Την αποσύνδεση της ανακεφαλαιοποίησης των εγχωρίων τραπεζών από τη διαδικασία της αξιολόγησης του προγράμματος από τους θεσμούς επιδιώκει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ).
Η ΕΚΤ επιθυμεί την ταχύτερη εκταμίευση των 15 δισ. ευρώ της δεύτερης δόσης, που έχουν προβλεφθεί για την κεφαλαιακή ενίσχυση των ελληνικών τραπεζών, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η ανακεφαλαιοποίηση θα ολοκληρωθεί πριν από το τέλος του 2015.
Σε δημοσίευμα του γερμανικού οικονομικού περιοδικού Wirtschaftswoche αναφέρεται ότι στη σύνοδο των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης την περασμένη εβδομάδα ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι άσκησε πιέσεις να αποδεσμευθούν τα χρήματα για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών μέχρι τις 15 Νοεμβρίου και όχι μετά την πρώτη αξιολόγηση του προγράμματος από τους δανειστές. Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, η ΕΚΤ ανησυχεί ότι αν η ανακεφαλαιοποίηση εξαρτηθεί από την αξιολόγηση, δημιουργείται μεγάλος κίνδυνος να μην ολοκληρωθεί εντός του 2015. Η ΕΚΤ, εκτιμούν οι ίδιες πηγές, επιθυμεί την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης το 2015 ώστε να μην τεθεί ζήτημα «κουρέματος» καταθέσεων, που προβλέπεται με τη νέα τραπεζική οδηγία που θα τεθεί σε ισχύ από 1ης.1.2016.
Κατά το δημοσίευμα του γερμανικού περιοδικού, η ΕΚΤ δεν επιμένει στις ριζικές μεταρρυθμίσεις που έχουν τεθεί ως προϋπόθεση για να δοθούν τα χρήματα για την κεφαλαιακή ενίσχυση των τραπεζών, όπως π.χ. αναδιάρθρωση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, αλλά εμφανίζεται ικανοποιημένη και με μεταρρυθμίσεις στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, όπως στη σύσταση ταμείου διάσωσης για τις ελληνικές τράπεζες και στη στρατηγική εταιρικής διακυβέρνησης των τραπεζών. Ωστόσο, πολλές χώρες-μέλη αντιδρούν με θυμό σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Σύμφωνα με στελέχη τραπεζών, αν τα χρήματα της ανακεφαλαιοποίησης αποδεσμευθούν μετά την αξιολόγηση, τότε είναι πολύ δύσκολο να ολοκληρωθεί εντός του 2015, καθώς ο χρόνος δεν επαρκεί. Οπως τονίζουν, είναι αδύνατο να ξεκινήσει κάποια σοβαρή προσπάθεια για την εξεύρεση επενδυτών, αν οι τράπεζες δεν δημοσιεύσουν αποτελέσματα και δεν υπάρχει βεβαιότητα ότι σε κάθε περίπτωση η σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος είναι εξασφαλισμένη. Στελέχη τραπεζών θεωρούν θετικό βήμα την αποσύνδεση της αξιολόγησης από την ανακεφαλαιοποίηση, καθώς αυτό θα επιταχύνει τις διαδικασίες. Ωστόσο, προειδοποιούν ότι η ομαλή και σε εύλογο χρόνο ολοκλήρωση της αξιολόγησης είναι κάτι περισσότερο από απαραίτητη. Οπως σημειώνουν, αν η κυβέρνηση εγκλωβιστεί και πάλι σε μια μακρόσυρτη διαπραγμάτευση, δημιουργώντας ανησυχία και αβεβαιότητα, τότε είναι απίθανό να συμμετέχουν στην ανακεφαλαιοποίηση επενδυτές, ακόμα και αν οι όροι των αυξήσεων είναι εξαιρετικά ευνοϊκοί.
Σημειώνεται ότι οι τράπεζες δεν έχουν ακόμη δημοσιοποιήσει τα αποτελέσματα του πρώτου τριμήνου. Ο λόγος είναι ότι εξαιτίας της εκκρεμότητας της ανακεφαλαιοποίησης οι ορκωτοί λογιστές δεν μπορούν να υπογράψουν «καθαρά», δηλαδή χωρίς επιφυλάξεις, πιστοποιητικά στις λογιστικές καταστάσεις. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει το ΤΧΣ να δεσμευθεί ότι σε κάθε περίπτωση οι κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών θα καλυφθούν, κάτι για το οποίο πρέπει να υπάρχουν τα χρήματα.
Εν τω μεταξύ, την προηγούμενη Πέμπτη πραγματοποιήθηκε συνάντηση στη Φρανκφούρτη μεταξύ στελεχών των εγχωρίων τραπεζών και του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού της ΕΚΤ για την εξέλιξη του stress test. Δεν δόθηκαν αριθμοί στα στελέχη των τραπεζών, ωστόσο συζητήθηκαν αρκετές τεχνικές πτυχές της άσκησης, που επιτρέπουν στις τράπεζες να σχηματίσουν μια πρώτη εικόνα.
Στα επιτελεία των τραπεζών τις τελευταίες ημέρες έχει σχηματιστεί συγκρατημένη αισιοδοξία για το τελικό αποτέλεσμα και εκτιμούν ότι το ύψος των κεφαλαιακών αναγκών θα είναι «βατό». Με μεγάλο ενδιαφέρον αναμένεται και το νέο νομοθετικό πλαίσιο για την ανακεφαλαιοποίηση, που θεωρείται κρίσιμης σημασίας για την προσέλκυση ιδιωτών. Ο σχετικός νόμος αναμένεται να παρουσιαστεί την ερχόμενη Τρίτη 20 Οκτωβρίου.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της ΕΚΤ, τα τελικά αποτελέσματα του stress test θα δημοσιευθούν μέχρι το τέλος Οκτωβρίου. Στη συνέχεια, οι τράπεζες θα έχουν διάστημα λίγων ημερών προκειμένου να διατυπώσουν τυχόν ενστάσεις. Κατόπιν οι τράπεζες θα πρέπει με ταχύτητα να διερευνήσουν το επενδυτικό ενδιαφέρον και αν υπάρχει, να προχωρήσουν στις αυξήσεις κεφαλαίου οι οποίες θα πρέπει να ολοκληρωθούν το αργότερο μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου.
Κινήσεις ενίσχυσης κεφαλαίων
Εν αναμονή των τελικών αποτελεσμάτων της άσκησης, οι διοικήσεις των τραπεζών ήδη υλοποιούν κινήσεις για την ενίσχυση της κεφαλαιακής τους βάσης. Την περασμένη Πέμπτη η Τράπεζα Πειραιώς κατέθεσε προαιρετική δημόσια προσφορά στους κατόχους ομολόγων μειωμένης εξασφάλισης, όσο και ομολόγων υψηλής διαβάθμισης της τράπεζας. Ανάλογη κίνηση ετοιμάζουν και οι άλλες συστημικές τράπεζες. Με την πρόταση η Πειραιώς δίνει τη δυνατότητα στους ομολογιούχους είτε να πουλήσουν τα ομόλογα που κατέχουν με ένα μεγάλο discount στην ονομαστική τους αξία είτε να τα ανταλλάξουν στο σύνολο της αξίας τους με μετοχές. Τα ομόλογα της Πειραιώς, τόσο τα μειωμένης εξασφάλισης όσο και τα υψηλής διαβάθμισης, διαπραγματεύονται σε τιμές κατά πολύ χαμηλότερες της ονομαστικής τους αξίας (τα μειωμένης στο 15% της αξίας τους και τα υψηλής στο 50%) λόγω της ανησυχίας των επενδυτών. Με την κίνηση αυτή η Πειραιώς θα ενισχύσει έμμεσα την κεφαλαιακή της βάση. Σημειώνεται ότι σε περίπτωση που μια τράπεζα δεν κατορθώσει να συγκεντρώσει τα απαραίτητα ιδιωτικά κεφάλαια, τότε οι μέτοχοι μειωμένης εξασφάλισης θα υποστούν bail in. Στην ίδια κατεύθυνση η Εθνική Τράπεζα την προηγούμενη εβδομάδα επιβεβαίωσε ότι έχει ξεκινήσει συζητήσεις με ενδιαφερόμενους επενδυτές για το ενδεχόμενο πώλησης της θυγατρικής της στην Τουρκία, Finansbank.
