φωτ. Leonidas Karantzas / Greenpeace
Μια άκρως σημαντική έρευνα πεδίου πραγματοποιήθηκε από το Ερευνητικό Εργαστήριο της Greenpeace, το Πανεπιστήμιο του Exeter και το Ινστιτούτο Κητολογικών ερευνών «Πέλαγος», σχετικά με την παρουσία κητωδών στην Ελληνική Τάφρο κατά τη χειμερινή περίοδο, έρευνα η οποία δημοσιεύθηκε σήμερα στο επιστημονικό περιοδικό Endangered Species Research.
Η Greenpeace διεξήγαγε δύο οπτικοακουστικές έρευνες στην Ελληνική Τάφρο το φθινόπωρο του 2021 και τον χειμώνα του 2022 με σκοπό τη διερεύνηση της κατανομής των κητωδών στα βαθύτερα ύδατα εκτός της θερινής περιόδου.
Τα αποτελέσματα επιβεβαιώνουν την παρουσία τουλάχιστον τεσσάρων οδοντωτών κητωδών (odontocetes) κατά τις δύο περιόδους έρευνας στα βαθύτερα ύδατα της Ελληνικής Τάφρου και συγκεκριμένα:
-φυσητήρες (49 ανιχνεύσεις)
-ζιφιοί (τέσσερις ανιχνεύσεις)
-σταχτοδέλφινα (Grampus griseus - πέντε ανιχνεύσεις)
-ζωνοδέλφινα (Stenella coeruleoalba - δύο ανιχνεύσεις)
-στενόρυγχα δελφίνια (Steno bradenensis μ- μία ανίχνευση)
Το εντυπωσιακό είναι ότι οι έρευνες εντόπισαν 224 μη αναγνωρισμένα δελφινοειδή, συμπεριλαμβανομένου ενός πιθανού blackfish (μία ανίχνευση) που δεν μπόρεσε να ταυτοποιηθεί σε επίπεδο είδους.
Η οπτική έρευνα βοήθησε στην επιβεβαίωση της ταυτότητας αρκετών από αυτές τις ανιχνεύσεις και επιβεβαίωσε την παρουσία νεαρών ζωνοδέλφινων κατά τη διάρκεια της χειμερινής έρευνας.
Οι έρευνες της Greenpeace παρέχουν σαφείς ενδείξεις ότι οι φυσητήρες και οι ζιφιοί είναι παρόντες στην ευρύτερη περιοχή της Ελληνικής Τάφρου καθ' όλη τη διάρκεια του έτους, συμπεριλαμβανομένων των βαθύτερων περιοχών που αποτελούν αντικείμενο δοκιμών σεισμικών ερευνών και έρευνας υδρογονανθράκων.
Η Ελληνική Τάφρος παρέχει κρίσιμο ενδιαίτημα για πολλά είδη κητωδών, συμπεριλαμβανομένων δύο μεσογειακών πληθυσμών που απειλούνται σύμφωνα με τη Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN): του φυσητήρα (Physeter macrocephalus) και του ζιφιού (Ziphius cavirostris).
Να σημειωθεί ότι μέχρι τώρα ελάχιστα ήταν γνωστά για τη χωρική κατανομή των θαλάσσιων θηλαστικών κατά τη διάρκεια του χειμώνα κι αυτή η έλλειψη επιστημονικής πληροφορίας έχει χρησιμοποιηθεί για να δικαιολογήσει και να επιτρέψει τη διεξαγωγή σεισμικών ερευνών (οι οποίες μπορεί να βλάψουν φάλαινες και δελφίνια) κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου.
Οι μεγάλες απειλές
Η Greenpeace επισημαίνει ότι οι σεισμικές έρευνες και η εξόρυξη ορυκτού αερίου και πετρελαίου εκεί θα αποτελέσουν τη «χαριστική βολή» για τους τοπικούς πληθυσμούς κητωδών, που ήδη υφίστανται ανθρωπογενείς πιέσεις και απειλές.
Τα χτυπήματα των σκαφών αποτελούν σοβαρή αιτία θνησιμότητας για τους φυσητήρες στην Ελληνική Τάφρο, ενώ οι ζιφιοί είναι γνωστό ότι είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι στον ανθρωπογενή θόρυβο. Ο μεσογειακός υποπληθυσμός των ζιφιών αντιμετωπίζει έναν αυξανόμενο αριθμό απειλών.
Η ευπάθεια στον θόρυβο από τα στρατιωτικά σόναρ, τη ναυσιπλοϊα και τις γεωλογικές και σεισμικές έρευνες είναι γνωστό ότι είναι σοβαρό πρόβλημα για τους ζιφιούς. Δεδομένης της ποικιλομορφίας και της κατάστασης των διαφορετικών απειλών που αντιμετωπίζουν τα κητώδη που υπάρχουν στην περιοχή καθ' όλη τη διάρκεια του έτους και το καθεστώς της παγκοσμίως σημαντικής περιοχής θαλάσσιων
Η ταυτότητα της Ελληνικής Τάφρου
Η Ελληνική Τάφρος εκτείνεται από τη βόρεια Κεφαλονιά μέχρι τη νότια Ρόδο και είναι η περιοχή όπου η ευρασιατική συναντά την αφρικανική τεκτονική πλάκα. Σε αποστάσεις 3-10 χλμ. από την ακτή, το βάθος φτάνει τα 1.000 μέτρα, ενώ εκεί βρίσκεται και το βαθύτερο σημείο της Μεσογείου, το γνωστό Φρέαρ Οινουσσών στα ανοιχτά της Πύλου, όπου το βάθος ξεπερνά τα 5 χιλιόμετρα.
Η Ελληνική Τάφρος αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την επιβίωση όλων των απειλούμενων ειδών θαλάσσιων θηλαστικών που απαντώνται, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε ολόκληρη τη Μεσόγειο.
Πηγή: Αυγή
