to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

"Ξεφλουδίζοντας πατάτες και λειαίνοντας φακούς": Το νέο βιβλίο του Αριστείδη Μπαλτά με τον φακό του Left.gr

Στην κατάμεστη αίθουσα εκδηλώσεων του Ιδρύματος Θεοχαράκη πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 3 Δεκέμβρη η παρουσίαση του νέου βιβλίου του Αριστείδη Μπαλτά, Ξεφλουδίζοντας πατάτες ή λειαίνοντας φακούς. Ο Σπινόζα και ο νεαρός Βιτγκενστάιν συνομιλούν για την εμμένεια και τη λογική της, που κυκλοφορεί από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.


Για το βιβλίο αλλά και το συνολικό έργο του Αρ. Μπαλτά μίλησαν ο Στάθης Γουργουρής (μέσω skype), (καθηγητής Συγκριτικής Λογοτεχνίας και Κοινωνικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Columbia της Νέας Υόρκης), ο Γεράσιμος Κουζέλης, (καθηγητής Eπιστημολογίας και Κοινωνιολογίας της Γνώσης στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών), ο Δημήτρης Τζανακόπουλος, (νομικός), η Φαίη Αλαφούζου, (καθηγήτρια στο Τμήμα Φιλοσοφίας του Emory University), ενώ τη συζήτηση συντόνισε ο Ανδρέας Μαράτος, (υποψήφιος διδάκτορας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και επιστ. συνεργάτης του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς), ο οποίος, εκτός των άλλων, διάβασε και την παρέμβαση της Φ. Αλαφούζου. Την εκδήλωση έκλεισε με σύντομο χαιρετισμό ο Αρ. Μπαλτάς.

Δείτε στιγμές από τη παρουσίαση από τον φακό του Άγγελου Καλοδούκα για το left.gr

Μετά την ολοκλήρωση της εκδήλωσης, ο συγγραφέας του βιβλίου Αρ. Μπαλτάς (ομότιμος καθηγητής Φιλοσοφίας των Επιστημών στο ΕΜΠ), ο Μ. Κουζέλης και ο Δ. Τζανακόπουλος παραχώρησαν στον φακό του left δηλώσεις για το βιβλίο.

Ο Αρ. Μπαλτάς τόνισε πως ο Σπινόζα και ο Βιτκενστάιν είναι δύο συγγραφείς που αποτελούν σταθμούς στην ιστορία της Φιλοσοφίας, ενώ επισήμανε πως ο καθένας στην εποχή του και με τον τρόπο του "αντιτίθενται στον φονταμενταλισμό κάθε είδους". Στο πλαίσιο αυτό, σημείωσε πως αυτός ο ιδιότυπος φιλοσοφικός διάλογος μεταξύ των δύο δεν αφορά μόνο τη Φιλοσοφία, αλλά είναι άμεσα συναρτημένος με "το παρόν μας".

Το βιβλίο του Αρ. Μπαλτά ασχολείται με την ίδια την έννοια της Φιλοσοφίας, τόνισε ο Μ. Κουζέλης, ενώ υπογράμμισε πως για τον συγγραφέα η Φιλοσοφία είναι πια πρακτική δραστηριότητα. Ο Μ. Κουζέλης σημείωσε πως η εμμένεια, η έννοια που ανιχνεύει ο Μπαλτάς στο έργο του Σπινόζα και του Βιτκενστάιν, αποκλείει κάθε εξωτερική αρχή που να μπορεί να προσδιορίσει "τα πράγματα του κόσμου, της γλώσσας ή της λογικής". Επιπλέον, επεσήμανε πως το συγκεκριμένο βιβλίο, παρ' όλο που δεν ανήκει στην κατηγορία του εγχειριδίου Φιλοσοφίας, μπορεί να διαβαστεί και από κάποιον που δεν ασχολείται συστηματικά με αυτά τα ζητήματα, κάτι το οποίο έχει να κάνει με τη μέριμνα του Μπαλτά για το συγκεκριμένο αποτέλεσμα.

Ο Δ. Τζανακόπουλος τόνισε πως η εμμένεια είναι μια στάση κατά την οποία δεν ορίζεται θέση του κόσμου, της γλώσσας και της σκέψης από την οποία να μπορούμε να εκφέρουμε προτάσεις που αφορούν τον κόσμο, τη γλώσσα και τη σκέψη έξω από τον κόσμο. Πάντοτε "είμαστε εντός κόσμου, σκέψης και γλώσσας", σημείωσε, ενώ πρόσθεσε πως η στάση αυτή διέπει τους φιλοσόφους με τους οποίους ασχολείται το βιβλίο του Αρ. Μπαλτά. Επιπλέον, υπογράμμισε πως η στάση της εμμένειας αποτελεί τη "μοναδική στάση που αντιστοιχεί σ' αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε "υλιστική παράδοση στη φιλοσοφία"'. Σε σχέση με την πολιτική πρακτική, ο Δ. Τζανακόπουλος σημείωσε πως ο κεντρικός άξονας της παρέμβασης του Αρ. Μπαλτά έχει να κάνει με ένα χειραφετητικό εγχείρημα, το οποίο όμως δεν είναι ουτοπικό αλλά είναι άμεσα συνυφασμένο με τη συγκυρία.

Είπαν για το βιβλίο

GEORGE GALE, University of Missuri-Kansas City:
«Ο Αριστείδης Μπαλτάς φημίζεται για την ευγλωττία, την ευρυμάθεια και το οξύ φιλοσοφικό του αισθητήριο. Το ανά χείρας βιβλίο θα ενισχύσει οπωσδήποτε αυτή τη φήμη. Ο Μπαλτάς αναπτύσει τον […] ισχυρισμό ότι υφίσταται μια ισχυρή και μεστή νοήματος δομική αναλογία μεταξύ των θέσεων του Σπινόζα και εκείνων του Βιτγκενστάιν. Το περιεχόμενο της αναλογίας ο ίδιος το αποκαλεί “ριζική εμμένεια”, εννοώντας ότι δεν υφίσταται φιλοσοφική σκοπιά εξωτερική του κόσμου, της σκέψης και της γλώσσας. Είναι συναρπαστικό να παρακολουθείς τον Μπαλτά να συγκροτεί με ακρίβεια, επιμέλεια και αγάπη για τη λεπτομέρεια το επιχείρημά του […]. Το να εγκύψουμε στο βιβλίο θα μας ανταμείψει πλουσιοπάροχα. Το συνιστώ με όλη μου την καρδιά.»

JIM CONANT, University of Chicago:
«Η κεντρική ιδέα βάσει της οποίας ο Αριστείδης Μπαλτάς αναπτύσσει την παράλληλη πραγμάτευση των έργων του Σπινόζα και του Βιτγκενστάιν είναι ό,τι ο ίδιος αποκαλεί “ριζική εμμένεια”: η λογική είναι μέσα στη γλώσσα για τον Βιτγκενστάιν ακριβώς όπως ο Θεός είναι μέσα στον κόσμο για τον Σπινόζα. […] Ο Σπινόζα αποσκοπεί να αποδομήσει την ιδέα ότι μπορούμε να δικαιώσουμε τον Θεό μόνον αν τον αναβιβάσουμε υπεράνω και έξωθεν του κόσμου. Ο Βιτγκενστάιν αποσκοπεί να αποδομήσει την ιδέα ότι μπορούμε να δικαιώσουμε τη λογική μόνον αν την αναβιβάσουμε σε κάτι πρότερο των συνθηκών που καθιστούν τις εκάστοτε εμπειρικές προτάσεις αληθείς ή ψευδείς. Το βιβλίο επιχειρηματολογεί ότι αυτή η αποδόμηση παραδοσιακών παραδοχών οδηγεί και στις δύο περιπτώσεις σε μια θέση σύμφωνα με την οποία η φιλοσοφία, όπως νοείται παραδοσιακά, είναι αδύνατη και ταυτόχρονα στην απόρριψη κάθε σκοπιάς έξω από τον κόσμο, τη σκέψη και τη γλώσσα. Πρόκειται για βιβλίο ιδιαίτερα σημαντικό και για υποχρεωτικό ανάγνωσμα για όποιον ή όποια ενδιαφέρεται για τον Σπινόζα ή τον Βιτγκενστάιν.»

JUDITH BUTLER, University of California- Berkeley:
«Αυτό το κομψό επιχείρημα ενοποιεί με ανοίκεια αποτελεσματικότητα εκείνες τις παραδόσεις σκέψης που αφιερώνονται στην αποκαθήλωση όποιου θεού εξακολουθεί να ελλο­χεύει στις πτυχώσεις της γραμματικής. Ο Σπινόζα εδώ παραμένει ο επίμονος φιλόσοφος του οποίου η προοπτική της ριζικής εμμένειας επιδρά ακόμη και σε εκείνους που προσπαθούν να αγνοήσουν ή να αρνηθούν τη συμβολή του […] όσα απορρέουν από διεξοδική σκέψη μέσω της δικής του προοπτικής φέρουν αξιοσημείωτες ομοιότητες με όσα συμβαίνουν όταν ο Βιτγκενστάιν αναμοχλεύει τα όρια των δικών του προηγούμενων θέσεων. […] Με διαύγεια, ευρυμάθεια και προσήλωση, ο Αριστείδης Μπαλτάς εισάγει τις αναγνώστριες και τους αναγνώστες του σε μια έξοχη μορφή φιλοσοφικού στοχασμού που αναφέρεται στην ιστορία, στις παράδοξες τροπές της και στα αποτελέσματα που επιφέρει στις φιλο­σοφικές τοποθετήσεις […]. Στις σελίδες του βιβλίου λαμβάνει χώρα μια φιλοσοφική μορφή έρευνας που καταδεικνύει το αναντίρρητο, την αξία και τον ανοιχτό χαρακτήρα της προοπτικής της ριζικής εμμένειας.»

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΝΕΧΑΜΑΣ, Princeton University και Ακαδημία Αθηνών:
«Σύμφωνα με την ευρέως εμπεριστατωμένη και αναζωογονητική ερμηνεία του Αριστείδη Μπαλτά, ο Θεός κατά Σπινόζα και η λογική κατά Βιτγκενστάιν αναδύονται ως ιδιαίτερες εκφράσεις της ανθρώπινης ανάγκης για απόλυτη αυθεντία, από τη σκοπιά της οποίας το όλον της πραγματικότητας ή της γλώσσας μπορεί να γίνει κατανοητό και να αξιολογηθεί διαμιάς. Ο Σπινόζα και ο Βιτγκενστάιν αναδύονται, με τη σειρά τους, ως ανένδοτοι πολέμιοι κάθε τέτοιας αυθεντίας και συμμαχούν ενάντια στους ισχυρισμούς της να κανοναρχεί ό,τι μπορεί να κατανοηθεί, να αξιολογηθεί και να διαπραχθεί. Επίμαχο και συναρπαστικό, τούτο το βιβλίο μέλλει να προκαλέσει έντονες συζητήσεις και —το σημαντικότερο— σοβαρή σκέψη.»

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)