Ελπίζω να μην θεωρηθεί υπερβολή, αν πω ότι ο Τσε κατέχει την πιο υψηλή θέση στις καρδιές των λαών του κόσμου από όλους τους μεγάλους επαναστάτες του 20ου αιώνα. Αυτό δεν οφείλεται στο γεγονός ότι ο Τσε υπήρξε μεγάλος θεωρητικός ή ότι κατείχε την σωστή «συνταγή» για την Επανάσταση. Οφείλετε κυρίως ότι έχει αναδειχθεί σε ηθικό πρότυπο και σε απόλυτο σύμβολο της διεθνιστικής αλληλεγγύης.

Ας θυμηθούμε ότι ο Τσε δολοφονήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 1967, στην Βολιβία. Μια μέρα πριν είχε τραυματιστεί σοβαρά και συλληφθεί από τον Βολιβιανό στρατό (με τη βοήθεια της CIA), ύστερα από ενέδρα στην ομάδα των 17 ανταρτών, που του είχαν απομείνει.

Το ενδιαφέρον είναι ότι σήμερα η Βολιβία με τον Έβο Μοράλες στη θέση του προέδρου, τιμάει και επίσημα τον Τσε. Γενικότερα η Λ. Αμερική κινείται – με τον ένα ή άλλο τρόπο – στην κατεύθυνση που εκείνος οραματίστηκε, όχι όμως μέσω ένοπλων εξεγέρσεων, αλλά ύστερα από εκλογικές νίκες μετώπων συνεργασίας αριστερών δυνάμεων, στη βάση αντινεοφιλελεύθερων και αντιιμπεριαλιστικών προγραμμάτων.

Ο Τσε εξακολουθεί να συνεγείρει συνειδήσεις παγκοσμίως ως ο ασυμβίβαστος επαναστάτης και διεθνιστής, που δεν μπαίνει σε «καλούπια» και δεν κάνει την εξουσία αυτοσκοπό. Όταν έφευγε από την Κούβα, το 1965, παραιτούμενος από τη θέση του υπουργού και από τα καθήκοντά του στην ηγεσία του κόμματος, ο Τσε έγραφε στον Φιντέλ ότι «άλλες χώρες του κόσμου ζητάνε τη συμβολή των σεμνών μου προσπαθειών».

«Ο πατέρας σας – έγραφε στο τελευταίο γράμμα του στα παιδιά του – υπήρξε άνθρωπος που δρούσε όπως σκεφτόταν και, σίγουρα, υπήρξε συνεπής στις πεποιθήσεις του». Τα συμβούλευε, δε, «πάνω απ’ όλα να είστε πάντα ικανοί να νιώθετε βαθιά μέσα σας οποιαδήποτε αδικία διαπράττεται ενάντια σε οποιονδήποτε, σε οποιαδήποτε γωνία του κόσμου».

Σαράντα οκτώ χρόνια μετά, ο «μύθος» του Τσε όχι μόνο δεν έχει αποδυναμωθεί και θολώσει, αλλά συνεχώς ενισχύεται και παγκοσμιοποιείται. Και πώς να μη συμβαίνει αυτό, όταν όλη η ανθρωπότητα βρίσκεται αντιμέτωπη με μεγάλες ανισότητες, πολλούς πολέμους και την εξάπλωση της ακραίας φτώχιας, ακόμα και μέσα στις καπιταλιστικές μητροπόλεις. Όταν η ίδια η ζωή στη γη απειλείται από την κλιματική αλλαγή, της οποίας οι αιτίες βρίσκονται μέσα στο ίδιο το κυρίαρχο στον κόσμο μοντέλο ανάπτυξης.

Αν ζούσε σήμερα ο Τσε, θα ήταν επικεφαλής των κινημάτων αντίστασης στην νεοφιλελεύθερη καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση, διακηρύσσοντας ότι «ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός».

 

* Ο Πάνος Τριγάζης μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ είναι συντονιστής του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων και Θεμάτων Ειρήνης του κόμματος