Ο Παύλος Σιδηρόπουλος το μακρινό 1979 τραγουδούσε στην ταινία "Ο ασυμβίβαστος" τους στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου "Υπερασπίσου το παιδί, γιατί αν γλιτώσει το παιδί, υπάρχει ελπίδα". Στην Ελλάδα του 2021, σαράντα δύο χρόνια αργότερα, η κυβέρνηση επιλέγει να αντιμετωπίζει κάποια παιδιά ως να ήταν ενός κατώτερου θεού.
Η παιδική ηλικία και η ανηλικότητα προστατεύονται από διεθνείς συμβάσεις και τον εθνικό νόμο, ωστόσο τη διετία 2019-2020, σύμφωνα με έρευνα του διεθνούς δημοσιογραφικού δικτύου Lost in Europe, 1.390 παιδιά εξαφανίστηκαν από τα ελληνικά κέντρα υποδοχής. Αν επαληθευτεί η πληροφορία, πέρα από το προφανές της αποτυχίας του κράτους δικαίου, θα πρόκειται για μια προσωπική αποτυχία του ίδιου του πρωθυπουργού.
Όχι μόνο γιατί έχει την ευθύνη μιας κυβερνητικής πολιτικής που επιδεινώνει καθημερινά τις συνθήκες υποδοχής και τις εγγυήσεις προστασίας για τα παιδιά αυτά, αλλά και γιατί δύο χρόνια πριν είχε αναλάβει προσωπικά την ευθύνη για τις ζωές των 4.000 ασυνόδευτων προσφυγόπουλων που βρίσκονταν στη χώρα μας έχοντας συγκεντρώσει όλες τις σχετικές αρμοδιότητες στο γραφείο του.
Την περίοδο εκείνη τα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα αποκλείστηκαν από την υγειονομική περίθαλψη λόγω μη πρόσβασης στη χορήγηση ΑΜΚΑ, θεσμοθετήθηκε η αντιμετώπισή τους, εφόσον είναι άνω των 15 ετών, ως να ήταν ενήλικες, ενώ ο νόμος για την επιτροπεία που ψηφίστηκε επί ΣΥΡΙΖΑ παρέμεινε -και παραμένει- ανεφάρμοστος και αδρανής, παρά το ότι είχε χαρακτηριστεί από το Συμβούλιο της Ευρώπης ως παράδειγμα καλής πρακτικής.
Πλέον η ευθύνη για την προστασία των ασυνόδευτων ανηλίκων βρίσκεται στην αντίστοιχη Ειδική Γραμματεία του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, θέτοντας το για χρόνια αρμόδιο ΕΚΚΑ εκτός του κάδρου της διαχείρισης, να παραμένει παρατηρητής των εξελίξεων. Εξελίξεις που σίγουρα δεν είναι στην κατεύθυνση της προστασίας τα δυόμισι χρόνια που η Νέα Δημοκρατία έχει την ευθύνη της χώρας.
Αν και η προστατευτική κράτηση έχει σταματήσει, η διοικητική κράτηση έχει γίνει κανόνας για όλους ανεξαρτήτως ηλικίας, με χιλιάδες στοιβαγμένους στα κέντρα κράτησης έως και για 36 μήνες, ενώ στις κλειστές δομές-φυλακές που δημιουργεί η κυβέρνηση στα νησιά κρατούνται όλοι αδιακρίτως οι νεοεισερχόμενοι στην Ελλάδα, με τους ασυνόδευτους ανήλικους να πρέπει να αποδείξουν την ηλικία τους με μηχανογραφημένο επίσημο έγγραφο της χώρας προέλευσης. Γεγονός που, όπως τέθηκε από όλους τους φορείς στο πρόσφατο νομοσχέδιο, δεν είναι μόνο δυσανάλογο και πρακτικά αδύνατο πολλές φορές, αλλά υπήρχαν ήδη ασφαλείς δικλίδες στο θεσμικό πλαίσιο.
Κατά τα λοιπά, business as usual και σε αυτόν τον τομέα… Ο κρατικός μηχανισμός παραμένει υποστελεχωμένος τη στιγμή που παρελαύνουν παντού οι μετακλητοί, οι οργανώσεις που για χρόνια είχαν την ευθύνη λειτουργίας των ξενώνων και δομών φιλοξενίας εκπαραθυρώνονται μία προς μία για να μπουν άλλες καινούργιες, χωρίς τεχνογνωσία και χωρίς επαρκή εμπειρία, ενώ ήδη δύο από τις ζώνες ασφαλούς διαβίωσης σε Θήβα και Λαγκαδίκια έκλεισαν, χωρίς όμως να υπάρχει ανάπτυξη νέων καλύτερων θέσεων.
Περισσότερο από κάθε άλλη πτυχή του προσφυγικού ζητήματος, η προστασία των ασυνόδευτων παιδιών έχει ανάγκη μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής ένταξης. Είναι απαραίτητη για να έχουν τα παιδιά πρόσβαση στην Υγεία, να μπορούν να πάνε στο σχολείο, να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους, να συναναστραφούν με τους συνομήλικούς τους, να συμμετέχουν σε αθλητικά σωματεία, όλα αυτά δηλαδή που είχε θεσμοθετήσει και ξεκινήσει να εφαρμόζει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.
Όμως αυτά είναι ψιλά γράμματα για τις κυρίες Βούλτεψη και Αγαπηδάκη, που, προς το παρόν, όσοι γνωρίζουν τι συμβαίνει ψάχνουν το πραγματικό αντικείμενο ενασχόλησής τους γιατί με τις αρμοδιότητές τους δεν φαίνεται να ασχολούνται ουσιαστικά, κάνοντας μόνο επικοινωνία και εντυπώσεις με ένα ζήτημα εξαιρετικά κρίσιμο για το επίπεδο της κοινωνικής ενσυναίσθησης και τον ίδιο τον πολιτισμό μας, που δεν λύνεται με φιλανθρωπίες και, πολύ περισσότερο, με απάνθρωπες πολιτικές αποτροπής.
* Γιώργος Ψυχογιός είναι βουλευτής Κορινθίας και τομεάρχης Μεταναστευτικής Πολιτικής ΣΥΡΙΖΑ
