Δημοσιεύτηκαν τα αποτελέσματα του τρίτου κατά σειρά "κύματος" της μεγάλης ετήσιας έρευνας Νεολαία. Συνήθειες, αντιλήψεις και πολιτική συμπεριφορά που πραγματοποιείται σταθερά από το 2020 από το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς, σε συνεργασία με την εταιρία ερευνών Prorata SA.
Η φετινή έρευνα, υπεύθυνη του σχεδιασμού και της ανάλυσης της οποίας είναι η Δανάη Κολτσίδα, πολιτική επιστήμονας και διευθύντρια του ΙΝΠ, με τη συνεργασία του Άγγελου Σεριάτου, επικεφαλής πολιτικών ερευνών της Prorata, επικεντρώνεται στις εξής θεματικές:
- Συνθήκες ζωής
- Παρόν και μέλλον
- Στην εποχή των επάλληλων κρίσεων
- Πολιτικές για τη νεολαία
- Ταυτότητες και ιδεολογία
- Πολιτικό ενδιαφέρον, ενημέρωση και εμπιστοσύνη
- Εκλογική συμπεριφορά και κομματική εγγύτητα
- Κομματική ένταξη
Τα προηγούμενα “κύματα” της έρευνας υπάρχουν αναρτημένα στην ιστοσελίδα του ΙΝΠ:
Περισσότερα στοιχεία από την έρευνα - Απόσπασμα από τα συμπεράσματα:
Το τρίτο «κύμα» της έρευνας Νεολαία. Συνήθειες, αντιλήψεις και πολιτική συμπεριφορά για το έτος 2022 οδήγησε στην εξαγωγή σημαντικών πρωτογενών δεδομένων που είτε επιβεβαίωσαν είτε συμπλήρωσαν την κατανόησή μας για τη νέα γενιά στην Ελλάδα, ενώ δεν έλλειψαν και περιπτώσεις δεδομένων που ανέτρεψαν εκείνα που περιμέναμε. Κωδικοποιημένα, θα λέγαμε ότι μέσω των ευρημάτων που παρουσιάστηκαν διεξοδικά παραπάνω, μέσω της έρευνας αυτής μπορούμε να απαντήσουμε συνοπτικά σε τέσσερα ερωτήματα για τους νέους και τις νέες στη σημερινή Ελλάδα.
Ερώτηση 1η: Πώς ζουν;
Αν και μιλάμε συχνά για τη «γενιά της κρίσης», δεν είναι σίγουρο ότι έχουμε αντιληφθεί την έκταση αυτού του χαρακτήρα της νεολαίας ως «χαμένης γενιάς». Η στέρηση των υλικών προϋποθέσεων της αυτόνομης διαβίωσης είναι τέτοια που αποτρέπει την ανεξαρτητοποίηση από την πατρική/μητρική οικογένεια και καταδικάζει τους νέους και τις νέες σε ένα καθεστώς διαρκούς ανασφάλειας, εργασιακής, οικονομικής και ευρύτερης, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις προσδοκίες τους από τη ζωή.
Ερώτηση 2η: Τι τους απασχολεί;
Κατηγορηματικά, οι ανησυχίες των νέων στην Ελλάδα είναι «χειροπιαστές» και υλικής φύσης. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αγνοούν μεγάλα ζητήματα που απασχολούν τους συνομήλικούς τους διεθνώς, η πίεση που βιώνουν στην καθημερινότητά τους, στρέφουν τους νέους και τις νέες στην Ελλάδα προς τα ζητήματα των μισθών, της στέγης και της εργασιακής ασφάλειας. Πρόκειται για μια τάση απολύτως εύλογη, ενόψει του γεγονότος ότι βρισκόμαστε μπροστά σε έναν νέο, ενδεχομένως σκληρότερο, κύκλο επισφαλειοποίησης, όπως μαρτυρά η ραγδαία πτώση των ποσοστών ικανοποίησης από τη ζωή και η άνοδος της ανασφάλειας για το μέλλον.
Ερώτηση 3η: Πώς επιδρούν τα βιώματά τους στην πολιτική και κοινωνική τους συνείδηση;
Σε αντίθεση με ό,τι ενδεχομένως θα ανέμενε κάποιος, η προσωπική ανασφάλεια δεν στρέφει τις νέες/τους νέους σε αναζήτηση ατομικών λύσεων, αλλά αντίθετα φαίνεται να έχει ενισχύσει το ενδιαφέρον τους για την πολιτική, την οποία μάλιστα αντιλαμβάνονται με έναν πιο ευρύ, πολυδιάστατο και «κοινωνικό» τρόπο, δίνοντας προτεραιότητα στη συλλογική κοινωνική δράση. Ταυτόχρονα, η ματιά τους στα πράγματα έχει σαφές αριστερό ιδεολογικό και πολιτικό πρόσωπο, ενώ διαψεύδουν κάθε σκέψη περί τέλους των ιδεολογιών -ανεξάρτητα από το περιεχόμενο που τους προσδίδουν.
Ασφαλώς, η πολιτικοποίηση αυτή δεν είναι χωρίς αντιφάσεις, οι οποίες όμως εξηγούνται. Για παράδειγμα, η δυσπιστία έναντι των περισσότερων θεσμών δεν είναι περίεργη για μια γενιά που καλείται να ζήσει χειρότερα από τις προηγούμενες και κατηγορεί (και) τους επίσημους κοινωνικούς/πολιτικούς θεσμούς για τη μη προστασία/στήριξή της. Αντίστοιχα, αν και είναι σε άμεση επαφή με τον «έξω κόσμο», χάρη στη μόρφωσή της και τις δυνατότητες που της δίνει η τεχνολογία, δεν εγκαταλείπει την πρωτοκαθεδρία της εθνικής ταυτότητας, υπό ένα προοδευτικό ωστόσο πρόσημο στον πατριωτισμό.
Ερώτηση 4η: Τι σχέση (θέλουν να) έχουν με τα κόμματα;
Όπως είναι αναμενόμενο, οι νέοι και οι νέες είναι γενικά επιφυλακτικοί με τα κόμματα, τα οποία ωστόσο δεν απορρίπτουν πλήρως και a priori. Ένα σημαντικό ποσοστό θα ήταν ανοιχτό στην ένταξή του σε ένα κόμμα, αν και πολλοί είναι τελείως αρνητικοί/ές. Ένα μέρος αυτών μπορεί να κερδηθεί από τα κόμματα μέσα από πιο «χαλαρούς» τρόπους επαφής μαζί τους -από τις ενημερώσεις (newsletters) μέχρι τη συμμετοχή σε εσωκομματικές ψηφοφορίες. Στα ζητήματα αυτά καταγράφονται ενδιαφέρουσες διαφοροποιήσεις, κυρίως μεταξύ των ψηφοφόρων των δύο μεγάλων κομμάτων (ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ), που ανταποκρίνονται στη γενικότερη πρόσληψη του ρόλου των κομμάτων από τη Δεξιά και την Αριστερά αντίστοιχα.
Σε ό,τι αφορά τα εργαλεία και τις μεθόδους της πολιτικής οργάνωσης και δράσης, οι νέοι και οι νέες κομίζουν νέες ιδές και συνήθειες, αν και είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι ο πυρήνας της κομματικής ζωής και δράσης δεν φαίνεται να θίγεται, αφού πλευρές όπως η ψηφιακή λειτουργία και η διαδικτυακή παρουσία ενός κόμματος νοούνται περισσότερο ως συμπληρωματικές, ενώ η πρωτοκαθεδρία παραμένει στην «κλασική» πολιτική συμμετοχή. Τέλος, το σημαντικότερο στοιχείο είναι ότι, εκτός των οποιωνδήποτε εργαλείων και των μεθόδων, είναι σαφές ότι το επιτακτικό αίτημα που απευθύνουν οι νέοι προς τα κόμματα και ευρύτερα το πολιτικό σύστημα είναι να ακουστούν και να δοθούν λύσεις στα εξαιρετικά πιεστικά προβλήματά τους.
Δείτε ολόκληρη την έρευνα σε μορφή διαγραμμάτων παρακάτω:
Αν τα διαγράμματα δεν εμφανίζονται σωστά, μπορείτε εναλλακτικά να τα βρείτε εδώ.
