Το πρόβλημα της σεξουαλικής παρενόχλησης και της σεξουαλικής κακοποίησης που πολλές φορές φτάνει και στη γυναικοκτονία, αποτελούσε ταμπού γα την ελληνική κοινωνία. Η καθυστέρηση να αναγνωριστεί και να αντιμετωπιστεί επαρκώς από την πολιτεία, επιβάλει στα θύματα (γυναίκα, κορίτσι ή αγόρι) τη σιωπή.
Διαχρονικά κυριάρχησαν και ισχύει δυστυχώς και σήμερα, η άγνοια, οι αναχρονιστικές αντιλήψεις και τα στερεότυπα που απορρέουν από τον άνισο ρόλο των γυναικών μέσα σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία, ο φόβος της γυναίκας να κατηγορηθεί για εμπάθεια ή υπερβολική αντίδραση αν μιλήσει, οι ενοχές που νοιώθει ότι δήθεν «αυτή το προκάλεσε», η ‘γαργαλιστική’ αντιμετώπιση από τα ΜΜΕ, η κουλτούρα του βιασμού. Όλα αυτά που μαζί ή το καθένα χωριστά, συνήθως μετατρέπουν τη γυναίκα από θύμα σε κατηγορούμενη. Σε μια τέτοια τοξική κατάσταση, είναι εξαιρετικά δύσκολο να ομολογηθεί η σεξουαλική παρενόχληση ή η σεξουαλική κακοποίηση, η κάθε αθέμιτη και προσβλητική συμπεριφορά που παραβιάζει την αξιοπρέπεια της γυναίκας και της δημιουργεί ένα ανασφαλές, αβέβαιο και επικίνδυνο ψυχοκοινωνικά εργασιακό περιβάλλον.
Επιπλέον, η έλλειψη στοιχείων και μαρτύρων για όσα εγκλήματα συμβαίνουν πίσω από κλειστές πόρτες, ο φόβος για την απώλεια της εργασίας, της εξέλιξης ή της απόκτησης ενός πτυχίου, κρατούν τις υποθέσεις αυτές στην αφάνεια. Οι άντρες που παρενοχλούν, έχουν εξουσία ή αναζητούν επίμονα την εξουσία, υποτιμούν και δε σέβονται το γυναικείο φύλο, θεωρώντας ότι οι γυναίκες υπάρχουν για να εξυπηρετούν τι ανάγκες τους.
Η γυναίκα που βιώνει την κακοποίηση, εμφανίζει ψυχικά και σωματικά συμπτώματα όπως αϋπνίες, αυτοκτονικοί ιδεασμοί, κατάθλιψη, απομόνωση, αντικοινωνική συμπεριφορά. Χρειάζεται λοιπόν να διαθέτει μεγάλο κουράγιο και δύναμη μια γυναίκα η ένα κορίτσι, για να μπορέσει να αντιμετωπίσει και να ξεπεράσει όλα αυτά τα εμπόδια, ώστε να αποφασίσει να μιλήσει. Επιπλέον πρέπει να νοιώθει και ασφάλεια. Και αυτό πολλές φορές απαιτεί πολύ χρόνο.
Η δημόσια καταγγελία της Ολυμπιονίκη αθλήτριας, Σοφίας Μπεκατώρου που μετά από όσο καιρό, βρήκε το θάρρος να καταγγείλει τη σεξουαλικής της κακοποίηση, άνοιξε ένα δρόμο και συνέβαλε να σπάσουν τη σιωπή τους πολλές γυναίκες. Σαν ώριμο από καιρό, ακολούθησε ένα ντόμινο καταγγελιών, όχι μόνο στο χώρο του αθλητισμού αλλά και στους χώρους των Πανεπιστημίων, των ΜΜΕ, της εργασίας. Η πράξη της Σοφίας ήταν σπουδαία και σημαντική γιατί μπορεί τώρα να επηρεάσει πολλές, μη επώνυμες, γυναίκες να ακολουθήσουν το παράδειγμα της.
Το κύμα αυτών των αποκαλύψεων, το επηρέασε το κίνημα #Me Too κατά της σεξουαλικής παρενόχληση και κακοποίησης που ξέσπασε το 2017 στην Αμερική και εξαπλώθηκε γρήγορα στην Ευρώπη, ενθαρρύνοντας πολλές γυναίκες να σπάσουν το αίσθημα της ντροπής, των τύψεων και της σιωπής και να απαιτήσουν την τιμωρία του δράστη. Τώρα, έστω και με καθυστέρηση δεκαπέντε χρόνων, έφτασε και στη χώρα μας.
Θυμάμαι όμως, ότι το θέμα της σεξουαλικής παρενόχλησης, το ανέδειξε για πρώτη φορά η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων (ΓΓΙφ) το 2017, τότε που είχα την ευθύνη της. Όταν αποφασίσαμε να αναδείξουμε αυτή τη μορφή έμφυλης βίας που ήταν αόρατη. Επικεντρωθήκαμε στην αφιέρωση μας για της 25ηΝοέμβρη –Παγκόσμια ημέρα για την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών και εμπλουτίσαμε την καμπάνια μας με τα τέσσερα μικρά βίντεο που μας δημιούργησε η εξαιρετική σκηνοθέτιδα Όλγα Μαλέα, τα οποία έδειχναν τι ακριβώς είναι η σεξουαλική παρενόχληση, με παραδείγματα από το χώρο της εργασίας, των πανεπιστημίων, της υγείας. Τα σποτάκια παίχτηκαν παντού και προκάλεσαν μεγάλη εντύπωση αλλά και ευχαρίστηση γιατί ένα τέτοιο ζήτημα ταμπού έβγαινε στην επιφάνεια και μάλιστα από τον εθνικό φορέα. Τότε ταράξαμε τα νερά και κάποιοι ενοχλήθηκαν. Συγκεκριμένα δεχτήκαμε επίθεση από τον Ιατρικό Σύλλογο με εξώδικο για να αποσύρουμε τα βίντεο. Φυσικά δεν υποχωρήσαμε και σήμερα νοιώθω μεγάλη ικανοποίηση που συμβάλαμε και εμείς σε αυτό το κίνημα, που έδωσε τη δύναμη στις γυναίκες να φύγουν από τη μοναξιά της σιωπή και να αρχίσουν να μιλάνε δημόσια.
Οι δυσκολίες και τα εμπόδια που βάζουν όσοι θορυβήθηκαν, οι χυδαίες επιθέσεις που εκτοξεύτηκαν από την Ελληνική Ιστιοπλοϊκή Ομοσπονδία, τη δημοτική σύμβουλο της Θεσσαλονίκης, τον αντιπρόεδρο του Σωματείου Ξενοδοχοϋπαλλήλων Ρόδου κ. α όχι μόνο δεν πρέπει να φρενάρει αυτό το κίνημα, αλλά πρέπει να μείνει μακριά από τις εσωκομματικές αντιπαραθέσεις και τις υποκρισίες όψιμων τιμητών και να δυναμώσει.
Η αντιμετώπιση της έμφυλης βίας, σε όλες τις μορφές της, είναι ένας διαρκής αγώνας κατά των έμφυλων ανισοτήτων, της κατάχρησης εξουσίας, της ίδιας της πατριαρχίας. Απαιτεί μια ολοσχερή αντιμετώπιση από την πολιτεία, την αυτοδιοίκηση αλλά και από όλους τους κοινωνικούς φορείς. Είναι απαραίτητο να ληφθούν μέτρα όπως ενδεικτικά αναφέρω, η πλήρη εφαρμογή των ν.4531/2018 και του ν.4604/2019, η κύρωση της σύμβασης της Διεθνούς οργάνωσης Εργασίας 190, η λειτουργία στους εργασιακούς χώρους, τμήματος με εξειδικευμένες για τη θεματική ειδικότητες (Ψυχολόγοι ή/και Κοινωνικοί Λειτουργοί), η αναβάθμιση του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας, η εισαγωγή του όρου γυναικοκτονία ως νέο αδίκημα στον Ποινικό Κώδικά,η ουσιαστική λειτουργία των τμημάτων ενδοοικογενειακής βίας στην Ελληνική Αστυνομία, η επέκταση του υπάρχοντος εθνικού δικτύου δομών για την προστασία των γυναικών σε περισσότερες πόλεις της χώρας, η εισαγωγή της οπτικής του φύλου και της σεξουαλικότητας στην εκπαιδευτική διαδικασία και την αντίστοιχη επιμόρφωση των εκπαιδευτικών. Αυτά μπορούν να συμβάλλουν έτσι ώστε η κοινωνία να κατανοεί και να μην ανέχεται πια την έμφυλη βία, να σέβεται και να υπερασπίζεται την κακοποιημένη γυναίκα αλλά και οι ίδιες οι γυναίκες να νοιώθουν ότι είναι ασφαλείς.
Είναι σημαντικό να ενθαρρύνουμε και να στηρίξουμε περισσότερες γυναίκες να σπάσουν τη σιωπή τους και να μιλήσουν. Ο φόβος των γυναικών πρέπει να μετατραπεί σε φόβο όλων εκείνων που εκμεταλλευόμενοι την εξουσία τους, άσκησαν βία και τώρα αναρωτιούνται μήπως φτάσει και σε αυτούς η καταγγελία.
Να κρατήσουμε αυτό τον δρόμο ανοικτό!
