Ο περασμένος αιώνας έκλεισε πρόωρα με την αιφνίδια καμπή του 1989. Καθώς έληγε «η παρατεταμένη αναισθησία που η χειρουργική επέμβαση της Γιάλτας, το 1945, είχε επιβάλει στο σώμα του πλανήτη», ο 20ός αιώνας εμφανίστηκε κάτω από ένα νέο πρίσμα, σαν μια εποχή ξαφνικών ρήξεων, κεραυνοβόλων και απρόβλεπτων. Η ιστοριογραφία υποχρεώθηκε με τη σειρά της να αμφισβητήσει τα καθιερωμένα της πρότυπα, να αναρωτηθεί για τις μεθόδους της, να ορίσει εξαρχής τον χώρο της, να εξετάσει και πάλι τις ερμηνευτικές της κατηγορίες. Ξέσπασαν διαμάχες σχετικά με τους πολέμους, τις επαναστάσεις, τους φασισμούς και τις γενοκτονίες, διαμάχες που συγκλόνισαν γενικότερα τις κοινωνικές επιστήμες, σκιαγραφώντας το περίγραμμα μιας νέας προσέγγισης του συγκαιρινού κόσμου που ξεπερνάει κατά πολύ τα σύνορα της ιστορικής έρευνας. Εμφανίζονται διαρκώς εντάσεις ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν, ανάμεσα στην ιστορία και τη μνήμη, ανάμεσα σε αποστασιοποιημένη έρευνα και βιωμένη ευαισθησία, ανάμεσα σε εμπειρογνώμονες και στη δημόσια χρήση του παρελθόντος, ενώ οι τόποι παραγωγής της ιστοριογραφίας δεν περιορίζονται πια στα πανεπιστήμια αλλά επεκτείνονται στην ευρύτερη κοινωνία.
Οικοδομημένο σαν κριτικός απολογισμός και προοπτική θεώρηση μερικών ιστοριογραφικών αντιδικιών που σημάδεψαν τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, τούτο το βιβλίο θέλει επίσης να είναι παρέμβαση σε μια διαμάχη ιδεών.
Περιεχόμενα
Εισαγωγή. Γράφοντας την ιστορία στο γύρισμα του αιώνα
1. Fin de siėcle: Ο 20ός αιώνας του Έρικ Χόμπσμπαουμ
2. Επαναστάσεις. Το 1789 και το 1917 μετά το 1989: Για τον Φρανσουά Φυρέ και τον Άρνο Τζ. Μάγερ
3. Φασισμοί: Για τον Τζορτζ Λ. Μος, τον Ζέεβ Στέρνχελ και τον Εμίλιο Τζεντίλε
4. Ναζισμός: Μια συζήτηση μεταξύ Μάρτιν Μπρόστσατ και Σαούλ Φριντλέντερ
5. Συγκρίνοντας τη Σοά: Ανοιχτά ερωτήματα
6. Βιοεξουσία: Οι ιστοριογραφικές χρήσεις του Μισέλ Φουκό και του Τζόρτζο Αγκάμπεν
7. Εξορία και βία: Μια ερμηνευτική της απόστασης
8. Η Ευρώπη και οι μνήμες της: Επιστροφές και συγκρούσεις Συμπέρασμα
Ο Enzo Traverso γεννήθηκε στο Γκάβι (Πιεμόντε) το 1957. Σπούδασε ιστορία στο Πανεπιστήμιο της Γένοβας και ολοκλήρωσε το διδακτορικό του το 1989 στην École des Hautes Études en Sciences Sociales, κάτω από την εποπτεία του Michael Löwy. Αφού δίδαξε, για πολλά χρόνια, στο Πανεπιστήμιο της Πικαρδίας «Jules Verne», στην Αμιέν, είναι σήμερα καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ της Νέας Υόρκης. Παρεμβαίνει συχνά, με άρθρα του, στις ιστορικές και πολιτικές διαμάχες του καιρού μας.
Στα ελληνικά έχουν κυκλοφορήσει, από τις εκδόσεις μας, τα βιβλία του Διά πυρός και σιδήρου: Περί του ευρωπαϊκού εμφυλίου πολέμου, 1914-1945 (2013), Οι ρίζες της ναζιστικής βίας: Μια ευρωπαϊκή γενεαλογία (2013) και Τι απέγιναν οι διανοούμενοι; (2014), ενώ ετοιμάζεται το Αριστερή μελαγχολία (Left-Wing Melancholia, υπό έκδοση). Άλλα σημαντικά έργα του: Les marxistes et la question juive. Histoire d’un débat 1843-1943 (με πρόλογο του Pierre Vidal-Naquet, 1990), Les Juifs et l’Allemagne. De la «symbiose judéo-allemande» à la mémoire d’Auschwitz (1992), Le passé, modes d’emploi. Histoire, mémoire, politique (2005),
La fin de la modernité juive. Histoire d’un tournant conservateur (2013). Έχει επιμεληθεί, μεταξύ άλλων, την έκδοση του τόμου Le totalitarisme. Le XXe siècle en débat (2001).
