Ηταν ένα έλασσον επεισόδιο του φοιτητικού κινήματος της ύστερης Μεταπολίτευσης, με συμπρωταγωνιστή τον Βαγγέλη Καραγεώργο, τον συνάδελφο στην «Εφ.Συν.» που μας άφησε απροσδόκητα πριν από λίγες μέρες - έστω κι αν, για ευνόητους λόγους, δεν πρόκειται να βρείτε το ονοματεπώνυμό του στα σχετικά δημοσιεύματα των ημερών. Μικροεπεισόδιο, είπαμε· αρκετά διαφωτιστικό όμως για τις συνθήκες και τα διακυβεύματα της εποχής, και επιπλέον εξαιρετικά επίκαιρο -η Ιστορία, γαρ, κύκλους κάνει.
Βρισκόμαστε στις 4 Μαρτίου 1985, εποχή που η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, με τη στήριξη της (κατά τα άλλα άκρως αντιπολιτευόμενης) Ν.Δ., είχε εξαπολύσει πανελλαδική εκστρατεία καταστολής της πολιτικής αφισοκόλλησης -με στόχο, εννοείται, τις αφίσες της μαζικότατης τότε Αριστεράς, κοινοβουλευτικής κι εξωκοινοβουλευτικής.
Ως πρόσχημα για το μέτρο είχε χρησιμοποιηθεί το ξεσάλωμα των ίδιων αυτών κομμάτων εξουσίας που παρίσταναν τώρα τους τιμητές, κατά τις ευρωεκλογές του προηγούμενου Ιουνίου -όταν δεν είχαν αφήσει τοίχο για τοίχο και κολόνα για κολόνα δίχως τη φάτσα των ηγετών τους. Οπως ήταν αναμενόμενο, τα θύματα της απαγόρευσης -από το ΚΚΕ μέχρι τους αναρχικούς- σήκωσαν με τη σειρά τους το γάντι, αρνούμενα να αποδεχτούν τον υστερόβουλο αυτό «εκσυγχρονισμό».
Δεκαεννιάχρονος φοιτητής της Θεολογικής και μέλος της τροτσκιστικής Οργάνωσης Σοσιαλιστική Επανάσταση (ΟΣΕ), ο Βαγγέλης αφισοκολλούσε εκείνο το βραδάκι -γύρω στις 6.30 μ.μ., κατά τις εφημερίδες- μαζί με συντρόφους του έξω από τη Νομική, το κτίριο που φιλοξενούσε τότε σχεδόν όλες τις θεωρητικές σχολές του ΕΚΠΑ. Τη συνέχεια της υπόθεσης αντιγράφουμε από τη δεξιότατη «Ακρόπολι» της επομένης, που αξιώθηκε να αναδείξει την είδηση σε κραυγαλέο πρωτοσέλιδο με τον τρομοκρατικό τίτλο «Αρπαξαν κρατούμενους από περιπολικά»:
«Ο αξιωματικός υπηρεσίας της Αμέσου Δράσεως, σε εφαρμογή του τελευταίου νόμου του κ. Κουτσόγιωργα, έστειλε δύο περιπολικά αυτοκίνητα για να συλλάβουν τους αφισσοκολλητές. Πράγματι, τα πληρώματα των περιπολικών αυτοκινήτων έφθασαν επιτόπου και συνέλαβαν τρεις αφισσοκολλητές. Αλλά, την ίδια στιγμή, πετάχτηκαν από το κτίριο της Νομικής πολλοί ομοϊδεάτες τους και περικύκλωσαν τους άνδρες της Αμέσου Δράσεως.
»Κατάφεραν, μάλιστα, να τους εξουδετερώσουν και να απαγάγουν κυριολεκτικά μέσα από τα περιπολικά τους συλληφθέντες, στους οποίους προηγουμένως οι αστυνομικοί είχαν περάσει και χειροπέδες. Αργότερα, κάποιος που εμφανίσθηκε σαν εκπρόσωπος της ΕΦΕΕ πήγε και παρέδωσε στο Γ’ Αστυνομικό Τμήμα τις χειροπέδες που οι αριστεριστές έβγαλαν -με άγνωστο τρόπο- από τα χέρια των κρατουμένων που απελευθέρωσαν.
Οι χειροπέδες στα χέρια ενός από τους αφισοκολλητές, προτού παραδοθούν μέσω ΕΦΕΕ στο κοντινότερο αστυνομικό τμήμα
»Οι αριστεριστές, όπως προκύπτει από τις αφίσσες, ανήκουν σε κάποια οργάνωση με την επωνυμία ΟΣΕ, που είναι γνωστή στις αρχές ασφαλείας σαν “Οργάνωση Σοσιαλιστικής Επανάστασης”. Τα συνθήματα που ανέγραφαν οι αφίσσες ήταν “Οχι στο δίδυμο Καραμανλή-Παπανδρέου”, “Να αφοπλιστεί η αστυνομία”, “Να καταργηθούν τα ΜΑΤ” κ.λπ...».
Χειροπέδες σε τρία νέα παιδιά, σε απόσταση λίγων μέτρων από τη σχολή τους, για το βαρύτατο αδίκημα της... αφισοκόλλησης· κατά τα άλλα, βρισκόμαστε σε μια εποχή που, αν πιστέψουμε τις μετέπειτα στερεότυπες αφηγήσεις, η αριστερή βία και «ανομία» είχε καταλύσει κάθε υποψία δημόσιας τάξης. Πάλι καλά που υπήρχε το πανεπιστημιακό άσυλο, για να σκεπάσει με τις φτερούγες του τους τρεις «δραπέτες».
Ενας απ’ αυτούς ήταν κι ο Βαγγέλης, που χρόνια αργότερα περιέγραφε με τη συνήθη γλαφυρότητά του την παιδική τους αφέλεια, να ποζάρουν πανηγυρικά στον φακό -αυτός κι ένας συνομήλικος σύντροφός του- υψώνοντας αγωνιστικά, με ακάλυπτα πρόσωπα, τα χέρια με τις χειροπέδες που τους είχαν προσωρινά ενώσει.
Είδαν κι έπαθαν τα μεγαλύτερα στελέχη της οργάνωσης να πείσουν τους φωτορεπόρτερ να μην αξιοποιήσουν αυτό το πιασάρικο «τεκμήριο», που θα αναβάθμιζε αυτόματα ένα απλό διαφυγόν πλημελληματάκι στο απείρως βαρύτερο αδίκημα της απόδρασης κρατουμένου...
Ευτυχώς, βρισκόμαστε σε μια εποχή δίχως ιδιωτική τηλεόραση κι έτσι το κατόρθωμα του Βαγγέλη και της παρέας του αναδείχθηκε πρωτοσέλιδα μόνο από την ακραιφνώς νεοδημοκρατική (κι ελαφρώς φιλοχουντική) «Ακρόπολι» - με την αναμενόμενη σ’ αυτές τις περιπτώσεις φρασεολογία: «Αριστεριστές κατάργησαν χθες κάθε έννοια κράτους στο κέντρο της Αθήνας και προχώρησαν σε μια “χειρονομία” εξευτελισμού της Αστυνομίας.
Η απόδραση του Βαγγέλη και των αφισοκολλητών συντρόφων του στην πρώτη σελίδα της «Ακροπόλεως», στην έβδομη της «Ελευθεροτυπίας» και στις στήλες των συντηρητικών εφημερίδων
Μια ομάδα απ’ αυτούς απομόνωσε τα πληρώματα δύο περιπολικών αυτοκινήτων, εξουδετέρωσε τους αστυνομικούς μπροστά στα έκπληκτα βλέμματα των διερχομένων και απελευθέρωσε τρεις κρατουμένους. Στη συνέχεια, σε μια εκδήλωση περιφρονήσεως και ειρωνείας, οι αναρχικοί έβγαλαν τις χειροπέδες από τους συλληφθέντες και τις έστειλαν στο Γ’ αστυνομικό τμήμα».
Η καλή εφημερίδα δεν παρέλειψε να συνδυάσει το επεισόδιο με την πρόσφατη τότε δολοφονία του Μομφεράτου από τη 17Ν και κάποιες εκρήξεις βομβών, για να καταλήξει στο συμπέρασμα πως «η πολιτική της κυβερνήσεως στο χώρο της αστυνομεύσεως έχει μεταβάλει τη χώρα σε “ξέφραγο αμπέλι”» - εξέλιξη για την οποία η Ν.Δ. (του πατρός Μητσοτάκη) «με ανακοίνωσή της ζητεί την αντικατάσταση του υπουργού Δημοσίας Τάξεως και του γενικού γραμματέα του υπουργείου».
Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης απέφυγε βέβαια να δώσει τέτοια διάσταση στην απόδραση του Χλέμπουρα· η καταγγελία του περιορίστηκε στα σοβαρά περιστατικά και στη (σαφώς λιγότερο σοβαρή) απόδοσή τους στην κυβερνητική αδράνεια και ταξική μεροληψία:
«Στην οικονομική ανασφάλεια που δημιουργεί η κυβερνητική πολιτική», διαβάζουμε, «προστίθεται τώρα η σωματική ανασφάλεια [sic], που συντηρείται εξαιτίας της ανικανότητας των αρμοδίων και αναπτύσσεται στα πλαίσια του ταξικού μίσους, που οι ιθύνοντες καλλιεργούν. Οι εθνικοί κίνδυνοι από την κατάσταση αυτή παίρνουν ήδη διαστάσεις». Λες κι ακούμε τον Κυριάκο να καυτηριάζει τη «διαπλοκή» ΣΥΡΙΖΑ-«Ρουβίκωνα»!
Μολονότι καταχώνιασαν το μικροεπεισόδιο στα «ψιλά», όπως αντιστοιχούσε άλλωστε και στις πραγματικές διαστάσεις του, το ίδιο ακριβώς ερμηνευτικό σχήμα υιοθέτησαν και οι υπόλοιπες εφημερίδες της Δεξιάς.
«Διακόσια περίπου μέλη της οργάνωσης «Σοσιαλιστική Επανάσταση» [sic] κατέλυσαν το κράτος και ταπείνωσαν την αστυνομία με άνευ προηγουμένου γκαγκστερική επίθεση», διαρρήγνυε τα ιμάτιά του ο «Ελεύθερος Τύπος», ενώ η «Καθημερινή» έκανε λόγο για «πρωτοφανές επεισόδιο, καταλυτικό για την αποτελεσματικότητα της αστυνομίας και καταθλιπτικό για το γόητρό της».
Ακόμη πιο εύγλωττο ήταν το κύριο άρθρο της την επομένη, με τον γνώριμο τίτλο «Ανομία και ασυδοσία»:
«Σε σημείο από τα κεντρικότερα και πιο πολυσύχναστα της πρωτεύουσας και σε ώρα κυκλοφοριακής αιχμής και μεγάλης κινήσεως», διαβάζουμε, «διακόσιοι περίπου «φοιτητές» που βρίσκονταν στο κτίριο της Νομικής Σχολής, εφόρμησαν με επιθετικότητα κατά των αστυνομικών για να αποσπάσουν από τα χέρια τους εκείνους που είχαν συλληφθεί. Πράγμα το οποίο πέτυχαν λόγω της συντριπτικής αριθμητικής υπεροχής τους και της ελλείψεως ενισχύσεων προς την άλλη πλευρά».
Για τη σοβαρή φιλελεύθερη εφημερίδα, πρόβλημα δεν αποτελούσε δηλαδή το δημόσιο σιδεροδέσιμο τριών εφήβων για το ύψιστο έγκλημα της αφισοκόλλησης, αλλά το γεγονός ότι δεν ακολούθησε το πρέπον αιματοκύλισμα.
Προσέξετε, μάλιστα, τα εισαγωγικά στους φοιτητές που βρίσκονταν στη σχολή τους και αντέδρασαν στα τεκταινόμενα. Να υποθέσουμε πως την αυθεντική φοιτητική ιδιότητα δικαιούνταν μόνο τα κουστουμαρισμένα μέλη της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ;
Ως αντίδραση «δεκάδων φοιτητών» στη σύλληψη των συναδέλφων τους περιέγραψε τα γεγονότα και η (απείρως ψυχραιμότερη) «Ελευθεροτυπία», διευκρινίζοντας ότι «κατά την επιχείρηση «απελευθέρωσης» ανταλλάχθηκαν αρκετές κλωτσιές, σπρωξιές και γροθιές».
Οι συγκεντρωμένοι φοιτητές, μας πληροφορεί, φώναζαν τα συνθήματα «Οι νόμοι καταργούνται στο πεζοδρόμιο» και «Η τρομοκρατία δεν θα περάσει»· μετά την απελευθέρωσή του δε, ένας από τους τρεις αφισοκολλητές κυκλοφορούσε στη σχολή «επιδεικνύοντας τις χειροπέδες, που του ξέμειναν λάφυρο».
Για την ταυτότητα αυτού του τελευταίου, ο γράφων δεν έχει, φυσικά, την παραμικρή αμφιβολία...
