Ο Σταθάκης παραδέχεται πως οι φορολογικές επιβαρύνσεις μπορεί να είναι σημαντικές, ωστόσο κατανέμονται, όπως λέει, με κοινωνικά δίκαιο τρόπο. Ξεκαθαρίζει ότι η στρόφιγγα διοχέτευσης δημοσίου χρήματος σε επενδυτικά σχέδια αμφιβόλου αποτελεσματικότητας κλείνει, ενώ τάσσεται υπέρ της καλλιέργειας συνεργιών μεταξύ ελληνικών και ξένων επιχειρήσεων.

Επίσης αναφέρει πως το επόμενο διάστημα πόροι 5 δισ. ευρώ θα αποδεσμευτούν για να εξοφληθούν οφειλές του Δημοσίου στο εσωτερικό της χώρας, ενώ κεφάλαια 12 δισ. ευρώ θα πέσουν στην αγορά μέσα από τις δράσεις του ΕΣΠΑ και από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Σε ότι αφορά την "προίκα" των επενδυτικών σχεδίων που άφησαν οι προηγούμενοι αναπτυξιακοί νόμοι, ο ίδιος ξεκαθαρίζει πως όσα δεν απενταχθούν θα αποπληρώνονται σταδιακά σε βάθος επταετίας, ενώ θα έχουν το δικαίωμα να μετατρέψουν τις οφειλές του Δημοσίου προς αυτές σε φορολογικές απαλλαγές.

Συνέντευξη στους Αλεξάνδρα Γκίτση, Ανδρέα Μπελεγρή

* Στο Eurogroup της Τρίτης, όπως φαίνεται, θα κλείσει και τυπικά η πρώτη αξιολόγηση. Ποιο είναι το πολιτικό διακύβευμα της κυβέρνησης από την επόμενη ημέρα;

Με το κλείσιμο της πρώτης αξιολόγησης ολοκληρώνεται η πορεία που ξεκίνησε το περασμένο καλοκαίρι, στη βάση του οδικού χάρτη που περιέγραφε η συμφωνία με τους δανειστές. Το τέλος αυτής της πορείας μάς φέρνει στην αφετηρία της συζήτησης για την περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους. Κυρίως, όμως, δημιουργεί τις συνθήκες ανάκαμψης μετά από μια οκταετία πρωτοφανούς ύφεσης.

Από την πλευρά μας οφείλουμε να διασφαλίσουμε ότι η οικονομία θα βρεθεί σε τροχιά ανάπτυξης, αλλά με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά: Θα στηρίζεται σε σταθερές βάσεις και όχι σε δανεικά, η διαφάνεια θα κυριαρχεί, τα οφέλη της ανάπτυξης θα μοιράζονται δίκαια στην κοινωνία και δεν θα επιβαρύνεται το φυσικό περιβάλλον.

* Το νέο πακέτο μέτρων της κυβέρνησης τι διαφορετικό κομίζει, από τα αντίστοιχα πακέτα του παρελθόντος, τα οποία ως αντιπολίτευση είχατε καταψηφίσει;

Πέρα από τα κομμάτια που αφορούν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, τα μέτρα του πακέτου φέρουν τη «σφραγίδα» της κυβέρνησης, υπό την έννοια ότι οι φορολογικές επιβαρύνσεις, αν και σημαντικές, ωστόσο κατανέμονται με κοινωνικά δίκαιο τρόπο, ενώ στο θέμα τον κόκκινων δανείων υλοποιείται η δέσμευση της κυβέρνησης για προστασία των ασθενέστερων δανειοληπτών.

* Το μεγάλο ζητούμενο παραμένει η ανάπτυξη. Ποιος είναι ο οδικός χάρτης που ακολουθείτε; Πότε θα γίνουν ορατά τα πρώτα αποτελέσματα και σε ποιο βάθος χρόνου η οικονομία σε επενδυτικούς όρους θα περάσει σε θετικό πρόσημο;

Με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, η έναρξη της συζήτησης για την ελάφρυνση του χρέους θα διαμορφώσει ένα περιβάλλον σταθερότητας και εμπιστοσύνης για τα δημόσια οικονομικά της χώρας, γεγονός που αποτελεί προϋπόθεση για την προσέλκυση επενδύσεων με μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Το αμέσως επόμενο διάστημα οι πόροι που θα αποδεσμευτούν από τους δανειστές αφορούν και την εξόφληση οφειλών του Δημοσίου στο εσωτερικό της χώρας. Σε πρώτο χρόνο θα διατεθούν 2 δισ. ευρώ, ενώ θα ακολουθήσουν άλλα 2+1 δισ., με στόχο οι οφειλές να μηδενιστούν, στοιχείο που θα τονώσει αισθητά την ρευστότητα της οικονομίας. Ιδιαίτερη σημασία έχει και η βελτίωση των συνθηκών χρηματοδότησης προς τις εγχώριες τράπεζες, αλλά και η δραστηριοποίηση διεθνών χρηματοπιστωτικών Οργανισμών, όπως η ΕΤΕπ και η EBRD.

Σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα θα γίνουν αισθητά και τα οφέλη από τα δημόσια χρηματοδοτικά εργαλεία που υλοποιούμε αυτή την περίοδο για να υποστηρίξουν την ανάπτυξη. Κατ' αρχάς το ΕΣΠΑ. Ήδη έχουν δρομολογηθεί δράσεις ύψους 4 δισ. ευρώ, ενώ για φέτος η τόνωση από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων θα φτάσει τα 8 δισ. ευρώ. Μόλις ολοκληρώθηκε η δημόσια διαβούλευση για τον νέο αναπτυξιακό νόμο, ο οποίος παίρνει τον δρόμο του για ψήφιση στη Βουλή.

Ένα τρίτο χρηματοδοτικό εργαλείο υβριδικού χαρακτήρα, δηλαδή συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, είναι το σχέδιο Γιούνκερ, που περιλαμβάνει πάνω από 40 επενδυτικές προτάσεις, συνολικού προϋπολογισμού 5,6 δισ. ευρώ. Τέλος, σε διαβούλευση με τους θεσμούς βρίσκεται και το νομοσχέδιο για τη μετεξέλιξη του ΕΤΕΑΝ σε ισχυρό αναπτυξιακό φορέα.

Το σύνολο των παραπάνω εξελίξεων και η θετική δυναμική που έχει αποτυπωθεί σε πεδία όπως ο τουρισμός, οι εξαγωγές και οι δείκτες βιομηχανικής παραγωγής πιστεύω ότι αποτελούν σαφείς ενδείξεις για την προοπτική ισχυρής ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας από το δεύτερο εξάμηνο του 2016.

Φορολογικά κίνητρα

* Ο επιχειρηματικός κόσμος έχει δει θετικά τον νέο αναπτυξιακό νόμο που βρίσκεται στη διαβούλευση. Ωστόσο υπάρχουν επιφυλάξεις αν αυτά για τα οποία δεσμεύεστε σήμερα, όπως π.χ. το δωδεκαετές σταθερό φορολογικό πλαίσιο θα ισχύσει και δεν θα έρθει η μέρα, όπως έχει συμβεί στο παρελθόν, όπως στην περίπτωση των ΑΠΕ, να αλλάξουν τα πάντα εν μια νυκτί. Τι λέτε σε όλους αυτούς που εμφανίζονται διστακτικοί; Τι θα γίνει με την "προίκα" των 6.000 επενδυτικών έργων ύψους ενίσχυσης 5,6 δισ. ευρώ που σας άφησαν οι παλαιοί αναπτυξιακοί νόμοι;

Ο νόμος λειτουργεί κατά βάση με φορολογικά κίνητρα και, όπως σωστά αναφέρετε, προβλέπει δωδεκαετές σταθερό φορολογικό πλαίσιο για τις μεγάλες επενδύσεις. Είναι επιλογή μας να μην στηρίζεται ο νέος νόμος αποκλειστικά στις άμεσες ενισχύσεις, η οποία εξάλλου στο παρελθόν έφερε αμφιλεγόμενα αποτελέσματα. Υπενθυμίζω ότι οι επιδοτήσεις στο πλαίσιο των δύο προηγούμενων νόμων υπερέβησαν τα 11 δισ. ευρώ δημιουργώντας λιγότερες από 50.000 θέσεις εργασίας. Κλείνουμε, λοιπόν, τη στρόφιγγα διοχέτευσης δημοσίου χρήματος σε επενδυτικά σχέδια αμφιβόλου αποτελεσματικότητας και υιοθετούμε φορολογικά κίνητρα, τα οποία μπορούν να βοηθήσουν μια επένδυση να «σταθεί όρθια» στα πρώτα δύσκολα στάδια.

Όσο για τις επιχειρήσεις που έχουν εντάξει επενδυτικά σχέδια σε παλαιότερους νόμους, δίνουμε μια καταληκτική ημερομηνία για την ολοκλήρωση του 50% των επενδύσεων μέχρι το τέλος του 2016 για τον νόμο του 2004 και μέχρι τα μέσα του 2018 για τον νόμο του 2011, διαφορετικά απεντάσσονται. Όσες παραμείνουν θα αποπληρωθούν σταδιακά σε βάθος επταετίας, ενώ θα έχουν το δικαίωμα να μετατρέψουν τις οφειλές του Δημοσίου προς αυτές σε φορολογικές απαλλαγές.

* Τι σημαίνει για την οικονομία και τη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος η απελευθέρωση πώλησης εξυπηρετούμενων και μη δανείων;

Η αποκατάσταση της πρόσβασης των τραπεζών στον παραδοσιακό μηχανισμό δανειοδότησης από την ΕΚΤ (αντί του ELA), η μείωση του haircut των ελληνικών ενεχύρων και η ένταξη των ομολόγων του EFSF στο πρόγραμμα αγοράς από την κεντρική τράπεζα βελτιώνουν σημαντικά τις συνθήκες χρηματοδότησης των τραπεζών. Παράλληλα, με μια σειρά από κινήσεις που θα παρουσιάσουμε σύντομα, όπως το νομοσχέδιο για τις ηλεκτρονικές συναλλαγές, θα διευκολυνθεί η επιστροφή καταθέσεων στο τραπεζικό σύστημα και θα αποσαφηνιστεί η πορεία προς την πλήρη κατάργηση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων.

Οι κινήσεις αυτές προσφέρουν κεφάλαια στις τράπεζες, αλλά προφανώς αυτά δεν πρέπει να καταλήξουν στον... πίθο των Δαναΐδων. Θα πρέπει, άρα, να εξυγιανθούν τα χαρτοφυλάκια των τραπεζών, πλην όμως αυτό θέλουμε να συμβεί χωρίς να πληγεί περαιτέρω ο ήδη βεβαρημένος κοινωνικός ιστός. Για τον λόγο αυτόν πείσαμε τους εκπροσώπους των δανειστών να προχωρήσουμε σταδιακά, με προσεκτικά βήματα. Ήδη από τα τέλη του προηγούμενου έτους θεσμοθετήσαμε ένα πλαίσιο προστασίας για τους ασθενέστερους δανειολήπτες, το οποίο εμπλουτίζουμε με τις ρυθμίσεις που φέραμε τώρα στη Βουλή. Οι ρυθμίσεις αυτές, πέραν της προστασίας της πρώτης κατοικίας, συνθέτουν ένα ολιστικό θεσμικό πλαίσιο, που συμπυκνώνει διαφορετικές πρόνοιες που υπάρχουν σε διαφορετικές χώρες του ευρωσυστήματος.

Πιστεύουμε στις συνέργειες

* Δεν είναι λίγες οι φωνές εντός της χώρας, κυρίως από τον επιχειρηματικό κόσμο, που υποστηρίζουν ότι μέσω των μέτρων που θα εφαρμοστούν, αλλά και της πώλησης μεγάλων επιχειρηματικών δανείων στα funds, θα αφελληνιστεί το ελληνικό επιχειρείν. Ποιο είναι το σχόλιό σας επ' αυτού;

Τα χρόνια που προηγήθηκαν υπήρξε πρωτοφανής μείωση του παγίου κεφαλαίου στην οικονομία, που προκειμένου να αναπληρωθεί απαιτούνται σημαντικές επενδύσεις, δημόσιες και ιδιωτικές, εγχώριες και ξένες. Όσον αφορά τις τελευταίες, ζητούμενο είναι να προσελκυστούν με όρους ευνοϊκούς για την ελληνική οικονομία και κοινωνία. Στην κατεύθυνση αυτή θεωρούμε εξαιρετικά χρήσιμη την καλλιέργεια συνεργειών μεταξύ ελληνικών και ξένων επιχειρήσεων, ώστε να αξιοποιηθούν τα πλεονεκτήματα που διαθέτει η κάθε πλευρά. Παράλληλα η σταδιακή βελτίωση των συνθηκών χρηματοδότησης στο τραπεζικό σύστημα θα εξαλείψει το μειονέκτημα που περιγράφετε.

Ευρωπαϊκό μέτωπο απέναντι στις ακραίες δεξιές απόψεις

* Βλέπετε ώριμες τις συνθήκες για μια πιθανή συμπόρευση της Αριστεράς με τη Σοσιαλδημοκρατία σε ευρωπαϊκό ή και σε εθνικό, ακόμα, επίπεδο;

Πρόκειται για δύο διαφορετικά ζητήματα. Στην Ελλάδα επί δεκαετίες το ΠΑΣΟΚ ήταν ο βασικός εκφραστής της Σοσιαλδημοκρατίας, πλην όμως πλέον έχει απομακρυνθεί από αυτή και τείνει να μετατραπεί σε συνιστώσα της δεξιάς παράταξης. Ταυτόχρονα κουβαλάει τις αμαρτίες του παρελθόντος, τις οποίες δεν φέρουν σοσιαλδημοκρατικά κόμματα σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο οι προοδευτικές και αριστερές δυνάμεις της Ευρώπης οφείλουμε να διαμορφώσουμε ένα μέτωπο απέναντι στην άνοδο ακραίων δεξιών απόψεων είτε πρόκειται για τον νεοφιλελευθερισμό στην οικονομία, είτε για τον αποκρουστικό εφιάλτη της Ακροδεξιάς και του νεοναζισμού. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται ο σημερινός κυβερνητικός συνασπισμός στην Πορτογαλία και η πρόταση για αντίστοιχη μετεκλογική συνεργασία στην Ισπανία. Σε αυτό το πλαίσιο οι πρωτοβουλίες του πρωθυπουργού και οι δημιουργικές συζητήσεις με προοδευτικούς ηγέτες προσπαθούν να αποτυπώσουν μια ανάλογη αλληλοκατανόηση σε επίπεδο Ευρώπης.

* Πιστεύετε ότι υπάρχουν περιθώρια μιας μίνιμουμ συνεννόησης με τη Νέα Δημοκρατία του Κυριάκου Μητσοτάκη;

Η Ν.Δ. βρίσκεται σε απόλυτο στρατηγικό αδιέξοδο, καθώς την προηγούμενη διετία εστίασε στην ευόδωση των σεναρίων περί «αριστερής παρένθεσης». Οι προσπάθειές τους αυτές απέτυχαν, ενώ την ίδια στιγμή εμείς επιτύχαμε και να φέρουμε δημοσιονομικά αποτελέσματα καλύτερα εκείνων που συμφωνήθηκαν πέρσι τον Ιούλιο και να μειώσουμε τις απαιτήσεις για τα μελλοντικά δημοσιονομικά πλεονάσματα και να εκκινήσουμε τη συζήτηση για την αναδιάρθρωση του χρέους.

Δυστυχώς ο κ. Μητσοτάκης δείχνει να πολιτεύεται χωρίς να λαμβάνει υπόψη τα θετικά κεκτημένα της συμφωνίας στης παρούσας κυβέρνησης και καταλήγει να υιοθετεί τις σκληρότερες θέσεις εκπροσώπων των δανειστών μας. Επιμένει, μάλιστα, να ζητάει εκλογές εκπλήσσοντας αρνητικά τόσο τους συνομιλητές του στο εξωτερικό όσο και μεγάλο μέρος των υποστηρικτών της παράταξής του.

Πρόκειται για έναν συνδυασμό στρατηγικού αδιεξόδου και ιδεολογικής αγκύλωσης. Φυσικά ελπίζουμε και αισιοδοξούμε ότι στο μέλλον η αντιπολιτευτική του στάση θα μετατοπιστεί προς το δημιουργικότερο.

Στο συνέδριο να δούμε τη στρατηγική μας για την Ευρώπη

* Στο επικείμενο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, κατά τη γνώμη σας, ποιες θα πρέπει να είναι οι προτεραιότητες;

Θεωρώ ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να απαντήσει σε τρία θεμελιώδη ερωτήματα στο επερχόμενο συνέδριό του. Πρώτον, ποια πρέπει να είναι η στρατηγική της Αριστεράς σε πανευρωπαϊκό επίπεδο στις ιδιαίτερες, πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες που σήμερα τείνουν να διαμορφωθούν. Δεύτερον, τι σημαίνει ανάληψη κυβερνητικών ευθυνών για ένα κόμμα της Αριστεράς και πώς αυτή αναδιαμορφώνει την τακτική και τις πρακτικές του. Και, τρίτον, ποιος πρέπει να είναι ο ρόλος του κόμματος, των μελών, των τμημάτων, των θεσμών και των οργανώσεών του με δεδομένη την εμπειρία από την πρώτη αριστερή κυβέρνηση.