Μπορεί η κυπριακή καταστροφή να μην προκαλεί άμεσα διεθνή συστημικό κίνδυνο, αλλά η σημασία της επίμαχης απόφασης του Eurogroup έχει προκαλέσει αβεβαιότητα σε ολόκληρη την Ευρωζώνη και προβληματισμό διεθνώς. Η επικρατούσα εκτίμηση είναι πως η Γερμανία επιχειρεί να αποστραγγίσει τη νότια Ευρώπη από κεφάλαια, να τα συγκεντρώσει με μηδενικά επιτόκια και να ανακατανείμει τις σχέσεις εξουσίας στην Ε.Ε. διασφαλίζοντας τη γερμανική παντοδυναμία. Η εκκωφαντική σιωπή της Γαλλίας και η στρατηγική επιλογή συνεργασίας από τη Ρωσία επισημειώνουν τον κεντρικό ρόλο της Γερμανίας στην Ε.Ε.
Υπάρχουν όμως κι άλλες προσεγγίσεις. Ο νομπελίστας οικονομολόγος Π. Κρούγκμαν διαπιστώνει ότι ο παγκόσμιος καπιταλισμός γίνεται λιγότερο παγκοσμιοποιημένος, καθώς η απόφαση του Eurogroup σηματοδοτεί την επάνοδο των ελέγχων στις μετακινήσεις κεφαλαίων. Άλλοι μάλιστα προχωρούν ακόμη περισσότερο και διαβλέπουν επαναφορά της ισχύος από το τραπεζικό - οικονομικό σύστημα στην πολιτική, καθώς είναι η πρώτη φορά που για την κρίση καλούνται να πληρώσουν και οι μεγαλομέτοχοι και οι μεγαλοκαταθέτες των τραπεζών και όχι, όπως συνέβαινε τα τελευταία χρόνια, οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι που με χρήματά τους γινόταν η κρατική διάσωση των τραπεζών. Αν επιβεβαιωθεί αυτό, τότε θα έχουμε μια περίεργη εφαρμογή του ακραιφνούς φιλελεύθερου μοντέλου, με ισχυροποίηση της πολιτικής - κρατικής παρέμβασης.
Στο πλαίσιο αυτών των αναγνώσεων, ορισμένοι αναλυτές προβλέπουν αλλαγές και στις σχέσεις του τραπεζικού - παρασιτικού κεφαλαίου με το βιομηχανικό - παραγωγικό, υπενθυμίζοντας ότι παραδοσιακά η Γερμανία ευνοούσε το βιομηχανικό κεφάλαιο, σε αντίθεση με τη μεταμοντέρνα αντίληψη των Αγγλοσαξόνων, που στηριζόταν στο μοντέλο αποβιομηχάνισης της Βρετανίας και υπερδιόγκωσης του Σίτι. Αυτή η ανάλυση, ωστόσο, υποτιμά τη διαπλοκή των δύο μερίδων του διεθνούς κεφαλαίου, που συνετελέσθη τα χρόνια του νεοφιλελευθερισμού, και τη συνακόλουθη δυσχερή και επώδυνη αποκόλλησή τους.
Το Βερολίνο έχει αποδείξει ότι όσα λέει τα εννοεί. Η άποψή του για την Ευρωζώνη προφανώς αντανακλά την εικόνα που έχει για τον εαυτό του, σε έναν ολοένα και πιο πολυκεντρικό κόσμο, όπου η ευρωπαϊκή παρουσία αποδεικνύεται ολοένα και λιγότερο συνεκτική, δηλαδή ολοένα και λιγότερο ευρωπαϊκή, καθώς επιστρέφουν ως κυρίαρχες οι μεγαλο-εθνικιστικές επιδιώξεις, απόηχος του αποικιοκρατικού παρελθόντος, μια σύγχρονη εκδοχή της μεσοπολεμικής αντιπαράθεσης των μεγάλων δυνάμεων.
Τις μέρες της αγωνίας για την Κύπρο, το Ισραήλ και η Τουρκία, με την προσωπική μεσολάβηση του Αμερικανού προέδρου Ομπάμα, έρχονταν και πάλι κοντύτερα, προδιαγράφοντας νέες ισορροπίες στην περιοχή, υπό αμερικανική ενθάρρυνση και επιτήρηση. Την ίδια μέρα η Άγκυρα έδιωχνε την κρατική ιταλική εταιρεία ενέργειας από την Τουρκία. Οι κινήσεις επαναπροσέγγισης των δύο παραδοσιακών συμμάχων της Αμερικής στη ΝΑ Μεσόγειο διαψεύδουν όσους πιστεύουν ότι η άσκηση εξωτερικής πολιτικής στην περιοχή μπορεί να στηρίζεται στα παρωχημένα και επικίνδυνα πειράματα της σύμπηξης "αξόνων", ως υποκατάστατα της ένταξης της χώρας σε ευρύτερα γεωπολιτικά σύνολα. Η δυναμική του συσχετισμού δυνάμεων, που διαμορφώνεται όμως αναλόγως των πολιτικών πρωτοβουλιών, και όχι το δόγμα "ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου" καθορίζει τη διεθνή ισχύ της χώρας.
Η κατάσταση στην Κύπρο είναι εύλογο να θέτει για συζήτηση όλα τα δυνατά σενάρια για την ανασυγκρότηση της χώρας. Το σενάριο της εξόδου από το ευρώ διατρέχει εγκάρσια το κοινωνικό και το πολιτικό σύστημα. Είναι κατανοητό, ιδιαίτερα μάλιστα σ' αυτές τις ώρες της δικαιολογημένης οργής. Ωστόσο αξίζει να σημειωθεί ότι αναπάντεχα η Διεθνής Ένωση των Τραπεζών εμφανίστηκε επισπεύδουσα και δηλώνει ότι η έξοδος της Κύπρου από το ευρώ είναι μονόδρομος. Είναι προφανές ότι κυοφορούνται αλλεπάλληλες ανατροπές και η Κύπρος δεν είναι παρά μόνο μια ψηφίδα στο υπό διαμόρφωση γεωπολιτικό μωσαϊκό.
Η Κύπρος μπήκε στην Ε.Ε. κυρίως για γεωπολιτικούς λόγους, για να προστατευτεί η ασφάλεια του πολύπαθου νησιού. Έχει εκλείψει αυτή η αναγκαιότητα; Η τουρκική παρέμβαση, που με αφορμή τη διεκδίκηση μεριδίου από τους υδρογονάνθρακες ανοίγει θέμα ακόμη και διχοτόμησης, θέτει ζητήματα εθνικής στρατηγικής. Δηλαδή επιβάλλει από την Αθήνα και τη Λευκωσία μια απάντηση απαλλαγμένη από τη μονομερή - οικονομίστικη θεώρηση, που θα λαμβάνει υπόψη την αναγκαιότητα της ειρηνικής συμβίωσης των δύο κοινοτήτων στο νησί και την ανάταξη της παρουσίας του ελληνισμού, ως μέρους της ευρωπαϊκής πραγματικότητας, στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Μεσογείου, όπου και πάλι χαράσσονται νέοι ενεργειακοί δρόμοι, συχνά με πολέμους.
Σε όλο το εύρος, οι εξελίξεις που σηματοδοτεί η απόφαση του Eurogroup, συναρτώμενες με τις αλλαγές στο γεωπολιτικό συνεχές, επιβεβαιώνουν ότι η κρίση δεν είναι άθροισμα εθνικών κρίσεων, αλλά συστημική. Ότι η αντιμετώπισή της υπερβαίνει τα εθνικά όρια. Και ακόμη ότι η χρεωκοπία του νεοφιλελεύθερου μοντέλου αντιμετώπισης της κρίσης πιέζει για ένα "νέο παράδειγμα" απάντησης. Από την έκβαση των κοινωνικών - ταξικών αγώνων στην Ευρωζώνη, από την ικανότητα της Ελλάδας και της Κύπρου να ακολουθήσουν πολυδιάστατη πολιτική χωρίς ψευδαισθήσεις, από τη συμμετοχή του λαϊκού παράγοντα, θα κριθεί αν το "νέο παράδειγμα" θα υπερβεί τις περιχαρακώσεις των κυρίαρχων ευρωπαϊκών ελίτ και θα σηματοδοτήσει τη μετάβαση σε έναν "μετανεοφιλελεύθερο κόσμο". Ίσως και στην αναγέννηση του σοσιαλιστικού προτάγματος.
Δεν είναι, λοιπόν, μόνον οι εσωτερικές κοινωνικές - πολιτικές ανάγκες που επιβάλλουν τη δημοκρατική ανατροπή στη χώρα μας και τη συγκρότηση μιας κυβέρνησης κοινωνικής σωτηρίας. Είναι και οι μεγάλες ανατροπές στον σύγχρονο κόσμο, που απειλητικά αγγίζουν τη χώρα μας, που καθιστούν αναγκαία την απομάκρυνση της κυβέρνησης των μερκελιστών και την ανάδειξη μιας κυβέρνησης της Αριστεράς, ικανής, με αξιοπρέπεια, ρεαλισμό και όραμα, να ξαναδώσει στην Ελλάδα μιαν ισότιμη διεθνή θέση και στον λαό μας μια προοπτική δημοκρατίας, αλληλεγγύης και ευημερίας.
