Πιο συγκεκριμένα, αναλύοντας τις ιστορικές διαδικασίες και τις ταξικές αντιφάσεις που ανέδειξαν το Λουδοβίκο Βοναπάρτη ως αυτοκράτορα της Γαλλίας στην εποχής της περίφημης «άνοιξης των λαών», διατύπωσε τα εξής: «Οι άνθρωποι δημιουργούν την ίδια τους την ιστορία, τη δημιουργούν όμως όχι όπως τους αρέσει, όχι μέσα σε συνθήκες που οι ίδιοι διαλέγουν, μα μέσα σε συνθήκες που υπάρχουν άμεσα, που είναι δοσμένες και που κληροδοτήθηκαν από το παρελθόν. Η παράδοση όλων των νεκρών γενεών βαραίνει σαν βραχνάς στο μυαλό των ζωντανών». (Κ. Μαρξ, από τη «18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη»). Η προαναφερθείσα φράση του Μαρξ επανέρχεται στην εποχή μας ως η ύστατη «κραυγή αγωνίας», σε μία περίοδοόπου η αριστερά αντιμετωπίζει «υπαρξιακό» πρόβλημα. Χαρακτηριστικά, μετά την «οδυνηρή» ήττα του καλοκαιριού και την υποχώρηση του Σύριζα στους εκβιασμούς των δανειστών, αναδύεται «εξ’ αριστερών», μία πολύ επικίνδυνη και αδιέξοδη ανάλυση των γεγονότων, που περιστρέφεται γύρω από συναισθηματισμούς και ηθικά διλήμματα. Πιο επεξηγηματικά, πολλοί πολιτικοί και πολίτες στο όνομα της πολιτικής και ιδεολογικής καθαρότητας αναλύουν τις πολιτικές εξελίξεις με στατικούς όρους, μη λαμβάνοντας υπόψιν τους υφιστάμενους αρνητικούς ταξικούς και πολιτικούς συσχετισμούς. Τους τελευταίους μήνες τα «εξ αριστερών» κόμματα χαρακτηρίζουν τον Σύριζα ως κόμμα «προδοτικό», διότι «αποπλάνησε» συνειδητά τον ελληνικό λαό. Η προαναφερθείσα προσέγγιση είναι επιφανειακή και επιδερμική, καθώς η υποχώρηση του Σύριζα δεν εξηγείται με όρους προθέσεων όπως διατείνονται μανιωδώς τα νεοφιλελεύθερα κόμματα (Νέα Δημοκρατία, ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι) και δυστυχώς τα εξωκοινοβουλευτικά κόμματα της Αριστεράς. Αντιθέτως, η συνθηκολόγηση του Σύριζα, έγινε, λόγω του αρνητικού συσχετισμού δύναμης που επικρατεί σε πολιτικό επίπεδο στην Ε.Ε. Σε μία εποχή όπου η κρίση πολλαπλασιάζει τις υλικές, συνειδησιακές και πολιτικές αντιφάσεις, θα πρέπει επειγόντως να γίνει μια στροφή στα κλασικά κείμενα που θεμελίωσαν και στιγμάτισαν την πορεία της Αριστεράς, καθώς την στιγμή που το νεοφιλελεύθερο μπλοκ διεξάγει συντονισμένα και συγκροτημένα έναν ανηλεή ιδεολογικό πόλεμο προς όλη την Αριστερά (και όχι μόνο στο ΣΥΡΙΖΑ), είναι άκρως προβληματικό ότι στις αναλύσεις της Αριστεράς «επικρατεί» ο βολονταρισμός, τα συνθήματα κενού περιεχομένου και εν τέλει ο αφορισμός της διαλεκτικής σκέψης.
Σε ό,τι αφορά τις προκλήσεις του ΣΥΡΙΖΑ, αξίζει να εκφραστούν όλοι οι μείζονες προβληματισμοί που λόγω του πυκνού πολιτικού χρόνου της περιόδου ήταν για μήνες κρυμμένοι κάτω από το χαλί της άγριας και σισύφειας πραγματικότητας. Στα Ηθικά του Νικομάχεια ο Αριστοτέλης ανέφερε ότι ο εθισμός, η επανάληψη και η συνήθεια διαμορφώνουν τα μόνιμα στοιχεία του χαρακτήρα ενός ανθρώπου. Από μία άλλη θεωρητική σκοπιά και με διαφορετικά ιστορικά περιεχόμενα ο Μαρξ ανέφερε ότι «Δεν είναι η συνείδηση των ανθρώπων που καθορίζει το Είναι τους, μα αντίθετα, το κοινωνικό Είναι που καθορίζει τη συνείδησή τους» (Κ. Μαρξ, από τον «Πρόλογο στην Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας»). Οι προαναφερθείσες φράσεις «στοιχειώνουν» τις συνειδήσεις όλων των μελών του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει ο Σύριζα είναι ο φόβος της εμπέδωσης του νεοφιλελεύθερου δόγματος και του περίφημου TINA.
Πιο επεξηγηματικά, σε οριακές καταστάσεις, όπως η σημερινή, είναι πολύ εύκολο να νικηθείς από την υπάρχουσα πραγματικότητα και να υποπέσεις σε μία «οβιδιακή μεταμόρφωση», που πολιτικά μεταφράζεται στο ότι διεκδικείς την «ιδιοκτησία» του μνημονίου. Ο προαναφερθείς κίνδυνος μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με την διαλεκτική ανάγνωση της πραγματικότητας και των συσχετισμών, μέσω των συνεχών κινήσεων για να αλλάξουν οι συσχετισμοί στην Ευρώπη, και ταυτόχρονα μέσω του ανοίγματος σε εργασιακούς χώρους εντός της χώρας, έχοντας πάντα υπόψη ότι κάθε ιστορικό αίτημα γεννιέται μέσω της σφυρηλάτησής του στο αμόνι τηςταξικής πάλης. Επιπλέον, ο ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να προχωρήσει με γοργότερους ρυθμούς στο μετασχηματισμό του κράτους, που αυτή την στιγμή είναι στα χέρια του αντιπάλου και λειτουργεί ως τροχοπέδη στην οποιαδήποτε θεσμική τομή προς τον εκδημοκρατισμό.Σε ένα τρίτο επίπεδο, θα πρέπει να συζητηθεί το ζήτημα της εσωτερικής δημοκρατίας και η σχέση κόμματος-κυβέρνησης. Στην αριστερά, η εσωτερική οργάνωση του κόμματος αντικαθρεφτίζει την μελλοντική εικόνα της κοινωνίας που θες να συγκροτήσεις. Για αυτό το λόγο θα πρέπει κάθε μέλος να νιώθει ότι ακούγεται και η δική του φωνή, ώστε να αποφευχθεί η «γραφειοκρατικοποίηση» και «επαγγελματοποίηση» των μελών, που πάντα, όπως έχει δείξει η ιστορία, οδηγεί σε πρώτο επίπεδο στην αδράνεια και ύστερα στην ιδεολογική και οργανωτική αποσύνθεση.
Αξίζει να τονιστεί ότι στο επίπεδο του πολιτικού λόγου η πιο έντονη κριτική στοΣΥΡΙΖΑ περιστρέφεται γύρω από το προεκλογικό του σύνθημα το Γενάρη του 2015: «Η ελπίδα έρχεται». Σε αυτό το σημείο θα ήταν χρήσιμο να δούμε το μαρξιστή φιλόσοφο της Ελπίδας, Ερνστ Μπλοχ, ο οποίος έχοντας ζήσει τις αντιφάσεις και τα αδιέξοδα του Μεσοπολέμου, του Β’ Παγκοσμίου πολέμου αλλά και τις εντάσεις του ψυχρού πολέμου, βρέθηκε κάποια στιγμή στις αρχές του 1960 στην Ανατολική Γερμανία σε μία διάλεξη, και οι παρόντες φοιτητές μέσα στην αχλή της τότε πραγματικότητας τον ρώτησαν: «Τι είναι η Ελπίδα;» με σκοπό να βρουν μία αχτίδα αισιοδοξίας από τον θεωρητικό της Ελπίδας. Τότε ο Μπλοχ φτάνοντας τη διαλεκτική σκέψη στα όριά της είπε: η ελπίδα για να εκδιπλώσει το περιεχόμενο της, θα πρέπει να Απελπιστεί, αφήνοντας το κοινό άναυδο. Πιο συγκεκριμένα, κατά τον στοχαστή, η ελπίδα γεννιέται σε εποχές απόγνωσης και απελπισίας, όπου όλα τα ιστορικά δεδομένα ρευστοποιούνται και βρίσκονται υπό άρση. Το προαναφερθέν συμβαίνει, διότι η ελπίδα είναι η έσχατη προσδοκία του ανθρώπου, πριν κλείσει οριστικά ο μελλοντικός ορίζοντας (TINA). Στις μέρες μας ζούμε οριακές καταστάσεις και όλοι είμαστε όμηροι της σύνθετης και ομιχλώδους πραγματικότητας, όπου επικρατεί ο άκρατος ατομικισμός, ο κοινωνικός αυτοματισμός και ο κατακερματισμός κάθε συλλογικής ταυτότητας, αλλά όπως ο Μπλοχ, είμαστε αναγκασμένοι να σταθούμε μπροστά στις αντιφάσεις που ξεβράζει η ιστορία και να βρούμε διεξόδους εκεί που δεν υπάρχουν.
Εν κατακλείδι, κάποτε στο μνημειώδες βιβλίο του, «ο Μύθος του Σίσυφου», ο Καμύ διατύπωσε την εξής φράση: «ο άνθρωπος από την στιγμή που σκέφτεται αρχίζει να φθείρεται». Σε εποχές σαν την σημερινή όπου η πνευματική νηνεμία έχει σκεπάσει όλα τα επίπεδα του βίου οφείλουμε στις μελλοντικές γενεές να περάσουμε από την απελπισία στην ελπίδα, έχοντας πάντα υπόψη ότι στην Αριστερά και τη φιλοσοφία της πράξης, η σκέψη παράγει πράξη και η πράξη σκέψη, ακόμα και εάν χρειαστεί να δεχόμαστε μία συνεχή πολιτική και, σε ατομικό επίπεδο, συνειδησιακή φθορά.
Αντιλιάν Κοτζάι, ΟΜ Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ Παγκρατίου
