"Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια αντιμετωπίζεται με τρεις τρόπους: την αιμοκάθαρση, την περιτοναϊκή κάθαρση αλλά αποτελεσματικά αντιμετωπίζεται με την μεταμόσχευση. Μονάδες αιμοκάθαρσης και περιτοναϊκής κάθαρσης υπάρχουν σε όλα τα δημόσια νοσοκομεία αλλά και σε ιδιωτικές κλινικές.
Στην εθνική λίστα αναμονής ζωτικών οργάνων έχουν εγγραφεί σήμερα 1.400 ασθενείς, οι περισσότεροι ανάμεσά τους – τουλάχιστον 1.200 – νεφροπαθείς τελικού σταδίου. Συνολικά οι νεφροπαθείς είναι 15.000, αλλά μόνο το 25-30% έχουν κριθεί μεταμοσχεύσιμοι.
Πέρυσι έγιναν 141 μεταμοσχεύσεις νεφρού. Είμαστε η τελευταία χώρα στην Ε.Ε. και από τις τελευταίες στον Δυτικό κόσμο σε αριθμό μεταμοσχεύσεων. Δεν υπάρχει κουλτούρα μεταμοσχεύσεων, ο κόσμος είναι διστακτικός ή έχει προκαταλήψεις, με αποτέλεσμα και τη χαμηλή διαθεσιμότητα δωρητών.
Ένας λόγος είναι το έλλειμμα ενημέρωσης. Επίσης, ενώ η κύρια πηγή μοσχευμάτων είναι οι Μονάδες Εντατικής Θεραπείας, δεν δίνουν όσα θα μπορούσαν. Φυσικά ο πρωταρχικός στόχος είναι να σώσουν ζωές, όμως σε περιπτώσεις εγκεφαλικού θανάτου, μπορούν να δοθούν όργανα για μεταμόσχευση. Κι ενώ οι περισσότεροι γιατροί είναι υπέρ των μεταμοσχεύσεων, υπάρχει ένα μικρό ποσοστό που δεν αντιμετωπίζει θετικά το θέμα.
Ο μηχανισμός υπάρχει. Ο Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων και οι συντονιστές μεταμοσχεύσεων: οι κεντρικοί που βρίσκονται στον ΕΟΜ, οι τοπικοί που βρίσκονται στα νοσοκομεία και οι κλινικοί που βρίσκονται στις μονάδες μεταμόσχευσης και τα μεταμοσχευτικά κέντρα. Από πέρυσι καθιερώθηκε η κάρτα δωρητή και το θετικό και αρνητικό μητρώο δωρητών, όπου κάποιος μπορεί πολύ εύκολα να δηλώσει ότι επιθυμεί ή δεν επιθυμεί να γίνει δωρητής.
Όποιος θέλει μπορεί να μπει στο site του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων (www.eom.gr), ακολουθώντας την σχετική εφαρμογή, όπου με τους κωδικούς του στο taxis και με αδιάβλητο τρόπο μπορεί να εγγραφεί στο μητρώο δωρητών ή στο αρνητικό. Αν αλλάξει γνώμη, έχει τη δυνατότητα να διαγραφεί από το ένα και να ενταχθεί στο άλλο. Η όλη διαδικασία γίνεται και μέσω των ΚΕΠ ή με συστημένη επιστολή και με κάθε πρόσφορο μέσο. Σε περίπτωση που κάποιος δεν έχει εγγραφεί σε κάποιο μητρώο, αν χρειαστεί θα πάρουν την απόφαση οι συγγενείς του. Η προσέγγιση εκεί γίνεται μέσα από τους συντονιστές, ενώ η γνωμάτευση του εγκεφαλικού θανάτου γίνεται από θεσμοθετημένη ομάδα γιατρών και όχι μόνο από τον θεράποντα, ώστε να αποκλειστεί η όποια σκοπιμότητα.
Στην Ελλάδα υπάρχουν πέντε μεταμοσχευτικά κέντρα, στο Λαϊκό, τον Ευαγγελισμό, το Πανεπιστημιακό νοσοκομείο του Ρίου και το Γενικό Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων, ενώ για μεταμόσχευση καρδιάς λειτουργεί αποκλειστικά το Ωνάσειο. Μια καλή είδηση είναι η ίδρυση του Ωνάσειου Εθνικού Μεταμοσχευτικού Κέντρου δίπλα στο παλιότερο νοσοκομείο, με δωρεά του Ιδρύματος Ωνάση, για μεταμοσχεύσεις όλων των ζωτικών οργάνων στο πλαίσιο του Εθνικού Συστήματος Υγείας.
Η μεταμόσχευση νεφρού θεωρείται πλέον επέμβαση ρουτίνας και καλύπτεται στο σύνολό της από τα ασφαλιστικά ταμεία. Η ενίσχυση των μεταμοσχεύσεων θα προκαλέσει σημαντικό οικονομικό όφελος καθώς είναι συντριπτική η διαφορά κόστους για το κράτος ανάμεσα στην συντήρηση των νεφροπαθών και στις μεταμοσχεύσεις. Ένας αιμοκαθαιρόμενος κοστίζει στο κράτος 50 με 60.000 ευρώ το χρόνο, ενώ ένας μεταμοσχευμένος από το δεύτερο έτος μεταμόσχευσης κοστίζει 10 με 20.000 ευρώ.
Γιατί δε στηρίχθηκε λοιπόν η πολιτική μεταμοσχεύσεων εδώ και δεκαετίες; Γιατί κρύβονται συμφέροντα που εξυπηρετούνται από τη συντήρηση της θεραπείας. Η μεταμόσχευση είναι εθνικό θέμα που απαιτεί συστράτευση της κοινωνίας, του πολιτικού κόσμου, της εκκλησίας, του ιατρών, του πανεπιστημίου και των συλλόγων των ασθενών. Γιατί η μεταμόσχευση είναι η γέφυρα της ζωής με τον θάνατο και η διάδοση της ιδέας δωρεάς οργάνων και ιστών για μεταμόσχευση είναι μια κορυφαία πράξη που βασίζεται στην ανιδιοτέλεια, τον ανθρωπισμό και την αγάπη για τον συνάνθρωπό μας που υποφέρει».
