Στην 171η δικάσιμο στην δίκη της ναζιστικής εγκληματικής οργάνωσης ΧΑ αρχικά κατέθεσε ο Παν. Μπούσιος, που καλύπτει το αστυνομικό ρεπορτάζ για τον τηλεοπτικό σταθμό STAR. Τόσο ο ίδιος, όσο και ο εικονολήπτης που ήταν μαζί του δέχτηκαν την επίθεση χρυσαυγιτών, ενώ κάλυπταν την πορεία της ΧΑ στο Ν. Ηράκλειο για το μνημόσυνο των Φουντούλη-Καπελώνη που είχαν δολοφονηθεί έξω απ’ τα γραφεία της ΧΑ στην περιοχή.

Παναγιώτης Μπούσιος: «Υπήρχε ένα κλίμα φόβου και τρομοκρατίας»

Όπως κατέθεσε ο μάρτυρας η πορεία είχε ξεκινήσει από τα γραφεία και κατευθύνονταν ειρηνικά προς το νεκροταφείο, όταν κάποιος από τους κατοίκους της περιοχής βγήκε στο μπαλκόνι του διαμερίσματος του και διαμαρτυρήθηκε. Κάποιοι από την πορεία πλησίασαν την πολυκατοικία και άρχισαν να τον βρίζουν, ενώ κλωτσούσαν την πόρτα της εισόδου, ενώ άλλοι προσέγγισαν τον δημοσιογράφο και τον κάμερα-μαν:

«Στην αρχή μας μίλησαν ζητώντας να μην καταγραφεί το περιστατικό. Νομίζαμε ότι είχε εκτονωθεί. Εμφανίστηκαν άλλα τρία άτομα που ήρθαν από τον κύριο όγκο της πορείας. Ήμουν εγώ, ο οπερατέρ κι ο ανώτερος αξιωματικός που ήταν εκεί, μάλλον ήταν αστυνομικός διευθυντής. Με πιασε απ’ το μπουφάν κι άρχισε να βρίζει και να χτυπάει. Χτύπησε και τον οπερατέρ κι εμένα. Με μπουνιές. Το αυτί μου είχε αιμορραγία. Ο οπερατέρ χτυπήθηκε λιγότερο. Φύγαμε τρέχοντας προς τα γραφεία που ήταν το μηχανάκι μας».

Πρόεδρος: Η κατάθεσή σας αφορούσε την προκαταρτική έρευνα και τη στάση του αστυνομικού;

Μάρτυρας: Ναι. Μου έκανε εντύπωση που ο αστυνομικός δεν έκανε απολύτως τίποτα. Δεν μας ρώτησε αν θέλουμε βοήθεια, αν χρειαζόμαστε ασθενοφόρο. Τίποτα. Δεν αναφέρθηκε καν στο Κέντρο για την επίθεση.

Πρόεδρος: Εσείς από ποιον κληθήκατε; Πώς ενημερώθηκε η Αστυνομία και κινήθηκε η διαδικασία;

Μάρτυρας: Κατόπιν των δημοσιευμάτων κινήθηκε η προανακριτική.

Πρόεδρος: Ενημερωθήκατε έκτοτε για την πορεία της υπόθεσης; Σε ποια φάση βρίσκεται η υπόθεση;

Μάρτυρας: Τίποτα όχι, καμία ενημέρωση.

Στη συνέχεια ο μάρτυρας απαντώντας σε ερωτήσεις της έδρας κατέθεσε πως οι χρυσαυγίτες έχουν συγκεκριμένο τρόπο που θέλουν να γίνονται τα πράγματα. Ο ίδιος ασχολείται με το συγκεκριμένο ρεπορτάζ από τότε που η ΧΑ είχε τα γραφεία της στην Σολωμού: «Ήταν συγκεκριμένος ο χώρος που έπρεπε να καθίσουμε. Έχει τύχει να μην μας επιτρέψουν να γράψουμε. Υπάρχει συγκεκριμένος τρόπος για όλα. Μας λένε από ποιο σημείο επιτρέπεται να καταγράψουμε και πότε να σταματήσουμε. Πάντα ρωτάμε πριν. Αυτό δεν είναι κάτι που έχουμε αντιμετωπίσει αλλού. Και στο δικαστήριο έχει οριστεί που θα είναι οι δημοσιογράφοι, οι δικηγόροι, το ακροατήριο,  αλλά σαν δημοσιογράφος ξεκινώ να γράφω όταν θέλω και τελειώνω όταν θέλω» είπε χαρακτηριστικά ο μάρτυς.

Ο Παν. Μπούσιος κατέθεσε ακόμα πως τα άτομα αυτά φορούσαν μαύρα ρούχα οι περισσότεροι. «Περπατούσαν σε παράταξη δεν ήταν σκόρπιοι σε καμία περίπτωση». Εντύπωση προκάλεσε και η απάντηση που έδωσε σε ερώτηση του αναπληρωτή Εισαγγελέα, περιγράφοντας το κλίμα που επικρατούσε εκείνη την εποχή:

Ανπλ. Εισαγγελέας: Αν δεν συμμορφωνόσασταν στις συνθήκες, στις πορείες και συγκεντρώσεις που καλύπτατε, τί θα γινόταν;

Μάρτυρας: Υπήρχε ένα κλίμα φόβου και τρομοκρατίας. Υπήρχε ένα κλίμα ότι θέλουν να ορίζουν τα πράγματα. Αν θες να έχεις δουλειά την άλλη μέρα, δεν μπορείς να κάνεις κάτι διαφορετικό. Κάνεις ό,τι σου πουν.

Σε ερώτηση της πολιτικής αγωγής για το αν γνωρίζει ποια είναι η ιδεολογία της ΧΑ ο μάρτυρας απάντησε λέγοντας: «Δεν νιώθουν άνετα με την δημοκρατία. Την διαφωνία τους την εκφράζουν όχι με διάλογο, αλλά βιαίως. Θα έλεγα ότι είναι φασιστική η ιδεολογία τους», ενώ επισήμανε κάτι που είχε γράψει και παλιότερα σ’ ένα blog, πως οι χρυσαυγίτες είναι ενάντια στους πρόσφυγες και τους μετανάστες: «Έχουν δηλώσει και οι ίδιοι ότι δεν τους επιθυμούν και είναι αντίθετοι». Στην ερώτηση γιατί έγινε επίθεση εναντίον τους απάντησε πως προφανώς δεν ήθελαν σ’ ένα μνημόσυνο να υπάρχει η εικόνα  που  έβριζαν τον ένοικο.

Κατάθεση Μενέλαου Μυρίλλα - Χρυσαυγίτες εκπαιδευμένοι για τον έλεγχο των συγκεντρώσεων

Γλαφυρός και λεπτομερής υπήρξε στην κατάθεσή του ο φωτορεπόρτερ Μενέλαος Μυρίλλας που ήταν αυτόπτης μάρτυρας στην επίθεση που δέχτηκε ο συνάδελφός του Γιάννης Κέμμος τον Ιούλιο του 2014 έξω απ’ το Εφετείο κι ενώ ήταν σε εξέλιξη η μεταγωγή των Μιχαλολιάκου-Παππά-Λαγού.

Ο μάρτυρας έδωσε την εικόνα των συγκεντρωμένων οπαδών της ΧΑ έξω απ’ το Εφετείο, ενώ ξεχώρισε εκείνους που ήταν στην οργάνωση της συγκέντρωσης και καθοδηγούσαν τους συγκεντρωμένους:

«Δώδεκα άτομα ακροβολισμένα απέναντι από την Λουκάρεως, ξεκάθαρα χρυσαυγίτες, ντυμένοι με μαύρα ρούχα και μαιάνδρους. Αυτοί οργάνωναν τον κόσμο, υπήρχαν περίπου 200 ακόμα άτομα χωρίς κοινή αμφίεση, φορούσαν απλά ρούχα. Οι άλλοι ήταν παρατεταγμένοι και θεωρώ ότι οργάνωναν τις συγκεντρώσεις της ΧΑ, ως συνήθως. Αυτά τα άτομα τα έχω δει πολλές φορές και σε άλλες συγκεντρώσεις, στην διανομή τροφίμων για παράδειγμα. Ήλεγχαν τον κόσμο, αν έχεις πάει στρατό είσαι σε θέση να το καταλάβεις, πιστεύω πως έχουν εκπαιδευτεί για αυτό. Να μην ξεφεύγει τίποτα. Στρατιωτική πειθαρχία».

Περιφρούρηση όπως είπε έχει ξαναδεί ο μάρτυρας και σε άλλες ομάδες, όχι όμως τέτοια σαν της Χρυσής Αυγής: «Έχω δει και περιφρούρηση σε πορεία αναρχικών, αλλά δεν ομοιάζει πολύ. Η περιφρούρηση των αριστερών είναι πιο άναρχη συνήθως, σαν αλυσίδα και σκοπό έχει να μην εισέλθουν κάποιοι μέσα. Σ’ αυτούς έμοιαζε ο στόχος πως ήταν να μην ξεφύγει η κατάσταση».

«Φιλικό ματς» μεταξύ χρυσαυγιτών και αστυνομίας

Φωτογράφος από το 1997 και φωτορεπόρτερ από το 2011 ο μάρτυρας κατέθεσε πως έχει πρακτορείο με άλλους 4 συναδέλφους και πως όσον αφορά την ΧΑ έχουν αποφασίσει να καλύπτουν το μίνιμουμ που μπορούν για «αισθητικούς λόγους» όπως χαρακτηριστικά είπε, και γιατί μπορούν αφού είναι μια κολλεκτίβα όπου οι ίδιοι είναι «αφεντικά και εργάτες». Ερωτηθείς από την Πρόεδρο τι εννοεί μ’ αυτή την έκφραση απάντησε σχετικά: «Μαυροντυμένοι, με ξυρισμένα κεφάλια… ναζιστικά σύμβολα, μια ναζιστική ομάδα που δεν λέει πως είναι ναζιστική. Έχω μάθει απ' τον παππού μου για τους ναζί....δεν μου αρέσει» ήταν η απάντηση που έδωσε.

Ο ίδιος  βρισκόταν στο Εφετείο προκειμένου να καλύψει την μεταγωγή μαζί με άλλους συναδέλφους. Τρεις από αυτούς δέχτηκαν επίθεση εκείνη τη μέρα από χρυσαυγίτες. Ο μάρτυρας κατέθεσε σχετικά:

«Κάλυπτα από τη γωνία Λουκάρεως και Αλεξάνδρας. Όταν τελείωσε η μεταγωγή. Ολοκληρώθηκε η μεταγωγή και ενώ νομίζω ότι έχουν όλα τελειώσει, σπάει ο κλοιός και πέφτουν πάνω στην κλούβα. Βγάζω 4-5 φωτογραφίες. Έρχονται κι οι συνάδελφοι, ο Λιάκος, η Λουΐζα και ήταν και η Συμέλα Παντζαρτζή, είδα και τον Κέμμο. Έχω ξεκινήσει να τραβάω. Η ένταση πάει προς Λουκάρεως. Πλησιάζουν 4-5 από τους οργανωτές. Συνειδητοποιώ ότι δίπλα μου είναι η Λουΐζα  Γουλιελμάκη. Καταλαβαίνω ότι φεύγουν τα γυαλιά ηλίου από το κεφάλι της. Αυτοί φορούσαν μαύρα ρούχα με μαίανδρο. Μάλιστα ο τέταρτος φορούσε μαύρη μπλούζα χωρίς μαίανδρο, αλλά είναι μια μάρκα συγκεκριμένη. Τον έχω δει  κι άλλες φορές με την ίδια μπλούζα.
Συνειδητοποιώ λοιπόν ότι πίσω από τη συνάδελφο έρχονται 4 περίπου άτομα που λένε «φύγετε, μην τραβάτε» και βλέποντας περιφερειακά κατάλαβα ότι δέχεται ένα ξυστό χτύπημα και έφυγαν τα γυαλιά της. Έσκυψε τα μάζεψε και πήγε προς Αλεξάνδρας αμέσως. Ρώτησα αν είναι εντάξει, είπε ναι. Το ίδιο έκανα κι εγώ, έφυγα τρέχοντας προς τα πάνω προς Αλεξάνδρας από την Λουκάρεως, όταν φτάνω στο διάζωμα της Αλεξάνδρας ήταν κι ο Κέμμος εκεί».

Ο μάρτυρας εξήγησε στο δικαστήριο την στιγμή που δέχτηκε επίθεση ο Γιάννης Κέμμος, φωτορεπόρτερ που έχει ήδη καταθέσει στην δίκη:

«Συναντηθήκαμε με τον Κέμμο ο οποίος με βλέπει και έρχεται να με συναντήσει. Χαρούμενοι που την γλιτώσαμε και πριν περάσει χρόνος αρκετός, σε δευτερόλεπτα, έρχονται ενδεχομένως τα ίδια, ενδεχομένως διαφορετικά, άλλα 3-4 άτομα και χωρίς καμία διάθεση διαλόγου φωνάζοντας «τι τραβάτε ρε» επιτίθεται στον Κέμμο. Του χτυπάει την μηχανή αρχικά, τον σπρώχνει χτυπώντας τον στο πρόσωπο και στο λαιμό, φεύγει το πόδι του απ’ το διάζωμα, παραπατάει με το που πέφτει, τότε έγινε το χειρότερο. Δέχεται ένα σφοδρό χτύπημα με την αρβύλα στο πρόσωπο. Ο ένας απ' αυτούς τον κλώτσησε στο πρόσωπο πολύ δυνατά. Αμέσως μετά, σαν ταινία, ένα αμάξι σταμάτησε 40 εκατοστά απ' το κεφάλι του Γιάννη. Ο Γιάννης ήταν ζαλισμένος πάρα πολύ...σαν ναρκωμένος. Τον ρωτούσαμε πως νιώθει και δεν μπορούσε να πει. Δεν θυμόταν τι έγινε. Φοβήθηκα και του είπα να πάει νοσοκομείο γιατί μπορεί να έχει πάθει διάσειση».

Ο μάρτυρας αναγνώρισε πως ο ένας απ’ αυτούς ήταν ο ίδιος που χτύπησε τη Λουΐζα Γκουλιεμάκη. «Και σίγουρα» συνέχισε την κατάθεση του, ο Μ. Μυρίλλας «ο ένας είναι αυτός που φορούσε αυτή τη μπλούζα και τον ξέρω γιατί τον έχω δει πολλές φορές δίπλα στον αρχηγό, σαν προστασία. Όταν είδα την κλωτσιά στο πρόσωπο του Κέμμου σκέφτηκα πως δεν μπορεί ένας άνθρωπος να κάνει αυτό που έκανε αυτός στον Γιάννη, χωρίς κάποιος να του το έχει βάλει στο μυαλό του. Πρέπει να είναι εκπαιδευμένος. Δευτερόλεπτα αφού έπεσε τον κλώτσησε στο πρόσωπο. Ενστικτωδώς μπήκα μπροστά, αν δεν το είχα κάνει, θα είχε συνεχίσει….αν έτρωγε άλλη μία θα είχε μείνει ….».

Πρόεδρος: Αστυνομική δύναμη υπήρχε;

Μάρτυρας: Ναι. Στο σημείο Αλεξάνδρας και Λουκάρεως είχε διμοιρία και ήταν και άλλοι απέναντι. Ήταν μισή διμοιρία και σε απόσταση εξαιρετικά κοντινή. Δεν έκαναν τίποτα. Όταν νωρίτερα έγινε το άλλο περιστατικό με τη Λουΐζα ήταν κι εκεί πάνω από 20 αστυνομικοί, πάλι δεν ασχολήθηκαν καθόλου. Έχω δει παρέμβαση σε πορεία αναρχικών που εκεί τους μαζεύουν με συνοπτικές διαδικασίες. Η αστυνομία αν ήθελε θα τους είχε συλλάβει σε 15 λεπτά. Αν έχετε δει τι ξύλο πέφτει σε άλλες ομάδες...δεν φαντάζεστε... Σε αυτή την περίπτωση υπήρχε τεράστια διαφορά. Εδώ το ματς ήταν φιλικό.

Όταν αργότερα κατά την εξέτασή του από την πολιτική αγωγή ο μάρτυρας ρωτήθηκε γιατί λέει πως ήταν «ήταν φιλικό το ματς» απάντησε ότι «κανονικά θα έπρεπε να τους είχαν μαζέψει όλους με συνοπτικές διαδικασίες, άλλους τους συλλαμβάνουν όλους για πλάκα. Αν σας πω καθαρά τη γνώμη μου θα μου πει η Πρόεδρος να προσέχω πώς μιλώ στο δικαστήριο. Τέλος πάντων, ας πούμε ότι δεν είχαν τη διάθεση. Δεν ήθελαν». Μάλιστα επισήμανε πως στην περίπτωση της επίθεσης στην φωτορεπόρτερ Λ. Γουλιαμάκη «η αστυνομία έδειξε χαρακτηριστική απάθεια».

Όπως κατέθεσε ο μάρτυρας η μήνυση που έγινε, έγινε από την Ένωση Φωτορεπόρτερ Ελλάδας, όχι από τον φωτορεπόρτερ Γ. Κέμμο.

Το καλοστημένο σώου των Ιμίων και η ΧΑ ως φωτοφοβικό κόμμα

Ο Μενέλαος Μυρίλλας μέσα από το φακό έχει καταγράψει διαφορετικές στιγμές της ναζιστικής οργάνωσης. Έτσι επισήμανε στο δικαστήριο τις διαφορές μεταξύ της πορείας για τα Ίμια και άλλων δραστηριοτήτων της ΧΑ εξηγώντας κατόπιν ερώτησης της πολιτικής αγωγής πως δεν θέλουν να τραβούν φωτογραφίες «όταν ξεφεύγουν τα πράγματα»:

«Κάλυψα την πρώτη είσοδο της ΧΑ στο κοινοβούλιο. Ήρθε ο Κασιδιάρης και μας είπε «δεν θα καλύψετε». Έφυγα. Έχω καλύψει δύο με τρείς φορές την εκδήλωση για τα Ίμια. Εκεί είναι ένα καλά μελετημένο σόου. Μπορείς να πας να φωτογραφίσεις τον άλλον από κοντά και να κάτσει ανέκφραστος. Άλλη φορά δεν άρεσε η γωνία που τράβηξα φωτογραφία τον Μιχαλολιάκο.

Το «μην τραβάς» το έχω ξανακούσει σε διανομή συσσιτίου. Αυτή τη φορά αφορούσε την οργάνωση του συσσιτίου. Μην τραβάς δηλαδή αυτούς που διένεμαν τα τρόφιμα. Έχουν λόγο πως θα γίνει η λήψη και με τι φακό θα γίνει.  Μόνο όταν ξεφεύγουν δεν θέλουν. Στον Μελιγαλά που είναι όλα μελετημένα δεν θα γίνει ποτέ τίποτα. Είναι φωτοφοβικό το κόμμα.

Το «μην τραβάς» το άκουσα και μετά το 2013 πρόσφατα έξω απ’ τα γραφεία της ΧΑ στη Μεσογείων όταν έσπασαν τα γραφεία. Είχαν στριμώξει την Τατιάνα Μπόλαρη (συνάδελφος φωτορεπόρτερ) της την είχαν πέσει δυο-τρεις. Πάλι είπαν «μην τραβάτε ρε». Είχε κι άλλους φωτογράφους εκεί. Η εντύπωση μου ήταν ότι τα είχαν βάλει ειδικά με την Τατιάνα και μετά με μένα επειδή πήγα κοντά.

Εισαγγελέας: Αναγνωρίσατε κάποιον;

Μάρτυρας: Είναι πανέξυπνο που είναι όλοι ίδιοι. Την μπλούζα αναγνωρίζω. Όχι το πρόσωπο. Αν του βγάλεις τα ρούχα δεν αναγνωρίζεται. Είναι όλοι ίδιοι.

Εξεταζόμενος από την πολιτική αγωγή  ο μάρτυρας αναφέρθηκε στην κλειδωμένη αίθουσα του Κοινοβουλίου με τους φωτογράφους απ’ έξω όταν η ΧΑ μπήκε στην Βουλή. Αναφέρθηκε ερωτηθείς σχετικά στον Η. Κασιδιάρη και στην επίθεση εναντίον του κάμεραμαν του Ρόϊτερς στην Ευελπίδων:

«Δεν έχω δει άλλον βουλευτή να το κάνει αυτό (σ.σ εννοεί την επίθεση) Ξεκάθαρα όχι. Ο Κασιδιάρης έχει μια έφεση. Στην Ολομέλεια ήμασταν έξω από την πόρτα και ήταν κλειδωμένη. Έχει ιδιαίτερη σιγουριά και υπεροψία όταν μας κατευθύνει πως να κάνουμε τη δουλειά μας. Άλλες φορές μιλά με έπαρση για πράγματα που νομίζει πως μαθαίνουμε πρώτη φορά.

Συνήγορος: Γιατί γίνεται δημόσια αυτό;

Μάρτυρας: Ο κος Κασιδιάρης ή χρήζει ψυχιατρικής βοήθειας ή παίρνει ναρκωτικά. Αυτή είναι η γνώμη μου, δεν λέω ότι το κάνει, αλλά άλλος βουλευτής δεν κάνει τέτοια.

Η υπεράσπιση δεν υπέβαλε πολλές ερωτήσεις στον μάρτυρα. Ένας εκ των συνηγόρων δεν ρώτησε καν λόγω της άποψης του μάρτυρα για τον Η. Κασιδιάρη, ενώ οι ερωτήσεις των υπολοίπων κινήθηκαν στην στάση της αστυνομίας, αν ενημερώθηκε ο τότε πρόεδρος της Ε.Φ.Ε. Μ. Λώλος για τα γεγονότα και από ποιόν και αν υπάρχουν ιατρικά πιστοποιητικά από το  νοσοκομείο για τον τραυματισμό του Κέμμου.

Η δίκη συνεχίζεται την Τρίτη 11 Ιουλίου στην αίθουσα των γυναικείων φυλακών Κορυδαλλού.

ΦΩΤΟ: ΑΠΕ/ΜΠΕ-ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΣΑΪΤΑΣ