Ψηφίστηκε κατά πλειοψηφία επί της αρχής του το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης για τα «μέτρα για την Προώθηση των Θεσμών της Αναδοχής και Υιοθεσίας».

Υπέρ τάχθηκαν ΣΥΡΙΖΑ, ΑΝΕΛ και Ποτάμι. Η ΝΔ, η ΔΗΣΥ και η Ένωση Κεντρώων εξέφρασαν επιφυλάξεις, ενώ το ΚΚΕ δήλωσε «παρών» και η Χρυσή Αυγή καταψήφισε.

Η υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Θεανώ Φωτίου, λαμβάνοντας υπόψη σχετικές παρατηρήσεις που είχαν εκφραστεί τόσο από φορείς όσο και από κόμματα προχώρησε σε ορισμένες βελτιωτικές αλλαγές.

Έτσι, μεταξύ άλλων καταργείται και δεν θα ισχύσει το ανώτατο όριο ηλικίας σε περιπτώσεις συγγενικής αναδοχής, ενώ επεκτείνεται η οικονομική ενίσχυση του αναδόχου και κατά τη στρατιωτική θητεία του παιδιού.

«Στόχος μας είναι κανένα παιδί σε ίδρυμα»

Στη συνέχεια, συνεχίστηκε στην Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής, η συζήτηση επί των άρθρων του νομοσχεδίου. Η συζήτηση θα συνεχιστεί και θα ολοκληρωθεί αύριο σε δεύτερη ανάγνωση του νομοσχεδίου, το οποίο αναμένεται να έρθει προς ψήφιση στην ολομέλεια την ερχόμενη εβδομάδα.

Στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης, βρέθηκε για μια ακόμη φορά το επίμαχο άρθρο 8, που δίνει τη δυνατότητα αναδοχής σε ομόφυλα ζευγάρια που έχουν υπογράψει σύμφωνο συμβίωσης, με τους κυβερνητικούς βουλευτές να υπεραμύνονται της σχετικής διάταξης και να κάνουν λόγο για προοδευτικό πρόσημο.

Κατά της επίμαχης διάταξης τάχθηκαν ο εισηγητής των ΑΝΕΛ Γιώργος Λαζαρίδης, καθώς και οι αγορητές από την ΝΔ, το ΚΚΕ, τη Χρυσή Αυγή και την Ένωση Κεντρώων.

«Τα πιο τέλεια δημόσια ιδρύματα να είχαμε, πιστεύω ότι είναι πολύ πιο σημαντικό σε ένα παιδί, να βρίσκεται σε μια οικογένεια. Το στίγμα που κουβαλά ένα παιδί που είναι σε ίδρυμα αλλά και οι επιπτώσεις από τον ιδρυματισμό του, του δημιουργούν τεράστια προβλήματα και αυτό είναι αποδεδειγμένο από όλη την επιστημονική κοινότητα. Εμείς λέμε, κανένα παιδί σε ιδρύματα», ανέφερε χαρακτηριστικά η αναπληρώτρια υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Θεανώ Φωτίου.

Παράλληλα, η κ. Φωτίου έκανε δεκτή την πρόταση της εισηγήτριας της ΔΗΣΥ, Εύης Χριστοφιλοπούλου, να υπάρξει στο νομοσχέδιο ειδική αναφορά στη διεθνή σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού, γιατί όπως είπε, έχει αυξημένη νομοθετική ισχύ. Συμφώνησε επίσης, στο να αποτυπωθεί με μεγαλύτερη σαφήνεια, ότι όταν το παιδί θα βρίσκεται σε ώριμη ηλικία, θα λαμβάνεται υπόψη η γνώμη του, στις αποφάσεις για τη τύχη του.

«Ακούω με μεγάλη προσοχή, ότι μεταξύ περισσότερων αναδόχων, θα πρέπει η επιλογή να γίνεται με βάση το συμφέρον του παιδιού. Η συγγενική αναδοχή θα είναι προτεραιότητα και αυτό θα λύσει πολλά προβλήματα», υπογράμμισε η κ. Φωτίου.

Παράλληλα, η αν. υπουργός απέρριψε τις κατηγορίες κομμάτων της αντιπολίτευσης και κυρίως της ΝΔ (όπως εκφράστηκαν από την εισηγήτρια του κόμματος, Κατερίνα Μάρκου), ότι το νομοσχέδιο αφήνει την αναδοχή χωρίς έλεγχο και εποπτεία. Επ' αυτού, η κ. Φωτίου τόνισε, πως έλεγχος θα γίνεται, όχι μονάχα κάθε μήνα, αλλά και έκτακτα. Τέλος, κλείνοντας την παρέμβασή της, προανήγγειλε ότι πολύ σύντομα θα κατατεθεί νομοσχέδιο με τις αρχές και τους κανόνες λειτουργίας όλων των φιλανθρωπικών ιδρυμάτων.

«Τα διλήμματα είναι σκληρά αν θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα πλαίσιο αποϊδρυματοποίησης», τόνισε νωρίτερα ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Χρήστος Μαντάς και πρόσθεσε: «Θέλουμε παιδιά να παραμένουν στα ιδρύματα, ή θα βάλουμε φρένο δίνοντας τη δυνατότητα αναδοχής σε οικογένειες ή ανθρώπους κατάλληλους, ανεξαρτήτως του σεξουαλικού τους προσανατολισμού. Με όσες έρευνες θέλετε να βάλουμε κάτω, δεν αποδεικνύεται πουθενά αυτή η διαιρετική γραμμή. Αυτά τα παιδιά πρέπει να βγουν από τα ιδρύματα».

Η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Ελισάβετ Σκουφά, υποστήριξε ότι λανθασμένα ξεσήκωσε θόρυβο το άρθρο 8, και έδωσε έμφαση στην επιστολή 55 ακαδημαϊκών ψυχικής υγείας, που επισημαίνουν ότι δεν υπάρχουν εμπειρικά ή επιστημονικά δεδομένα που να αποδεικνύουν ότι τα ομόφυλα ζευγάρια δεν μπορούν εξίσου να είναι κατάλληλοι γονείς με τα ετερόφυλα ζευγάρια.

Την διαφωνία του κόμματός του για την αναδοχή παιδιού από ομόφυλα ζευγάρια που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, επανέλαβε ο βουλευτής των ΑΝΕΛ Γιώργος Λαζαρίδης. «Μας βρίσκει αντίθετους, καθώς θεωρούμε ότι αποτελεί ένα ακόμα βήμα και για την υιοθεσία κάτι που θέλουμε να αποτρέψουμε να συμβεί. Όλοι γνωρίζουν τις συνθήκες που επικρατούν στα ιδρύματα, αλλά εμείς θεωρούμε επιτακτική ανάγκη τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου, όχι όμως σε βάρος της ψυχοσωματικής ανάπτυξης του παιδιού. Η αναδοχή από ομόφυλα ζευγάρια θέτει σε κίνδυνο το δικαίωμα του παιδιού να διαμορφώσει ανεπηρέαστα την προσωπικότητα του, ενώ το καθιστά ευάλωτο», υποστήριξε ο κ. Λαζαρίδης.

Ο βουλευτής της ΝΔ Βασίλης Γιόγακας, έκανε λόγο για ένα νομοσχέδιο που φέρνει καινοτομίες, οι οποίες όμως, όπως είπε, δεν θα πρέπει να επισκιαστούν από τις σημαντικές αδυναμίες που υπάρχουν - και ζήτησε «να αποσυρθεί το επίμαχο άρθρο 8 και να ληφθούν υπόψη οι παρατηρήσεις που έχουν γίνει».

«Όσοι διαφώνησαν, ακόμα και βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, για τη δυνατότητα αναδοχής σε όσους υπέγραψαν σύμφωνο συμβίωσης, κατηγορούνται για συντηρητισμό. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι δεν υπάρχει ενιαία επιστημονική θέση που να λέει ότι δεν επιφέρει βλάβη στο παιδί η αναδοχή από ομόφυλα ζευγάρια. Υπάρχουν αντικρουόμενες επιστημονικές απόψεις. Οφείλουμε να είμαστε προσεκτικοί. Επτά στους δέκα στην ελληνική κοινωνία είναι αρνητικοί. Εφόσον ενδιαφέρει τον νομοθέτη, πρέπει να ληφθεί υπόψη μήπως το παιδί κουβαλά το στίγμα που δημιουργεί η αρνητική στάση του κοινωνικού περίγυρου. Αποσύρετε το άρθρο προκειμένου να ψηφιστεί από όλες τις δημοκρατικές παρατάξεις το νομοσχέδιο», τόνισε ο κ. Γιόγακας.

Ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ, Μανώλης Συντιχάκης, εξέφρασε σοβαρές επιφυλάξεις για το άρθρο 8, και υποστήριξε ότι είναι ένα σκαλοπάτι και για την δυνατότητα υιοθεσίας από ομόφυλα ζευγάρια - κάτι για το οποίο, το κόμμα του διαφωνεί. «Η μόνιμη τεκμηρίωση για την αναδοχή από ομόφυλα ζευγάρια, είναι αυτή που επικαλούνται οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία προέρχεται από 55 επιστήμονες ψυχικής υγείας. Πρόκειται όμως για ιδιωτικές απόψεις. Δεν υπάρχει καμία επίσημη κρατική επιστημονική μελέτη που να αποδεικνύει αυτό που λέτε», ανέφερε ο κ. Συντιχάκης.

«Η πυξίδα μας πρέπει να είναι το συμφέρον των παιδιών και όχι οι προκαταλήψεις μιας μερίδας της κοινωνίας μας. Το παιδί θα αναπτυχθεί σωστά αν βρει αγάπη και φροντίδα. Για αυτά πρέπει να νοιαζόμαστε και όχι για το σεξουαλικό προσανατολισμό των αναδόχων», υπογράμμισε μεταξύ άλλων, ο ειδικός αγορητής του Ποταμιού, Γιώργος Μαυρωτάς.

«Μέλημα μας θα πρέπει να είναι το παιδί και όχι η "προοδευτικότητά" σας. Θα καταψηφίσουμε, επιμένοντας στο πατροπαράδατο διαχωρισμό μητέρας και πατέρα», δήλωσε ο ειδικός αγορητής της Ένωσης Κεντρώων, Αριστείδης Φωκάς

Οι καινοτομίες και τα πλεονεκτήματα του σχεδίου νόμου

Όπως έχουμε τονίσει και σε προηγούμενα δημοσιεύματα, νόμος για την υιοθεσία και την αναδοχή επιταχύνει εξαιρετικά τις σχετικές διαδικασίες και μειώνει δραστικά τον χρόνο αναμονής που έφτανε στα έξι χρόνια, δημιουργώντας μεγάλα δράματα και αδιέξοδα. Σήμερα θα απαιτούνται 8-12 μήνες. Παράλληλα, ισχυροποιεί επιστημονικά και θεσμικά όλη τη διαδικασία υπέρ του συμφέροντος του παιδιού. Πώς επιτυγχάνονται αυτοί οι δύο στόχοι;

Ο πρώτος στόχος αφορά τη μείωση του χρόνου αναμονής

Το πρόβλημα είναι χρόνιο και προκύπτει από την ελλιπή στελέχωση των κοινωνικών υπηρεσιών και την μεγάλη καθυστέρηση στην διενέργεια και ολοκλήρωση 2 κοινωνικών ερευνών: της 1ης σχετικά με την καταλληλότητα του υποψήφιου ζεύγους για να γίνουν ανάδοχοι ή θετοί γονείς και της 2ης σχετικά με την κοινωνική έρευνα εάν το συγκεκριμένο ζευγάρι είναι κατάλληλο για το συγκεκριμένο παιδί που έχει επιλέξει.

Αυτές οι δύο έρευνες του νόμου μπορούν να ανατίθενται και σε άλλες κοινωνικές υπηρεσίες π.χ. στους δήμους, αλλά και σε πιστοποιημένους κοινωνικούς λειτουργούς που θα πιστοποιεί ο Σ.Κ.Λ.Ε. (Σύνδεσμος Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδος).

Η Βουλή με νόμο της κατέστησε τον Σύνδεσμο Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδος (ΣΚΛΕ) ΝΠΔΔ, δηλαδή ανώτατη αρχή απόδοσης άδειας άσκησης επαγγέλματος και πειθαρχικού ελέγχου (Νόμος 4357/16). Ο ΣΚΛΕ επίσης με αδιάβλητες εξετάσεις θα δημιουργήσει σώμα πιστοποιημένωνκοινωνικών λειτουργών που θα αναλαμβάνουν το έργο των κοινωνικών ερευνών-εκθέσεων που απαιτούνται για την διαδικασία της αναδοχής-υιοθεσίας όταν οι υφιστάμενοι στα ιδρύματα ή στις περιφέρειες δεν επαρκούν. Οι χρόνοι εκπόνησης των εκθέσεων ορίζονται με σαφήνεια σε 3 μήνες.

*ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Ρεπορτάζ Left.gr: Τεκνοθεσία και αναδοχή στην Ελλάδα και οι καινοτομίες του νέου νομοσχεδίου (βίντεο - φωτογραφίες)

Ο δεύτερος στόχος: θεσμική και επιστημονική κατοχύρωση της ψηφιοποιημένης διαδικασίας

Η διαδικασία που απαιτείται πλέον είναι σαφής και ψηφιακή και καταλήγει σε 3 ηλεκτρονικά μητρώα που τηρούνται στην ΗΔΙΚΑ και τα διαχειρίζεται το ΕΚΚΑ: μητρώο ανηλίκων, μητρώο υποψήφιων αναδόχων και θετών γονέων, μητρώο εγκεκριμένων αναδόχων και υιοθεσιών.

Με αυτό τον τρόπο, το κράτος γνωρίζει τον ακριβή αριθμό παιδιών που υπάρχουν στα ιδρύματα ή δίδεται για αναδοχή και υιοθεσία και τον ακριβή αριθμό υποψήφιων γονέων.

Η διαδικασία για την ολοκλήρωσή της απαιτεί 3 δικλείδες ασφαλείας, 2 κοινωνικούς ελέγχους και την επιτυχή παρακολούθηση ενός επιμορφωτικού προγράμματος.

Συστήνεται επίσης κεντρικό όργανο για την παιδική προστασία: το Εθνικό Συμβούλιο Αναδοχής και Υιοθεσίας (Ε.Σ.ΑΝ.Υ.), το οποίο θα παρέχει συμβουλευτική υποστήριξη στους φορείς παιδικής προστασίας, θα επιλύσει τα όποια προβλήματα ερμηνείας του νόμου και θα επιβλέπει πανελλαδικά την εφαρμογή των θεσμών της αναδοχής και υιοθεσίας.

Η συζήτηση περί του συμφώνου συμβίωσης

• Με το σχέδιο νόμου δεν δίδεται η δυνατότητα σε ζευγάρια του συμφώνου συμβίωσης να υιοθετήσουν, διότι η υιοθεσία διέπεται από τον αστικό κώδικα και αφορά έγγαμα ζευγάρια και μόνο.

• Η συζήτηση που προκάλεσε συντηρητικές και ομοφοβικές αντιδράσεις αφορά την αναδοχή. Η αναδοχή είναι διαφορετική πράξη από την υιοθεσία. Κατά την υιοθεσία ο θετός γονιός αντικαθιστά τον φυσικό γονέα πλήρως, δηλαδή στις υποχρεώσεις και στα δικαιώματα. Στην αναδοχή, ο ανάδοχος γονιός συνυπάρχει με τον φυσικό γονιό και μάλιστα έχει υποχρέωση να συνεργάζεται μαζί του. Το παιδί δεν ξεκόβεται από το φυσικό γονιό.

• Ακόμα μία θετική αλλαγή είναι η επαγγελματική αναδοχή: Γίνεται ώστε να βρουν μια οικογένεια πιο γρήγορα τα παιδιά με αναπηρία και να μην εισάγονται στα ιδρύματα τα παιδιά που εγκαταλείπονται στα μαιευτήρια.

Αυτό τόνισε χαρακτηριστικά η υπουργός Κοινωνικής Αλληλεγγύης Θεανώ Φωτίου, υπεραμυνόμενη πρόσφατα στην Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής, του άρθρου 8 που προβλέπει την δυνατότητα αναδοχής ανήλικων παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια, δηλώνοντας ανοιχτή σε προτεινόμενες αλλαγές.

«Πόσα ομόφυλα ζευγάρια θα τρέξουν για αναδοχή; Θα εξαιρέσουμε τα χιλιάδες ετερόφυλα ζευγάρια και θα καταδικάσουμε τα ανήλικα παιδιά; Ο νόμος διασφαλίζει τα πάντα με τρεις επιστημονικούς ελέγχους. Γι' αυτούς που μιλούν για τα πρότυπα της οικογένειας το παιδί θα βλέπει ως πρότυπο τη φυσική του οικογένεια. Γιατί όχι μόνο δεν ξεκόβει από αυτήν, αλλά μπορεί να επιστρέψει αμέσως αν διαπιστωθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες που θα παρακολουθούν για 2-3 χρόνια την πορεία της αναδοχής και τη συμπεριφορά της ανάδοχης οικογένειας. Ο κοινωνικός λειτουργός θα κάνει έρευνα για την καταλληλότητα του υποψήφιου ανάδοχου. Δεν κρίνεται ο σεξουαλικός προσανατολισμός, αλλά η καταλληλότητα του γονιού» υπογράμμισε η κ. Φωτίου, απαντώντας τόσο στις επικρίσεις που δέχθηκε νωρίτερα από την αντιπολίτευση όσο και στις ενστάσεις που εκφράζουν βουλευτές της συγκυβέρνησης επί της επίμαχης διάταξης.

Η κ. Φωτίου δήλωσε εξαιρετικά ευχαριστημένη από τη συζήτηση που έγινε στην επιτροπή, για το νομοσχέδιο με τα μέτρα για τον θεσμό της υιοθεσίας και της αναδοχής τονίζοντας ότι «παρά τις διαφωνίες μας έχουν θιγεί σημαντικά ζητήματα».

«Εκείνο που ξέρει η ελληνική κοινωνία είναι ότι δεν μπορεί να υπάρχουν παιδιά στα ιδρύματα και την ίδια ώρα νεαρά ζευγάρια να κλαίνε. Να είναι υποψήφια και να μην μπορούν επί 6 χρόνια να πάρουν ένα παιδί, αλλά και εμείς να κλείνουμε τα αυτιά μας και το εμπόριο βρεφών να ανθεί» τόνισε και πρόσθεσε:

«Το νομοσχέδιο αυτό αντιμετωπίζει με επιστημονικά και θεσμικό τρόπο αυτά τα ζητήματα. Επιταχύνουμε τις διαδικασίες, βάζουμε αυστηρές ημερομηνίες για την αναδοχή και την υιοθεσία και οι αρμόδιες υπηρεσίες είναι υποχρεωμένες μέσα σε 3 μήνες να καταθέσουν την έκθεση τους, ενώ αν δεν τηρήσουν τη σαφή χρονική διαδικασία θα υπάρξουν κυρώσεις».

Έμφαση έδωσε η κ. Φωτίου στο ηλεκτρονικό μητρώο, τονίζοντας ότι για πρώτη φορά το κράτος θα ξέρει πόσα παιδιά υπάρχουν και πόσοι υποψήφιοι για αναδοχή και υιοθεσία.

«Δεν μπορείτε να στερήσετε αυτό το ασφαλές και διάφανο σύστημα, στην ελληνική κοινωνία. Πρέπει όλοι να πάμε μαζί και να σκορπίσουμε ένα χαμόγελο στην κοινωνία. Δεν έχουμε πρόθεση να κοροϊδέψουμε την ελληνική κοινωνία που αγωνιά. Η αναδοχή είναι μια εναλλακτική πράξη για να φύγει ένα παιδί από το ίδρυμα.

Είμαστε έτοιμοι να τα συζητήσουμε όλα καλοπροαίρετα. Κανείς όμως δεν μπορεί να στερήσει από την κοινωνία και από τα νέα ζευγάρια κάτι που περιμένουν και θέλουν» επεσήμανε.

Απαντώντας στις επικρίσεις για την επαγγελματική αναδοχή, η κ. Φωτίου αντέτεινε ότι «ούτε μια μέρα ένα παιδί δεν πρέπει να μπαίνει στο ίδρυμα».

«Πάμε για αποϊδρυματοποίηση. Είμαστε ανοιχτοί να κάνουμε ότι θέλετε, να δημιουργήσουμε και διακομματική επιτροπή στη Βουλή. Στο καλύτερο ίδρυμα να είναι ένα παιδί, ιδιαίτερα μέχρι τριών ετών, είναι καταστροφή νοητική και ψυχολογική για αυτό» κατέληξε η κ. Φωτίου.