Από μερίδα των ΜΜΕ διαφημίζεται με τυμπανοκρουσίες ως καινοτομία το «Black Friday», δηλαδή η θεσμοθέτηση της πρακτικής των ολιγόωρων «μεγάλων προσφορών» σε καταναλωτικά αγαθά. Μάλιστα, η αλυσίδα Πλαίσιο, με αφοπλιστική ειλικρίνεια, μας καλεί να φορέσουμε αθλητικά παπούτσια και... γάντια του μποξ ώστε να πάμε ετοιμοπόλεμοι στο εξ Αμερικής προερχόμενο καταναλωτικό «event» που αύριο και μεθαύριο θα λάβει χώρα σε αρκετές αλυσίδες, πολυκαταστήματα και εμπορικά κέντρα της χώρα μας.
Στην ουσία, η «Μαύρη Παρασκευή» , όπως μας θυμίζει άθελά του το Πλαίσιο, στόχο έχει να στοιβάξει αξημέρωτα έξω από τα καταστήματα πλήθη καταναλωτών, που στο τέλος ποδοπατούνται μεταξύ τους για να αγοράσουν. Το Black Friday, δεν εξυπηρετεί κανέναν άλλο παρά μόνο τις μεγάλες αλυσίδες οι οποίες δημιουργούν μια ακόμη ευκαιρία να ξεπουλήσουν το μεγάλο τους στοκ, το οποίο μόνο αυτές έχουν την δυνατότητα να διατηρούν, στοχεύοντας στον ακόμα μεγαλύτερο περιορισμό του μεριδίου των μικρών. Ακόμα και την περίοδο της κρίσης, τα πολυκαταστήματα αποδεδειγμένα είναι τα μόνα που παρουσιάζουν άνοδο στον όγκο λιανικών πωλήσεων ενώ οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις υποφέρουν με την συρρίκνωση του τζίρου τους, όπως σημειώνουν στο left.gr μικρομεσαίοι επιχειρηματίες.
Κατά τη διάρκεια της πολυδιαφημιζόμενης «Μαύρης Παρασκευής» έχει καταγραφεί σωρεία περιστατικών εξαπάτησης των καταναλωτών, αφού εκπτώσεις- κράχτες του 50% , τελικά καταλήγουν να φτάνουν στο πορτοφόλι του αγοραστή ως έκπτωση μόνο 10%!
Όπως υπογραμμίζει η Ομοσπονδία Ιδιωτικών Υπαλλήλων Ελλάδος, «η Μαύρη Παρασκευή είναι εντελώς αμερικάνικος θεσμός, ο οποίος υποτίθεται ότι κηρύσσει την έναρξη των χριστουγεννιάτικων αγορών και προκαλεί υστερία στους καταναλωτές (κυρίως χαμηλής αγοραστικής δύναμης) με τις "απίθανες προσφορές". Στην ουσία, η Μαύρη Παρασκευή στοιβάζει αξημέρωτα έξω από τα καταστήματα πλήθη καταναλωτών, που στο τέλος ποδοπατούνται μεταξύ τους για να αγοράσουν, ενώ οι εργαζόμενοι βρίσκονται να είναι ακόμα μια φορά τα εξιλαστήρια θύματα της εργασιακής δουλείας. Όλα αυτά στο βωμό του κέρδους και του ανταγωνισμού των μεγάλων εμπόρων, οι οποίοι θέλουν να συγκεντρώσουν όσο το δυνατό μεγαλύτερο τζίρο από μια αγορά που δεν έχει εισοδήματα, από μια αγορά όπου η φτώχεια και η ανεργία κάνουν τη μεγάλη πλειοψηφία των καταναλωτών ‘’κυνηγό προσφορών’’».
Πρωτοστατούν στην αυθαιρεσία
Ως εκ τούτου, στην πραγματικότητα, αυτό που κρύβει ο θεσμός αυτός είναι υψηλό και εντατικοποιημένο φόρτο εργασίας για το προσωπικό που επιβάλλεται σ' αυτό το πλαίσιο, απορρυθμίζοντας γενικά την έννοια του χρόνου εργασίας και επιβάλλοντας ταπεινωτικές υποχωρήσεις στο όνομα της επιβίωσης . Στο όνομα αυτής της ...επιβίωσης, ήδη αλυσίδα πολυκαταστήματος συμμετέχει στη " Μαύρη Παρασκευή" από την Πέμπτη έως την Κυριακή δημιουργώντας έτσι αρνητική παρακαταθήκη για... Μαύρα Τετραήμερα!
Διαβάζοντας προσεκτικά τη λίστα των επιχειρήσεων που πρωτοστατούν στο Black Friday , θα παρατηρήσουμε γνωστές εταιρείες κάποιες από τις οποίες φημίζονται για το καθεστώς εργασιακού μεσαίωνα που τις διέπει: ατομικές συμβάσεις, απολύσεις ακόμα και κατά τη διάρκεια άδειας ,κακοπληρωμένη εργασία, μειώσεις μισθών.
Η πρώτη αλυσίδα που μπήκε φέτος στο... χορό της Black Friday, ξεκινώντας από την περασμένη εβδομάδα σχετική διαφημιστική καμπάνια, ήταν τα Public, τα οποία στην ιστοσελίδα τους μετρούν αντίστροφα προτρέποντας τους καταναλωτές «να πάνε νωρίς στο κατάστημα που τους εξυπηρετεί ώστε να βρουν το προϊόν που θέλουν.» Και στο Mc Arthur Glen «όσοι βρεθούν αύριο θα μπορέσουν να αποκτήσουν από ρούχα, παπούτσια, και ό,τι άλλο θέλουν σε τιμές απίστευτες». Το εμπορικό κέντρο θα ανοίξει τις πόρτες του για το καταναλωτικό κοινό στις οκτώ το πρωί. Επίσης και το River West, το εκπτωτικό πολυκατάστημα Factory Outlet, η δανέζικη αλυσίδα με είδη σπιτιού Jysk (με προσφορές έως τις 27/11 και τη… Cyber Monday), όπως και τα καταστήματα Prince Oliver θα κάνουν τη δική τους «Μεγάλη Παρασκευή» συμβάλοντας στον καταναλωτικό κανιβαλισμό. Με μια αντίστροφη μέτρηση στην αρχική τους σελίδα, τα καταστήματα Media Markt ενημέρωσαν τους πελάτες τους πως θα συμμετέχουν στη Μαύρη Παρασκευή προετοιμάζοντας το κοινό για «τιμές που τα βάφουν... μαύρα».
Πώς προέκυψε η Μαύρη Παρασκευή;
Στις αρχές της δεκαετίας του '60 τα λογιστικά φύλλα και οι αποδείξεις ήταν βεβαίως χειρόγραφα και τα καταστήματα είχαν δύο χρώματα μελανιού για να καταγράφουν τα στοιχεία. Με κόκκινο γράφονταν οι ημέρες με αρνητικό ισολογισμό πωλήσεων και με μαύρο οι ημέρες με θετικό απολογισμό.
Καθιερώθηκε λοιπόν η τελευταία Παρασκευή του Νοέμβρη ως η πρώτη ημέρα των πωλήσεων της Χριστουγεννιάτικης περιόδου, με σημαντικά αυξημένους τζίρους, εξ ου και η ονομασία Black Friday. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή ο όρος Black Friday χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τροχονόμους στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ, προκειμένου να περιγράψουν τη φριχτή κίνηση που είχε στους δρόμους εκείνη την ημέρα λόγω των εκπτώσεων και της έναρξης της χριστουγεννιάτικης περιόδου.
Από το 2008 η Black Friday ξεκίνησε και στον Καναδά, προκειμένου να μην ταξιδεύουν οι Καναδοί καταναλωτές στις ΗΠΑ για να ψωνίζουν, ενώ πρόσφατα, μόλις το 2013, η μόδα επεκτάθηκε και στο Ηνωμένο Βασίλειο. Black Friday πραγματοποιείται, επίσης, στο Μεξικό, στη Ρουμανία, στην Ινδία, στη Γαλλία, ενώ σε κάποιες χώρες πραγματοποιείται μόνο από ηλεκτρονικά καταστήματα.
Από το προηγούμενο δημοσίευμα του left.gr:
Εργαζόμενοι στην πρέσα
Όπως αναφέρει ο Σύλλογος Υπαλλήλων Βιβλίου – Χάρτου – Ψηφιακών Μέσων Αττικής «πρόκειται για έναν προερχόμενο εξ Αμερικής θεσμό με «μοναδικές προσφορές για λίγες ώρες». Ωστόσο, κανείς δε φαίνεται να το ψάχνει λίγο παραπάνω για το τί πραγματικά σημαίνει αυτή η “black Friday” τόσο σε σχέση με τις καταναλωτικές συνήθειες που διαμορφώνει, όσο και σε σχέση με τη δοκιμασία που συνιστά για τους εργαζόμενους στα καταστήματα. Ούτε και κάνει κάποιες αναφορές στις χαοτικές καταστάσεις που διαμορφώνονται μέσα στα καταστήματα (στο διαδίκτυο υπάρχουν άπειρα σχετικά videos) ή ακόμα και για τους θανάτους και τους τραυματισμούς που έχουν συντελεστεί και σχετίζονται με αυτή (7 και 98 αντίστοιχα τα τελευταία χρόνια στις ΗΠΑ – βλ. http://blackfridaydeathcount.com/).
Οι καταναλωτές, που μπορεί να περιμένουν και ώρες έξω από τα μαγαζιά για να προλάβουν τις προσφορές, καταλήγουν να ποδοπατιούνται και να πλακώνονται κυριολεκτικά μεταξύ τους. Και βέβαια η μανία τους παίρνει σβάρνα και τους εργαζόμενους, που πέρα από τον υψηλό και εντατικοποιημένο φόρτο εργασίας που τους επιβάλλεται στο πλαίσιο της “black Friday”, έχουν να εξυπηρετήσουν-αντιμετωπίσουν τους λυσσασμένους καταναλωτές. Αλλά ουσιαστικά και τις σωματικές επιθέσεις τους στο πέρασμα τους από τους διαδρόμους στην αναζήτηση των προσφορών. Μάλιστα, το 2008 ένας 34χρονος εργάτης της Wal-Mart έχασε τη ζωή του, όταν ποδοπατήθηκε κυριολεκτικά από 200 περίπου καταναλωτές».
- Εδώ, η αμερικανική ιστοσελίδα που μετράει τους θανάτους και τους τραυματισμούς από το 2006 και μετά
Οι «μικροί» δεν αντέχουν
Στελέχη της διοίκησης του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών εμφανίστηκαν κατηγορηματικά αντίθετα στην ιδέα της Black Friday και τόνισαν ότι δεν πρόκειται να προτρέψουν τις επιχειρήσεις - μέλη του συλλόγου να συμμετέχουν σε αυτή την ενέργεια. Όπως τόνισαν πρόσφατα στην «Καθημερινή», ήδη η συνολική περίοδος των εκπτώσεων είναι πολύ μεγάλη με συνέπεια να μην αντέχουν οι μικρομεσαίες εμπορικές επιχειρήσεις το κόστος συμμετοχής και στην Black Friday. Επιπλέον, υποστηρίζουν ότι οι προσφορές στις οποίες θα προβούν οι αλυσίδες που θα συμμετέχουν στην Black Friday πιθανότατα θα είναι παραπλανητικές. Οι αλυσίδες και τα πολυκαταστήματα είναι που μπορούν κυρίως να υποστηρίξουν οικονομικά και λειτουργικά την αναμενόμενη αυξημένη ζήτηση της ερχόμενης Παρασκευής. Αντέχουν με άλλα λόγια και να πραγματοποιήσουν ελκυστικότερες εκπτώσεις και να απασχολήσουν, εάν χρειαστεί, περισσότερο προσωπικό, ενώ διαθέτουν και μεγαλύτερα αποθέματα εμπορευμάτων.
Οι αλυσίδες που πρόκειται να συμμετάσχουν στην ελληνική Black Friday, πάντως, δεν έχουν μόνο ως στόχο το μερίδιο των «μικρών». Βλέπουν σε αυτή την ημέρα προσφορών μια ευκαιρία να συγκρατήσουν τις απώλειες που έχουν λόγω της μεγάλης στροφής των καταναλωτών στο ηλεκτρονικό εμπόριο και μάλιστα σε αγορές από ηλεκτρονικά πολυκαταστήματα του εξωτερικού.
«Ο καθένας προσπαθεί να βρει έναν τρόπο να επιβιώσει» σχολίασε επίσης στην «Καθημερινή» ο πρόεδρος της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ) κ. Βασίλης Κορκίδης. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι η ΕΣΕΕ δεν θα εμπλακεί στο ζήτημα, προτρέποντας ή αποτρέποντας τα μέλη της, επισημαίνοντας ότι είναι στη διακριτική ευχέρεια των τοπικών εμπορικών συλλόγων να αποφασίσουν εάν οι επιχειρήσεις στις πόλεις τους θα συμμετέχουν στην Black Friday ή όχι, ανάλογα με τις ανάγκες τους και φυσικά τις ανάγκες και τις συνήθειες των καταναλωτών.
Η εργοδοτική αυθαιρεσία των Public
Η αναλυτική ανακοίνωση του ΣυλλόγουΥπαλλήλων Βιβλίου – Χάρτου – Ψηφιακών Μέσων Αττικής:
Η «ΜΑΥΡΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ» ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΓΙΟΡΤΗ
ΕΙΝΑΙ ΚΑΦΡΙΛΑ ΕΡΓΟΔΟΤΙΚΗ-ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΗ
Με περίσσια περηφάνια η αλυσίδα πολυκαταστημάτων public μέσα από μια μεγάλη διαφημιστική καμπάνια ενημερώνει το καταναλωτικό κοινό ότι στις 25/11 φέρνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα τη “black Friday”. Πρόκειται για έναν προερχόμενο εξ Αμερικής θεσμό με «μοναδικές προσφορές για λίγες ώρες». Το νέο αναμεταδίδεται από ένα σωρό ενημερωτικά ηλεκτρονικά και έντυπα μέσα σαν μια πρωτοποριακή κίνηση…
Ωστόσο, κανείς δε φαίνεται να το ψάχνει λίγο παραπάνω για το τί πραγματικά σημαίνει αυτή η “black Friday” τόσο σε σχέση με τις καταναλωτικές συνήθειες που διαμορφώνει, όσο και σε σχέση με τη δοκιμασία που συνιστά για τους εργαζόμενους στα καταστήματα. Ούτε και κάνει κάποιες αναφορές στις χαοτικές καταστάσεις που διαμορφώνονται μέσα στα καταστήματα (στο διαδίκτυο υπάρχουν άπειρα σχετικά videos) ή ακόμα και για τους θανάτους και τους τραυματισμούς που έχουν συντελεστεί και σχετίζονται με αυτή (7 και 98 αντίστοιχα τα τελευταία χρόνια στις ΗΠΑ – βλ. http://blackfridaydeathcount.com/). Οι καταναλωτές, που μπορεί να περιμένουν και ώρες έξω από τα μαγαζιά για να προλάβουν τις προσφορές, καταλήγουν να ποδοπατιούνται και να πλακώνονται κυριολεκτικά μεταξύ τους. Και βέβαια η μανία τους παίρνει σβάρνα και τους εργαζόμενους, που πέρα από τον υψηλό και εντατικοποιημένο φόρτο εργασίας που τους επιβάλλεται στο πλαίσιο της “black Friday”, έχουν να εξυπηρετήσουν-αντιμετωπίσουν τους λυσσασμένους καταναλωτές. Αλλά ουσιαστικά και τις σωματικές επιθέσεις τους στο πέρασμα τους από τους διαδρόμους στην αναζήτηση των προσφορών. Μάλιστα, το 2008 ένας 34χρονος εργάτης της Wal-Mart έχασε τη ζωή του, όταν ποδοπατήθηκε κυριολεκτικά από 200 περίπου καταναλωτές.
Αυτός είναι λοιπόν ο θεσμός που με τόση περηφάνια τα public φέρνουν στην Ελλάδα. Προφανώς, αυτό το κρούσμα εργοδοτικής καφρίλας δεν αποτελεί μια εξαίρεση. Είναι μια πτυχή -και μάλιστα κάπως «μαύρη»- της συνολικής επίθεσης των εργοδοτών και του καπιταλιστικού συστήματος απέναντι στα εργατικά μας συμφέροντα και δικαιώματα, τη ζωή και την αξιοπρέπειά μας. Έρχεται να συμπληρώσει την όλη δυσχερή κατάσταση που βιώνουμε, με τους μισθούς-ψίχουλα ή και τη μη καταβολή δεδουλευμένων, τις απολύσεις και την ανεργία, την εργασιακή επισφάλεια, τις ατομικές συμβάσεις, την εντατικοποίηση, τις απλήρωτες υπερωρίες, τη δουλειά τις Κυριακές, την ορθοστασία,…
Κι αν εμείς σαφώς και δεν έχουμε κάποιο ζήτημα με τις «καλές τιμές», μιλώντας για τις «ευκαιρίες» που προσφέρει το public στο πλαίσιο της “black Friday” (και μάλιστα σε μια περίοδο που σημειώνει κερδοφορία), ο νους μας πάει αυτόματα στους «μισθούς-ψίχουλα» που προσφέρονται στους συναδέλφους μας. Φαίνεται ότι για την εργοδοσία των public οι «καλές τιμές» πάνε πακέτο με την κακή-εξευτελιστική τιμή της δουλειάς των εργαζομένων της.
Από την πλευρά μας δε θα σταματήσουμε να καταδεικνύουμε την εργοδοτική ασυδοσία και να προσπαθούμε να βάλουμε ένα φρένο σε αυτήν. Και ήδη μέσα στο 2016 καταδείξαμε ακόμα μια καφρίλα της εργοδοσίας των public, όταν ενώ επέβαλε στους συναδέλφους να δουλεύουν τις Κυριακές, διοργάνωσε διαγωνισμό φωτογραφίας με θέμα «οι δικές μας Κυριακές» (βλ. «οι δικές μας (…κλεμμένες) Κυριακές» https://bookworker.wordpress.com/2016/04/18/oi-dikes-mas-klemmenes-kyriakes/)
Απευθυνόμενοι στους συναδέλφους μας θα θέλαμε να τους προτρέψουμε να μην κάνουν τίποτε παραπάνω από τις συμβατικές τους υποχρεώσεις και με κάθε τρόπο να γίνει σαφές ότι εμείς οι εργαζόμενοι αρνούμαστε να γίνουμε τα θύματα ή οι θηριοδαμαστές στην καταναλωτική αρένα που στήνουν τα αδίστακτα αφεντικά.
Παράλληλα, καλούμε την εργοδοσία των public να δώσει ένα τέλος σε αυτά τα κρούσματα. Και σε κάθε περίπτωση την καθιστούμε υπεύθυνη για όποια προβλήματα προκύψουν, ιδίως στους συναδέλφους μας.
Τέλος, απευθυνόμενοι προς τους καταναλωτές δεν μπορούμε παρά να τους ζητήσουμε να αντιληφθούν και τη δική τους ευθύνη για τις χαοτικές-επικίνδυνες καταστάσεις που διαμορφώνονται τόσο στις “black Fridays”, όσο και σε άλλες στιγμές κοσμοπλημμύρας μέσα στα μαγαζιά. Επίσης, τους ζητάμε να μην κάνουν την παραμικρή επιθετική κίνηση προς τους συναδέλφους μας. Και τους σημειώνουμε ότι εμείς οι εργαζόμενοι δεν είμαστε και ούτε θα γίνουμε τα προϊόντα της κανιβαλιστικής κατανάλωσης.
ΟΙ «ΜΑΥΡΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΕΣ» ΤΩΝ ΑΔΗΦΑΓΩΝ-ΑΦΕΝΤΙΚΩΝ
ΣΥΜΒΑΛΛΟΥΝ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΑΠΟΚΤΗΝΩΜΕΝΩΝ-ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ
ΜΑΥΡΙΖΟΥΝ ΑΚΟΜΑ ΠΙΟ ΠΟΛΥ ΤΙΣ ΖΩΕΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΤΩΝ
Επιμέλεια: Τάσος Γιαννόπουλος
