Ξένοι από τις γειτονικές ασιατικές χώρες γεμίζουν κενά στην αγορά εργασίας της Ιαπωνίας που δημιουργούνται από το δημογραφικό πρόβλημα. Φοιτητές από το εξωτερικό έχουν δικαίωμα εργασίας έως και 30 ώρες την εβδομάδα, ενώ οι άλλοι απασχολούνται ως τεχνικοί εκπαιδευόμενοι στο πλαίσιο προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης, όπως αποκαλύπτει η αμερικανική εφημερίδα Wall Street Journal. Δεδομένου ότι εκατοντάδες θέσεις εργασίας είναι κενές λόγω του δημογραφικού προβλήματος στην Ιαπωνία, διάφορες επιχειρήσεις από καταστήματα τροφίμων μέχρι εργοστάσια συναρμολόγησης αυτοκινήτων αξιοποιούν κάθε προσφορά που υπάρχει από εργατικά χέρια. Οι ιαπωνικές εταιρείες χρειάζονται εργαζόμενους διότι ο αριθμός των αποφοίτων μειώνεται σταθερά στη χώρα, επισημαίνει ο Τοσιχίρο Μέντζο, γενικός διευθυντής του κέντρου ερευνών Japan Center for International Exchange. Υποστηρίζει πως αυτή η έστω και προσωρινή μετανάστευση από γειτονικές χώρες της Ασίας είναι η λύση του προβλήματος οικονομικής στασιμότητας στη χώρα. «Το κενό ανάμεσα σε θέσεις εργασίας και αποφοίτους κολεγίου θα συνεχίσει να διευρύνεται» δηλώνει στη Wall Street Journal.
Τα ανοίγματα που προσφέρει η Ιαπωνία για να δραστηριοποιούνται ξένοι στην αγορά εργασίας της έχουν επικριθεί από τις ΗΠΑ και διεθνείς οργανισμούς ως μια μορφή φθηνής απασχόλησης χωρίς την απαραίτητη εποπτεία ή τους κανόνες για την προστασία του εργαζόμενου. Η Ιαπωνία θεωρεί πως είναι μια κίνηση φιλανθρωπίας και έχει δεσμευτεί πως θα ενισχύσει τους μηχανισμούς εποπτείας.
Το 2014 υπήρχαν 788.000 νόμιμοι εργαζόμενοι από το εξωτερικό στην Ιαπωνία, αντανακλώντας άνοδο 15% σε σχέση με μια διετία πριν και αποτελώντας το 1,4% του εργατικού δυναμικού. Αρκετοί εργάζονται σε δύο θέσεις μερικής απασχόλησης για να καλύψουν το κόστος διαβίωσης. Οικονομικοί αναλυτές θεωρούν πως η γήρανση του πληθυσμού στην Ιαπωνία είναι μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις του πρωθυπουργού Σένζο Αμπε. Η ανεργία κυμαίνεται στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων δεκαετιών διότι είναι μεγάλος ο αριθμός των κενών θέσεων εργασίας. «Πιστεύω ότι οι εργαζόμενοι από το εξωτερικό είναι η κότα με τα χρυσά αβγά για το οικονομικό αδιέξοδο της χώρας», σχολιάζει ο κ. Μέντζου.
Αρνητικός ως προς ένα αυξανόμενο κύμα οικονομικής μετανάστευσης είναι ο Τακαάκι Ματσουχάσι, αναλυτής με πλούσιο συγγραφικό έργο επί του θέματος. Εκτιμά ότι οι ξένοι στην ιαπωνική αγορά εργασίας παρεμποδίζουν την απαραίτητη αύξηση των μισθών και μια επιθυμητή βελτίωση της παραγωγικότητας. Παρόλα αυτά, μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι αρχίζουν να προσαρμόζουν τη νοοτροπία τους στα νέα δεδομένα. Η Honda Motor Co. ανακοίνωσε ότι επίσημη γλώσσα στην αυτοκινητοβιομηχανία θα είναι τα αγγλικά από το 2020. Εταιρείες όπως η Hitachi έχουν συμπεριλάβει ξένους στο διοικητικό τους συμβούλιο.
Αυτή η εξωστρέφεια επιβεβαιώνεται από έρευνα του 2014 που έδειξε πως το 36% των ιαπωνικών επιχειρήσεων απασχολούν ή σκοπεύουν να προσλάβουν φοιτητές από το εξωτερικό, ένα ποσοστό διπλάσιο σε σχέση με μια τετραετία πριν, όπως αναφέρεται στο σχετικό δημοσίευμα της αμερικανικής εφημερίδας. Συμβιβασμοί γίνονται ακόμη ως προς την ιαπωνική γλώσσα στον κλάδο παροχής υπηρεσιών και εστίασης. «Στην αρχή πίστευα πως ήταν δύσκολο να εργαστεί κανείς σε εστιατόριο εάν δεν γνωρίζει καλά ιαπωνικά. Αλλά μετά συνειδητοποίησα πως ακόμη και άτομα με λιγότερη γνώση της γλώσσας από εμένα θα μπορούσαν να εργαστούν στη ίδια θέση», σχολιάζει η 20χρονη Κινέζα Γουίνι Χσου στη Wall Street Journal.
