Η ευ­φο­ρία των 153 «ό­χι» στην πρό­τα­ση μομ­φής του ΣυΡι­ζΑ, α­πό την ο­ποία «η κυ­βέρ­νη­ση βγή­κε πο­λύ πε­ρισ­σό­τε­ρο ε­νι­σχυ­μέ­νη» και βα­δί­ζει προς τις ε­κλο­γές του 2016, ό­πως δή­λω­σε ο Αντ. Σα­μα­ράς, με­τά την ψη­φο­φο­ρία, κρά­τη­σε μό­λις τρεις η­μέ­ρες. Ο «θρίαμ­βος» α­πο­τε­λεί πα­ρελ­θόν και ή­δη βιώ­νου­με την ε­πι­χεί­ρη­ση διά­σω­σης της πα­ρού­σας Βου­λής –ό­χι της κυ­βέρ­νη­σης ή του πρω­θυ­πουρ­γού, αυ­τοί εί­ναι α­να­λώ­σι­μοι και φαί­νε­ται ό­τι έ­φτα­σε η ώ­ρα της α­να­κύ­κλω­σή τους. Πα­ρά­γο­ντες, ε­ντός και ε­κτός της συ­γκυ­βέρ­νη­σης, ψά­χνουν το διά­δο­χο σχή­μα που δεν θα έ­χει τον Αντ. Σα­μα­ρά ως πρω­θυ­πουρ­γό. Το οι­κο­δό­μη­μα, ό­μως, εί­ναι σα­θρό. Και το ο­ποιο­δή­πο­τε α­τύ­χη­μα, που γί­νε­ται ό­λο και πιο πι­θα­νό, μπο­ρεί να ο­δη­γή­σει και σε ε­κλο­γές. Εί­ναι πα­ρα­πά­νω α­πό εμ­φα­νές ό­τι αυ­τό το πο­λι­τι­κό σύ­στη­μα βρί­σκε­ται σε α­δυ­να­μία να υ­λο­ποιή­σει τα υ­πε­σχη­μέ­να σε τρόι­κα, Α. Μέρ­κελ και «λοι­πές νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρες δυ­νά­μεις».

Τέ­μνο­νται τα συμ­φέ­ρο­ντα

Μια τέ­τοια, υ­πό κα­τάρ­ρευ­ση, κυ­βέρ­νη­ση δεν εί­ναι χρή­σι­μη. Ού­τε σε ευ­ρω­παίους, ού­τε στο «νέ­ο» ε­σω­τε­ρι­κό σύ­στη­μα που προ­σπα­θεί να στη­θεί στα πό­δια του α­πό χρε­ο­κο­πη­μέ­νους εκ­δό­τες και τρα­πε­ζί­τες και ε­πι­χει­ρη­μα­τίες α­δια­φα­νούς προ­ε­λεύ­σεως. Η πο­ρεία των «με­ταρ­ρυθ­μί­σεων» έ­χει φτά­σει στα ό­ριά της, σε μια ου­σια­στι­κή κα­μπή, και, πλέ­ον, δεν ταυ­τί­ζο­νται πλή­ρως τα συμ­φέ­ρο­ντα των δύο συ­στη­μά­των –ευ­ρω­παϊκό και εγ­χώ­ριο- που κα­θό­ρι­ζαν τη στά­ση του Αντ. Σα­μα­ρά και της κυ­βέρ­νη­σής του.
Οι πα­ράλ­λη­λες γραμ­μές συμ­φε­ρό­ντων αρ­χί­ζουν να τέ­μνο­νται, το α­πο­τέ­λε­σμα αυ­τής της το­μής πα­ρα­κο­λου­θού­με σή­με­ρα. Από τη μια η τρόι­κα που φαί­νε­ται να μη την εν­δια­φέ­ρει και τό­σο αν κα­ταρ­ρεύ­σει σή­με­ρα η κυ­βέρ­νη­ση –α­ντί­θε­τα εί­χε πα­ρέμ­βει α­πα­γο­ρευ­τι­κά στο Μα­ξί­μου ό­ταν κα­λοέ­βλε­πε ε­κλο­γές τον Ιού­νιο και τον Σε­πτέμ­βριο. Και πιέ­ζει για την υ­λο­ποίη­ση των μέ­τρων των μνη­μο­νίων. Από την άλ­λη βρί­σκο­νται ό­σοι εκ­φρά­ζουν το «εγ­χώ­ριο κα­τε­στη­μέ­νο» -που δεν εί­ναι α­πα­ραί­τη­τα μό­νο η Ντ. Μπα­κο­γιάν­νη-, που έ­χο­ντας κα­τα­νοή­σει το πρό­βλη­μα, φέρ­νουν προ­τά­σεις διε­ξό­δου ή πιέ­ζουν για συ­γκρι­μέ­νες α­πο­φά­σεις. Τα δύο αυ­τά συ­στή­μα­τα φαί­νε­ται να «αυ­το­νο­μού­νται», να λει­τουρ­γούν σε πε­ρι­πτώ­σεις α­κό­μα και α­ντα­γω­νι­στι­κά, ε­νίο­τε και να συ­γκρούο­νται. Πά­ντα, βέ­βαια, θα υ­πάρ­χουν ταυ­τί­σεις σε πρό­σω­πα και σκο­πούς με­τα­ξύ εγ­χώ­ριας και ε­ξω­χώ­ριας δια­πλο­κής.

Επι­κοι­νω­νια­κό πα­ζά­ρι

«Η δου­λειά δεν έ­γι­νε α­κό­μα», ή­ταν η χα­ρα­κτη­ρι­στι­κή δή­λω­ση του προέ­δρου του Eurogroup, Γε­ρούν Ντεϊσελ­μπλού­μ, που δεν ά­φη­σε κα­νέ­να πε­ρι­θώ­ριο ελ­πί­δας [;] στον Γ. Στουρ­νά­ρα. Και ζή­τη­σε να «υ­πάρ­ξουν α­πο­τε­λέ­σμα­τα ε­πει­γό­ντως» σε τέσ­σε­ρα ση­μεία:
1. Στα προ­α­παι­τού­με­να για την δό­ση του 1 δισ. ευ­ρώ που εκ­κρε­μεί α­πό το κα­λο­καί­ρι. Δη­λα­δή την διά­λυ­ση των α­μυ­ντι­κών βιο­μη­χα­νιών, τη δια­θε­σι­μό­τη­τα [α­πό­λυ­ση] 12.500 δη­μο­σίων υ­παλ­λή­λων, τη ρύθ­μι­ση των ο­φει­λών σε ΕΥ­ΔΑΠ και ΕΥΑΘ για να ξε­που­λη­θούν «κα­θα­ρές».
2. Κά­λυ­ψη του δη­μο­σιο­νο­μι­κού κε­νού του 2014 αλ­λά και του 2015.
3. Προώ­θη­ση «με­ταρ­ρυθ­μί­σεων».
4. Επι­τά­χυν­ση των ι­διω­τι­κο­ποιή­σεων.
Ωστό­σο, ού­τε η τρόι­κα, ού­τε η Ελλά­δα ε­πεί­γο­νται να συμ­φω­νή­σουν –υ­πάρ­χει με­γά­λο χρο­νι­κό πε­ρι­θώ­ριο για [ε­πι­κοι­νω­νια­κό;] πα­ζά­ρι. Το ε­πό­με­νο διά­στη­μα οι οι­κο­νο­μι­κές υ­πο­χρεώ­σεις της χώ­ρας δεν προ­βλέ­πουν με­γά­λα πο­σά -μπο­ρούν να κα­λυ­φθούν με έ­ντο­κα γραμ­μά­τια. Τα 1,85 δισ. ευ­ρώ [σε ο­μό­λο­γα] που «ο­φεί­λου­με» στις 11 Ια­νουα­ρίου τα δια­κρα­τούν η Ευ­ρω­παϊκή Κε­ντρι­κή Τρά­πε­ζα και κε­ντρι­κές τρά­πε­ζες κρα­τών της ευ­ρω­ζώ­νης –και γι’ αυ­τό το πο­σό μπο­ρεί να υ­πάρ­ξει λύ­ση με με­τα­κύ­λι­ση, κ.λπ. Ο κύ­ριος, ό­μως, λό­γος των κα­θυ­στε­ρή­σεων εί­ναι ό­τι η τρόι­κα, ό­πως και ό­λη η υ­πό­λοι­πη Ευ­ρώ­πη, πε­ρι­μέ­νει τη συ­γκρό­τη­ση κυ­βέρ­νη­σης στο Βε­ρο­λί­νο για να διευ­θε­τη­θούν οι εκ­κρε­μό­τη­τες.

Το «ση­μείο θραύ­σης»

Η νέα κυ­βέρ­νη­ση της Α. Μέρ­κελ θα έ­χει να α­ντι­με­τω­πί­σει και μια ε­τε­ρό­κλη­τη «συμ­μα­χία». Η Ευ­ρώ­πη υ­πο­φέ­ρει και η Ευ­ρω­παϊκή Επι­τρο­πή α­πο­φά­σι­σε [Eurogroup, 13.11.13] να «τρα­βή­ξει το αυ­τί» του Βε­ρο­λί­νου ζη­τώ­ντας αυ­ξή­σεις μι­σθών στο ε­σω­τε­ρι­κό της Γερ­μα­νίας, αλ­λά και ως α­τμο­μη­χα­νή της ευ­ρω­ζώ­νης να της ζη­τή­σει να τρέ­χει με α­νε­κτές τα­χύ­τη­τες α­πό τα πε­ρισ­σό­τε­ρα μέ­λη της ευ­ρω­ζώ­νης. Στην ί­δια γραμ­μή η Κρ. Λα­γκάρ­ντ [έ­θε­σε θέ­μα ε­μπο­ρι­κών πλε­ο­να­σμά­των και μι­σθών], ο Μπ. Ομπά­μα [ζή­τη­σε να α­να­θεω­ρή­σει η Γερ­μα­νία την οι­κο­νο­μι­κή της πο­λι­τι­κή που στη­ρί­ζε­ται κυ­ρίως στο ε­ξα­γω­γι­κό μο­ντέ­λο] και ο Εν. Λέ­τα [ό­χι άλ­λη λι­τό­τη­τα αλ­λά α­νά­πτυ­ξη]. Οι Ζ. Μπα­ρό­ζο και Όλι Ρεν, α­πό την πλευ­ρά τους, α­να­κοί­νω­σαν την έ­ναρ­ξη α­ξιο­λό­γη­σης προ­κει­μέ­νου να δια­πι­στω­θεί αν τα με­γά­λα πλε­ο­νά­σμα­τα της Γερ­μα­νίας α­πο­τε­λούν α­πει­λή για τις υ­πό­λοι­πες χώ­ρες της ευ­ρω­ζώ­νης. Και ναι, ο Αντ. Σα­μα­ράς δεν έ­θε­σε κα­νέ­να θέ­μα…
Η πίε­ση, βέ­βαια, της τρόι­κας θα συ­νε­χι­στεί, ι­διαί­τε­ρα ό­ταν η κυ­βέρ­νη­ση ε­ξα­κο­λου­θεί να συ­μπε­ρι­φέ­ρε­ται ως ο κα­λός μα­θη­τής. Ωστό­σο, ό­πως α­πο­κά­λυ­ψε ο Δ. Μη­τρό­που­λος [Νέ­α, 14.11.13], «η τρόι­κα δεν θα περ­νού­σε το “ση­μείο θραύ­σης” στη δια­πραγ­μά­τευ­ση. Αυ­τή ή­ταν η δια­βε­βαίω­ση που εί­χε η κυ­βέρ­νη­ση και μά­λι­στα δια στό­μα­τος Πολ Τόμ­σεν»! Απο­κά­λυ­ψη που α­πο­δει­κνύει τις μυ­στι­κές συμ­φω­νίες κά­τω α­πό το τρα­πέ­ζι προ­κει­μέ­νου, με ε­πι­κοι­νω­νια­κά παι­χνί­δια [η κυ­βέρ­νη­ση που α­ντι­στέ­κε­ται, κ.λπ.], να περ­νούν στην κοι­νω­νία τα μέ­τρα.
Το «ση­μείο θραύ­σης», ό­μως, μπο­ρεί να εί­ναι δια­φο­ρε­τι­κό για κά­θε σώ­μα αλ­λά ε­ξαρ­τά­ται, πά­ντα, α­πό την α­ντο­χή του υ­λι­κού στο ο­ποίο ε­φαρ­μό­ζε­ται η πίε­ση. Και η α­ντο­χή της συ­γκυ­βέρ­νη­σης έ­χει αλ­λά­ξει, έ­χει μειω­θεί, κα­θώς η σχέ­ση με­τα­ξύ κυ­βέρ­νη­σης και βου­λευ­τών έ­χει με­τα­τρα­πεί σε α­στα­θή ι­σορ­ρο­πία με α­πο­τέ­λε­σμα να α­πει­λεί­ται με θραύ­ση ο­λό­κλη­ρο το οι­κο­δό­μη­μα. Ού­τε η κοι­νω­νία υ­πό­κει­ται στη λο­γι­κή ό­τι α­φού το 2012 α­νέχ­θη­κε μέ­τρα ύ­ψους 14 δισ. ευ­ρώ μπο­ρεί και φέ­τος να υ­πο­μεί­νει άλ­λα 3,9 δισ. ευ­ρώ χω­ρίς κα­μιά α­ντί­δρα­ση. Τα ό­ποια μέ­τρα λει­τουρ­γούν προ­σθε­τι­κά και συ­νή­θως οι τε­χνο­κρά­τες οι­κο­νο­μο­λό­γοι δεν γνω­ρί­ζου­ν… φυ­σι­κή! Και αυ­τό εί­ναι το πρό­βλη­μα: Ου­δείς μπο­ρεί να προ­βλέ­πει ε­πα­κρι­βώς έως που α­ντέ­χει, πό­τε θα ε­πέλ­θει η θραύ­ση, πό­τε θα σπά­σει το σχοι­νί και θα κα­ταρ­ρεύ­σει η συ­γκυ­βέρ­νη­ση.

Κά­τι κι­νεί­ται

Το Μα­ξί­μου, τις τε­λευ­ταίες η­μέ­ρες, ε­πι­δό­θη­κε σε μια προ­σπά­θεια κα­τευ­να­σμού των βου­λευ­τών. Οι πλει­στη­ρια­σμοί στα α­κί­νη­τα, ό­πως και η φο­ρο­λο­γία τους, δεν θα πε­ρά­σουν α­ναί­μα­κτα. Το γνω­ρί­ζουν και προ­σπα­θούν να διευ­ρύ­νουν την βά­ση της κυ­βέρ­νη­σης στη Βου­λή: με ε­πα­νεν­σω­μά­τω­ση της Δη­μΑρ [α­κό­μα και με διά­σπα­σή της], προ­σέλ­κυ­ση δύο - τριών βου­λευ­τών α­πό τους ΑνΕλ [ο Π. Χαϊκά­λης, που προέρ­χε­ται α­πό την Πο­λι­τι­κή Άνοι­ξη, το διέ­ψευ­σε, ό­πως και ο Τ. Κουί­κ], ε­πι­στρο­φή βου­λευ­τών της ΝΔ που έ­χουν α­νε­ξαρ­τη­το­ποιη­θεί. Πα­ράλ­λη­λα, το οι­κο­νο­μι­κό ε­πι­τε­λείο ε­πι­χει­ρεί αλ­λα­γές προ­κει­μέ­νου να λειαν­θούν οι α­ντι­δρά­σεις των βου­λευ­τών που, ε­κτός των άλ­λων, έ­χουν χω­ρι­στεί και σε δύο στρα­τό­πε­δα: αυ­τών της πε­ρι­φέ­ρειας που υ­πο­στη­ρί­ζουν τους α­γρό­τες, κ.λπ. και αυ­τών των α­στι­κών κέ­ντρων –η Φ. Πι­πι­λή, μά­λι­στα, κά­λε­σε τον πρω­θυ­πουρ­γό «να α­κού­σει την κραυ­γή α­γω­νίας ό­τι αν χά­σεις τη με­σαία τά­ξη, τα χά­νεις ό­λα». Όλοι αυ­τοί δεν κα­τα­νοούν το βα­σι­κό: εί­ναι α­δύ­να­τον να εισ­πράτ­το­νται 2,9 δισ. ευ­ρώ κά­θε χρό­νο α­πό το φό­ρο στα α­κί­νη­τα, ό­πως έ­χει δε­σμευ­θεί α­πέ­να­ντι στην τρόι­κα η συ­γκυ­βέρ­νη­ση.
Η πρό­τα­ση, λοι­πόν, της Ντ. Μπα­κο­γιάν­νη [«Η κυ­βέρ­νη­ση χρειά­ζε­ται με­γα­λύ­τε­ρη κοι­νο­βου­λευ­τι­κή πλειο­ψη­φία. Αυ­τό μπο­ρεί να γί­νει κα­λώ­ντας τον κ. Κου­βέ­λη για συμ­με­το­χή στην κυ­βέρ­νη­ση της Δη­μΑρ και για προ­γραμ­μα­τι­κή συμ­φω­νία η ο­ποία θα μπο­ρού­σε να μας ο­δη­γή­σει για την ε­πό­με­νη διε­τία», με την διευ­κρί­νι­ση πως πρω­θυ­πουρ­γός πα­ρα­μέ­νει ο Αντ. Σα­μα­ράς] ε­πα­νέ­φε­ρε στο προ­σκή­νιο τη Δη­μΑρ, ως βά­ση στή­ρι­ξης της συ­γκυ­βέρ­νη­σης. Η στά­ση της η­γε­σίας της Δη­μΑρ, που α­ντι­με­τω­πί­ζει ε­πι­φυ­λα­κτι­κά την πρό­τα­ση, α­πο­τρέ­πει, προς το πα­ρόν [;], την διά­σπα­ση, α­νε­ξάρ­τη­τα α­πό τα με­γά­λα προ­βλή­μα­τα που έ­χει. Όλες οι πλευ­ρές φαί­νε­ται να κα­τα­νοούν ό­τι σε τυ­χόν διά­σπα­ση θα ο­δη­γη­θούν στην ε­ξα­φά­νι­ση.
«Έχου­με ό­λοι έ­να στό­χο, η Δη­μΑρ να παί­ξει έ­να ση­μα­ντι­κό ρό­λο στις πο­λι­τι­κές ε­ξε­λί­ξεις, να πά­ει μπρο­στά και να πά­ει ε­νω­μέ­νη», δή­λω­σε [Βή­μα FM, 15.11.13] ο Β. Οι­κο­νό­μου που ε­πι­θυ­μεί σφό­δρα την ε­πα­νά­καμ­ψη στην κυ­βέρ­νη­ση. Αντί­θε­τα ο Δ. Χατ­ζη­σω­κρά­της εμ­φα­νί­στη­κε ε­πι­φυ­λα­κτι­κός –«δε­δο­μέ­νης της α­κο­λου­θού­με­νης πο­λι­τι­κής αλ­λά και των με­θό­δων που αυ­τή η πο­λι­τι­κή υ­λο­ποιεί­ται το βρί­σκω α­πί­θα­νο»-, το­νί­ζο­ντας ω­στό­σο ό­τι «η Δη­μΑρ δεν προ­κρί­νει ε­κλο­γές, δεν θέ­λει ε­κλο­γές». Άφη­σε, βέ­βαια, α­νοι­χτό πα­ρα­θυ­ρά­κι λέ­γο­ντας πως χρειά­ζο­νται «αλ­λα­γές πο­λι­τι­κής».
***
Η κυ­βέρ­νη­ση ελ­πί­ζει να φτά­σει έως την 1η Ια­νουα­ρίου, που ξε­κι­νά η ελ­λη­νι­κή προ­ε­δρεία στην Ευ­ρω­παϊκή Ένω­ση. Ευελ­πι­στεί ό­τι οι ευ­ρω­παίοι θα «τα­κτο­ποιή­σουν» τις οι­κο­νο­μι­κές εκ­κρε­μό­τη­τες προς ό­φε­λος της Ελλδας ή θα τις με­τα­κυ­λή­σουν για αρ­γό­τε­ρα προ­κει­μέ­νου να υ­πάρ­ξει η­ρε­μία το διά­στη­μα της προ­ε­δρίας. Σε κά­θε πε­ρί­πτω­ση, ι­σχυ­ρί­ζε­ται το Μα­ξί­μου, θα έ­χου­με κερ­δί­σει χρό­νο. Το πα­ρά­δειγ­μα, ό­μως της Δα­νίας [ε­κλο­γές στη διάρ­κεια της προ­ε­δρίας της] αλ­λά και η κι­νη­τι­κό­τη­τα στο ελ­λη­νι­κό πο­λι­τι­κό σύ­στη­μα δεν ε­πι­τρέ­πουν και με­γά­λη αι­σιο­δο­ξία. Ίδω­μεν.