Ο Μηχανισμός Διάγνωσης Αναγκών της Αγοράς Εργασίας στηρίζεται σε ένα πολυεργαλείο ανάλυσης και συσχέτισης δεδομένων και, κυρίως, πρόβλεψης των μεγεθών της αγοράς εργασίας. Μέσω αυτού του μηχανισμού, μπορούμε να δούμε άμεσα, σε πραγματικό χρόνο, πρώτον τους κλάδους που μπορούν να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας και τα επαγγέλματα, δεύτερον τις Περιφέρειες, τις περιφερειακές ενότητες και τους δήμους, όπου η αγορά μπορεί να απορροφήσει το ανενεργό εργατικό δυναμικό και τρίτον τις επαγγελματικές δεξιότητες που ζητά και προβλέπεται ότι θα ζητά για τα επόμενα πέντε χρόνια η οικονομία από το εργατικό δυναμικό.
Όπως αναφέρει ο ο πρόεδρος και γενικός διευθυντής του Εθνικού Ινστιτούτου Εργασίας και Ανθρώπινου Δυναμικού Θανάσης Ζαχαρόπουλος, για τον Μηχανισμό Διάγνωσης Αναγκών της Αγοράς Εργασίας:
«Οι επόμενες προκλήσεις, μετά τις πρώτες εκροές του Εθνικού Μηχανισμού Διάγνωσης των Αναγκών της Αγοράς Εργασίας, εντοπίζονται αφενός στην τομεακή και κλαδική εξειδίκευση του Μηχανισμού με έμφαση στους κλάδους προτεραιότητας της Εθνικής Αναπτυξιακής Στρατηγικής και αφετέρου στη χωρική εξειδίκευση με τη δημιουργία των Περιφερειακών Μηχανισμών Διάγνωσης των Αναγκών της Αγοράς Εργασίας σε κάθε Περιφερεια της χώρας.
Η στόχευση όχι μόνο για διάγνωση αλλά και για γνώση των αναγκών της αγοράς εργασίας περνά μέσα από τη δρομολόγηση των τοπικών αναπτυξιακών παρατηρητηρίων σε κάθε Δήμο της χώρας με την καθολική καταγραφή των αναπτυξιακών αναγκών και ειδικότερα των αναγκών της αγοράς εργασίας σε επαγγέλματα και δεξιότητες. Η συντονισμένη συνεργασία τοπικού, περιφερειακού και εθνικού επιπέδου σε σχέση με τα δεδομένα, τις επεξεργασίες και τις προβλέψεις της αγοράς εργασίας θα ολοκληρώσουν τον Μηχανισμό Διάγνωσης Αναγκών της Αγοράς Εργασίας και θα δώσουν ερεθίσματα στη δημόσια διοίκηση και αυτοδιοίκηση για την τομεακή επέκταση του Μηχανισμού.
Κομβικό ζήτημα για την επιτυχία αυτής της προσπάθειας αποτελεί η ενσωμάτωση των εκροών του Μηχανισμού στον σχεδιασμό πολιτικών και προγραμμάτων από τη δημόσια διοίκηση και την αυτοδιοίκηση. Άμεση προτεραιότητα του Εθνικού Ινστιτούτου Εργασίας και Ανθρώπινου Δυναμικού (ΕΙΕΑΔ) είναι η δημιουργία ειδικών και εύχρηστων εργαλείων σε συνδυασμό με την εκπαίδευση των στελεχών, ώστε να αξιοποιηθούν πλήρως οι δυνατότητες του Μηχανισμού σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.
Ο Μηχανισμός Διάγνωσης Αναγκών της Αγοράς Εργασίας θέτει στη δημόσια συζήτηση την αναγκαιότητα επέκτασης της φιλοσοφίας του σε όλη τη δημόσια διοίκηση και την αυτοδιοίκηση, αλλά και σε όλα τα αναπτυξιακά θέματα. Αυτή η επιλογή, πέραν της ολιστικής προσέγγισης της διάγνωσης των αναπτυξιακών αναγκών, θα βοηθήσει και στην πληρέστερη ερμηνεία των ζητημάτων της εργασίας όχι ως ένα «αυτόνομο» μέγεθος αλλά ως βασικό στοιχείο της αναπτυξιακής διαδικασίας. Παράλληλα, μπορεί να υποστηρίξει τον ιδιωτικό τομέα τόσο στις επενδυτικές αποφάσεις του όσο και στην ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού των επιχειρήσεων.
Ο Μηχανισμός Διάγνωσης Αναγκών της Αγοράς Εργασίας μπορεί να αποτελέσει μια τομή στον τρόπο λειτουργίας του πολιτικού συστήματος, μετατοπίζοντας το κέντρο βάρους από ένα πελατειακό πλαίσιο σε ένα σύστημα κατανομής των δημοσίων επενδύσεων, στη βάση των αναγκών της οικονομίας και της κοινωνίας.
Βέβαια, ο ορισμός των αναγκών της οικονομίας και της κοινωνίας έχει σαφές ιδεολογικό και πολιτικό πρόσημο. Η ενσωμάτωση στον Μηχανισμό πολλαπλών παραμέτρων τόσο της επιχειρηματικότητας όσο και της αγοράς εργασίας δίνει τη δυνατότητα στην εκάστοτε Κυβέρνηση να συνδυάσει αξιόπιστα δεδομένα και να ιεραρχήσει παραμέτρους ανάλογα με την ιδεολογική της φόρτιση, προκειμένου να θεμελιώσει επιστημονικά τις όποιες πολιτικές της επιλογές. Με αυτή την έννοια λειτουργία του Μηχανισμού Διάγνωσης Αναγκών της Αγοράς Εργασίας μπορεί να αποτελέσει μια διαρκής και συνεχώς ανανεούμενη διαδικασία υποστήριξης του συστήματος αποφάσεων της δημόσιας διοίκησης και της αυτοδιοίκησης.
Τέλος, θα ήθελα να ευχαριστήσω την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης για τη συνεχή και απρόσκοπτη υποστήριξη του ΕΙΕΑΔ στην υλοποίηση του έργου του Μηχανισμού Διάγνωσης Αναγκών της Αγοράς Εργασίας, τα στελέχη του Υπουργείου, τη Γενική Διεύθυνση Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Ένταξης (EMPL) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ειδικότερα τον επικεφαλής της Μονάδας του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ) για την Ελλάδα και Κύπρο, κ. Jiří Švarc, και όλους όσους βοήθησαν στην επιτυχία αυτού του εγχειρήματος. Ιδιαίτερη αναφορά θα ήθελα να κάνω στη συμβολή της πρώην αναπληρώτριας Υπουργού κ. Ράνιας Αντωνοπούλου τόσο για την απόφαση ανάθεσης της συγκεκριμένης αρμοδιότητας στο ΕΙΕΑΔ όσο και για την επιστημονική συνεισφορά της στα μεθοδολογικά ζητήματα που προέκυψαν.
Αξίζει, επίσης, να αναφέρω τις πολύχρονες προσπάθειες των στελεχών του ΕΙΕΑΔ και ιδιαίτερα των Διευθυντών - Ερευνητών κ. Ολυμπίας Καμινιώτη και κ. Σταύρου Γαβρόγλου που, σε πείσμα των καιρών, υποστήριξαν την αναγκαιότητα του Μηχανισμού και εργάστηκαν αποτελεσματικά για τη δρομολόγηση της υλοποίησής του. Αυτονόητο είναι ότι ο Μηχανισμός δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει, αν όλα τα στελέχη που συμμετέχουν στην Ομάδα Έργου δεν δούλευαν με ιδιαίτερο ζήλο, και για αυτό τους ευχαριστώ όλους.
Το αποτέλεσμα που έχετε στα χέρια σας αποτυπώνει την πρώτη φάση ανάπτυξης του Μηχανισμού. Η τρίχρονη διαβούλευση και η τελική αποδοχή αυτού του εγχειρήματος από την επιστημονική κοινότητα της χώρας μας, την Ευρωπαϊκή Ένωση, τους φορείς της δημόσιας διοίκησης και αυτοδιοίκησης καθώς και το σύνολο των κοινωνικών εταίρων δείχνουν τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουμε στη μεταμνημονιακή περίοδο, αναζητώντας τη συναίνεση σε δύσκολα ζητήματα που απαιτούν διεπιστημονικές και καινοτόμες μεθοδολογικές προσεγγίσεις.»
«Η κυβέρνηση απέδειξε ότι υπάρχει δρόμος εξόδου από την κρίση, προστατεύοντας τους πλέον αδύναμους. Έχουμε αφήσει πίσω μας τα δύσκολα και ξεκινάμε μία νέα περίοδο, όπου μπορούμε συνολικά ως κοινωνία να δρέψουμε τους καρπούς της μεγάλης προσπάθειας που κάναμε», τόνισε η κ. Αχτσιόγλου (αναλυτικά εδώ).
Αναφερόμενη στον Μηχανισμό Διάγνωσης Αναγκών της Αγοράς Εργασίας, δήλωσε ότι «στόχος μας είναι να ενισχύσουμε κατά το δυνατόν τις δυναμικές που αναπτύσσονται στην αγορά εργασίας, ώστε τα προγράμματα που εκπονούμε να είναι περισσότερο στοχευμένα και να έχουν μεγαλύτερη απορροφητικότητα, για να έχουμε και μεγαλύτερο αποτέλεσμα μακροπρόθεσμα στη μείωση της ανεργίας. Για την επιτυχημένη και αποτελεσματική υλοποίηση ενός τέτοιου σχεδιασμού απαιτούνται εργαλεία. Σήμερα διαθέτουμε την ετήσια έκθεση του Μηχανισμού, ο οποίος στηρίζεται σε ένα πολυεργαλείο ανάλυσης και συσχέτισης δεδομένων, αλλά και πρόβλεψης μεγεθών της αγοράς εργασίας».
Ο Υφυπουργός Εργασίας, Νάσος Ηλιόπουλος, αναφερόμενος στον Μηχανισμό τόνισε πως «το γεγονός ότι πλέον η δημόσια διοίκηση έχει στα χέρια της αυτό το εργαλείο αποτελεί μια διαρθρωτική μεταρρύθμιση», ένα εργαλείο που επιτρέπει τη δημόσια, ανοιχτή και κοινή πρόσβαση στα στοιχεία, δείχνοντας έτσι «μια διαφορετική αντίληψη για το πώς διαχειριζόμαστε τα δημόσια δεδομένα, για το πώς η επιστημονική γνώση πρέπει να είναι προσβάσιμη σε όλους τους ενδιαφερόμενους, μια γνώση πάνω στην οποία μπορούμε να σχεδιάσουμε την επόμενη μέρα».
Ένα από τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά του Μηχανισμού αποτελεί και η επερχόμενη περιφερειακή του δομή, επισήμανε ο κ. Ηλιόπουλος, καθώς «θα ήταν τεράστιο λάθος να υποθέσει κάποιος ότι μπορεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της ανεργίας χωρίς δημοκρατικό διάλογο, υποτιμώντας τις ιδιαιτερότητες που έχει κάθε Περιφέρεια με βάση τις ανάγκες, το οικονομικό της μοντέλο αλλά και τα διαρθρωτικά προβλήματα που πρέπει να λύσει».
Στη δική μας λογική «η ίδια η δημοκρατία είναι παραγωγική δύναμη», δήλωσε, ενώ τόνισε πως για τον σχεδιασμό αποτελεσματικών πολιτικών χρειάζεται εμπλοκή των τοπικών κοινωνιών αλλά και όλων των κοινωνικών εταίρων.
Ιδιαίτερη μνεία έκανε στο επιστημονικό στοιχείο που κατατίθεται στην έκθεση του Μηχανισμού, και αποδεικνύει ότι «οι επιχειρήσεις, οι τομείς και οι κλάδοι που επενδύουν στην καινοτομία και στην υψηλή εξειδίκευση, έχουν την τάση να δημιουργούν περισσότερες θέσεις εργασίας, πιο σταθερές και καλύτερα αμειβόμενες», λογική η οποία αποτελεί οδηγό στην σχεδίαση των τελευταίων προγραμμάτων για την καταπολέμηση της ανεργίας που ανακοινώθηκαν προ ημερών, με χρονικό ορίζοντα το Α’ τρίμηνο του 2019.
«Επιλέξαμε να εστιάσουμε στα προγράμματα που στοχεύουν σε νέους επιστήμονες, σε ανθρώπους με υψηλή εξειδίκευση, όχι γιατί θεωρούμε πως ένας νέος άνεργος επιστήμονας πρέπει να έχει προτεραιότητα απέναντι σε άλλες κατηγορίες ανέργων, αλλά γιατί μακροπρόθεσμα η σύζευξη των νέων επιστημόνων με την παραγωγή λειτουργεί ως καταλύτης για την δημιουργία περισσότερων θέσεων εργασίας σε όλο το φάσμα της αγοράς εργασίας», σημείωσε, υπενθυμίζοντας ότι «ένας από τους σημαντικότερους κινδύνους που αντιμετωπίσαμε μέσα στη κρίση, και με την φυγή νέων επιστημόνων στο εξωτερικό, ήταν και η μακροχρόνια παγίδευση της παραγωγής σε ένα μοντέλο χαμηλής εξειδίκευσης».
