Η Τουρκία επιδιώκει να έχει λόγο και πράξη στην Ανατολική Μεσόγειο. Επιδιώκει εν ολίγοις, εκμεταλλευόμενη τις ρωγμές, τις αντιθέσεις, αλλά και την απουσία, ή τα αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα βασικών παικτών (ΗΠΑ, Ρωσία, ΕΕ), να εγκαθίσταται ως ισχυρός παίκτης στην περιοχή. Από την άλλη μεριά, έχει ανάγκη να επιβεβαιώνει με όλους τους τρόπους ότι δεν είναι και δεν θα επιτρέψει να είναι αποκλεισμένη από την Ανατολική Μεσόγειο.
Το σύνδρομο του αποκλεισμού είναι ισχυρό στην Τουρκία και εργαλειοποιείται πολύ εύκολα για τη χειραγώγηση της κοινωνίας. Το δόγμα της «γαλάζιας πατρίδας», που στην πρώτη του εκδοχή έμοιαζε σαν μια ευφάνταστη, εθνικιστική ιδέα κάποιου τούρκου αξιωματούχου, αποκτά αξία στο πλαίσιο που περιέγραψα.
Το τουρκο-λιβυκό σύμφωνο, διεθνώς απαράδεκτο και παράνομο, είναι εργαλείο υλοποίησης της πολιτικής «είμαι κι εγώ εδώ» ή καλύτερα «χωρίς εμένα δεν γίνεται τίποτα». Η Τουρκία αυτή τη στιγμή έχει κατορθώσει να είναι μέρος του προβλήματος στην Ανατολική Μεσόγειο και, ταυτοχρόνως, μέρος της λύσης του προβλήματος. Οι δηλώσεις Ερντογάν-Πούτιν στην Κωνσταντινούπολη για την αποκλιμάκωση της κρίσης στη Λιβύη, οι δηλώσεις φιλίας του Τραμπ προς τον Ερντογάν κατά την επίσκεψη του έλληνα πρωθυπουργού ή η συμμετοχή της Τουρκίας στη Διάσκεψη για τη Λιβύη δείχνουν ότι η Τουρκία δεν θεωρείται μόνο μέρος της κρίσης αλλά επιβάλλεται και ως μέρος της λύσης της κρίσης.
Η ενεργητική και πολυμερής πολιτική στην περιοχή αλλά και διεθνώς, όπως την ανέπτυξε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς αποκλεισμό της Τουρκίας, είναι μια σοβαρή απάντηση. Από την άλλη, θεωρώ ότι –τηρουμένων των αναλογιών- η Συμφωνία των Πρεσπών πρέπει να αποτελέσει υπόδειγμα και παράδειγμα ανάπτυξης στην πράξη μιας ενεργητικής, ειρηνικής και αλληλέγγυας πολιτικής στη βάση του διεθνούς δικαίου – π.χ. για την επίλυση του Κυπριακού, ή της υφαλοκρηπίδας. Η Τουρκία του Ερντογάν είναι δύσκολος και απρόβλεπτος συνομιλητής. Ο μόνος τρόπος για να γίνει σχετικά προβλέψιμος είναι η πίεση για διάλογο και συνεχή επαφή στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου και της ΕΕ. Η Ελλάδα ως ευρωπαϊκή χώρα μπορεί και πρέπει να πρωταγωνιστήσει μαζί με τις χώρες του Νότου ώστε να υποχρεώσει την ΕΕ να αναπτύξει μια ειρηνική και συνεκτική πολιτική στην περιοχή. Από την άλλη, η Ελλάδα πρέπει οπωσδήποτε να επιδιώξει τη συμμετοχή της στη Διάσκεψη για τη Λιβύη. Είναι ένα σημαντικό βήμα για να βρεθούν Ελλάδα και Τουρκία στο ίδιο τραπέζι, έστω και αντιπαρατιθέμενες, για μια κρίση που αφορά τη Μεσόγειο αλλά και την ΕΕ.
