Ο ειδικός απεσταλμένος του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για τη Συρία κατηγόρησε την Πέμπτη την συριακή κυβέρνηση ότι οδήγησε σε αποτυχία τον όγδοο γύρο των ειρηνευτικών συνομιλιών στη Γενεύη, αρνούμενη να συζητήσει «στ' αλήθεια» με την αντιπολίτευση, κάνοντας λόγο για μια «χρυσή ευκαιρία που χάθηκε».

«Είμαι απογοητευμένος (...) αυτή ήταν μια χαμένη χρυσή ευκαιρία», τόνισε ο μεσολαβητής του ΟΗΕ, ο Στάφαν ντε Μιστούρα, μετά την ολοκλήρωση του 8ου κύκλου διαπραγματεύσεων στη Γενεύη.

Ο διπλωμάτης είχε τονίσει επανειλημμένα τους τελευταίους μήνες ότι ήθελε αυτή τη φορά να γίνουν «αληθινές διαπραγματεύσεις» ανάμεσα στις αντιπροσωπείες της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης.

Μολονότι η αντιπολίτευση εμφανίστηκε για πρώτη φορά ενωμένη στις συνομιλίες, κατά τα λοιπά «δεν έγιναν αληθινές διαπραγματεύσεις», έκρινε ο ντε Μιστούρα, μολονότι συνήθως εμφανίζεται αισιόδοξος.

Απευθυνόμενος στους δημοσιογράφους, κατηγόρησε την αντιπροσωπεία της Δαμασκού ότι δεν «επιδίωξε στ' αλήθεια να κάνει διάλογο, να διαπραγματευτεί», ενώ αντιθέτως, «πρέπει να πω, (...) η αντιπολίτευση το έκανε».

Από την αρχή της διαδικασίας της Γενεύης το 2016, η συριακή κυβερνητική αντιπροσωπεία αρνείτο πάγια να συνομιλήσει απευθείας με τους αντιπροσώπους της συριακής αντιπολίτευσης και δεν αποδεχόταν να συζητήσει παρά μόνο μέσω του μεσολαβητή.

«Παρά τις πολλές προσπάθειες της ομάδας μου, δεν είχαμε αληθινές διαπραγματεύσεις. Είχαμε πάντως διμερείς συνομιλίες», είπε ο ντε Μιστούρα. «Όμως με τη (συριακή κυβέρνηση) δυστυχώς δεν είχαμε παρά ένα και μόνο θέμα συζήτησης (...), την τρομοκρατία».

Αντιθέτως, είπε ο ειδικός απεσταλμένος, η αντιπολίτευση προσήλθε διατεθειμένη να μιλήσει για τα θέματα που είχε ορίσει ο ΟΗΕ ως τα κύρια της ημερησίας διάταξης: την διακυβέρνηση, το Σύνταγμα, τη διεξαγωγή εκλογών υπό την εποπτεία των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας.

Οι τρεις από αυτές τις θεματικές ενότητες είχαν συμπεριληφθεί στην απόφαση 2254 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, που είχε υιοθετηθεί το 2015· η τέταρτη, αυτή της τρομοκρατίας, προστέθηκε το 2017, αφού επέμενε γι' αυτό η Δαμασκός. Στον όγδοο κύκλο, οι συνομιλίες υποτίθεται ότι θα επρόκειτο να επικεντρωθούν στην κατάρτιση νέου Συντάγματος και τη διεξαγωγή εκλογών.

Από την πλευρά της αντιπολίτευσης, ο Νάσερ Χαρίρι δήλωσε ότι «δεν είχαμε εταίρο» στις συνομιλίες, τονίζοντας ότι η αντιπολίτευση δεν έπαψε να αξιώνει να γίνουν «άμεσες» διαπραγματεύσεις και ότι η διαδικασία της Γενεύης είναι «η μόνη» όπου «μπορεί να επιτευχθεί μια πολιτική λύση».

Ερωτηθείς για τα επόμενα βήματα, ο μεσολαβητής είπε ότι θέλει να διεξαχθεί ένας νέος γύρος συνομιλιών στη Γενεύη τον Ιανουάριο, κάτι που σκοπεύει να συζητήσει με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες το Σαββατοκύριακο και με το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ την προσεχή εβδομάδα στη Νέα Υόρκη.

Ωστόσο, πριν από την τοποθέτηση του ντε Μιστούρα, ο επικεφαλής της κυβερνητικής αντιπροσωπείας Μπασάρ αλ Τζααφάρι έκρινε ότι ο ειδικός απεσταλμένος απώλεσε την αξιοπιστία του προτρέποντας τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν να ασκήσει πίεση στη Δαμασκό.

Κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης που είχε παραχωρήσει το βράδυ της Τετάρτης στην ελβετική δημόσια τηλεόραση RTS, ο ντε Μιστούρα είχε προτρέψει τον Πούτιν να βρει «το θάρρος» να πείσει την συριακή κυβέρνηση να αποδεχθεί την έναρξη της διαδικασίας κατάρτισης ενός νέου Συντάγματος και τη διοργάνωση εκλογών για να «κερδηθεί η ειρήνη».

«Εξηγήσαμε (σ.σ. στον Στάφαν ντε Μιστούρα) ότι το γεγονός πως επέμεινε σε μια θέση αυτού του είδους (...) οδηγεί στην ανυποληψία τον ρόλο του ως μεσολαβητή σε αυτές τις συνομιλίες».

Στη Νέα Υόρκη, ο αναπληρωτής εκπρόσωπος του ΟΗΕ Φαρχάν Αζίζ Χακ αντέδρασε δηλώνοντας ότι «ο Γενικός Γραμματέας ασφαλώς υποστηρίζει πλήρως τη δουλειά του ειδικού απεσταλμένου του για τη Συρία».

Η συριακή κυβέρνηση είναι διατεθειμένη να δεχθεί τη διοργάνωση εκλογών υπό την επίβλεψη του ΟΗΕ, αλλά αρνείται να συζητήσει καν το ενδεχόμενο να αποχωρήσει από την εξουσία ο πρόεδρος Άσαντ. Το ζήτημα αυτό παραμένει το μήλο της έριδας ανάμεσα στα δύο στρατόπεδα. Προτού καν ξεκινήσει ο όγδοος κύκλος των συνομιλιών, πριν από δύο εβδομάδες, η αντιπολίτευση επανέλαβε αυτή την αξίωση, προκαλώντας την οργή της Δαμασκού, που αντέδρασε καθυστερώντας για μια ημέρα την άφιξη της αντιπροσωπείας της.