Το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών (Σ.Υ.Δ.), μη κυβερνητική οργάνωση εθελοντικού χαρακτήρα για την προαγωγή των δικαιωμάτων και ελευθεριών των τρανς, φυλοδιαφορετικών, ίντερσεξ και γενικότερα ΛΟΑΤΚΙ προσώπων, με το παρόν δελτίο τύπου, καταγγέλλει με έντονο τρόπο, την άρνηση μεταβολής των στοιχείων τρανς προσώπου και συγκεκριμένα της Προέδρου του ΣΥΔ, Άννας Απέργη Κωνσταντινίδη, από εργαζόμενο υποκαταστήματος της Τράπεζας Alpha Bank, καθώς και από τη Διευθύντρια του Τραπεζικού Καταστήματος, αλλά και την παραβίαση της ιδιωτικής ζωής της.
Συγκεκριμένα, η Πρόεδρος του ΣΥΔ, ακολούθησε όλη τη χρονοβόρο διαδικασία που προβλέπει η νομοθεσία για τη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου (ν. 4491/2017), και μετέβαλε την καταχώρηση φύλου, κυρίου ονόματος και προσαρμογής του επωνύμου της, καθώς και τη μετέπειτα διοικητική.
Εν συνεχεία, κατέθεσε αρμοδίως αίτημα μεταβολής των στοιχείων της και στην Τράπεζα Alpha Bank, προκειμένου να μεταβληθούν τα στοιχεία της στον τραπεζικό της λογαριασμό καθώς και σε όλα τα αρχεία της τράπεζας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά παραβίαση του νόμου της ζητήθηκε (πέραν όλων των άλλων δικαιολογητικών) τόσο από τον τραπεζικό υπάλληλο, όσο και από τη Διευθύντρια του υποκαταστήματος της τράπεζας, να καταθέσει ως δικαιολογητικό την δικαστική απόφαση της νομικής αναγνώρισης της ταυτότητας φύλου της, (και τούτο πράγματι παραβιάζει τη κείμενη νομοθεσία καθώς η παρ. 3 του Άρθρου 4, αναφέρει ρητά ότι αυτή η διαδικασία γίνεται μόνο με βάση τη νέα ληξιαρχική πράξη, ενώ παραβιάζει και την ιδιωτική ζωή του προσώπου).
Η Άννα Απέργη Κωνσταντινίδη, αρνήθηκε να προσκομίσει τη δικαστική της απόφαση επικαλούμενη το Άρθρο 4, παρ.3 του νόμου 4491/2017 και προσκόμισε μόνο τη νέα ληξιαρχική πράξη γέννησης, αντίγραφο και πρωτότυπο του δελτίου αστυνομικής ταυτότητας, εκκαθαριστικό σημείωμα εφορίας, καθώς και βεβαίωση ανεργίας του ΟΑΕΔ.
Μολαταύτα, και παρ’ ότι ουδείς νόμος προβλέπει κάτι τέτοιο, ούτε υπάρχει (και δεν θα έπρεπε να υπάρχει) κάποια αρχή που να εκδίδει κάτι τέτοιο, και προσβάλλοντας τη προσωπικότητα της Προέδρου του ΣΥΔ, η Διευθύντρια του υποκαταστήματος της Alpha Bank, της ζήτησε «πιστοποιητικό ταυτοπροσωπίας». Μάλιστα όπως η ίδια ανέφερε «κάποιο έγγραφο που να λέει ότι αυτή η ταυτότητα είναι μετά από αλλαγή και είναι δική σου».
Όπως ανέφερε στην καταγγελία της προς το ΣΥΔ η Άννα Απέργη Κωνσταντινίδη:
[…] Σήμερα το μεσημέρι στις 12.00 είχα προγραμματισμένο ραντεβού στην τράπεζα Alpha Bank και συγκεκριμένα στο υποκατάστημα στο Κουκάκι (Λ. Συγγρού 80), προκειμένου να μεταβληθούν τα νέα μου στοιχεία στον τραπεζικό μου λογαριασμό, καθώς και να γίνουν οι σχετικές αλλαγές στην χρεωστική τραπεζική κάρτα μου, όπως αυτά μεταβλήθηκαν σύμφωνα με τον Ν.4491/2017 της νομικής αναγνώρισης της ταυτότητας φύλου. Αφού προσκόμισα όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά στον υπάλληλο της τράπεζας και του εξήγησα τη διαδικασία, αυτός σηκώθηκε, πήγε σε ένα άλλο γραφείο για να πάρει πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία, καθώς όπως φάνηκε δεν ήξερε τι έπρεπε να κάνει. Γυρνώντας πίσω, μου ανέφερε ότι θα έπρεπε να του προσκομίσω και ένα έγγραφο το οποίο να αποδεικνύει την μεταβολή, όπως τη δικαστική απόφαση. Του εξήγησα πως αυτό δεν υπάρχει περίπτωση να το προσκομίσω διότι πρόκειται για ευαίσθητα προσωπικά μου δεδομένα, είναι ένα απόρρητο έγγραφο και είναι κάτι το οποίο ο νόμος 4491/2017 δεν το ορίζει. Μου είπε ότι θα έπρεπε γι’ αυτό να ρωτήσει το νομικό τμήμα της τράπεζας για το πως θα κινηθεί, ενώ του απάντησα πως το νομικό τμήμα δεν έχει καμία μα καμία σχέση με τη μεταβολή των προσωπικών μου στοιχείων στον τραπεζικό μου λογαριασμό.
Έφυγα από το γραφείο του σε πολύ κακή ψυχολογική κατάσταση και πήγα αμέσως στη διευθύντρια του τραπεζικού καταστήματος. Της ανέφερα το πρόβλημα που αντιμετωπίζω με τον υπάλληλο της και μου είπε να περιμένω για να δει τι μπορεί να κάνει. Πήγε σε κάποιο άλλο γραφείο και επιστρέφοντας μου είπε το ίδιο που μου είχε αναφέρει και ο υπάλληλος, δηλαδή να προσκομίσω τη δικαστική απόφαση. Της απάντησα ότι αυτό που μου ζητά εμπίπτει στα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα και δεν το ορίζει ο νόμος, ενώ την προκάλεσα να μπει και να διαβάσει τη διαδικασία όπως αυτή ορίζεται μέσα από το Άρθρο 4 του 4491/2017. Η απάντηση που πήρα από τη διευθύντρια ήταν ότι «εμείς εδώ δεν είμαστε για να διαβάζουμε τους νόμους», ενώ στη συνέχεια κοιτώντας την ταυτότητα μου, με ρώτησε αν υπάρχει κάποιο έγγραφο που να αποδεικνύει ότι αυτή είναι η νέα μου ταυτότητα και ότι είναι δική μου.[…]
Σύμφωνα με το Άρθρο 4, παρ. 3 του Ν.4491/2017:
[…]Με βάση τη νέα ληξιαρχική πράξη, οι υπηρεσίες που είναι αρμόδιες για την έκδοση άλλων εγγράφων στα οποία αναγράφεται η ταυτότητα του προσώπου ή από τα οποία το πρόσωπο εξαρτά δικαιώματα, καθώς και για την καταχώριση σε μητρώα ή καταλόγους, όπως εκλογικούς, έχουν την υποχρέωση να εκδώσουν νέα έγγραφα ή να προβούν σε νέες καταχωρίσεις με διορθωμένο το καταχωρισμένο φύλο, το κύριο όνομα και το επώνυμο του προσώπου. Στη νέα ληξιαρχική πράξη γέννησης, στα νέα έγγραφα και στις νέες καταχωρίσεις δεν επιτρέπεται η αναφορά ότι μεσολάβησε διόρθωση του καταχωρισμένου φύλου.[…] [1].
Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η άρνηση της επικαιροποίησης των στοιχείων της τρανς γυναίκας, εκτός από παράβαση του Ν.4491/2017, συνιστά και παράβαση του Γενικού Κανονισμού της (ΕΕ) 2016/679 για την Προστασία Δεδομένων, ο οποίος στο άρθρο 5 περίπτωση δ’ επιβάλλει στον υπεύθυνο επεξεργασίας των δεδομένων την «διόρθωση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα τα οποία είναι ανακριβή».
Θα θέλαμε να επισημάνουμε ότι το περιστατικό που συνέβη στην Πρόεδρο του ΣΥΔ, δεν είναι το πρώτο τρανσφοβικό περιστατικό που λαμβάνει χώρα στο συγκεκριμένο υποκατάστημα της τράπεζας Alpha Bank.
Τον Οκτώβριο του 2020, τρανς γυναίκα δέχτηκε τρανσφοβική λεκτική επίθεση από υπάλληλο της τράπεζας λέγοντας της πως «δεν μπορώ να σε εξυπηρετήσω κύριε γιατί δεν μπορώ να ταυτοποιήσω αν είσαι εσύ αυτός που λες ότι είσαι», ενώ όταν η τρανς γυναίκα ζήτησε να δει τη διευθύντρια, ο υπάλληλος της απάντησε φωνάζοντας της «κοίτα ρε που οι ανώμαλοι σήκωσαν και κεφάλι».
Το Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς στο ίδιο υποκατάστημα τρανς γυναίκα δέχτηκε επίσης τρανσφοβική λεκτική επίθεση από εργαζόμενο τράπεζας. Συγκεκριμένα ο τραπεζικός υπάλληλος που ήταν υπεύθυνος για την εξυπηρέτηση των πολιτών-πελατών, άρχισε να απευθύνεται σε λάθος γένος και φύλο προς την τρανς γυναίκα μπροστά σε πλήθος κόσμου. Όταν η τρανς γυναίκα του είπε να της μιλάει καλύτερα και να είναι πιο προσεχτικός, την κοίταξε ειρωνικά ενώ της είπε φωνάζοντας δυνατά μπροστά σε όλους όσους παρευρίσκονταν την ίδια ώρα στο κατάστημα «Τι λες ρε κύριε που θα μου πεις εσύ και πως θα σου μιλάω. Όπως θέλω θα σου μιλάω και πολύ καλά σου φέρομαι κιόλας, αν ήταν άλλος δεν θα εξυπηρετούσε καν που μιλάς κιόλας», ενώ συνέχισε «και πως θες να σε αποκαλώ, δείξε την ταυτότητα σου τώρα να δούμε τι γράφει…». [2].
Στις 15 Μαΐου 2021 το μεσημέρι, τρανς γυναίκα τηλεφώνησε στην εξυπηρέτηση πελατών της Alpha Bank και ο υπάλληλος αρνήθηκε να την εξυπηρετήσει. Η τρανς γυναίκα τηλεφώνησε περίπου στις 15.30μμ στο Τμήμα Εξυπηρέτησης Πελατών της Alpha Bank, προκειμένου να λάβει κάποιες συγκεκριμένες πληροφορίες, ώστε να διεκπεραιώσει μία ηλεκτρονική της συναλλαγή. Ο υπάλληλος, είπε στην τρανς γυναίκα ότι θα πρέπει να μιλήσει με τον ίδιο (εννοώντας τον κάτοχο του τραπεζικού λογαριασμού). Η τρανς γυναίκα βρίσκεται στη διαδικασία μεταβολής των στοιχείων των εγγράφων της, η οποία δεν έχει ολοκληρωθεί, για τον λόγο αυτό στα έγγραφά της αναγράφονται τα στοιχεία με τα οποία καταγράφηκε κατά τη γέννηση της. Όταν η τρανς γυναίκα του απάντησε ότι αυτή είναι το πρόσωπο που ανήκει ο συγκεκριμένος τραπεζικός λογαριασμός, ο τραπεζικός υπάλληλος, την ρώτησε αν θα μπορούσε να του δώσει τα στοιχεία της ταυτότητας, πατρώνυμο και το ΑΦΜ. Η τρανς γυναίκα του τα έδωσε όλα αμέσως. Ο υπάλληλος της είπε ότι «δυστυχώς» δεν μπορεί για κάποιο λόγο να διασταυρώσει τα στοιχεία και ότι θα έπρεπε να κλείσει ένα ραντεβού σε κάποιο τραπεζικό κατάστημα. Όταν η τρανς γυναίκα τον ρώτησε γιατί δεν μπορεί να την εξυπηρετήσει, ο υπάλληλος της απάντησε ότι δεν μπορεί να κάνει την ταυτοπoίηση. Τότε η τρανς γυναίκα, θέλοντας να εξυπηρετηθεί γιατί έπρεπε να διεκπεραιώσει άμεσα μία τραπεζική συναλλαγή, του αποκάλυψε την ταυτότητα φύλου της, λέγοντας του ότι αν είναι δύσπιστος ότι δεν είναι η κάτοχος του τραπεζικού λογαριασμού λόγω της φωνής της, γίνεται επειδή είναι τρανς πρόσωπο. Ο υπάλληλος της απάντησε ότι δεν μπορεί να την εξυπηρετήσει. Όταν η τρανς γυναίκα επέμενε αναφέροντας του ότι αυτό το εκλαμβάνει ως άρνηση εξυπηρέτησης λόγω της ταυτότητας φύλου της, κάτι που είναι άκρως ρατσιστικό και τρανσφοβικό και ότι υφίσταται διάκριση και άνιση μεταχείριση λόγω του ότι είναι τρανς, ο υπάλληλος της είπε να περιμένει στην αναμονή. Η τρανς γυναίκα περίμενε στην αναμονή για περίπου 15-20 λεπτά. Όταν ο τραπεζικός υπάλληλος ήρθε και πάλι στην τηλεφωνική γραμμή, της ανέφερε ότι δεν μπορεί να την εξυπηρετήσει χωρίς να της πει τον λόγο και της έκλεισε το τηλέφωνο. [3].
Η περίπτωση του περιστατικού που συνέβη στην Πρόεδρο του Σωματείου μας, είναι μία ανάμεσα στις πολλές που το ΣΥΔ έχει καταγγείλει στη δημόσια σφαίρα, όχι μόνο άγνοιας εφαρμογής του νόμου, αλλά και άρνησης εφαρμογής του που σε περιπτώσεις όπως η συγκεκριμένη, όπως ανακύπτει από τα γεγονότα, υπάρχει ρατσιστικό τρανσφοβικό υπόβαθρο.
Το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών, καταγγέλλει και καταδικάζει απερίφραστα με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο το περιστατικό και θα στηρίξει κάθε νόμιμη ενέργεια προς αποκατάσταση και αποζημίωση της Προέδρου του, ενώ παράλληλα καλεί την Πολιτεία να αναλάβει όλες τις απαραίτητες δράσεις για την τήρηση της κείμενης νομοθεσίας καθώς και των απαραίτητων τροποποιήσεων του νόμου ώστε να ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες των τρανς προσώπων.
