Ο ευρωπαϊκός στόχος της Κλιματικής Ουδετερότητας για το 2050, είναι ένας υπαρξιακός στόχος για την ανθρωπότητα. Μιλάμε για την μετάβαση σε μία ρυθμισμένη δραστηριότητας όπου οι εκπομπές άνθρακα θα είναι ισοσκελισμένες με τις δυνατότητες απορρόφησης τους από το τοπικό οικοσύστημα, Η κλιματική ουδετερότητα απαιτεί καινοτομία σε όλα τα επίπεδα, όχι μόνο στην τεχνολογία.
Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία αποτελεί τον οδικό χάρτη σε αυτή την πορεία, με την ελπίδα πως τα κράτη των άλλων ηπείρων θα ακολουθήσουν το θετικό παράδειγμα της Ευρώπης, μιας και η Κλιματική Αλλαγή δεν περιορίζεται από σύνορα - μοιραζόμαστε όλοι τον ίδιο πλανήτη. Αν δεν δούμε αντίστοιχες προσπάθειες και δεσμεύσεις από τη διεθνή κοινότητα δεν θα υπάρξει αποτέλεσμα. Σε αυτό το πλαίσιο, η εκλογή Μπάιντεν και η επαναφορά των ΗΠΑ στη Συμφωνία του Παρισιού είναι ένα πολύ αισιόδοξο γεγονός σε μία πολύ δύσκολη συγκυρία.
Πρωταρχικός στόχος της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας είναι η αποφυγή του κλιματικού εφιάλτη που έχουν προδιαγράψει οι πράξεις και οι επιλογές μας μέχρι σήμερα, αποτελώντας παράλληλα ένα συνεκτικό σχέδιο ριζοσπαστικών αλλαγών για μία τριπλή ανάκαμψη: περιβαλλοντική, κοινωνική και οικονομική. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να αγνοούμε τα επιστημονικά δεδομένα που ήταν σαφή εδώ και δεκαετίες, ειδικά όταν τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μία δραματική επιτάχυνση του φαινομένου με πολύ μεγαλύτερη ένταση, γεγονός που καθιστά τη θετική παρέμβασή μας επιτακτική.
Ο Κλιματικός Νόμος δίνει το κανονιστικό πλαίσιο των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, ένα πραγματικό υπόδειγμα πολιτικής καινοτομίας που θα τεθεί σε ισχύ πολύ σύντομα. Είναι μία μακροχρόνια δέσμευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ό,τι αφορά το πλαίσιο και την κατεύθυνση όλων μας. Aποφασίστηκε με ευρεία συναίνεση, έχει μακροχρόνιους στόχους και δεν θα μεταβάλλεται άρδην από τον κάθε εκλογικό κύκλο.
Η Κλιματική Ουδετερότητα πρέπει να επιτευχθεί εκτός από το επίπεδο της ΕΕ και από κάθε κράτος ξεχωριστά μέχρι το 2050, με τις διακριτές αλλαγές που πρέπει να κάνει αναλόγως τη δική του δραστηριότητα. Αυτό σημαίνει πως πρέπει:
- να τεθούν τουλάχιστον δύο ενδιάμεσοι στόχοι και ορόσημα ελέγχου της προόδου που επιτυγχάνεται, το 2023 και το 2040,
- να δημιουργηθεί το Κλιματικό Συμβούλιο, ως ανεξάρτητος επιστημονικός φορέας που θα εξετάζει και θα κατευθύνει αυτή την πρόοδο,
- να εξειδικευτεί η εθνική και περιφερειακή πολιτική προσαρμογής.
- να μεταμορφώσουμε το Χρηματοπιστωτικό τομέα ούτως ώστε να μπορεί να ακολουθήσει και να συμβάλλει σε αυτό το νέο περιβάλλον οικονομικής δραστηριότητας,
- να εξασφαλιστεί η συνοχή των δημοσίων και ιδιωτικών χρηματοδοτικών ροών.
Όρος για τα παραπάνω, η συμμετοχή των πολιτών και των οργανώσεων ή φορέων τους με διαφάνεια, με δυνατότητα να προσφύγουν στην εθνική και ευρωπαϊκή Δικαιοσύνη όταν δεν τηρείται ο Κλιματικός Νόμος, καθιστώντας τον πραγματικά δεσμευτικό πλαίσιο.
Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία ως οδικός χάρτης κατάφερε να σπάσει τα κομματικά και πολιτικά στεγανά, αποτελώντας τη βάση για συναίνεση και κοινή δράση των δημοκρατικών δυνάμεων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, της Αριστεράς, των Πρασίνων και των Φιλελεύθερων, αλλά και των Σοσιαλιστών και κάποιων Συντηρητικών σε θέματα όπως είναι η αλλαγή και προσαρμογή της διατροφικής αλυσίδας, η φιλοδοξία της μηδενικής ρύπανσης, η μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση, η αλλαγή του ενεργειακού μείγματος προς τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, οι αλλαγές στον χρηματοπιστωτικό τομέα αλλά και οι απαραίτητες νομοθετικές παρεμβάσεις. Πρέπει να έχουμε υπόψη ότι ο στόχος της κλιματικής ουδετερότητας θα επιτευχθεί με καινοτομία και νέες τεχνολογίες αλλά και με νέες πολιτικές συναινέσεις.
Μία ακόμη από τις επιτακτικές αλλαγές, είναι η ανάγκη για ειλικρίνεια. Έχει παρέλθει ο καιρός που μπορούσε μία χώρα, ή μία ένωση κρατών σαν την ΕΕ να δηλώνει «πράσινη» την ώρα που εξήγαγε τους ρύπους της σε χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου για να φανεί πράσινη. Πρέπει να γνωρίζουμε πού βρισκόμαστε και τι μένει να κάνουμε στο χρόνο που μας απομένει για να αναχαιτίσουμε την καταστροφή που μας επιφυλάσσει η χρόνια κλιματική αδράνεια παρά τα επιστημονικά δεδομένα που είχαμε στη διάθεση μας. Η Ταξονομία, η κατηγοριοποίηση της ανθρώπινης δραστηριότητα αναλόγως της επιβάρυνσης στο φαινόμενο της Κλιματικής Αλλαγής είναι ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία που έχουμε και δυστυχώς η σημερινή κυβέρνηση παίζει ένα παιχνίδι οπισθοφυλακής τασσόμενη υπέρ της συνέχισης των ορυκτών καυσίμων.
Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) ζητάει μείωση των εκπομπών του άνθρακα κατά 65%-70% κάτω των επιπέδων του 1990, μέχρι το 2030, προκειμένου να πετύχουμε το στόχο του 2050 για κλιματική ουδετερότητα. Στην ΕΕ έχουμε φτάσει για την ώρα να συμφωνήσουμε στο 55%, που δεν είναι λίγο, αλλά μπορούμε και καλύτερα.
Τα εργαλεία που θα χρειαστούμε σε αυτή τη μετάβαση μπορούν να παραχθούν - δεν υπάρχει τεχνολογικό υστέρημα, Μέχρι πρότινος υπήρχε πολιτικό κενό για την περιγραφή και δημιουργία τους, που σε μεγάλο βαθμό καλύπτεται καθημερινά από τους θεσμικούς παράγοντες, τα αιτήματα των πολιτών και την αγορά.
Τέλος, δεν θα μπορούσα να μην αναφερθώ στην covid19, στην «εποχή των πανδημιών» ως αποτέλεσμα της ακραίας απώλειας της βιοποικιλότητας και στο τεράστιο άλμα του ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για την αντιμετώπισή της. Το ΤΑΑ (RFF) αποτελεί από μόνο του ένα λόγο αισιοδοξίας για το μέλλον, αφού σηματοδοτεί την επιστροφή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις αρχές της αλληλεγγύης, της πολιτικής ενοποίησης, της επιθυμίας για ένα κοινό μέλλον και για μια κοινή πολιτική υγείας που είναι πλέον απαραίτητη, απαντώντας και στις επιφυλάξεις που εκφράστηκαν μετά το Brexit. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, έρχεται με το ΤΑΑ να χρηματοδοτήσει ένα πράσινο και ψηφιακό μέλλον, με συνέπεια λόγων και έργων.
Όσα περιγράφουν αυτές οι πολιτικές, είναι μόνο μία καλή αρχή προς τη σωστή κατεύθυνση. Η πραγματική ελπίδα θα υπάρξει όταν οδηγώντας μας σε πολλές μικρές και μεγάλες αλλαγές που δεν θα καθορίζονται απαραίτητα από κάποιο κανονιστικό πλαίσιο, ή υποχρεωτικότητα. Θα είναι θετικές επιδράσεις γιατί θα σκεφτόμαστε διαφορετικά τι καταναλώνουμε, πώς μετακινούμαστε, πώς ζεσταινόμαστε ή δροσιζόμαστε, πώς καλλιεργούμε, και πού μένουμε.
Είναι μία σπάνια στιγμή στην Ιστορία της ανθρωπότητας, όπου απέναντι σε μία σίγουρη καταστροφή ενώνουμε τη βούληση μας, τους πολιτικούς μας φορείς, τα εθνικά και υπερεθνικά εργαλεία που έχουμε δημιουργήσει μετά από δύο Παγκόσμιους Πολέμους και χαράζουμε μια κοινή πορεία ανθρωπισμού και επιβίωσης. Τα πράγματα είναι άσχημα, αλλά μπορούμε να σταματήσουμε τη φθορά, να θωρακίσουμε τους πολίτες και τις κοινότητες που συγκροτούν και να χαράξουμε για τις επόμενες γενιές ένα βιώσιμο κόσμο με μέλλον.
