Το αντάλλαγμα χρήσης για τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις σε εκτάσεις δασικού χαρακτήρα που έχουν εκχερσωθεί μειώνεται έως και 83%, ενώ στους ενδιαφερόμενους δίνεται προθεσμία έως τις 12 Ιουνίου για να προχωρήσουν στις σχετικές αιτήσεις. Επίσης δίνεται η δυνατότητα αποπληρωμής σε 100 δόσεις με ελάχιστη δόση τα 30 ευρώ.
Με τον τρόπο αυτόν επιλύεται και το ζήτημα της καταβολής των κοινοτικών επιδοτήσεων, οι οποίες είχαν δοθεί τα προηγούμενα χρόνια για εκτάσεις με αμφισβητούμενο καθεστώς.
Ταυτόχρονα «ξεμπλοκάρει» και το ζήτημα που προέκυψε σε αρκετούς οικισμούς όταν αρκετοί κάτοικοι περιοχών με αναρτημένους δασικούς χάρτες είδαν τα σπίτια τους να βρίσκονται σε δασικού χαρακτήρα εκτάσεις.
Οπως επισημαίνει ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος, Σωκράτης Φάμελλος, «είναι ευθύνη όλων των υπηρεσιών και των συναρμόδιων φορέων να ενημερώσουμε τους πολίτες και να αξιοποιήσουμε τα διαθέσιμα εργαλεία, σε σύντομο χρονικό διάστημα, ώστε να ολοκληρωθεί η πρώτη φάση ανάρτησης και υποβολής αντιρρήσεων των δασικών χαρτών, και να αρχίσει η διαδικασία κυρώσεών τους, κάτι που θα αποτελέσει μείζονα αλλαγή στη διαχείριση του χώρου, της υπαίθρου και του περιβάλλοντος».
Οπως αναφέρει το «Εθνος της Κυριακής» που παρουσιάζει αναλυτικά τις τελευταίες προβλέψεις για καλλιέργειες και οικισμούς μαζί με απαντήσεις σε βασικά ερωτήματα που αφορούν μεταξύ άλλων την εξαγορά, τη χρήση γης, τις αντιρρήσεις και τα πρόδηλα λάθη:
Τι περιλαμβάνουν οι ρυθμίσεις για τους γεωργούς
Η εξυπηρέτηση των καλλιεργητών είναι ένας από τους βασικούς στόχους των διατάξεων του υπουργείου Περιβάλλοντος, καθώς δίνεται πλέον η δυνατότητα για άμεση τακτοποίηση των καλλιεργειών που είναι χωροθετημένες εδώ και πολλά χρόνια σε εκτάσεις δασικού χαρακτήρα, πολλές φορές εν αγνοία των ίδιων των καλλιεργητών.
Ολα όσα πρέπει να ξέρετε για την αλλαγή στη χρήση γης
Συγκεκριμένα, στις περιπτώσεις που υπάρχει καλλιέργεια σε έκταση που ο δασικός χάρτης τη χαρακτηρίζει ως δασική το 1945, ο καλλιεργητής μπορεί να αιτηθεί έως τις 12 Ιουνίου 2017 στο Δασαρχείο της περιοχής την ένταξή του στις ευεργετικές διατάξεις του νόμου 4467/2017. Η ένταξη αυτή μπορεί να επιφέρει είτε την εξαγορά της έκτασης είτε μόνο τη χρήση της σε πολύ χαμηλότερη τιμή από αυτά που ίσχυαν έως την ψήφιση του νόμου, έως και 83%. Η εξαγορά επιτρέπεται, όπως και στο παρελθόν, για εκτάσεις που καλλιεργούνται πριν από το 1975, ενώ η αίτηση μόνο για χρήση προβλέπεται πια για όλες τις εκτάσεις που χρησιμοποιήθηκαν για καλλιέργεια με καταληκτική επιτρεπόμενη χρονολογία το 2007 (πριν από την ψήφιση του νόμου η διάταξη ίσχυε μόνο για τις εκτάσεις που χρησιμοποιήθηκαν για καλλιέργεια από το 1975 έως το 2007).
Επίσης, επιτρέπεται πλέον η ύπαρξη μικροεγκαταστάσεων στις εκτάσεις αυτές, καθώς με το παλαιό καθεστώς δεν μπορούσε να αξιοποιηθεί η καλλιέργεια ελλείψει τους, ενώ απαλλάσσονται και από την οικονομοτεχνική μελέτη που ήταν αναγκαία στο παρελθόν, όσες από αυτές είναι ενταγμένες στο ΟΣΔΕ.
Διασφάλιση των επιδοτήσεων για τους αγρότες
Η βασική διάταξη που διασφαλίζει τους αγρότες και τον ΟΠΕΚΕΠΕ είναι ότι για τις παραπάνω εκτάσεις για τις οποίες κατατίθεται αίτηση στο Δασαρχείο δεν θα κυρώνεται ο δασικός χάρτης και εντός εξαμήνου θα πρέπει η Δασική Υπηρεσία να εντάξει την έκταση στις επιτρεπτές επεμβάσεις.
Αυτό, σε συνδυασμό με τη διάταξη του νόμου που ψηφίστηκε πρόσφατα και προβλέπει ότι ο ΟΠΕΚΕΠΕ θα λαμβάνει υπόψη του τον κυρωμένο δασικό χάρτη, αποτελεί τη βασική διασφάλιση του αγρότη και των ενισχύσεών του.Με τον νόμο αυτόν είχε, επίσης, επιλυθεί και το θέμα του χαρακτηρισμού ως αναδασωτέων, εκτάσεων που δεν είχαν ποτέ δασικό χαρακτήρα και καλλιεργούνταν και πιθανώς επιδοτούνταν.
Τι προβλέπεται για τους οικισμούς
Ο νέος νόμος περιλαμβάνει προβλέψεις και για ζητήματα κατοικίας. Ο βασικός νόμος των δασικών χαρτών (4389/2016) είχε προβλέψει την εξαίρεση από την ανάρτηση των δασικών χαρτών των εγκεκριμένων και μη σχεδίων πόλης, καθώς και των οικιστικών πυκνώσεων, και είχε δοθεί στους δήμους η αρμοδιότητα να οριοθετήσουν τους παραπάνω οικισμούς μέσα σε τέσσερις μήνες, έως το τέλος ουσιαστικά του 2016. Στην πλειονότητά τους, όμως, οι δήμοι δεν ανταποκρίθηκαν, καθώς μόνο το 30% αυτών είχαν επιτελέσει τη νομοθετική τους υποχρέωση μέχρι την ανάρτηση των δασικών χαρτών. Ετσι, το υπουργείο με εγκύκλιο που εξέδωσε τον Φεβρουάριο αλλά και με τον πρόσφατο νόμο 4467/2017 έδωσε παράταση στους δήμους για να εκτελέσουν τα παραπάνω. Στόχος ήταν η ανακούφιση πολιτών που ενώ η οικία τους έπρεπε να είναι εκτός ανάρτησης, την είδαν να βρίσκεται εντός δασικού χαρακτήρα έκτασης και θα έπρεπε να μπουν στη διαδικασία υποβολής αντιρρήσεων.
Οι αντιρρήσεις αυτές, παρόλο που είχε προβλεφθεί από το υπουργείο να είναι ατελείς, πιθανώς θα είχαν άλλα έξοδα φακέλου, ενώ σίγουρα θα επιβάρυναν τις Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων. Πάντως, εφόσον ήδη έχουν υποβληθεί τέτοιες αντιρρήσεις, ο νόμος προβλέπει την επιστροφή του ποσού στον πολίτη εάν ο δήμος οριοθετήσει τον οικισμό.
Από την πλευρά του υπουργείου υπάρχει συνεχής υπενθύμιση προς τους ΟΤΑ και την ΚΕΔΕ να σπεύσουν να στείλουν τα στοιχεία των πυκνώσεων και των ορίων οικισμών έως τις 12 Ιουνίου, που λήγει η προθεσμία, με τον κ. Φάμελλο να έχει αποστείλει ακόμα μία επιστολή πριν από λίγες ημέρες.
Σφάλματα χαρτών και εμφάνιση νόμιμων πράξεων της διοίκησης
Σημαντικά θέματα των δασικών χαρτών επιλύονται και με την υπουργική απόφαση των πρόδηλων σφαλμάτων. Τα σφάλματα αυτά καλύπτουν περιπτώσεις που ξεκάθαρα αποτελούν λάθος της σύνταξης των δασικών χαρτών και μπορεί να επηρεάζουν αδίκως κάποιους πολίτες, οι οποίοι θα έπρεπε να υποβάλουν αντίρρηση επί του χάρτη, εντασσόμενοι σε μια διαδικασία για την οποία δεν είναι υπεύθυνοι.
Οι Δασικές Υπηρεσίες είναι υποχρεωμένες να διορθώσουν τα συγκεκριμένα σφάλματα είτε αυτεπάγγελτα είτε ύστερα από αίτηση (ή αντίρρηση) των πολιτών μέσω των Επιτροπών Εξέτασης Αντιρρήσεων.
Σε αυτή την περίπτωση, επίσης, θα υπάρξει εγκύκλιος από το υπουργείο, το οποίο θα δίνει την εντολή στις ΕΠΕΑ να εξετάζουν πρώτα τις αιτήσεις για τα πρόδηλα σφάλματα και στη συνέχεια, εφόσον αυτές έχουν υποβληθεί και ως αντίρρηση, να εξετάζεται η αντίρρηση. Εφόσον γίνει αποδεκτή η αίτηση για πρόδηλο σφάλμα, το αντίτιμο της αντίρρησης θα επιστρέφεται.
Τέλος, με εγκύκλιο που εξέδωσε η Γενική Διεύθυνση Δασών του ΥΠΕΝ, ρυθμίζεται και το θέμα των πολιτών οι οποίοι έχουν νόμιμα παραχωρητήρια στα χέρια τους είτε από διατάξεις της δασικής είτε από διατάξεις της αγροτικής νομοθεσίας και οι οποίες μπορεί να αποτελούν οριστικά παραχωρητήρια, διανομές και αναδασμούς της αγροτικής νομοθεσίας. Γι' αυτές τις εκτάσεις δεν υφίσταται υποχρέωση, ούτε ανάγκη για υποβολή αντιρρήσεων.
Η εξέταση των αντιρρήσεων
Σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος, στην περίπτωση που οι γεωργοί υποβάλουν, εκτός από αίτηση εξαγοράς ή χρήσης, και αντίρρηση για την έκταση που καλλιεργούν, εάν αμφισβητούν το περιεχόμενο του δασικού χάρτη, τότε, με εγκύκλιο οδηγιών που θα εκδοθεί από τον υπουργό, οι αντιρρήσεις αυτές θα εξετάζονται άμεσα και εφόσον απορριφθούν, θα εξετάζονται από τον δασάρχη ως προς την αίτηση εξαγοράς ή χρήσης. Αυτό είναι αναγκαίο, διότι εφόσον γίνει αποδεκτή η αντίρρηση δεν θα υπάρχει λόγος εξαγοράς. Πηγές του υπουργείου, πάντως, τονίζουν πως οι πολίτες πρέπει να είναι απολύτως βέβαιοι ότι χρειάζεται να υποβάλουν αντίρρηση. Εχει παρατηρηθεί η ύπαρξη πρόθεσης υποβολής αντίρρησης ακόμα και όταν είναι στη γνώση τους πως σωστά ο χάρτης υποδεικνύει ότι η έκταση ήταν δασικού χαρακτήρα το 1945 και άλλης μορφής σήμερα. Σε αυτή την περίπτωση είναι άνευ λόγου η πρόθεση υποβολής αντίρρησης και χρειάζεται μόνο η υποβολή αίτησης για υπαγωγή στις διατάξεις περί εξαγοράς ή χρήσης.
83% το ποσοστό που μπορεί να φτάσει η έκπτωση του τιμήματος εξαγοράς
100 οι δόσεις αποπληρωμής
12 Ιουνίου η προθεσμία για τις αιτήσεις
Ενδεικτικές περιπτώσεις
Το χωράφι που καλλιεργώ εμφανίζεται στον δασικό χάρτη με χαρακτηρισμούς ΑΝ (αναδασωτέο) και ΑΑ (άλλης μορφής το 1945, άλλης μορφής σήμερα). Κινδυνεύω να μην μπορώ να συνεχίσω την καλλιέργεια; Χρειάζεται να υποβάλω αντίρρηση;
Οχι. Με τον νόμο 4462/2017 δόθηκε η εντολή στους δασάρχες να προχωρήσουν στην άρση αναδάσωσης αυτών των περιοχών πριν από την οριστική κύρωση του δασικού χάρτη (περίπου έως τα τέλη του 2017). Μπορείτε όμως να το αιτηθείτε και εσείς ατελώς στο οικείο Δασαρχείο.
Η έκτασή μου έχει χαρακτηριστεί ως ΔΑ. Διαφωνώ με τον χαρακτηρισμό Δ. Τι μπορώ να κάνω; Χρειάζεται να κάνω αίτηση εξαγοράς; Τι γίνεται αν δεν υποβάλω αίτηση εξαγοράς;
Εφόσον υπάρχει αμφισβήτηση για τον χαρακτήρα της έκτασης, ναι, πρέπει να υποβληθεί αντίρρηση.
Αν υπάρχει τίτλος ιδιοκτησίας, δεν απαιτείται αίτηση εξαγοράς. Απαιτείται έως τις 12 Ιουνίου 2017 αίτηση αλλαγής/παραχώρησης χρήσης, εφόσον η έκταση καλλιεργείται.
Αν δεν υπάρχει τίτλος μπορεί να υποβληθεί ταυτόχρονα με την αντίρρηση, και αίτηση εξαγοράς ως τις 12 Ιουνίου 2017, εφόσον η έκταση καλλιεργείται πριν από το 1975.
Μπορεί όμως αν η έκταση καλλιεργείται πριν από το 2007, να υποβληθεί αίτηση αλλαγής χρήσης (εκχέρσωσης) με μείωση του κόστους έως και 83% σε 100 μηνιαίες δόσεις.
Με εγκύκλιο που θα εκδώσει το υπουργείο θα ορίζεται ότι πρώτα θα εξετάζεται η αντίρρηση και, εφόσον απορριφθεί, η αίτηση εξαγοράς. Εάν δεν υποβάλει αίτηση εξαγοράς ο πολίτης και απορριφθεί η αντίρρησή του, τότε ο χάρτης θα κυρωθεί στο σημείο αυτό ως δασικού χαρακτήρα έκταση και ο δασάρχης θα πρέπει να αποβάλει τον καλλιεργητή από την περιοχή.
Εχω στην κατοχή μου έναν ελαιώνα ο οποίος έχει αυτήν τη μορφή από τις αρχές του 20ού αιώνα. Ο χάρτης το δείχνει ως ΔΑ. Τι μπορώ να κάνω;
Το δικαίωμα αντίρρησης είναι αναμφισβήτητο, καθώς πρόκειται για ζήτημα ερμηνείας του χαρακτήρα της έκτασης. Είναι δυνατή όμως και η αίτηση για υπαγωγή στις διατάξεις των πρόδηλων σφαλμάτων. Εφόσον η ΕΠΕΑ κρίνει ότι είναι πρόδηλο σφάλμα, τότε το τέλος αντίρρησης θα επιστραφεί. Εάν η ΕΠΕΑ κρίνει ότι δεν είναι πρόδηλο, τότε θα κριθεί από την ίδια επιτροπή η αντίρρηση επί της αμφισβητούμενης έκτασης.
Ποιες είναι οι περιπτώσεις που μπορώ να μην πληρώσω για αντίρρηση;
Πρέπει να ξεκαθαριστεί ότι πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι χρειάζεται να υποβληθεί αντίρρηση. Αν είναι εις γνώσιν μας ότι η έκταση που χρησιμοποιούμε την καλλιέργειά μας ήταν κατά το παρελθόν δασική, και αυτό όντως αποτυπώνεται στον δασικό χάρτη ως ΔΑ, δεν υπάρχει νόημα να πληρώσουμε για αντίρρηση. Η επιτροπή θα απορρίψει την αντίρρησή μας.
Στην παραπάνω περίπτωση μπορούμε μέχρι τις 12 Ιουνίου να υποβάλουμε αίτημα για εξαγορά ή παραχώρηση χρήσης της έκτασης. Λοιπές περιπτώσεις που δεν χρειάζεται να πληρώσουμε είναι:
Εφόσον είμαστε σίγουροι πως το πρόβλημά μας ανήκει σε μία από τις εννέα (9) κατηγορίες πρόδηλων σφαλμάτων που ορίζει η πρόσφατη υπουργική απόφαση. Σε αυτή την περίπτωση μπορούμε να υποβάλουμε απλή αίτηση προς τη Διεύθυνση Δασών.
Εάν η περίπτωσή μας είναι σε περιοχή που συμπεριλήφθηκε στον δασικό χάρτη λόγω μη αποτύπωσης από τον ΟΤΑ μας του εγκεκριμένου σχεδίου πόλεως,
ή σε περιοχή που χαρακτηρίζεται ως δασική στη φωτοερμηνεία της παλαιότερης αεροφωτογράφησης, αλλά περιλαμβάνεται σε κληροτεμάχια του εποικισμού ή του αναδασμού,
ή σε περιοχή που χαρακτηρίζεται ως χορτολιβαδική, ή βραχώδης, ή πετρώδης είτε κατά την παλαιότερη είτε κατά την πρόσφατη αεροφωτογράφηση, αλλά περιλαμβάνεται σε περιοχή του εποικισμού ?ή του αναδασμού,
ή σε περιοχή με τελεσίδικη πράξη χαρακτηρισμού,
ή σε περιοχή με εκκρεμείς πράξεις χαρακτηρισμού.
Τέλος, εφόσον η αμφισβήτηση αφορά περιοχή όπου έχουν έννομο συμφέρον οι ΟΤΑ Α ή Β βαθμού, η αντίρρηση υποβάλλεται ατελώς.
Καλλιεργώ μια έκταση για την οποία δεν έχω τίτλο από το 1983. Ο χάρτης την εμφανίζει ως δασικού χαρακτήρα (ΔΑ). Μπορώ να την εξαγοράσω;
Οχι. Δεν μπορούσε να εξαγοραστεί, δεν υπήρχε ούτε παλαιότερα αντίστοιχη ρύθμιση. Μπορεί όμως να γίνει ως τις 12 Ιουνίου 2017 αίτηση παραχώρησης χρήσης, η οποία υποβάλλεται ατελώς στο Δασαρχείο και δεν κυρώνεται ο χάρτης σε αυτή την έκταση. Με τις νέες διατάξεις μάλιστα είναι δυνατή μέσω Κτηματολογίου η μεταγραφή του δικαιώματος χρήσης. Για τη χρήση το τίμημα καταβάλλεται σε 100 δόσεις.
Εχω νόμιμο παραχωρητήριο από τη Δασική Υπηρεσία και καλλιεργώ την έκταση που μου παραχωρήθηκε. Ο δασικός χάρτης το εμφανίζει ΔΑ. Πρέπει να υποβάλω αντίρρηση;
Οχι. Με την εγκύκλιο που εξέδωσε το ΥΠΕΝ την προηγούμενη εβδομάδα ενημερώθηκαν οι Δασικές Υπηρεσίες ότι δεν υφίσταται λόγος υποβολής αντιρρήσεων εφόσον υπάρχει νόμιμη αλλαγή χρήσης. Μπορείτε όμως να το δηλώσετε και εσείς ατελώς στο οικείο Δασαρχείο.
ΜΑΡΙΑ ΛΙΛΙΟΠΟΥΛΟΥ
