Είκοσι χρόνια μετά την πρώτη συμφωνία και παρά τις όποιες διαφορές δημιουργήθηκαν με αποκορύφωμα η υπόθεση να φτάσει στις δικαστικές αίθουσες, η Ιερά Μητρόπολη Κύκκου ενημέρωσε χθες την ελληνική κυβέρνηση ότι θα παραχωρήσει το οικόπεδο έναντι του Μετοχίου για να ανεγερθεί εκεί το μέγαρο της πρεσβείας της Ελλάδας, μια θετική εξέλιξη που ήρθε κατόπιν συγκεκριμένων ενεργειών του ελληνικού ΥΠΕΞ.
Ανακοίνωση Υπουργείου Εξωτερικών σχετικά με την απόφαση της Ι.Μ. Κύκκου
Η Ελλάδα εκφράζει την ευγνωμοσύνη της προς τον Μητροπολίτη Κύκκου και Τηλλυρίας, Νικηφόρο, ο οποίος, ανεξαρτήτως δικαστικών διαδικασιών και με γνώμονα την αγάπη για τη μητέρα πατρίδα, αποφάσισε να προβεί στην διαδικασία εκ νέου παραχώρησης του οικοπέδου έναντι του Μετοχιού για την ανέγερση Πρεσβείας και Πρεσβευτικής κατοικίας της Ελλάδος.
Το εν λόγω οικόπεδο είχε ενταχθεί το 2012 στο Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) προκειμένου να εκποιηθεί, κατά παράβαση της σχετικής ρήτρας σύμφωνα με την οποία η Μονή είχε αρχικά παραχωρήσει το οικόπεδο για τον συγκεκριμένο σκοπό.
Περαιτέρω, χαιρετίζουμε την απόφαση της Ιεράς Μονής να σταθεί αρωγός στην υλοποίηση του σημαντικού αυτού έργου, συνεισφέροντας ένα σημαντικότατο χρηματικό ποσό.Η αγάπη και η προσήλωση του Πανιερώτατου Μητροπολίτη Κύκκου και Τηλλυρίας, Νικηφόρου, και της Ιεράς Μονής της οποίας ηγείται, προς την μητέρα πατρίδα συνιστούν ένδειξη πατριωτισμού και μέριμνας για τα συμφέροντα και την ευημερία του Ελληνισμού απανταχού.
Το ιστορικό της υπόθεσης
Όπως αναφέρουν πηγές του ΥΠΕΞ σχετικά με το ιστορικό της υπόθεσης, το 1998 η Ιερά Μονή Κύκκου συμφώνησε και πούλησε, υπό τύπο εμπιστεύματος στην Ελληνική Δημοκρατία, οικόπεδό της, απέναντι από την έδρα της στη Λευκωσία, με τον απαράβατο όρο ότι θα ανεγερθούν εκεί η ελληνική πρεσβεία και η πρεσβευτική κατοικία. Συγκεκριμένα, το καλοκαίρι του 1998, όταν επισκέφθηκαν την Κύπρο ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κωστής Στεφανόπουλος, και ο υπουργός Εξωτερικών, Θεόδωρος Πάγκαλος, τέθηκε θέμα ανέγερσης πρεσβείας στη Λευκωσία και ρωτήθηκε η μονή εάν είχε διαθέσιμο οικόπεδο για πώληση. Τους υποδείχθηκε το οικόπεδο, το οποίο βρίσκεται απέναντι από το μετόχι της Μονής και συμφωνήθηκε να παραχωρηθεί στην Ελλάδα. Εάν παραβιαζόταν ο όρος να οικοδομηθούν εκεί πρεσβεία και πρεσβευτική κατοικία, το οικόπεδο θα επιστρεφόταν στη Μονή, η οποία θα επέστρεφε τα χρήματα εντόκως.
Κατόπιν, το 1999 η Μονή πούλησε το τεμάχιο στην Ελλάδα έναντι 500.000 λιρών Κύπρου, που δεν ήταν ασφαλώς η πραγματική αξία του τεμαχίου, καθώς η εκτιμημένη αξία του το 1999 ανερχόταν σε πάνω από 3 εκατ. ευρώ.
Ωστόσο, το 2012 η κυβέρνηση ΝΔ – ΠΑΣΟΚ ενέταξε το οικόπεδο στο ΤΑΙΠΕΔ (Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου) για να πουληθεί (!). Τον Δεκέμβριο του 2012, η Μητρόπολη Κύκκου οδήγησε την υπόθεση στα κυπριακά Δικαστήρια, με το σκεπτικό ότι το ελληνικό Δημόσιο δεν μπορούσε να εκποιήσει το οικόπεδο λόγω της ρήτρας (ανέγερση πρεσβείας, πρεσβευτικής κατοικίας), και, άρα, θα έπρεπε να επιστραφεί στην κυριότητα της Μονής.
Η συνέχεια δόθηκε τον Φεβρουάριο του 2017, όταν το κυπριακό Δικαστήριο απεφάνθη ότι η Ελλάδα υποχρεούται «άμεσα» να επιστρέψει το ακίνητο, προσδιορίζοντας το «άμεσα» στη χρονική στιγμή, κατά την οποία θα καταβληθεί από τη Μονή το αντίτιμο των 500.000 λιρών Κύπρου (854.300 ευρώ), πλέον τόκους προς 9% από τον Μάιο του 1999 (συνολικά περί τα 2,5 εκ. ευρώ).
Ωστόσο, η ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών επιμένοντας στην απόφασή της να κατασκευαστεί στο συγκεκριμένο οικόπεδο το κτίριο της ελληνικής πρεσβείας στην Κύπρο, δεν προχώρησε στην ανάληψη του παραπάνω ποσού, καθώς εάν δεχόταν να πάρει τα χρήματα η Ελλάδα, θα ήταν σαν να αποποιείτο το ιδιοκτησιακό δικαίωμά της επί του οικοπέδου.
Παράλληλα, το υπουργείο Εξωτερικών ήδη είχε βρει κονδύλιο της τάξης των 4,5 εκατομμυρίων ευρώ, προκειμένου να οικοδομηθεί εκεί η πρεσβεία.
Οι ενέργειες Κοτζιά
Ετσι, λίγο μετά την απόφαση του κυπριακού Δικαστηρίου, σε μία από τις επισκέψεις του στην Κύπρο, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς, συζήτησε το θέμα με τον μητροπολίτη Κύκκου, Νικηφόρο. Εκεί, συμφωνήθηκε ότι το οικόπεδο θα παραμείνει στο ελληνικό Δημόσιο για την ανέγερση του κτηρίου της πρεσβείας. Μάλιστα, ο μητροπολίτης φέρεται να είχε πει χαρακτηριστικά πως, πριν κλείσει τα μάτια του θέλει να δει την ελληνική σημαία να κυματίζει απέναντι από το Μετόχι. Η ελλαδική πλευρά δεσμεύθηκε να προχωρήσει με τα σχέδια. Δύο περίπου εβδομάδες αργότερα, τεχνικοί από την Ελλάδα μετέβησαν στην Κύπρο, είχαν συνάντηση με εκπροσώπους της Μονής και προχώρησαν στα αρχιτεκτονικά σχέδια.
Η υπόθεση ωστόσο φάνηκε να προσκρούει σε νέα εμπόδια όταν, τον Σεπτέμβριο του 2017, έγινε γνωστό, από δημοσιεύματα σε κυπριακά ΜΜΕ, ότι η Μονή Κύκκου πούλησε το οικόπεδο σε ρωσικό fund - σύμφωνα με έντονη φημολογία έναντι 10 εκ. ευρώ. Να σημειωθεί πως αυτή η ενέργεια ενόχλησε ιδιαίτερα τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου, Χρυσόστομο, ο οποίος φέρεται να πίεσε τη Μονή για να αναθεωρήσει την απόφασή της. Η Μονή Κύκκου, όμως, φαίνεται πως δεν συμφώνησε.
Ετσι, ο προκαθήμενος της κυπριακής Εκκλησίας πρότεινε στην Αθήνα να παραχωρήσει η Αρχιεπισκοπή κάποιο οικόπεδό της, προκειμένου να αναγείρει το ελληνικό Δημόσιο πρεσβεία. Η Αθήνα, όμως, επέμεινε στην απόφασή της. Αντίθετα, οι νομικοί εκπρόσωποι της Μονής Κύκκου, προκειμένου να πείσει για τη νομιμότητα της ενέργειάς της να πουλήσει σε ρωσικό fund το οικόπεδο, επικαλούνταν το επιχείρημα ότι το ελληνικό Δημόσιο έχει ήδη πουλήσει το οικόπεδο, αφού το ενέταξε στο ΤΑΙΠΕΔ. Κάτι, ωστόσο, που ουδέποτε έγινε, αφού το ελληνικό Δημόσιο δήλωσε ότι εξακολουθεί να διατηρεί ως ιδιοκτησία του το οικόπεδο.
Στο δικαστήριο
Τον Μάιο, στο κυπριακό Δικαστήριο εμφανίστηκε ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς - να σημειωθεί πως είναι η μοναδική φορά που Ελληνας υπουργός Εξωτερικών δέχεται να βρεθεί ενώπιον Δικαστηρίου στην Κύπρο - για κατ’ αντιπαράσταση εξέταση, όπως είχε ζητήσει ο δικηγόρος της Μονής Κύκκου, κ.Βελάρης. Ο Ελληνας υπουργός επισκέφθηκε την Κύπρο, προκειμένου να συναντηθεί σήμερα με τον πρόεδρο της μεγαλονήσου, κ.Νίκο Αναστασιάδη και τον ομόλογό του, κ.Νίκο Χριστοδουλίδη, και για να μετάσχει αύριο στην -υπό τον πρωθυπουργό- ελληνική αντιπροσωπεία στην τριμερή Σύνοδο Κορυφής Ελλάδας – Κύπρου - Ισραήλ στη Λευκωσία. Να σημειωθεί πως είναι η μοναδική φορά που Ελληνας υπουργός Εξωτερικών δέχεται να βρεθεί ενώπιον Δικαστηρίου στην Κύπρο.
Κατά τη διάρκεια της κατάθεσής του, ο κ.Κοτζιάς επέκρινε τον κ.Βελάρη, επισημαίνοντας, μεταξύ άλλων, πως «ουύτε επί χούντας η Ελλάδα δεν διασύρθηκε με τέτοιο τρόπο», αλλά και ότι «θέλει συστηματικά να εμποδίσει τον ηγούμενο να έρθει σε συνεννόηση μαζί μας». «Θα πρέπει ο δικηγόρος κάποια στιγμή να σεβαστεί την Ελλάδα. Υπάρχει αλληλοσεβασμός με τον Επίσκοπο και κάποιος τρίτος επεισέρχεται για να σπάσει μια πολύ καλή συμφωνία», είχε τονίσει χαρακτηριστικά ο Ν. Κοτζιάς, ενώ περιέγραψε και συγκεκριμένη στιγμή από συνάντηση με τον ηγούμενο της Μονής, στην οποία ήταν παρών ο κ. Βελάρης: «Στη συνάντηση μας με τον ηγούμενο ήταν παρών ο κ.Βελάρης. Ο ηγούμενος χτύπησε το χέρι του στο τραπέζι και του είπε "Σταμάτα εσύ. Θέλω να το δωρίσω στην ελληνική Πολιτεία". Δεν είχα αναφερθεί σε ημερομηνία ολοκλήρωσης του κτιρίου. Είχα πει ότι θα αρχίζαμε άμεσα και αυτό έγινε. Τα κεφάλαια υπάρχουν», ανέφερε ο Ν.Κοτζιάς, που προσκόμισε και τα σχετικά έγγραφα, τονίζοντας: «Εσείς εξυπηρετείτε τη γραμμή του χρήματος. Ο ηγούμενος μου είχε πει με δάκρυα στα μάτια ότι θέλει να ξυπνά το πρωί και να βλέπει απέναντί του την ελληνική σημαία από την πρεσβευτική κατοικία».
Οσον αφορά τη σοβαρή εμπλοκή που υπήρξε με την προηγούμενη ελληνική κυβέρνηση, ο Ν. Κοτζιάς τόνισε: «Είναι ντροπή ένας ΥΠΕΞ να απολογείται για πράξεις του 2012-2013. Εξεταζόμενος για άλλα θέματα από την κατάθεση μου για μιάμιση ώρα μειώνει την αξία της κατάθεσης μου. Δεν κατάλαβα ότι εδώ δικάζομαι για το ΤΑΙΠΕΔ».
Σχετικά με τον ισχυρισμό του δικηγόρου της Μονής Κύκκου ότι το ελληνικό Δημόσιο έχει ήδη πουλήσει (!) το οικόπεδο, ο κ.Κοτζιάς του απάντησε: «Δεν το πουλήσαμε. Παρενέβη ο κ.Βελάρης και υποψιάζομαι ότι το έταξε σε άλλα funds». Και πρόσθεσε: «Εδώ δεν πουλήσαμε κτήμα στην Άγκυρα που έχουμε από τη δεκαετία '30 στον καλύτερο δρόμο. Μας φέρθηκαν καλύτερα στην Τουρκία. Είναι προφανές ότι δεν συμπαθείτε την παρούσα κυβέρνηση».
Τέλος, επαναλαμβάνοντας τη βούληση της Αθήνας τα τελευταία χρόνια να κατασκευάσει στο οικόπεδο την πρεσβεία, ο κ.Κοτζιάς υπογράμμισε: «Συμφωνήσαμε με τη Μονή Κύκκου ότι ότι εντός 15 ημερών θα ερχόταν τεχνικό κλιμάκιο για να δει τις διαδικασίες. Ήρθε στις 6 Απριλίου (2017) και με ενημέρωσαν τι χρειαζόταν. Ετοιμάζονταν να έρθουν 3 αρχιτέκτονες για να μας υποβάλλουν πως θα γίνει η πρεσβεία και ήμασταν ευχαριστημένοι. Στις 26 Απριλίου λάβαμε επιστολή από τον κ.Βελάρη ο οποίος υπέβαλλε αυτά που ξεπεράσαμε και τα επαναφέρει. Γιατί τον νοιάζει τον κ. Βελάρη γιατί κρατάμε το ακίνητο; Δεν το κρατάω για προίκα της κόρης μου»...
