Ενόψει της διαπραγμάτευσης της κυβέρνησης με τους «Θεσμούς» για τα εργασιακά θέματα (σύναψη συλλογικών συμβάσεων, συνδικαλιστικά δικαιώματα, καθεστώς απολύσεων και αποζημιώσεων κ.λπ), είχαμε υπογραμμίσει τη μεγάλη σημασία που έχει σήμερα, μετά την καταστροφή της εργατικής τάξης που επέφεραν οι προηγούμενοι μνημονιακοί νόμοι, να επανέλθει πλήρως η λειτουργία του ΟΜΕΔ (Οργανισμός Μεσολάβησης και Διαιτησίας), άρα και των Συλλογικών Συμβάσεων.
Ο ΟΜΕΔ είναι αυτόνομο νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου, που θεωρητικά λειτουργεί έως σήμερα. Δημιουργήθηκε το 1990 για να υποστηρίξει τις διαπραγματεύσεις ανάμεσα στις οργανώσεις των εργαζομένων και των εργοδοτών για τη σύναψη Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας (ΣΣΕ). Πριν από τα μνημόνια, τα εργατικά σωματεία μπορούσαν να προσφεύγουν και μονομερώς στον ΟΜΕΔ και να υποχρεώνουν τους εργοδότες να εφαρμόζουν ΣΣΕ.
Αν σήμερα, που έχουν καταργηθεί ουσιαστικά οι ΣΣΕ και έχει επεκταθεί η μαύρη εργασία η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δεν επαναφέρει την πλήρη λειτουργία του ΟΜΕΔ (με το δικαίωμα μονομερούς προσφυγής της εργατικής πλευράς) και νομίζει ότι οι εργοδότες θα αποδεχθούν εθελοντικά αξιοπρεπείς Συμβάσεις, ζήσε Μάη μου..., σημειώναμε σε σχετικό σχόλιο μας την Παρασκευή.
Με τη βοήθεια του εργατολόγου Αποστόλη Τσαλαπάτη επανερχόμαστε, ύστερα κι από τις ηλεκτρονικές επιστολές αναγνωστών μας που ζητούσαν διευκρινίσεις.
Με Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου προβλέφθηκε (με ισχύ από 14.2.2012) ότι η προσφυγή στη διαιτησία (ΟΜΕΔ) θα γίνεται αποκλειστικά με κοινή συμφωνία των μερών δηλαδή της εργοδοτικής πλευράς και της εργατικής πλευράς.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να καταργηθεί στην πράξη η σύναψη συλλογικών συμβάσεων και η έκδοση διαιτητικών αποφάσεων καθώς οι εργοδοτικές οργανώσεις αρνούνται να διαπραγματευθούν απευθείας με τα συνδικάτα και δεν συναινούν στην από κοινού προσφυγή στην διαιτησία.
Αποτέλεσμα είναι η λαίλαπα των «ατομικών συμβάσεων» με σημαντικά μειωμένους μισθούς σε σχέση με τις συλλογικές συμβάσεις που είχαν ήδη λήξει όχι όμως μικρότερους από το κατώτατο νόμιμο ποσό των 586,00 ευρώ.
Με απόφαση του ΣτΕ που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2014 κρίθηκε αντισυνταγματική η κατάργηση της μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία και έτσι ο νομοθέτης, συμμορφούμενος στην απόφαση του Ανώτατου Διοικητικού Δικαστηρίου της χώρας, επανέφερε, λίγους μήνες αργότερα, τη δυνατότητα μονομερούς προσφυγής στην διαιτησία εκ μέρους των συνδικάτων.
Με κάποιες διαφορές σε σχέση με το παρελθόν μολαταύτα …
Αυτή τη φορά η απόφαση του διαιτητή υπόκειται σε έφεση από όποια πλευρά δεν είναι ικανοποιημένη (συνήθως η εργοδοτική) και έως ότου εκδοθεί απόφαση επί της έφεσης η πρωτοβάθμια διαιτητική απόφαση δεν ισχύει.
Στην πράξη οι τελεσίδικες διαιτητικές αποφάσεις που έχουν εκδοθεί προβλέπουν μειώσεις της τάξης του 10-15%.
Το καλό νέο είναι ότι οι διαιτητικές αποφάσεις επιβάλουν μισθούς αισθητά ανώτερους των 586,00 ευρώ.
Το κακό νέο είναι ότι οι διαιτητικές αποφάσεις δεν αφορούν όλους τους εργαζομένους ενός κλάδου ή ενός επαγγέλματος, αλλά μόνο αυτούς που ο εργοδότης τους είναι μέλος της εργοδοτικής οργάνωσης η οποία δεσμεύεται από την διαιτητική απόφαση.
Και αυτό γιατί ο εκάστοτε υπουργός Εργασίας δεν έχει το δικαίωμα να τις κηρύξει, με απόφασή του υποχρεωτικές για όλους τους εργοδότες του ίδιου κλάδου ή του ίδιου επαγγέλματος.
Με αυτόν τον τρόπο έχουμε εργαζομένους στον ίδιο κλάδο ή στο ίδιο επάγγελμα δυο ταχυτήτων:
►αυτούς που ο εργοδότης τους παραμένει μέλος της εργοδοτικής οργάνωσης και είναι υποχρεωμένος να εφαρμόσει την διαιτητική απόφαση (και τη ΣΣΕ)
►και αυτούς που ο εργοδότης τους δεν είναι μέλος και δεν δεσμεύεται.
Συνεπώς οι εργοδότες μπορούν να προσλαμβάνουν νέους εργαζόμενους με 586,00 ευρώ και να εξακολουθούν να πιέζουν τους μισθούς των παλιών εργαζομένων προς το 586,00 ευρώ το μήνα, απολύτως ανενόχλητοι.
Συμπέρασμα κεντρικό προς τα συνδικάτα και την κυβέρνηση: Θα πρέπει να επαναθεσμοθετηθεί η δυνατότητα του υπουργού Εργασίας να κηρύσσει υποχρεωτική για όλους τους εργοδότες την εφαρμογή των Συλλογικών Συμβάσεων ή των διαιτητικών αποφάσεων.
Αλλά οι «Θεσμοί» ασφαλώς θα απαντήσουν ότι η μεν υποχρεωτικότητα προβλέπεται πράγματι στις περισσότερες νομοθεσίες της Ε.Ε, όμως η μονομερής προσφυγή των συνδικάτων στην διαιτησία που εσείς οι Έλληνες την κρατάτε ακόμα στη ζωή με μια απόφαση του ΣτΕ, δεν υπάρχει.
Αν λοιπόν τελικά οι «Θεσμοί» και οι εργοδότες επιβάλουν την κατάργηση της διαιτησίας, τότε δυστυχώς δεν θα έχει κανένα ιδιαίτερο νόημα ούτε και η πιθανή, κατά παραχώρηση, επαναφορά της υποχρεωτικότητας αφού δεν θα υπάρχουν ΣΣΕ για να κηρυχθούν κατόπιν από τον εκάστοτε Υπουργό ως υποχρεωτικές.
