*Άρθρο Μ. Τζούφη στην εφημερίδα Ηπειρωτικός Αγών: «Η χώρα έχει ανάγκη από ένα νέο Εθνικό Σύστημα Υγείας»
Ο φόβος για την απώλεια της ανθρώπινης ζωής απλώνεται παντού, με την πανδημία να δοκιμάζει τις αντοχές της κοινωνίας και της οικονομίας. Την ίδια στιγμή, δοκιμάζει τα όρια του Συστήματος Υγείας, φωτίζοντας διαχρονικές ανεπάρκειες και φέρνοντας στο προσκήνιο την ανάγκη για ένα ενισχυμένο και αποτελεσματικό σύστημα Δημόσιας περίθαλψης.
Τα πεπραγμένα της κυβέρνησης είναι λίγο έως πολύ γνωστά: «δημιουργική» στατιστική όσον αφορά τον αριθμό κλινών ΜΕΘ και προσλήψεων υγειονομικών, ευχολόγια για το εμβολιαστικό πρόγραμμα και επικοινωνιακή διαχείριση. Ο προϋπολογισμός για την Υγεία μειώθηκε κατά 570 εκατ. ευρώ, ενώ μόλις 1,5 δις ευρώ σε σύνολο 31 δις θα διατεθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Τα αποτελέσματα είναι επίσης γνωστά: υποστελέχωση νοσοκομείων, επιτάξεις αντί για προσλήψεις προσωπικού, ελλιπείς κλίνες ΜΕΘ, ασθενείς που χάνονται χωρίς την απαραίτητη φροντίδα, αδρανοποίηση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, self-test και μετακύλιση της ευθύνης στους πολίτες, αντιφατικά μέτρα που επιτείνουν την αγωνία και την αγανάκτηση.
Η πρόταση για το νέο ΕΣΥ
Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ θεωρεί πως η Υγεία αποτελεί ύψιστο δημόσιο αγαθό. Κατά την περίοδο της διακυβέρνησής του, προσπάθησε και κατάφερε να επουλώσει ορισμένες από τις πληγές των τελευταίων δεκαετιών. Έθεσε ως κεντρική πολιτική προτεραιότητα την καθολική υγειονομική κάλυψη των πολιτών (ασφαλισμένων και μη) και προχώρησε σε προσλήψεις, εξοπλισμό των νοσοκομείων και αναδιαμόρφωση της Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης.
Σήμερα, οι συνθήκες της πανδημίας υπογραμμίζουν την ανάγκη ενός ποιοτικού, σύγχρονου και ολοκληρωμένου συστήματος δημόσιας υγείας, ικανού να προσφέρει αξιόπιστες υπηρεσίες σε όλους. Που σέβεται τους ασθενείς του και θέτει στο επίκεντρο το προσωπικό του, δίνοντας κίνητρα και προοπτική σε όσους το στελεχώνουν.
Στο πλαίσιο αυτό, παρουσιάζουμε ένα συνεκτικό σχέδιο για το νέο ΕΣΥ, για την αναδιοργάνωση των δημόσιων υπηρεσιών υγείας. Ένα πρόγραμμα ανοιχτό στην κριτική, στις παρατηρήσεις και στη συμβολή όλων, με σκοπό να περιγράψει πώς πρέπει να είναι η δημόσια Φροντίδα Υγείας στον 21ο αιώνα.
Ο ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία Ιωαννίνων συμμετέχει ενεργά στη συζήτηση και με ανοιχτή, διαδικτυακή εκδήλωση, παρουσία του πρώην υπουργού Υγείας Ανδρέα Ξανθού, παρουσίασε τους βασικούς πυλώνες του προγράμματος. Το σχέδιο περιλαμβάνει -μεταξύ άλλων- την ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού, τη βελτίωση των υπηρεσιών που προσφέρονται σε Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Φροντίδα Υγείας, τη φαρμακευτική πολιτική, την ενδυνάμωση του ΕΟΠΥΥ, την αναβάθμιση των υποδομών και την επέκταση των υπηρεσιών.
Το νέο ΕΣΥ και η εκπαίδευση του υγειονομικού προσωπικού
Απαραίτητη συνθήκη αποτελεί το υψηλό επίπεδο και η διασύνδεση των σπουδών όλων των επαγγελματιών υγείας. Απαιτούνται συνέργειες, ανταλλαγή καλών πρακτικών, διεπιστημονική οπτική και πολιτική βούληση. Τα πρώτα σημαντικά βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση έγιναν με τη συγκρότηση της Διυπουργικής Επιτροπής των υπουργείων Υγείας και Παιδείας κατά τη περίοδο διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ. Δυστυχώς σήμερα έχει οδηγηθεί σε αδρανοποίηση – θύμα του «επιτελικού κράτους» της ΝΔ.
Στην επιτροπή συμμετείχαν εκπρόσωποι όλων των Ιατρικών και Νοσηλευτικών Σχολών, όπως και όλων των Σχολών επαγγελμάτων Υγείας (πχ: κοινωνικοί λειτουργοί, φυσικοθεραπευτές, λογοθεραπευτές), συνδικαλιστικοί φορείς και επιστήμονες. Κύρια θέματα επεξεργασίας ήταν η «θεραπεία» χρόνιων ζητημάτων που σχετίζονται με τα επαγγελματικά δικαιώματα, η «πανεπιστημιοποίηση» της Σχολής Δημόσιας Υγείας, η βελτίωση της εκπαίδευσης των προπτυχιακών φοιτητών.
Ταυτόχρονα, η Επιτροπή ασχολήθηκε με την εισαγωγή θεμάτων αγωγής υγείας και πρώτων βοηθειών στα σχολεία. Επίσης, σε συνεργασία με το υπουργείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης, μελέτησε την εφαρμογή του προγράμματος «Σχολικά Γεύματα» σε όλα τα Δημοτικά, ενώ εισηγήθηκε το διορισμό σχολικών νοσηλευτών. Σημειώνεται πως στην παρούσα φάση, η ενεργοποίησή τους θα ήταν χρήσιμη στη διαχείριση της πανδημίας.
Κρίσιμο στοίχημα ήταν και παραμένει η στελεχιακή και υλικοτεχνική ενδυνάμωση των Ιατρικών Σχολών· ζήτημα που βρέθηκε στο επίκεντρο της Επιτροπής ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στις ολοένα και αυξανόμενες ανάγκες.
Στην περίπτωση των Ιωαννίνων, το τμήμα Ιατρικής ενδυναμώθηκε με νέα μέλη ΔΕΠ, η Σχολή Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου ενισχύθηκε συνολικά με την ένταξη των πρώην τμημάτων ΑΤΕΙ Λογοθεραπείας και Νοσηλευτικής, ενώ δημιουργήθηκε πανεπιστημιακό Ερευνητικό Κέντρο με σημαντικό ρόλο για τις επιστήμες υγείας. Ακόμα εξασφαλίστηκε η ενίσχυση του Ακτινολογικού Εργαστηρίου και η αναβάθμιση του τμήματος Πυρηνικής Ιατρικής.
Η συλλογική αυτή προσπάθεια, τόσο στα Ιωάννινα όσο και πανελλαδικά, ήταν κρίσιμη ώστε οι Σχολές Υγείας και να είναι καλύτερα προετοιμασμένες, πιο εκπαιδευμένες και πιο στελεχωμένες για την αντιμετώπιση της πανδημίας του COVID-19. Μάλιστα, η σφοδρότητα της πανδημίας υπερτονίζει πως η συγκεκριμένη προσπάθεια πρέπει να συνεχιστεί, να ενταθεί και να ενταχθεί στο σχέδιο για τη δημιουργία του νέου ΕΣΥ.
Το σχέδιο της ΝΔ
Προτεραιότητα του υπουργείου Παιδείας ήταν η ίδρυση αγγλόφωνης Ιατρικής Σχολής στο ΑΠΘ, για πολίτες άλλων χωρών και με ακριβά δίδακτρα. Επίσης, η επαναπροκήρυξη θέσεων μελών ΔΕΠ που συνταξιοδοτούνται γίνεται με το σταγονόμετρο, παραβιάζοντας το νόμο του ΣΥΡΙΖΑ για άμεση πλήρωση των θέσεων με βάση τον κανόνα 1:1.
Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με το νομοθετικό μπαράζ ενάντια στα πανεπιστήμια, φανερώνουν πως η ΝΔ έχει ως στρατηγική επιλογή την κατεδάφιση του μεταπολιτευτικού κοινωνικού οράματος που περιλάμβανε την ενίσχυση των ΑΕΙ ως πυλώνα της κοινωνικής, πολιτιστικής, οικονομικής -κατ’ επέκταση και ιατρικής- ανάπτυξης της χώρας.
Η πανδημία θέτει στο προσκήνιο την ανάγκη για ένα ισχυρό Κοινωνικό Κράτος, με έμφαση στη δημόσια Υγεία και Παιδεία. Η ΝΔ -αποδεδειγμένα- ούτε θέλει, ούτε μπορεί. Η κοινωνία όμως ζητά εναλλακτική και προοδευτική λύση μακριά από τις νεοφιλελεύθερες ιδεοληψίες για «λιγότερο κράτος» ακόμη και στο χώρο της υγείας. Ιδεοληψίες που συνέθλιψε η πανδημία και η διαχείρισή της σε παγκόσμιο επίπεδο.
