Από τους υποστηρικτές του θεωρείται πολιτικός κρατούμενος. Ο ίδιος λέει για την απόφαση απελευθέρωσης του: «Είχα προβλέψει ότι θα συμβεί αλλά μέχρι να ανακοινωθεί δεν μπορούσα να είμαι σίγουρος».
Το περιστατικό για το οποίο καταδικάστηκε ο Κονγουέι σημειώθηκε σε μια περίοδο που οι ομοσπονδιακές αρχές των ΗΠΑ αλλά και οι τοπικές αρχές της Βαλτιμόρης είχαν ξεκινήσει να διεισδύουν στην οργάνωση των Μαύρων Πανθήρων αλλά και αρκετών ακτιβιστικών οργανώσεων με στόχο τη διάλυσή τους. Το FBI παρακολουθούσε και τον ίδιο τον Κονγουέι στο πλαίσιο του αντικατασκοπευτικού προγράμματος COINTELPRO.
* Το COINTELPRO είναι σύμφωνα με τον Noam Chomsky το χειρότερο σύστημα εκτεταμένης παραβίασης θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Ξεκίνησε από την παρακολούθηση των μελών του κομμουνιστικού κόμματος, επεκτάθηκε στο κίνημα των γυναικών, τη νέα αριστερά αλλά κυρίως στους μαύρους εθνικιστές.
Πολλοί άνθρωποι αγωνίστηκαν για την απελευθέρωση του Κονγουέι υποστηρίζοντας ότι δεν είχε μια δίκαιη δίκη και καταδικάστηκε με βάση μια μαρτυρία ενός κατάδικου πληροφοριοδότη. «Θέλω να ευχαριστήσω τους δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους που με στήριξαν όλα αυτά τα χρόνια, με επιστολές, καρτ-ποστάλ, συλλαλητήρια. Μου έδωσαν ελπίδα, με ενθάρρυναν και μου έδωσαν την ενέργεια και τη βοήθεια που χρειαζόμουν για να διατηρώ το πνεύμα μου. Το ίδιο είδος υποστήριξης πρέπει να έχουν κι υπόλοιποι πολιτικοί κρατούμενοι» λέει ο ίδιος.
Ο Κονγουέι παρέμεινε πολιτικά ενεργός στη φυλακή και ίδρυσε την οργάνωση Friend of a friend που βοηθάει νέους άντρες, συχνά μέλη συμμοριών, στην επίλυση διαφορών και προβλημάτων. Μεταξύ άλλων εξέδωσε τα απομνημονεύματά του: «Ο νόμος του Μάρσαλ: Η ζωή και οι ημέρες ενός Μαύρου Πάνθηρα της Βαλτιμόρης».
Στην πρώτη του συνέντευξη μετά την απελευθέρωσή του, ο Μάρσαλ διηγείται στο Democracy Now για τα χρόνια που πέρασε στη φυλακή και τη στενή του παρακολούθησή από την κυβέρνηση ως «εξέχων Μαύρος Πάνθηρας».
Απομνημονεύματα από τη φυλακή
«Κάποια στιγμή συνειδητοποίησα ότι γερνάω κι ότι είχα τόσες πολλές εμπειρίες που δεν είχαν καταγραφεί. Νομίζω ότι θα χανόντουσαν στην ιστορία. Έμαθα όμως πράγματα μέσω της οργάνωσης στη φυλακή που άλλοι άνθρωποι θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν. Άρχισα λοιπόν να καταγράφω τι ήταν αυτό που προσπαθήσαμε να κάνουμε. Προσπαθήσαμε να οργανώσουμε εργατικά συνδικάτα. Να οργανώσουμε εκπαιδευτικά σεμινάρια. Δεν υπήρχε βιβλιοθήκη στη φυλακή. Την οργανώσαμε. Υπήρχε μόνο μια τηλεόραση για 400 άτομα. Δυο ραδιόφωνα. Ήταν 1971 και νόμιζα ότι ήταν 1930. Υπήρχαν πολλοί νέοι άνδρες στη φυλακή κι από την άλλη δεν υπήρχε τίποτα εποικοδομητικό να κάνουμε. Έτσι υπήρχε πολύ βία. Γι’ αυτό ξεκινήσαμε την προσπάθεια να βελτιώσουμε τη ζωή των κρατουμένων. Οι προσπάθειες γίνονταν συλλογικά για να αλλάξει το σύστημα των φυλακών με ένα τρόπο που θα το έκανε αποδεκτό. Δεν κάναμε ανταρτοπόλεμο, δεν προσπαθούσαμε να διαλύσουμε τη φυλακή αλλά να διαθέσουμε στους κρατούμενους πράγματα που χρειάζονταν για να βελτιώσουν τη ζωή τους. Σκέφτηκα ότι αυτή η εμπειρία δεν θα έπρεπε να χαθεί γι’ αυτό την κατέγραψα. Ελπίζω ότι θα κάνει τους ανθρώπους να καταλάβουν τι περάσαμε και να μάθουν κάτι».
Μαύροι Πάνθηρες
«Τη δεκαετία του ’60 υπήρχε πολύς ρατσισμός αλλά και πολλές προσπάθειες υπονόμευσης των δραστηριοτήτων της μαύρης κοινότητας που προσπαθούσαν να βελτιώσουν τη ζωή τους. Σκέφτηκα λοιπόν ότι κάποια σοβαρή οργάνωση θα πρέπει να υπάρξει για να έρθει πραγματική βελτίωση. Μελέτησα όλες τις οργανώσεις. Οι Μαύροι Πάνθηρες ήταν τουλάχιστον μια σοβαρή προσπάθεια για να ξεκινήσει η τροφοδοσία των παιδιών, η εκπαίδευση του πληθυσμού, η οργάνωση της υγειονομικής περίθαλψης. Έτσι εντάχθηκα κι άρχισα να δουλεύω μαζί τους. Δεν ανακάλυψα παρά αργότερα την εμπλοκή πρακτόρων της εθνικής ασφάλειας που έβαλαν στόχο τους πιο δραστήριους ανθρώπους της οργάνωσης και τελικά κατέστρεψαν 25 από τις 37 οργανώσεις μας σε μια περίοδο 18 μηνών. Συνέλαβαν ή απέλασαν την ηγεσία κι άρχισαν να επικεντρώνονται στα αμέσως κατώτερα ηγετικά στελέχη. Εγώ ήμουν στη δευτεροβάθμια ηγεσία. Άρχισαν να συλλαμβάνουν ή να διώχνουν από τη χώρα εμάς. Χρησιμοποίησαν το περιστατικό στη Βαλτιμόρη, όπου δυο Μαύροι Πάνθηρες συνελήφθησαν μετά από πυροβολισμούς στους οποίους ενεπλάκη ομάδα της αστυνομίας. Ένας αστυνομικός έχασε τη ζωή του κι δυο ακόμη τραυματίστηκαν. Το χρησιμοποίησαν για να με πάνε φυλακή. Στη συνέχεια έβαλαν έναν πληροφοριοδότη ως κρατούμενο στο κελί μου και τον χρησιμοποίησαν για να δικαιολογήσουν την καταδίκη μου. Μέχρι να ανακαλύψουμε τη δράση του COINTELPRO, οι Μαύροι Πάνθηρες είχαν σχεδόν καταστραφεί».
Ο Κονγουέι προσθέτει ότι ένα μέλος της NSA συμμετείχε στη δημιουργία της τοπικής οργάνωσης των Μαύρων Πανθήρων στη Βαλτιμόρη. Ωστόσο, η συνειδητοποίηση αυτή έγινε χρόνια αργότερα. «Δεν είμαι σίγουρος ότι δεν είχε να κάνει με μερικούς θανάτους Μαύρων Πανθήρων στο Μέριλαντ. Αυτό που προκάλεσε την περιέργεια μου και άρχισα έρευνες γι’ αυτόν ήταν επειδή ένα από τα μέλη μας σκοτώθηκε κάνοντας δράσεις που εκείνος τον παρότρυνε να κάνει». Τονίζει ότι πολλοί από τους πράκτορες παρεισφρήσαν με στόχο να προκαλέσουν βία μεταξύ των τάξεων της οργάνωσης και αργότερα πήραν προεδρικές χάρες. «Αντίθετα τα μέλη των Μαύρων Πανθήρων που ήταν θύματα δεν έλαβαν συγχωροχάρτια και βρίσκονται ακόμη στη φυλακή» σημειώνει.
Για την καταδίκη του
Ο Κονγουέι είναι ένας από τους δεκάδες κρατούμενους που απελευθερώθηκαν μετά τη συνεδρίαση του Εφετείου του Μέριλαντ που έγινε το 2012 και αποφάνθηκε ότι οι δικαστές είχαν δώσει λάθος οδηγίες στους ενόρκους στις δίκες που είχαν γίνει πριν από το 1980. Ο ίδιος λέει για την καταδίκη του:
«Το γεγονός ότι είμαι ελεύθερος δείχνει ότι υπήρξαν λάθη στον τρόπο με τον οποίο το δικαστήριο προχώρησε στην καταδίκη μας. Και είμαι ένας από τους 200 ανθρώπους που είναι ακόμη ζωντανοί και μετά από τόσα χρόνια ανακαλύπτουν ότι μας δίκασαν και μας καταδίκασαν με εσφαλμένα στοιχεία και χρησιμοποιώντας ως βάση το ελαττωματικό Σύνταγμα του Μέριλαντ. Αυτό έπρεπε να έχει αλλάξει το 1982. Μας πήρε 32 χρόνια αγώνα. Και την εποχή εκείνη 500 κρατούμενοι επηρεάστηκαν από αυτό. Τριακόσιοι από αυτούς είναι σήμερα νεκροί».
Για την οικογένεια του
«Ήμουν σε θέση να διατηρήσω την επαφή με την οικογένειά μου αλλά έκανα πραγματικά κακή δουλειά. Χάνεις πολλά. Υποφέρεις πολύ. Χάνεις τις επετείους και τα γεγονότα που κάνουν μια οικογένεια, οικογένεια. Μπορείς να γράφεις και να τηλεφωνείς αλλά δεν είναι ποτέ μια πραγματική σχέση επειδή ο τοίχος βρίσκεται ανάμεσα. Υπάρχει πάντα ένα εμπόδιο ανάμεσα σε σένα και την οικογένειά σου. Είναι απάνθρωπο.
Έχω δει τα εγγόνια μου στη φυλακή αλλά ήταν πάντα μια κακή εμπειρία. Ήταν κακή ακόμη κι όταν υπήρχε ενθουσιασμός λόγω του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίζονται οι επισκέπτες. Αντιμετωπίζονται σαν εγκληματίες λόγω της σύνδεσης με τους κρατούμενους. Επίσης κακή εμπειρία είναι όταν έρχεται η ώρα να φύγουν. Είναι οδυνηρό για τις μητέρες να φεύγουν και να αφήνουν πίσω τους γιους τους. Είναι οδυνηρό για τους πατέρες. Είναι οδυνηρό για τα παιδιά».
Για τα σχέδιά του μετά την αποφυλάκιση
«Θα συνεχίσω να δουλεύω με την οργάνωση που δημιουργήσαμε στη φυλακή. Νομίζω ότι έχουμε σώσει πολλές ζωές και μπορούμε να βοηθήσουμε ακόμη περισσότερους. Είμαι πολύ περήφανος για τους νέους που έχουν αποφυλακιστεί. Υπάρχουν άνθρωποι που πριν τρία χρόνια θα τρομοκρατούσαν την κοινότητα ενώ τώρα δουλεύουν γι’ αυτήν. Θα προσπαθήσουμε να δούμε αν μπορούμε να το επεκτείνουμε σε ολόκληρη τη χώρα και να βοηθήσουμε να σωθούν ζωές που χάνονται».
