Στη διημερίδα της Περιφέρειας Θεσσαλίας και της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων «Το BLUEMED στην Αλόννησο» για την ενάλια πολιτιστική κληρονομιά και τη διαχείρισή της το διήμερο 6 - 7 Απριλίου στο νησί των Σποράδων, που διαθέτει και έναν από τους σημαντικότερους ενάλιους αρχαιολογικούς χώρους της χώρας, απηύθυνε χαιρετισμό ο Υφυπουργός Πολιτισμού Κώστας Στρατής.
Ο Υφυπουργός αναφέρθηκε στη μεγάλη πρόκληση, που προσφέρει ισχυρές προοπτικές για ολόκληρη τη χώρα, να ξεκινήσουν να λειτουργούν επισκέψιμοι ενάλιοι αρχαιολογικοί χώροι, ανοίγοντας τον δρόμο για μια καινούργια μορφή ανάπτυξης στην ελληνική περιφέρεια, που ταιριάζει ιδιαίτερα στη φυσιογνωμία και τις δυνατότητες της Ελλάδας. Στόχος είναι μέσα στην επόμενη διετία να καταστούν επισκέψιμα αλλά και να αναδειχθούν μέσα από κατάλληλους χώρους ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης σημαντικά υποβρύχια μνημεία, όπως είναι το ναυάγιο της Περιστέρας στην Αλόννησο, ίσως το σημαντικότερο ναυάγιο της κλασικής περιόδου με 3.000 οινοαμφορείς, επισήμανε ο κ. Στρατής.
Η ενάλια αρχαιολογία αποτελεί σημαντικό ερευνητικό τομέα, που συνδέεται με την οικονομία της γνώσης και την καινοτομία, αλλά και με έναν υψηλού επιπέδου πολιτιστικό τουρισμό, ο οποίος με τη σειρά του συνδυάζεται με τον θαλάσσιο - καταδυτικό και τον οικολογικό τουρισμό, ανέφερε ο Υφυπουργός Πολιτισμού. Με τον τρόπο αυτό δημιουργούνται θέσεις εργασίας και υπάρχει καθοριστική συμβολή στην οικονομική ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών, ενώ ταυτόχρονα οι επισκέπτες έρχονται σε επαφή με την πολιτιστική κληρονομιά αλλά και με το οικοσύστημα του κάθε τόπου.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο κ. Στρατής στο σημαντικό ευρωπαϊκό πρόγραμμα Bluemed, με 14 εταίρους από πέντε χώρες, Ελλάδα, Ιταλία, Κροατία, Κύπρο και Ισπανία, με συντονιστή την Περιφέρεια Θεσσαλίας, που δημιουργεί βάσιμες προσδοκίες ότι πλησιάζει η ώρα να ξεκινήσει η λειτουργία των επισκέψιμων ενάλιων αρχαιολογικών χώρων. Στο πλαίσιο του προγράμματος, η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού επεξεργάζεται τη χαρτογράφηση και την απεικόνιση των χώρων που βρίσκονται στη Μαγνησία και τις Σποράδες, αλλά ταυτόχρονα και τη συγκρότηση ενός πλαισίου αρχών που θα διέπει τη λειτουργία παρόμοιων χώρων σε ολόκληρη τη χώρα.
Παράλληλα με την εξασφάλιση της προχρηματοδότησης από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων για τη συμμετοχή της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων στο Bluemed, το Υπουργείο Πολιτισμού προχωρά στις απαραίτητες θεσμικές υποδομές που είναι απαραίτητες για τον μεγάλο στόχο να ξεκινήσει η λειτουργία των επισκέψιμων ενάλιων αρχαιολογικών χώρων, τόνισε ο κ. Στρατής.
Ήδη βρίσκεται στο στάδιο της υπογραφής η Κοινή Υπουργική Απόφαση για τον χαρακτηρισμό ως επισκέψιμων τεσσάρων νέων ενάλιων αρχαιολογικών χώρων στην Αλόννησο, ώστε μαζί με τους ήδη χαρακτηρισμένους να διαμορφωθεί ένα ευρύ δίκτυο επισκέψιμων χώρων στην περιοχή Παγασητικού – Σποράδων, που θα καταστήσει το εγχείρημα περισσότερο ανταγωνιστικό στον παγκόσμιο καταδυτικό χάρτη. Παράλληλα, έρχεται σύντομα για ψήφιση στη Βουλή η επικαιροποίηση του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τη λειτουργία των επισκέψιμων ενάλιων αρχαιολογικών χώρων, προκειμένου να καταστεί περισσότερο λειτουργικό και εφαρμόσιμο. Ενώ, ταυτόχρονα, εξετάζεται να δοθεί κάποια ευελιξία στη χωροθέτηση των καταδυτικών πάρκων εκτός των περιοχών με αρχαιολογικό ενδιαφέρον, όπου το επιτρέπουν οι ιδιαίτερες συνθήκες και η μορφολογία κάθε τόπου.
Κλείνοντας, ο Υφυπουργός τόνισε το Υπουργείο Πολιτισμού επανέρχεται στην ευρύτερη σημασία που θα έχει η λειτουργία ενός Μουσείου Ενάλιων Αρχαιοτήτων, με τη βέλτιστη λύση να αποτελεί ο χώρος της Πολιτιστικής Ακτής Πειραιά, στην καρδιά του μεγαλύτερου λιμανιού της χώρας.
Ο χαιρετισμός του Υφυπουργού Πολιτισμού Κώστα Στρατή στη διημερίδα της Περιφέρειας Θεσσαλίας και της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων «Το BLUEMED στην Αλόννησο» για την ενάλια πολιτιστική κληρονομιά και τη διαχείρισή της
Θα ήθελα πρώτα απ’ όλα να εκφράσω την ειλικρινή χαρά μου που βρίσκομαι μαζί σας εδώ σήμερα. Και να σας ευχαριστήσω για την πρόσκληση σε αυτήν τη διημερίδα που διοργανώνουν η Περιφέρεια Θεσσαλίας και η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού στην Αλόννησο. Σε ένα νησί που διαθέτει έναν από τους σημαντικότερους ενάλιους αρχαιολογικούς χώρους της χώρας.
Η σημερινή συνάντηση αφορά σε μία μεγάλη πρόκληση, που προσφέρει ισχυρές προοπτικές για ολόκληρη τη χώρα μέσα από την ενάλια αρχαιολογία, μια ιδιαίτερα γοητευτική πλευράς της πολιτιστικής μας κληρονομιάς με μεγάλο πλούτο μνημειακού αποθέματος. Η σημερινή συνάντηση, λοιπόν, αφορά στην πρόκληση να ξεκινήσουν να λειτουργούν επισκέψιμοι ενάλιοι αρχαιολογικοί χώροι. Ανοίγοντας τον δρόμο για μια καινούργια μορφή ανάπτυξης στην ελληνική περιφέρεια, που ταιριάζει ιδιαίτερα στη φυσιογνωμία και τις δυνατότητες της πατρίδας μας.
Για μια χώρα με το φυσικό πλούτο και την πολιτιστική κληρονομιά που διαθέτει η Ελλάδα, με τη νησιωτικότητα και την κυρίαρχη παρουσία της θάλασσας να αποτελεί κεντρικό χαρακτηριστικό της μορφολογίας, αλλά και της ιστορίας, του πολιτισμού και της ταυτότητάς της, η περαιτέρω ανάπτυξη της ενάλιας αρχαιολογίας αποτελεί έναν αυτονόητο στόχο. Έτσι ώστε, πέρα από τον εντοπισμό και τη μελέτη ευρημάτων στον βυθό των θαλασσών μας, να δίνεται η δυνατότητα επίσκεψης στους ενάλιους αρχαιολογικούς χώρους και να υπάρχει η αναγκαία μέριμνα για την ανάδειξη και την παρουσίασή τους σε ειδικό και μη κοινό. Προκειμένου με τον τρόπο αυτό να καταστούν προσβάσιμα μέσα από την επιτόπια επίσκεψη αλλά και να αναδειχθούν μέσα από κατάλληλους χώρους ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης σημαντικά ενάλια μνημεία. Όπως είναι το ναυάγιο της Περιστέρας, εδώ στην Αλόννησο, ίσως το σημαντικότερο ναυάγιο της κλασικής περιόδου με 3.000 οινοαμφορείς. Ή η βυθισμένη πόλη στο Παυλοπέτρι, κοντά στην Ελαφόνησο, που θεωρείται η αρχαιότερη βυθισμένη πόλη στον κόσμο.
Η ενάλια αρχαιολογία αποτελεί σημαντικό ερευνητικό τομέα, που απαιτεί υψηλό βαθμό εξειδίκευσης και συνδέεται με την οικονομία της γνώσης και την καινοτομία. Παράλληλα, όμως, συνδέεται και με έναν υψηλού επιπέδου πολιτιστικό τουρισμό, ο οποίος με τη σειρά του συνδυάζεται με τον θαλάσσιο - καταδυτικό και τον οικολογικό τουρισμό. Δημιουργώντας θέσεις εργασίας και συμβάλλοντας καθοριστικά στην οικονομική ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών. Και ταυτόχρονα φέρνοντας τους επισκέπτες σε επαφή με την πολιτιστική κληρονομιά αλλά και με το οικοσύστημα του κάθε τόπου.
Έχουμε, λοιπόν, να κάνουμε με ένα πολύπτυχο που προσφέρει ισχυρή προστιθέμενη αξία. Πολιτισμός - Οικονομία της γνώσης - Τουρισμός - Οικολογία - Περιφερειακή Ανάπτυξη - Βιωσιμότητα και Αειφορία.
Το Bluemed, στο πλαίσιο του οποίου διοργανώνεται η σημερινή συνάντηση, είναι ένα σημαντικό ευρωπαϊκό πρόγραμμα, με 14 εταίρους από πέντε χώρες, Ελλάδα, Ιταλία, Κροατία, Κύπρος και Ισπανία, με συντονιστή την Περιφέρεια Θεσσαλίας. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που δημιουργεί βάσιμες προσδοκίες ότι πλησιάζει η ώρα να ξεκινήσει η λειτουργία των επισκέψιμων ενάλιων αρχαιολογικών χώρων.
Στο πλαίσιο της συμμετοχής της στο Bluemed, η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων επεξεργάζεται σε συνεργασία με τους εταίρους της μια σειρά ζητημάτων που αφορούν τη λειτουργία των επισκέψιμων ενάλιων αρχαιολογικών χώρων. Σε αυτά δεν περιλαμβάνονται μόνο η χαρτογράφηση και η απεικόνιση των χώρων που βρίσκονται στη Μαγνησία και τις Σποράδες. Αλλά και η συγκρότηση ενός πλαισίου αρχών που θα διέπει τη λειτουργία παρόμοιων χώρων σε ολόκληρη τη χώρα. Καθώς και μια διερεύνηση των τεχνικών και άλλων όρων που θα καθιστούν τη λειτουργία τους εφικτή και λειτουργική.
Η συμμετοχή της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων στο Bluemed είχε ως προϋπόθεση την προχρηματοδότηση, η οποία εξασφαλίστηκε από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Τεκμηριώνοντας έτσι την έμπρακτη αναγνώριση από το Υπουργείο Πολιτισμού αλλά και το Υπουργείο Ανάπτυξης των σημαντικών προοπτικών που προσφέρει η ενάλια αρχαιολογία.
Ταυτόχρονα, το Υπουργείο Πολιτισμού προχωρά στις απαραίτητες θεσμικές υποδομές που είναι απαραίτητες για τον μεγάλο στόχο να ξεκινήσει η λειτουργία των επισκέψιμων ενάλιων αρχαιολογικών χώρων.
Ήδη βρίσκεται στο στάδιο της υπογραφής η Κοινή Υπουργική Απόφαση για τον χαρακτηρισμό ως επισκέψιμων τεσσάρων νέων ενάλιων αρχαιολογικών χώρων στην Αλόννησο, δηλαδή τα Σκάντζουρα, τον Άγιο Πέτρο, τη Φαγκρού και τον Τσέλιο, που θα προστεθούν στην ήδη χαρακτηρισμένη ως επισκέψιμη Περιστέρα, ενώ στον Παγασητικό υπάρχουν άλλοι τρεις επισκέψιμοι χώροι, η Κίκυνθος, ο Τηλέγραφος και η Άκρα Γλάρος.
Παράλληλα, φέρνουμε για ψήφιση στη Βουλή την επικαιροποίηση του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τη λειτουργία των επισκέψιμων ενάλιων αρχαιολογικών χώρων, προκειμένου να το καταστήσουμε περισσότερο λειτουργικό και εφαρμόσιμο. Πεποίθησή μας είναι ότι η ύπαρξη τέτοιων οργανωμένων επισκέψιμων χώρων, μπορεί να συνδυαστεί με την κατάλληλη εποπτεία από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού για την αποτελεσματική προστασία των υποβρύχιων αρχαιοτήτων, αξιοποιώντας τις εξελίξεις σε διάφορες υποστηρικτικές τεχνολογίες που συμβαίνουν αλματωδώς τα τελευταία χρόνια.
Θεωρώντας, επιπλέον, ότι εξίσου μεγάλη σημασία έχει και ο καταδυτικός τουρισμός εκτός των περιοχών με αρχαιολογικό ενδιαφέρον, αλλά και αναγνωρίζοντας ότι η συνύπαρξη των δύο δραστηριοτήτων λειτουργεί αμοιβαία ενισχυτικά, εξετάζουμε να δοθεί κάποια μεγαλύτερη ευελιξία στη χωροθέτηση των καταδυτικών πάρκων, όπου το επιτρέπουν οι ιδιαίτερες συνθήκες και η μορφολογία κάθε τόπου, διασφαλίζοντας πάντα την προστασία των ενάλιων αρχαιοτήτων.
Παράλληλα, στο πλαίσιο του ευρύτερου σχεδιασμού για την ανάδειξη του ενάλιου αρχαιολογικού πλούτου της χώρας, και με αφορμή ένα ζήτημα που κυριάρχησε στη δημοσιότητα, αναφέρομαι στο master plan του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς, το Υπουργείο Πολιτισμού επανέρχεται στην ευρύτερη σημασία που θα έχει η λειτουργία ενός Μουσείου Ενάλιων Αρχαιοτήτων. Με τη βέλτιστη λύση να αποτελεί ο χώρος της Πολιτιστικής Ακτής Πειραιά, στην καρδιά του μεγαλύτερου λιμανιού της χώρας. Εργαζόμαστε, ώστε να μη χαθεί αυτή η ευκαιρία για το λιμάνι και την πόλη του Πειραιά, αλλά και για ολόκληρη τη χώρα.
Κλείνοντας, θα ήθελα να ευχαριστήσω και πάλι τους διοργανωτές της διημερίδας για την πρόσκληση και να τους δώσω συγχαρητήρια για αυτή την εξαιρετική πρωτοβουλία.
