Σφίγγουν ξανά τα δημοσιονομικά «λουριά» από το 2024, κάτι το οποίο αναμένεται να δημιουργήσει συνθήκες ασφυξίας τόσο για τα δημόσια οικονομικά όσο και για τους πολίτες. Την ίδια στιγμή ο πόλεμος στη Γάζα ενδεχομένως να διαμορφώσει και πολύ διαφορετικά δεδομένα για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, ιδίως εάν υπάρξει εκτόξευση των τιμών του πετρελαίου, κάτι που θα προκαλούσε αλυσιδωτές αντιδράσεις, φτάνοντας και στις μεγάλες ανατιμήσεις.
Τα σενάρια για τη Μέση Ανατολή είναι τρία και σε όλα, σύμφωνα με το Bloomberg, η γενική κατεύθυνση είναι ίδια, δηλαδή πιο ακριβό πετρέλαιο, υψηλότερος πληθωρισμός και χαμηλότερη ανάπτυξη. Οι διαφορές είναι στην ένταση, καθότι όσο εξαπλώνεται η σύγκρουση, τόσο οι επιπτώσεις του πολέμου θα γίνονται παγκόσμιες, αντί για περιφερειακές. άλλωστε, η γεμάτη ανησυχία στάση της κυβέρνησης μετά τις αποφάσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου για τις συντάξεις των δικαστών δείχνει ότι η χώρα εισέρχεται σε μια νέα φάση, στην οποία η δημοσιονομική πολιτική θα διαδραματίσει κομβικό ρόλο στην πορεία της ελληνικής οικονομίας. Ούτως ή άλλως, τόσο ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης όσο και ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης επισημαίνουν ότι η Ελλάδα δεν πρόκειται να ξεφύγει από τους στόχους των πλεονασμάτων, αναμένοντας και την ανταμοιβή από τους οίκους αξιολόγησης για την οριστική ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας. Το παραπάνω συνεπάγεται ότι θα υπάρξουν συνθήκες πίεσης, καθότι μειώνονται πολύ οι πιθανότητες για λήψη θετικών μέτρων σε περίπτωση που χρειαστεί, όπως, για παράδειγμα, φέτος με τις καταστροφές από τις πλημμύρες και τις πυρκαγιές. Την ίδια στιγμή, ο πληθωρισμός συνεχίζει να υφίσταται και οι τιμές να αυξάνονται, κάτι που λειτουργεί προσθετικά με αρνητικό τρόπο για τους πολίτες.
Επιβράδυνση
Δεν μπορεί, επίσης, να αποκλειστεί μια πιθανή επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης της ιδιωτικής κατανάλωσης, βασικής συνιστώσας της αύξησης του ΑΕΠ, πέρα από το εκτιμώμενο στο προσχέδιο «φρένο» σε σχέση με το τρέχον έτος (από 2,5% σε 1,6%). Η συνεχιζόμενη ακρίβεια φαίνεται ότι έχει πιέσει σε πολύ μεγάλο βαθμό τα νοικοκυριά. Το ποσοστό της αποταμίευσης το πρώτο τρίμηνο του 2023, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, είναι -1,4%. Σε κάθε περίπτωση, ο πληθωρισμός αναμένεται να είναι πάνω από το όριο που έχει θέσει η ΕΚΤ και κατά την επόμενη χρονιά, ενώ το πολύ μεγάλο πρόβλημα εντοπίζεται στα τρόφιμα. Παράλληλα, υφίστανται τα ζητήματα της κλιματικής κρίσης, δημιουργώντας υποθετικά σενάρια για το πόσο ενδέχεται να αυξήσουν το οικονομικό κόστος στο μέλλον. Άλλωστε, ο διπλασιασμός του αποθεματικού από τα 300 εκατ. ευρώ πέρυσι στα 600 εκατ. ευρώ φέτος είναι σημαντικός, αλλά ενδέχεται να μην αποδειχθεί αρκετός στην πορεία του χρόνου.
Οι διαφωνίες Λίντνερ και Λεμέρ
Βασικό θέμα αποτελεί και η αναμενόμενη απόφαση για το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Οι διαφωνίες μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας έχουν καθυστερήσει όποιες αποφάσεις, ωστόσο παραμένει μια εκκρεμότητα η οποία αναμένεται να επηρεάσει και την Ελλάδα. Το Σύμφωνο Σταθερότητας, το οποίο επί της ουσίας αποτελεί το εγχειρίδιο των δημοσιονομικών κανόνων που δεσμεύουν τις οικονομίες της Ευρωζώνης, χρειάζεται μια γενική αναθεώρηση μετά την άνοδο του δημόσιου χρέους κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid. Όμως οι κυβερνήσεις με ανταγωνιστικά στρατηγικά οράματα αλλά και διαφορετικά θεμελιώδη μεγέθη αγωνίζονται να συμφωνήσουν στο πώς ακριβώς μπορούν να το πετύχουν αυτό. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Λίντνερ προειδοποίησε ότι μια συμφωνία που δεν θα έχει ευρεία στήριξη θα κριθεί αυστηρά από τους επενδυτές στην αγορά ομολόγων. Ο Γάλλος ομόλογός του Μπρούνο Λεμέρ εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι μια συμφωνία θα επιτευχθεί μέχρι το τέλος του έτους, με την επόμενη συζήτηση να αναμένεται στη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών στις αρχές Νοεμβρίου στις Βρυξέλλες. Ομοίως, η Ισπανίδα Νάντια Καλβίνο, η οποία κατέχει την εκ περιτροπής προεδρία των συγκεντρώσεων των επικεφαλής Οικονομικών της Ε.Ε., είπε ότι στόχος είναι να κατατεθεί νομική πρόταση στο επόμενο Ecofin ώστε να υπάρξει μια νέα συμφωνία μέχρι το τέλος του έτους.
