνδα. Η προτεραιότητα πρέπει να δίνεται για την πραγματική σωτηρία των ανθρώπων», είχε απαντήσει τότε ο Πούτιν στο Κλίντον και προσέθεσε «όσο και αν φαίνεται παράξενο, οι επόμενες δημοσκοπήσεις έδειξαν, ότι αυτό το συμβάν δεν επηρέασε τη δημοτικότητα μου. Αλλά πολύ φοβάμαι, ότι κάτι παρόμοιο μπορεί να επαναληφθεί».
Ο Ρώσος πρόεδρος, σύμφωνα με τα εν λόγω έγγραφα, είπε στον Κλίντον ότι στον κορμό του υποβρυχίου υπήρξε μια οπή «περίπου δύο μέτρων, εξαιτίας της οποίας πλημμύρισαν οι πρώτες τρεις δεξαμενές». «Δεν ξέρω πως θα μπορέσουμε να βάλουμε τις σορούς».
Όπως επισημαίνεται στα ίδια έγγραφα, ο Πούτιν είχε μάθει κάποια στιγμή ότι τα μέλη του πληρώματος είχαν πεθάνει, αλλά δεν είχε αποκαλύψει την πληροφορία αυτή. «Προσπαθούσαμε να φρενάρουμε όλο αυτόν το θόρυβο που είχε δημιουργηθεί, αλλά μερικοί περίεργοι συνέχισαν απλώς να τον υποκινούν», παραδέχθηκε ο Β. Πούτιν.
Την ημέρα που το υποβρύχιο βυθίσθηκε, στις 12 Αυγούστου του 2000 (ο Πούτιν διάνυε την 97η ημέρα της προεδρικής του θητείας) ο Ρώσος πρόεδρος αναχώρησε για διακοπές στο Σότσι. Για το τραγικό συμβάν ενημερώθηκε την επομένη.
Ο Πούτιν διέκοψε τις διακοπές του και αναχώρησε από το Σότσι για την Μόσχα μετά από πέντε μέρες και για τον λόγο αυτό του είχε δεχθεί κριτική από τον ρωσικό Τύπο.
Σημειώνεται ότι οι ρωσικές αρχές παραδέχθηκαν επίσημα τον θάνατο των 118 μελών του πληρώματος στις 22 Αυγούστου .
Το πυρηνικό υποβρύχιο «Κουρσκ» βυθίσθηκε στην Θάλασσα Μπάρεντς σε απόσταση 175 χλμ από την πόλη Σεβεραμόσκ και ενώ βρισκόταν σε βάθος 108 μ. κατά τη διάρκεια άσκησης εκτόξευσης εικονικών τορπιλών εναντίον της ναυαρχίδας «Πέτρος ο Μέγας». Η βύθιση του Κούρσκ υπήρξε η πρώτη μεγάλη καταστροφή επί προεδρίας Βλαντίμιρ Πούτιν.
Στα στενογραφημένα πρακτικά, δημοσιεύθηκαν στην ιστοσελίδα της ψηφιακής βιβλιοθήκης Μπιλ Κλίντον στις 29 Αυγούστου του 2019, με ημερομηνίες 1999-2001 και τα περισσότερα είχαν την επισήμανση «άκρως απόρρητο».
Σύμφωνα με το wikipedia, στις 15 Αυγούστου, η Ρωσία ξεκίνησε, χωρίς τη συνδρομή άλλων χωρών που προσφέρονταν, επιχείρηση διάσωσης. Τελικά η επιχείρηση διάσωσης απέτυχε εξ αιτίας ισχυρών υποθαλάσσιων ρευμάτων και των ισχυρών ανέμων που επικρατούσαν στη Θάλασσα του Μπάρεντς και έτσι το ρωσικό καταδυτικό σκάφος δεν προσέγγισε το καθηλωμένο υποβρύχιο.
Τελικά στις 16 Αυγούστου 2000, η Ρωσία ζητάει επίσημα τη συνδρομή του Ηνωμένου Βασιλείου και της Νορβηγίας για τη διάσωση και το Βρετανικό υποβρύχιο διάσωσης LR5 μαζί με πλήρωμα, καθώς και το πλοίο Seaway Eagle με Νορβηγούς δύτες σπεύδουν στο χώρο όπου έχει εντοπιστεί το Κουρσκ και φτάνουν το Σάββατο 19 Αυγούστου, ενώ την προηγούμενη ημέρα έχουν σημειωθεί δύο ισχυρές εκρήξεις στο καθηλωμένο υποβρύχιο.
Στις 21 Αυγούστου Νορβηγοί δύτες καταφέρνουν να ανοίξουν εξωτερική καταπακτή του Κουρσκ και μερικές ώρες αργότερα ανοίγεται και μία εσωτερική. Η εσωτερική καμπίνα βρίσκεται πλημμυρισμένη και οι διασώστες συμπεραίνουν πως όλα τα μέλη του πληρώματος είναι νεκροί γεγονός που ανακοινώνεται από το Ρωσικό Ναυτικό την ίδια μέρα.
Πηγή: Ria Novosti, Novaya Gazeta, Meduza
