«Η αλήθεια είναι ότι η εκδήλωσή μας για παρουσίαση της πρότασής μας για το νέο ΕΣΥ, είχαμε φροντίσει να συμπέσει με την ολοκλήρωση ενός χρόνου από την έναρξη της πανδημίας στη χώρα μας», τόνισε ο Αλέξης Τσίπρας στο ξεκίνημα της ομιλίας του στη ζωντανή διαδικτυακή εκδήλωση για την παρουσίαση του Προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ για το Νέο Εθνικό Σύστημα Υγείας, προσθέτοντας: «Δεν είχαμε ωστόσο συνυπολογίσει ότι στον ένα χρόνο θα είμαστε για μια ακόμη φορά, στο σημείο μηδέν, ότι σήμερα που μιλάμε, τα νοσοκομεία της Αττικής παρά τα μεγάλα λόγια περί ενίσχυσής τους, για 3η φορά το τελευταίο χρόνο, είναι ξανά στο κόκκινο».

Ολόκληρη η παρουσίαση από τον Αλέξη Τσίπρα και η σχετική συζήτηση:

«Ας μη ξεχνάμε ότι βρισκόμαστε στο πέμπτο συνεχόμενο μήνα λοκντάουν και παρόλα αυτά η Αττική κινδυνεύει να ζήσει ό,τι η Θεσσαλονίκη τον περασμένο Νοέμβρη. Οι ευθύνες τις κυβέρνησης είναι προφανείς. Ωστόσο, σήμερα δεν είμαστε εδώ για να καταγγείλουμε τις προφανείς ευθύνες, αλλά για να προτείνουμε δομικές λύσεις», πρόσθεσε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ που στη συνέχεια επισήμανε:

«Χωρίς ισχυρό και αποτελεσματικό σύστημα Δημόσιας Υγείας, καμία κοινωνία δεν μπορεί να είναι δίκαιη και ασφαλής»

«Εδώ και έναν χρόνο η ζωή μας άλλαξε δραματικά. Άλλαξε η καθημερινότητά μας, τα συναισθήματά μας αλλά και η ιεράρχηση των αναγκών και των αξιών μας.

Ο φόβος για την απώλεια της ζωής έγινε κυρίαρχο συναίσθημα. Και αν μία λέξη κυριαρχεί, είναι η λέξη «υγεία»! Ο Αισχύλος πριν χιλιάδες χρόνια έγραψε ότι η υγεία με την ασθένεια είναι «γείτονες σε μεσοτοιχία». Ωστόσο, τον τελευταίο χρόνο, είναι σαν να έπεσε ο μεταξύ τους τοίχος.

Η απειλή της ασθένειας μπήκε στο σπίτι του καθενός και της καθεμιάς μας. Και η προστασία της υγείας έγινε το πρώτο αίτημα, το βασικό ζητούμενο σε όλο τον πλανήτη.

Στη χώρα μας, η πανδημία λειτούργησε σαν μεγεθυντικός φακός. Φώτισε τις διαχρονικές ανεπάρκειες του Συστήματος Υγείας και ανέδειξε ξεχασμένες αλλά πολύ βασικές υγειονομικές ανάγκες. Ο μεγεθυντικός αυτός φακός, ανάγκασε ακόμα και αυτούς που μέχρι χθες απαξίωναν το ΕΣΥ, να ανακαλύψουν τη σημασία του και να αντικρίσουν την αλήθεια κατάματα: χωρίς ισχυρό και αποτελεσματικό σύστημα Δημόσιας Υγείας, καμία κοινωνία δεν μπορεί να είναι δίκαιη και ασφαλής, χωρίς ισότητα στη φροντίδα, χωρίς αλληλεγγύη στους ευάλωτους, χωρίς δικαιοσύνη στην ιεράρχηση των αναγκών, καμία κοινωνία δε μπορεί να προσφέρει το αίσθημα της σιγουριάς και της ασφάλειας στα μέλη της.

Είναι αλήθεια ότι τα τελευταία τριάντα χρόνια κυριάρχησε η αντίληψη του λιγότερου κράτους παντού, ακόμη και στο χώρο της υγείας.

Η πανδημία όμως με οδυνηρό τρόπο μας έκανε να αναλογιστούμε ξανά ότι υπάρχουν όρια στη κυριαρχία της αγοράς. Η ανθρώπινη ζωή, για παράδειγμα, δε μπορεί να υπόκειται στους κανόνες της, διότι η αξία της είναι ανεκτίμητη,

δεν αποτιμάται. Δεν είναι στατιστικό μέγεθος σε ισολογισμούς κερδών και απωλειών. Η αξία της ζωής, δε μπορεί παρά να είναι πάνω από τα κέρδη. Γι' αυτό και παντού στον κόσμο, τις μέρες της κρίσης, πλούσιοι και φτωχοί, προσέτρεξαν στις δομές των δημόσιων συστημάτων υγείας για να γιατρευτούν.

Δομές όμως που είχαν για χρόνια απαξιωθεί, που ήταν για χρόνια υποστελεχωμένες και υποχρηματοδοτούμενες, στο όνομα της δημοσιονομικής εξυγίανσης ή, ακόμη χειρότερα, στο όνομα πολιτικών επιλογών για την ιδιωτικοποίηση της υγειονομικής περίθαλψης.

Οι παρεμβάσεις του ΣΥΡΙΖΑ

Αυτές τις σκοπιμότητες και αυτές τις επιλογές πληρώσαμε ακριβά τον χρόνο που πέρασε και συνεχίζουμε να τις πληρώνουμε ακόμη και σήμερα. Η πανδημία βρήκε ένα ΕΣΥ αποδυναμωμένο, παρόλο που η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να επουλώσει κάποιες από τις πληγές των μνημονίων, υλοποιώντας ένα διαφορετικό πολιτικό σχέδιο και θέτοντας ως κεντρική προτεραιότητα τον στόχο της καθολικής κάλυψης υγείας και της επιβίωσης της δημόσιας περίθαλψης, με προσλήψεις, με την ιατροφαρμακευτική κάλυψη των ανασφάλιστων καθώς και με ενίσχυση της πρωτοβάθμιας φροντίδας με τη δημιουργία 127 Τοπικών Μονάδων Υγείας σε όλη τη χώρα.

Οι παρεμβάσεις αυτές έδωσαν μια μικρή ανάσα. Αν η πανδημία μας έβρισκε χωρίς αυτές, η κατάσταση θα ήταν εντελώς εκτός ελέγχου. Ωστόσο, οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι οι παρεμβάσεις αυτές δε μπόρεσαν να καλύψουν τις μεγάλες αδυναμίες του συστήματος.

Θα είχαν σωθεί ζωές

Από την αρχή της υγειονομικής κρίσης μέχρι σήμερα, πάνω από 6.500 συμπολίτες μας δυστυχώς έχασαν τη ζωή τους. Αν είχαμε ένα αποτελεσματικό και αξιόπιστο σύστημα πρωτοβάθμιας φροντίδας, πολλοί από αυτούς θα είχαν προσέλθει πιο έγκαιρα στα νοσοκομεία και η εξέλιξη της υγείας τους μπορεί να ήταν διαφορετική.

Αν είχαμε επάρκεια σε γιατρούς και νοσηλευτές και ικανοποιητικό αριθμό κλινών στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας, δεν θα χρειαζόταν τα νοσοκομεία μας να μετατραπούν σχεδόν αποκλειστικά σε νοσοκομεία COVID να θεραπεύουν σχεδόν αποκλειστικά ασθενείς COVID και να γίνεται επιλογή ασθενών που θα χειρουργηθούν.

Αυτή η εικόνα, ενός συστήματος υγείας που ξεπέρασε κατά πολύ τα όριά του και που αν κρατιέται, κρατιέται χάρη στις υπεράνθρωπες προσπάθειες των ανθρώπων του, είναι μια ζωντανή πραγματικότητα έναν χρόνο τώρα και κανείς δεν μπορεί να τη διαψεύσει. Όπως και κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί σήμερα ότι είναι άχρηστα τα δημόσια νοσοκομεία και καλό είναι να γκρεμίσουμε κάνα δυο, όπως έλεγαν ορισμένοι πολιτευτές και δημοσιογράφοι στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης πριν από τις εκλογές του ’19.

Ενδεχομένως και κανείς σήμερα δεν θα έχει το θάρρος να επαναφέρει στο τραπέζι τα σχέδια μετατροπής δημόσιων νοσοκομείων σε Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου για τη καλύτερη σύμπραξη με ιδιώτες, που ήταν το προεκλογικό πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας.

Ωστόσο, είμαι βέβαιος ότι πολύ σύντομα, ίσως την πρώτη κιόλας μέρα μετά την έξοδο από την πανδημία, κάποιοι θα ξεχάσουν εύκολα όλα αυτά που μας φανέρωσε η ίδια η πραγματικότητα και θα ξεχάσουν, διότι είναι ζήτημα αξιών και προτεραιοτήτων. Αν αξία μας είναι ο άνθρωπος, αν αξία μας είναι η ζωή, ή αξία μας είναι το κέρδος.

Δείκτης δικαιοσύνης η δυνατότητα πρόσβασης όλων σε αξιόπιστες υπηρεσίες υγείας

»Ο ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία θέτει σήμερα σε δημόσια διαβούλευση το κρίσιμο δίλημμα, τη κρίσιμη διαχωριστική γραμμή της επόμενης ημέρας, τόσο στην Ελλάδα όσο και στον κόσμο. Και παίρνουμε θέση : Η Υγεία αποτελεί ύψιστο δημόσιο αγαθό.

Η δυνατότητα πρόσβασης για όλους τους πολίτες σε αξιόπιστες υπηρεσίες υγείας, αποτελεί δείκτη δικαιοσύνης σε κάθε κοινωνία.

Όραμά μας είναι να το κάνουμε πράξη για κάθε Ελληνίδα και για κάθε Έλληνα και αυτό απαιτεί σχέδιο, απαιτεί βούληση, απαιτεί γνώση. Απαιτεί ριζική αναδιοργάνωση των Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας της χώρας. Απαιτεί ένα νέο ΕΣΥ.

Εθνική επιταγή το Νέο ΕΣΥ, κορυφαία μας πολιτική προτεραιότητα

»Σήμερα, λοιπόν, ως δημοκρατική δύναμη ευθύνης, αλλά και ως η επόμενη κυβέρνηση αυτού του τόπου, ανακοινώνουμε δημόσια το σχέδιό μας για την Υγεία.

Το νέο ΕΣΥ δεν είναι απλά μια προγραμματική δέσμευση: είναι εθνική επιταγή. Είναι η κορυφαία μας πολιτική προτεραιότητα για τα επόμενα χρόνια. Ένα νέο ΕΣΥ με αξία τη ζωή, που θα εμπνέει σιγουριά, αξιοπιστία και κύρος, που θα σέβεται τις προτεραιότητες και τα όρια κάθε πολίτη, που θα αντιμετωπίζει κάθε ασθενή ανάλογα με τις ανάγκες του και όχι ανάλογα με το πορτοφόλι του.

Το ΕΣΥ αποτέλεσε, στις αρχές της δεκαετίας του '80, μια κορυφαία πολιτική επιλογή και απόφαση που άλλαξε τον χάρτη της Υγείας στη χώρα μας.

Σαράντα χρόνια μετά και αφού διαδοχικές κυβερνήσεις και κυρίως οι επιλογές των μνημονίων το αποδυνάμωσαν, δεν αρκεί να δίνουμε μάχες οπισθοφυλακής, διορθώνοντας κάθε φορά ό,τι διέλυσε η προηγούμενη νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση.

Ήρθε η ώρα να το επανασχεδιάσουμε και να το χτίσουμε ξανά, γνωρίζοντας πια καλά τις αδυναμίες, τις παθογένειες αλλά και τις δυνατότητές του. Τολμάμε να σχεδιάσουμε ξανά, τολμάμε να το σχεδιάσουμε σωστά. Τολμάμε να προτείνουμε μια μικρή επανάσταση στον χώρο της Υγείας.

Ένα νέο ΕΣΥ που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες όλων των πολιτών ισότιμα, που να ενισχύει τα νοσοκομεία και όλες τις δημόσιες δομές, που να δίνει έμφαση στην ποιότητα των υπηρεσιών υγείας, που να οδηγεί σε καθοριστική μείωση των ιδιωτικών δαπανών υγείας, να αντιστρέφει το brain drain των νέων γιατρών - επιστημόνων που εγκαταλείπουν τη χώρα και διαπρέπουν σε νοσοκομεία του εξωτερικού, που να δίνει οριστικό τέλος στη σπατάλη, στη διαφθορά και τις «άτυπες πληρωμές», που να αναδιανέμει τους πόρους υπέρ της υγείας και κατά των μεσαζόντων της, που να διασφαλίζει την αξιοπρέπεια του ασθενούς και του υγειονομικού προσωπικού.

Οι τρεις άξονες

Τα θεμέλια του σχεδίου μας βασίζονται σε τρεις συγκεκριμένους άξονες:

Ο πρώτος άξονας είναι ένα νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο με τους εργαζόμενους στον χώρο της Υγείας, γιατρούς, νοσηλευτές, διοικητικό προσωπικό. Αυτή η μεταξύ μας συμφωνία θεωρεί τους εργαζόμενους θεμέλιο λίθο του νέου ΕΣΥ. Χωρίς αυτούς δεν υπάρχει μεταρρύθμιση.

Προϋπόθεση για την ενίσχυση του συστήματος αποτελεί η γενναία αύξηση των απολαβών των εργαζόμενων στον χώρο της δημόσιας υγείας. Αλλά και η πολύ αυστηρή τήρηση των νόμων απέναντι σε φαινόμενα διαφθοράς.

Ο δεύτερος άξονας είναι η γενναία αύξηση των οικονομικών πόρων του συστήματος, ώστε αυτοί σε βάθος τετραετίας να εναρμονιστούν με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο που είναι σήμερα στο 7% του ΑΕΠ.

Πριν όμως από αυτά, κατά το πρώτο έτος του νέου ΕΣΥ, προβλέπεται μία ένεση ζωής ύψους περίπου 2 δισ. ευρώ από τον εθνικό προϋπολογισμό και επιπλέον 1 δισ. από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, έτσι ώστε να δημιουργηθεί ο απαραίτητος οικονομικός χώρος για τη μεγάλη αυτή μεταρρύθμιση.

Ο τρίτος άξονας του σχεδίου μας είναι η αναδιανομή των οικονομικών πόρων εντός του συστήματος. Η αύξηση των δαπανών δεν είναι από μόνη της ικανή συνθήκη. Αν δεν θέλουμε να σπαταλήσουμε αλλά να επενδύσουμε πόρους, πρέπει να σχεδιάσουμε ένα άλλο μοντέλο αξιοποίησής τους.

Γι' αυτό είναι απαραίτητη η εσωτερική ανακατανομή των πόρων με βάση τις διεθνείς οικονομικές μελέτες και πρακτικές. Πόροι που θα αξιοποιούνται για περισσότερες και καλύτερες υπηρεσίες στους πολίτες.

Το νέο ΕΣΥ είναι ένα πρόγραμμα συγκροτημένο, κοστολογημένο, με πρόβλεψη για κάθε επιμέρους ζήτημα. Γι’ αυτό, θα μου επιτρέψετε, χωρίς να σας κουράσω με πολλές λεπτομέρειες, να αναφερθώ επιγραμματικά στα πέντε κομβικά σημεία του σχεδίου μας.

Σημείο πρώτο: Οι ανθρώπινοι πόροι. Το ανέφερα και πριν. Επίκεντρο στο νέο ΕΣΥ είναι ο άνθρωπος. Ο ασθενής από τη μία, αλλά και ο εργαζόμενος στο Σύστημα Υγείας από την άλλη. Γιατί για να έχει παρόν και μέλλον το ΕΣΥ, πρέπει να δώσουμε προοπτική στους ανθρώπους του, αλλά και σε αυτούς που θέλουμε να το στελεχώσουν.

Τι προβλέπει το σχέδιο για το Νέο ΕΣΥ

Το σχέδιό μας προβλέπει:

Άμεση πρόσληψη 5.500 μόνιμων υγειονομικών που αποχώρησαν από το σύστημα τον τελευταίο χρόνο (σε συνθήκες πανδημίας μάλιστα!) χωρίς να αντικατασταθούν.

Πρόσληψη επιπλέον 10.000 μόνιμων υγειονομικών σε βάθος τριετίας.

Μονιμοποίηση στο ΕΣΥ του συνόλου του υγειονομικού προσωπικού που έδωσε τη μάχη της πανδημίας στη πρώτη γραμμή.

Αυτόματη προκήρυξη όλων των κενών οργανικών θέσεων στο ΕΣΥ

Ειδικά κίνητρα για την προσέλκυση γιατρών ΕΣΥ στις άγονες και νησιωτικές περιοχές

-Αναδιαμόρφωση του μισθολογίου του ιατρικού προσωπικού, ώστε ο εισαγωγικός μισθός για τον πρωτοδιόριστο γιατρό να είναι τα 2.000 ευρώ.

Αναλογικές αυξήσεις των μισθών για το μη ιατρικό, υγειονομικό προσωπικό.

Ένταξη όλων των εργαζόμενων στο καθεστώς των βαρέων και ανθυγιεινών.

Το δεύτερο σημείο αυτής της –επιτρέψτε μου την έκφραση- επανάστασης με σχέδιο στον χώρο της Υγείας, έχει να κάνει με την γενναία ενίσχυση της Πρωτοβάθμιας αλλά και της Δευτεροβάθμιας Φροντίδας Υγείας.

Ως προς την Πρωτοβάθμια Φροντίδα, για την οποία δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση θέλω να επισημάνω:

Τον τριπλασιασμό δομών Τοπικών Μονάδων Υγείας. Από τις 127 που λειτουργούν σήμερα, πάμε στις 380 σε ολόκληρη τη χώρα.

Την εδραίωση του θεσμού του οικογενειακού γιατρού σε όλη την επικράτεια και για κάθε οικογένεια, για όλους τους πολίτες.

Τη λειτουργία ανά δήμο Πολυδύναμων Κέντρων Υγείας.

Το Δίκτυο Ολοκληρωμένης κατ' οίκον Φροντίδας.

Οι Κινητές Ομάδες Υγείας, που αφορούν κυρίως τους κατοίκους απομακρυσμένων περιοχών και η Σχολική Υγειονομική Φροντίδα, με τη συγκρότηση των Σχολικών Ομάδων Φροντίδας Υγείας με ειδικευμένους παιδοψυχολόγους και νοσηλευτές στα σχολεία της χώρας, συμπληρώνουν τις παρεμβάσεις μας, τις δομικές παρεμβάσεις μας για την ενίσχυση την καθοριστική ενίσχυση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας.

Στη Δευτεροβάθμια Φροντίδα Υγείας οι παρεμβάσεις μας περιλαμβάνουν:

 Ανάπτυξη κρεβατιών στις Μονάδες Αυξημένης Φροντίδας και στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας με βάση τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Η λειτουργική επάρκεια των νοσοκομείων της περιφέρειας ώστε να αποφεύγεται η μεγάλη μετακίνηση ασθενών προς τα κεντρικά νοσοκομεία.

Στην ανάπτυξη νέων νοσοκομειακών δομών (ογκολογικά, καρδιοχειρουργικά, παιδιατρικά) με κριτήριο τη νοσηρότητα και την απουσία ανάλογων μονάδων σε μεγάλες γεωγραφικές περιφέρειες.

Η επιχειρησιακή ολοκλήρωση του ΕΚΑΒ, με πανελλαδικό δίκτυο διακομιδής ασθενών με χερσαία, εναέρια αλλά και πλωτά μέσα.

Τρίτο κομβικό σημείο της μεταρρύθμισης είναι η φαρμακευτική πολιτική. Με εγγυημένη πρόσβαση όλων των ασθενών στις σύγχρονες φαρμακευτικές θεραπείες, με στήριξη της εγχώριας έρευνας, με καθοριστική μείωση της συμμετοχής στο φάρμακο για τους χρόνια πάσχοντες.

Τέταρτο κομβικό σημείο είναι ο ΕΟΠΥΥ: Με διεύρυνση των παρεχόμενων υπηρεσιών για το σύνολο του πληθυσμού, με πλήρη κάλυψη των ανασφάλιστων πολιτών σε υγειονομικό υλικό για χρόνιες ασθένειες, γιατί όπως δεν κάνει διακρίσεις η ασθένεια, έτσι δεν κάνει διακρίσεις και η πολιτεία απέναντι στον ασθενή, με κάλυψη νέων υπηρεσιών, όπως η οδοντιατρική φροντίδα για παιδιά και ενήλικες.

Εθνικές Οριζόντιες Στρατηγικές για ένα νέο Χάρτη Υπηρεσιών Υγείας

»Έρχομαι στο πέμπτο κομβικό σημείο του νέου ΕΣΥ, που είναι οι Εθνικές Οριζόντιες Στρατηγικές για ένα νέο Χάρτη Υπηρεσιών Υγείας.

Και πρώτα απ’ όλα, αξιοποιώντας τα διδάγματα της πανδημίας, η αναδιοργάνωση των Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας της χώρας, με έμφαση στην πρόληψη και στην προαγωγή της Υγείας, με συγκρότηση σύγχρονου μηχανισμού επιδημιολογικής επιτήρησης αυτό που λείπει σήμερα, με αποκέντρωση των υπηρεσιών του ΕΟΔΥ και ανάπτυξη των περιφερειακών εργαστηρίων Δημόσιας Υγείας, με ενίσχυση της ιατρικής της εργασίας, της επαγγελματικής και περιβαλλοντικής υγείας, με φροντίδα υγείας για τους ευάλωτους πληθυσμούς.

Δεύτερο: Ένα Εθνικό Σχέδιο για την αναβάθμιση των υποδομών του συστήματος υγείας, είναι το σχέδιο «Φιλόδημος» για την Υγεία, έτσι το ονομάζουμε. Που μεταξύ άλλων προβλέπει: αναβάθμιση και εκσυγχρονισμό της ξενοδοχειακής υποδομής και του εξοπλισμού των νοσοκομείων, υλικοτεχνική αναβάθμιση των Κέντρων Υγείας της περιφέρειας, δημιουργία νέων νοσοκομείων εκεί όπου διαπιστωμένα υπάρχει ελλιπής υγειονομική κάλυψη, όπως στην Ανατολική Αττική και τη Δυτική Θεσσαλονίκη, επαναλειτουργία όλων των Νοσοκομείων που έκλεισαν από την κυβέρνηση Σαμαρά στις δύσκολες εποχές, παραδείγματος χάριν το πρώην Λοιμωδών στην Αγία Βαρβάρα και στη Θεσσαλονίκη, ή το Παναγία στη Καλαμαριά. Τέλος, υπαγωγή του Ερρίκος Ντυνάν στο υπουργείο Υγείας, μια προσπάθεια που ξεκινήσαμε εμείς στα χρόνια της διακυβέρνησής μας, παρά τις αντιδράσεις που είχαμε βρει τότε από παράγοντες του οικονομικού συστήματος.

Τρίτο: Στρατηγικό Σχέδιο ψηφιοποίησης των υπηρεσιών Υγείας, κρίσιμο θέμα. Που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων: καθολική εφαρμογή του Ατομικού Ηλεκτρονικού Φακέλου και ψηφιακή διασύνδεση όλων των δημόσιων δομών υγείας.

Τέταρτο: Εξειδικευμένες στρατηγικές που θα υλοποιηθούν με ανάπτυξη του δημόσιου συστήματος υγείας, σε τομείς που μέχρι σήμερα η παρουσία του ήταν ανεμική. Όπως για παράδειγμα στρατηγικές για τον καρκίνο, για τη φυσική ιατρική και αποκατάσταση, για τη γηριατρική, για την αναπαραγωγική υγεία, για την ανάπτυξη κοινοτικών υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, για την ολιστική αντιμετώπιση των εξαρτήσεων παλαιότερων και νεώτερων.

Φίλες και φίλοι, σας περιέγραψα σε αδρές γραμμές ένα σχέδιο, το οποίο δεν προέκυψε στα κομματικά γραφεία, αλλά στους χώρους της ευθύνης. Εκεί όπου δρουν οι άνθρωποι του χώρου της Υγείας, εκεί όπου κρίνεται η ανθρώπινη ζωή, εκεί που γίνονται τα θαύματα.

Ένα πρόγραμμα που συνδιαμορφώθηκε με τους φορείς και τους επιστήμονες που έχουν τη γνώση και τη γνώμη για το πώς πρέπει να είναι η δημόσια Φροντίδα Υγείας στον 21ο αιώνα.

Ένα πρόγραμμα που είναι ανοικτό στη κριτική, στις παρατηρήσεις και στη συμβολή όλων.

Στόχος μας είναι μια φιλόδοξη όσο όμως και αναγκαία μεταρρύθμιση για τη συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού. Η βασική μας δέσμευση σήμερα είναι ότι θα ακούσουμε και θα συνδιαμορφώσουμε με τους ανθρώπους της Υγείας το νέο ΕΣΥ που, μετά τη περιπέτεια της πανδημίας, είναι φανερό πως αποτελεί κοινωνική και εθνική επιταγή.

Έναν τέτοιον διάλογο ξεκινάμε σήμερα και είμαι ευτυχής που έχουμε μαζί μας διακεκριμένους επιστήμονες, εργαζόμενους και εκπροσώπους ασθενών από τον χώρο της υγείας, για να κουβεντιάσουμε μαζί, πάνω σε ένα πρόγραμμα που έχει στο επίκεντρο τον άνθρωπο και τις ανάγκες του.

Γιατί κάθε άνθρωπος μετράει. Κανένας δεν μένει πίσω, καμία ζωή δεν περισσεύει.

Ευθύνη του σύγχρονου κράτους η ανθρώπινη ζωή

Η θέση ενός κράτους στον παγκόσμιο χάρτη του 21ου αιώνα είναι σύμφυτη με τη θέση της Δημόσιας Υγείας σε αυτό. Είναι ευθύνη του σύγχρονου κράτους η ανθρώπινη ζωή. Είναι αποστολή του σύγχρονου κράτους ένα Δημόσιο Σύστημα Υγείας που να προσφέρει ποιοτικές και αποτελεσματικές υπηρεσίες, να σέβεται τον άνθρωπο, να παρέχει ισότητα πρόσβασης σε όλους τους πολίτες.

Η Υγεία είναι το πεδίο της πράξης, της καθημερινής μάχης. Είναι όμως και το πεδίο όπου αποκτούν εφαρμογή και νόημα τα οράματα, οι ιδέες και οι αξίες της Προοδευτικής Παράταξης. Γιατί δεν υπάρχει δικαιοσύνη σήμερα, αν δεν υπάρχει δικαιοσύνη στην Υγεία. Γιατί δεν υπάρχει δημοκρατία σήμερα, αν δεν υπάρχει δημοκρατία στην Υγεία.

Το νέο ΕΣΥ, λοιπόν, είναι η μεγάλη πρόκληση για τους προοδευτικούς ανθρώπους αυτής της χώρας. Είναι η μεγάλη πρόκληση για τη προοδευτική διακυβέρνηση. Είναι οι αξίες μας στην πράξη.

Σας ευχαριστώ.

Οι παρεμβάσεις στη συζήτηση

Στη συζήτηση που ακολούθησε, ο Αλ. Τσίπρας σε παρεμβάσεις του επισήμανε:

«Είναι κρίσιμο θέμα που είναι η αύξηση των πόρων συνολικά. Σαράντα χρόνια ΕΣΥ, πολύ σημαντικό το ΕΣΥ, αλλά σαράντα χρόνια χωρίς οικογενειακό γιατρό.

Οι δαπάνες για την Υγεία στην Ελλάδα, υπολείπονται όλα αυτά τα χρόνια, τα σαράντα, σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Και όταν στην Ελλάδα είμαστε στο 5% του ΑΕΠ, φανταστείτε, δεν μιλάω για απόλυτα νούμερα τώρα, μιλώ ποσοστιαία, 4,9%, ενώ ο μέσος ευρωπαϊκός όρος είναι το 7%.

Άρα, ένα μεγάλο θέμα είναι η αύξηση των δαπανών, η προτεραιοποίηση δημοσίων δαπανών για την Υγεία, πρώτο θέμα. Δεύτερο μεγάλο θέμα είναι η κατανομή των δαπανών. Και είναι κρίσιμο ζήτημα να δούμε τι ακριβώς γίνεται στην υπόλοιπη Ευρώπη, στον υπόλοιπο κόσμο, στις προηγμένες χώρες, ποια είναι η κατανομή.

Και κλείνω με αυτό γιατί δεν θέλω να πάρω τον χρόνο, είπα πολλά εισαγωγικά, πολύ μεγάλο ζήτημα οι ιδιωτικές δαπάνες για την Υγεία. Ένα 40% του συνολικού μεγέθους δαπανών για την Υγεία, είναι οι ιδιωτικές δαπάνες. Πρέπει να είμαστε πρωταθλητές στην Ευρώπη σε τόσο υψηλό ποσοστό δαπανών. Αντιλαμβάνεστε ότι το έλλειμμα που παρουσίασε η κ. Λινού μ’ ένα εύστοχο παράδειγμα, που αφορά την πρόληψη. Θα μπορούσαμε να δώσουμε δεκάδες παραδείγματα και πιο κορυφαία παραδείγματα από την εμπειρία μας όλο αυτό τον χρόνο στα ελλείμματα στην πρωτοβάθμια βαθμίδα, στα νοσοκομεία, όπου πολλοί από τους συμπολίτες μας είχαν την εμπειρία, κι εσείς, κύριε Κεφαλογιάννη. Το έλλειμμα, λοιπόν, των δαπανών οδηγεί στην αύξηση των ιδιωτικών δαπανών.

Για το συντονισμό με τον ιδιωτικό τομέα

Έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον ιδίως η αναφορά στην ανάγκη συντονισμού του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα. Αλλά, προσοχή, σημασία έχει αυτός ο συντονισμός να έχει ως ωφελούμενο το κοινωνικό σύνολο, τον κάθε πολίτη.

Άρα, είναι άλλο πράγμα η σύμπραξη δημόσιου – ιδιωτικού με στόχο να ωφεληθεί ο ιδιώτης και άλλο πράγμα να αναγνωρίσεις χώρο στον ιδιώτη και να του επιβάλλεις τις συνέργειες, προκειμένου να ωφεληθεί η κοινωνία, ο πολίτης. Αυτό είναι μια διαφορετική οπτική.

Η ανάγκη για ισχυρό δημόσιο σύστημα Υγείας καταξιώθηκε στο συλλογικό υποσυνείδητο

«Αυτή η συζήτηση που μοιάζει να είναι λίγο θεωρητική -τη συζήτηση δηλαδή για το περισσότερο και αποτελεσματικότερο κράτος- πρέπει να την εντάξουμε στις πρόσφατες εμπειρίες μας. Γιατί εγώ θέλω να πω μια μεγάλη αλήθεια σε αυτό το σημείο της συζήτησης.

Η συλλογική συνείδηση –ας μου επιτραπεί ο όρος- της πλειοψηφίας της κοινής γνώμης, του ελληνικού λαού, των πολιτών πριν έρθει ο κορωνοϊός, δεν είχε σε πολύ υψηλή εκτίμηση την αξία του Συστήματος Υγείας.

Στον δημόσιο διάλογο η συζήτηση, ας μου επιτραπεί, για τους γιατρούς και τα δημόσια νοσοκομεία, δεν ήταν η συζήτηση που γίνεται σήμερα. Ήταν η συζήτηση που είχε να κάνει λίγο πολύ ότι είναι όλα διαλυμένα, όλα κατεστραμμένα και οι γιατροί εν πάση περιπτώσει στη συντριπτική τους πλειοψηφία διεφθαρμένοι. Είμαι λίγο υπερβολικός, αλλά το κάνω για να προχωρήσει λίγο η κουβέντα μας.

Άρα, ας κρατήσουμε ως σημαντικό ότι έρχεται αυτή η πανδημία και μας οδηγεί όλους μας να συνειδητοποιήσουμε ότι μια σημαντική αξία είναι το Σύστημα Υγείας και το νοσοκομείο και το δημόσιο γιατί, τι να κάνουμε, πλούσιοι και φτωχοί εκεί προσέτρεξαν.

Αυτό είναι μια κατάκτηση στο συλλογικό υποσυνείδητο, την οποία πρέπει να την αξιοποιήσουμε ακριβώς εμείς οι οποίοι συνειδητοποιούμε και γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά ότι χωρίς κεντρικό ρόλο του κράτους στην παρέμβαση στη Δημόσια Υγεία, δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν και να αμβλυνθούν οι ανισότητες.

Δεύτερο σημείο που θέλω να τονίσω με την παρέμβαση, είναι ότι εμείς ακριβώς προτείνουμε μια άλλη αρχιτεκτονική. Προφανώς και τα στοιχεία που τέθηκαν είναι πολύ ενδιαφέροντα, σε σχέση και με τον νοσοκομειακό χάρτη -δεν υπάρχει καμία αμφιβολία- αλλά νομίζω ότι κομβικό στοιχείο στη νέα αρχιτεκτονική είναι, πρώτον, το στοιχείο της εσωτερικής ανακατανομής των πόρων.

Δεν είναι δυνατόν να λύσουμε το πρόβλημα του brain drain ή του γεγονότος ότι ακόμη κι όταν προκηρύσσονται θέσεις σε ένα περιφερειακό νοσοκομείο συγκεκριμένων ειδικοτήτων δεν πάει κανένας γιατρός να τις πάρει αυτές τις θέσεις. Διότι είναι υποχρηματοδοτούμενες σε σχέση με τα στάνταρτς που επικρατούν στον ευρωπαϊκό χώρο.

Είμαστε σε μια εποχή που, καλώς ή κακώς, είναι πολύ πιο εύκολο για ένα νέο επιστήμονα να επιλέξει να πάει με 4-5.000 ευρώ μισθό τον μήνα –δεν ξέρω πόσο ακριβώς είναι, τόσο φαντάζομαι- στο Λονδίνο, παρά να πάει να πάρει 1.200 ευρώ σε ένα νοσοκομείο περιφερειακό, μακριά από την έδρα του, από την πόλη καταγωγής του, εκεί όπου μεγάλωσε και σπούδασε. Άρα, είναι κρίσιμο θέμα οι αμοιβές.

Το τρίτο που θέλω επίσης να πω: νομίζω ότι δομικό στοιχείο μιας νέας αρχιτεκτονικής είναι το θέμα της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας. Στην Ελλάδα αυτό ήταν για χρόνια δευτερεύον ζήτημα. Δηλαδή το ΕΣΥ ήταν μια επανάσταση στην εποχή του, τη δεκαετία του ’80. Και η συντηρητική Παράταξη τότε το πολέμησε το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Θεωρείτο ότι ήταν –έτσι έλεγαν στη Βουλή τουλάχιστον- σοβιετικού τύπου έμπνευση η μεταρρύθμιση αυτή.

Η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας όμως δεν στήθηκε ποτέ στα πόδια της ουσιαστικά. Και σήμερα ένας από τους λόγους που επιβαρύνονται δυσανάλογα τα νοσοκομεία και δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν με τη μείωση του προσωπικού που έχει γίνει τα τελευταία χρόνια, είναι το γεγονός ότι δεν υπάρχει η δυνατότητα και αυτό είναι κρίσιμο θέμα δικαιοσύνης και ισότητας στην πρόσβαση.

Διότι στις Τοπικές Μονάδες Υγείας, στα Κέντρα Υγείας πρόσβαση έχει ως επί το πλείστον ο πολίτης που δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να πληρώσει και να πάει σε ένα ιδιωτικό θεραπευτήριο. Άρα, πολύ κρίσιμο η αρχιτεκτονική για να αντιμετωπίσουμε τις ανισότητες.

Σημαντική μεταρρύθμιση: η παρουσία παιδοψυχολόγων στα σχολεία

Να προσθέσω πάντως ότι πέρα από την αναφορά που αφορά στις ομάδες που θα πρέπει να παρέχουν ψυχοκοινωνική στήριξη στους πολίτες, στους ευάλωτους, σημαντική, κατά την άποψή μου, μεταρρύθμιση είναι και η παρουσία παιδοψυχολόγων στα σχολεία. Κάτι που κατά την άποψή μου είναι κρίσιμο, μιας και αναφερθήκατε και σε έφηβους και σε νέα παιδιά, σε νέους ανθρώπους συνολικά. Ιδιαίτερα αυτή την περίοδο όσοι έχουμε παιδιά, το βιώνουμε αυτό. Η συνθήκη της απομόνωσης, της κοινωνικής απομόνωσης μπορεί για κάποιους ενήλικους να είναι μια δύσκολη συνθήκη, αλλά να μπορέσει κανείς να την κατανοήσει με λογικές ερμηνείες.

Ένας έφηβος ή ένα παιδί που θέλει να είναι έξω και να παίζει με τους συμμαθητές του να είναι έναν ολόκληρο χρόνο κλεισμένο στο σπίτι του, αντιλαμβάνεστε ότι είναι ένα κρίσιμο θέμα. Οπότε ναι, χρειαζόμαστε να σας ακούμε περισσότερο, αλλά μάλλον να μιλάμε εμείς σε εσάς και όχι εσείς σε εμάς!

Η δυνατότητα που μπορεί να έχει η πολιτεία να παρέχει αξιοπρέπεια στους ασθενείς και στους πολίτες που βρίσκονται σε δύσκολες στιγμές στη ζωή τους είναι και δείκτης του πολιτισμού μας

Οι καταληκτικές διαπιστώσεις του Αλ. Τσίπρα

Εγώ καταρχάς θέλω να πω ότι χάρηκα τη σημερινή συζήτηση. Να ευχαριστήσω θερμά όλους όσους μας παρακολούθησαν και κυρίως όσες και όσους συμμετείχαν: επιστήμονες, εκπροσώπους από τον χώρο της Υγείας, εκπροσώπους των συλλόγων ασθενών. Και θέλω να πω ότι μέσα από αυτή τη διαδικασία ξεκινάμε τον διάλογο για ένα κορυφαίο ζήτημα, κατά την άποψή μου, που αποτελεί κρίσιμο μέγεθος για το αύριο αυτού του τόπου. Διότι, όπως όλοι καταλάβαμε, δεν αφορά μονοδιάστατα το τι θα κάνουμε στην υγεία, αφορά το πώς προτεραιοποιούμε τις ανάγκες της κοινωνίας μας.

Νομίζω ότι όλοι είπατε εδώ, οι περισσότεροι το είπαν νομίζω όλοι συμφωνούμε ότι είναι και δείκτης που αφορά τον πολιτισμό μας, αλλά και δείκτης που αφορά τη δικαιοσύνη, την κοινωνική δικαιοσύνη σε μια ευνομούμενη πολιτεία.

Η Ελλάδα βρίσκεται πάρα πολύ πίσω, πάρα πολύ πίσω από το ευρωπαϊκό μέσο όρο όχι μόνο σε αριθμό, σε μεγέθη δαπανών, αλλά και σε ποιότητα υπηρεσιών και στην κλίμακα των ανισοτήτων, όπως πρόσθεσε πολύ εύστοχα στο τέλος ο Ανδρέας Ξανθός.

Άρα, νομίζω ότι αυτή η συζήτηση που θα διεξαχθεί είτε έτσι είτε αλλιώς σε παγκόσμιο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο μετά την πανδημία, για τη χώρα μας έχει μεγεθυμένη αξία. Διότι ήμασταν από πιο πριν πίσω.

Συμφωνώ πάρα πολύ με αυτό που είπατε, κύριε Κεφαλογιάννη, εισαγωγικά ότι θα μιλάμε για ΠΚ (Προ Κορωνοϊού) και ΜΚ (Μετά Κορωνοϊού). Είναι μια μεγάλη τομή σε παγκόσμιο επίπεδο αυτή η πανδημία όχι μόνο διότι οδήγησε στην απώλεια της ζωής, αλλά γιατί οδήγησε στο να συνειδητοποιήσουμε την αξία της ζωής και την αξία της φροντίδας της ζωής, άρα, στο να επαναπροσδιορίσουμε το αξιακό μας πλαίσιο. Υπό αυτή την έννοια, θεωρώ ότι το επόμενο διάστημα, αν καταφέρουμε να ξεφύγουμε από αυτή τη δίνη - είμαστε ήδη έναν χρόνο μέσα σε αυτή τη δίνη και ολοένα και περισσότερο ακούμε ότι «οι δυο επόμενες εβδομάδες είναι οι κρίσιμες» και «οι δυο επόμενες εβδομάδες είναι οι κρίσιμες», εδώ και ένα χρόνο «οι δυο επόμενες εβδομάδες είναι οι κρίσιμες»!

Θέλω να ελπίζω ότι το καλοκαίρι θα πάρουμε μια ανάσα και από φθινόπωρο θα είναι καλύτερα τα πράγματα. Όμως, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι αποτύχαμε. Απέτυχε και η ελληνική κυβέρνηση αλλά και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Διότι, εντάξει, στην Ελλάδα, είπαμε, μεγεθυμένο το πρόβλημα αλλά και σε όλη την Ευρώπη υποτιμήθηκε η αξία του Συστήματος Υγείας. Στην Ελλάδα υποτιμήθηκε πολλαπλάσια .

Αποτύχαμε και στη διαχείριση της πανδημίας. Ας μου επιτραπεί, κλείνοντας, να το πω. Είμαστε πρωταθλητές στην αποτυχία εδώ, γιατί δεν υπάρχει άλλη ευρωπαϊκή χώρα που ενόσω είναι στο δεύτερο λοκντάουν και προχωράει στο τρίτο, είμαστε πέντε συνεχόμενους μήνες σε λοκντάουν. Και αυτή η φυσαρμόνικα, το ακορντεόν, αποδεικνύεται απολύτως αποτυχημένο διότι ξανά σήμερα είμαστε στο κόκκινο σε όλα τα νοσοκομεία της Αττικής.

Αποτύχαμε όμως κυρίως επειδή είχαμε ένα πάρα πολύ ασθενές Σύστημα Υγείας. Επειδή δεν είχαμε Πρωτοβάθμια Φροντίδα αποτελεσματική, επειδή δεν είχαμε υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας ώστε να έχουμε τη δυνατότητα μιας σοβαρής σταθερής εικόνας της επιδημίας με σοβαρές επιδημιολογικές μελέτες και το μόνο που κάναμε ήταν η καταστολή. Στην καταστολή είμαστε καλοί, υπήρξε καλή η κυβέρνηση στην καταστολή. Δεν υπήρξε καθόλου καλή όμως, πιστεύω εγώ, στην πρόληψη και στη δικαιοσύνη απέναντι στα μέτρα της προστασίας.

Ο καθένας μπορεί να το κατανοήσει αυτό διότι όταν σήμερα σε όλα τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς συνωστίζεται ο κόσμος για να πάει στη δουλειά του -αλλά στο μπακάλικο της γειτονιάς, που ένας–ένας έμπαινε μέσα, είναι πέντε μήνες κλειστό-, αντιλαμβάνεται αυτός ο άνθρωπος που είναι ο μικροεπιχειρηματίας ότι είναι άδικο αυτό που συμβαίνει γι' αυτόν.

Θέλω να πω δηλαδή ότι η συνολική εικόνα είναι μια εικόνα απογοητευτική. Ελπίζω όμως ότι αυτή η περιπέτεια θα περάσει. Ο εμβολιασμός και ο ρυθμός εμβολιασμού δυστυχώς δεν είναι ο καλύτερος δυνατός, διότι δεν υπάρχουν οι δόσεις των εμβολίων .Και εκεί είναι μια μεγάλη ευρωπαϊκή αποτυχία αγαπητέ Ηλία. Το λέω ειδικά για εσένα που είχες αναδείξει την ανάγκη να προωθηθεί η ιδέα της αγοράς της πατέντας ώστε να μην είναι αυτή τη στιγμή όλη η Ευρώπη δεσμευμένη από τα business plan τριών βιομηχανιών.

Εν τοιαύτη περιπτώσει όμως, ας δούμε μια πιο ελπιδοφόρα προοπτική, ότι σιγά-σιγά πηγαίνοντας προς το φθινόπωρο θα είναι καλύτερη η εικόνα. Τότε θα ξεκινήσει η μεγάλη συζήτηση. Και η μεγάλη συζήτηση είναι ποια είναι τα διδάγματα από αυτή την κρίση, πώς πρέπει να προτεραιοποιήσουμε τις αξίες μας, τι πρέπει να κάνουμε για να ξαναχτίσουμε ένα Εθνικό Σύστημα Υγείας που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες μας.

Νομίζω ότι βάζουμε ένα πολύ σημαντικό λιθαράκι σε αυτή τη συζήτηση σήμερα. Δυο δεσμεύσεις και κλείνω. Όπως αντιλαμβάνεστε, αυτό θα είναι η κεντρική μας πολιτική αναφορά για την επόμενη μέρα. Θεωρώ ότι είναι κρίσιμο και μεγάλο θέμα αυτό που ανοίγουμε, το θέμα της υγείας.

Πρώτη δέσμευση είναι ότι θα ακούσουμε. Δεν ήρθαμε σήμερα να εξαγγείλουμε την Αγία Γραφή, ήρθαμε να ακούσουμε. Άρα, όλες οι συμβολές είναι χρήσιμες. Και το επόμενο διάστημα θα ταξιδέψει αυτό το πρόγραμμα και με τους ανθρώπους της επιστήμης και με τους ανθρώπους της Υγείας και με τους πολίτες ώστε να το ενισχύσουμε, να το κάνουμε καλύτερο.

Δεύτερη δέσμευση είναι ότι στον βαθμό που θα κληθούμε να το εφαρμόσουμε κάποια στιγμή, και αυτή είναι και η προσωπική δέσμευση, βήμα-βήμα θα λογοδοτούμε απέναντι στους πολίτες για την υλοποίησή του. Διότι πολλές φορές όταν είσαι στην αντιπολίτευση λες πράγματα που μετά τα ξεχνάς. Νομίζω ότι είναι πολύ κρίσιμο αυτό, η λογοδοσία απέναντι στις προγραμματικές δεσμεύσεις για την υλοποίησή τους είναι ένα πάρα πολύ κρίσιμο ζήτημα.

Και βεβαίως θέλω να πιστεύω και κλείνω με αυτό ότι αύριο το πρωί δεν θα μας πουν «και πού θα βρείτε τα λεφτά»; Διότι αν ερχόμουν εδώ να εξαγγείλω ένα πρόγραμμα αγοράς φρεγατών 12 δισ. ευρώ για την επόμενη τετραετία, δεν θα με ρώταγε κανείς «πού θα βρούμε τα λεφτά».

Υπάρχει το Ταμείο Ανάκαμψης που είναι πόροι που πρέπει να αξιοποιηθούν. Και πρέπει επιτέλους να συνειδητοποιήσουμε ότι είναι προτεραιότητα η ανθρώπινη ζωή, άρα πρέπει να βρούμε τον τρόπο, να βρούμε τα λεφτά και να τα αξιοποιήσουμε, σωστά όμως. Διότι και η αποτελεσματικότητα της αξιοποίησης των πόρων είναι ένα πολύ κρίσιμο μέγεθος.