Το κείμενο της ερώτησης:
Ήδη από τη δεκαετία του 1990, διαπιστώνεται στη λειτουργία του Υπουργείου Πολιτισμού μια ιδιαίτερη ευχέρεια στην παροχή επιχορηγήσεων –κυρίως όταν αυτές προέρχονταν από τα διαθέσιμα των ειδικών λογαριασμών- η οποία οδήγησε πολλές φορές στην κατασπατάληση δημοσίου χρήματος πιθανόν προς εξυπηρέτηση κομματικών σκοπιμοτήτων και πελατειακών σχέσεων. Ως γνωστόν, οι ειδικοί λογαριασμοί επιτρέπουν στον εκάστοτε Υπουργό Πολιτισμού να πραγματοποιεί δαπάνες-χρηματοδοτήσεις κατά την κρίση του, χωρίς τη δυνατότητα ελέγχου από τους ελεγκτικούς μηχανισμούς του Δημοσίου. Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του Θ. Πάγκαλου ως Υπουργού Πολιτισμού, τον Απρίλιο του 2000, ότι ’’βρήκε τρύπα τριών δισεκατομμυρίων δρχ. [8,8 εκ. ευρώ] στο Υπουργείο’’, την οποία απέδιδε σε επιχορηγήσεις συλλόγων (LIFO 12/1/2015). Από τη δήλωση αυτή, δεν εκκίνησε καμία περαιτέρω διερευνητική διαδικασία.
Το 1999, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ κατάργησε τη δυνατότητα πληρωμής δαπανών ομοειδών με τις δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού μέσω ειδικών λογαριασμών. Ωστόσο, το 2001 επί Υπουργίας Ε. Βενιζέλου ανοίγει και πάλι η κερκόπορτα, με ρύθμιση η οποία επιτρέπει να επιχορηγούνται, κατ’ εξαίρεση από τις κείμενες διατάξεις, υπηρεσίες ή οργανισμοί ή έργα που συμβάλλουν στην πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας. Παράλληλα, δημιουργείται στο ΥΠΠΟ ο ειδικός λογαριασμός 234372/2001 ο οποίος τροφοδοτείται με χρήματα από τα κέρδη του ΟΠΑΠ.
Τον Φεβρουάριο του 2004, οι βουλευτές της ΝΔ Κ. Καρράς και Μ. Βαρβιτσιώτης κατέθεσαν ερώτηση προς τον τότε Υπουργό Πολιτισμού Ε. Βενιζέλο, στην οποία σημείωναν ότι με τη χρησιμοποίηση του ειδικού λογαριασμού 234372/2001 η πολιτεία και τα ελεγκτικά όργανα του Δημοσίου στερούνται τη δυνατότητα ελέγχου ενός πακτωλού χρημάτων. Κατά τη γνώμη των βουλευτών της ΝΔ ‘’σχεδόν το 50% του συνόλου των δαπανών του ειδικού λογαριασμού κατευθύνεται για την κάλυψη παγίων αναγκών του ΥΠΠΟ και θα έπρεπε να εγγράφονται στον προϋπολογισμό του’’ (Ελεύθερος Τύπος 25/2/2004).
Τον Μάρτιο του 2008, οι βουλευτές του ΛΑ.Ο.Σ. Μ. Βορίδης, Β. Αποστολάτος και Α. Γεωργιάδης ζητούν με ερώτησή τους προς τον τότε Υπουργό Πολιτισμού Μ. Λιάπη να διευκρινίσει σχετικά με τον ειδικό λογαριασμό 234372/2001:
‘’Σε ποιους λογαριασμούς κατατέθηκαν τα εκταμιευθέντα ποσά; Ήταν λογαριασμοί νομικών ή φυσικών προσώπων; Μετά την εκταμίευση, έγινε έλεγχος και τι είδους για το αν πραγματοποιήθηκε το έργο; Υπάρχει οικονομική λογοδοσία των χορηγηθέντων φορέων;’’ (Ερώτηση 8615/14.3.2008).
Η υπουργική απάντηση φαίνεται να τεκμαίρει το νόμιμο σκάνδαλο:
‘’Τα ποσά των επιχορηγήσεων κατατίθενται στους τραπεζικούς λογαριασμούς των δικαιούχων. Από την ισχύουσα νομοθεσία δεν προκύπτει αρμοδιότητα ελέγχου από το ΥΠΠΟ στη διαχείριση των χρημάτων από τους επιχορηγηθέντες φορείς.’’ (ΥΠΠΟ/ΓΡ.ΥΠ./Κ.Ε./663/4.4.20080).
Επί της ουσίας, δεν παρέχεται από πλευράς Υπουργείου κανένα στοιχείο για την τύχη των 140.000.000 € που δόθηκαν ως χορηγίες από το 2003 έως το 2007.
Μετά τον θόρυβο που προκάλεσε η υπόθεση Ζαχόπουλου, ξεκίνησε πλήθος ελέγχων για τις πράξεις χρηματοδοτήσεων του ΥΠΠΟ από τον ειδικό λογαριασμό. Όμως, κανείς δεν ολοκληρώθηκε, γεγονός που από μόνο του γεννά ερωτηματικά για το αν αυτό οφείλεται σε παρεμβάσεις, διαπλοκή, έλλειψη πολιτικής βούλησης ή ανικανότητα του διοικητικού μηχανισμού.
Το 2008, διαβιβάσθηκε στη Βουλή το σκέλος του πορίσματος που αφορούσε πολιτικά πρόσωπα, κατόπιν της έρευνας των Εισαγγελέων Πρωτοδικών Ε. Ράικου και Π. Αθανασίου σχετικά με τις επιχορηγήσεις από τον ανωτέρω ειδικό λογαριασμό, για το διάστημα 2001-2007. Στο ίδιο πόρισμα αναφέρονται επιχορηγήσεις προς φορείς και σωματεία εργαζομένων του ΥΠΠΟ, μεταξύ των οποίων η Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Υπουργείου Πολιτισμού (ΠΟΣΥΠΠΟ) και το Ταμείο Αλληλοβοήθειας Υπαλλήλων Υπουργείου Πολιτισμού (ΤΑΥΠΥΠΠΟ), που έλαβαν χορηγία 29.000.000 € και 20.000.000 €, αντίστοιχα. Έκτοτε η τύχη του πορίσματος, τόσο για τα πολιτικά όσο και για τα μη πολιτικά πρόσωπα αγνοείται (In.gr 8/7/2008 Press Time - on line 18/12/2012).
Επίσης, το 2008 και ύστερα από παρέμβαση της Γενικής Επιθεώρησης Δημόσιας Διοίκησης, ώστε να ερευνηθούν μία προς μία και σε βάθος οι υποθέσεις των μεγαλύτερων χρηματοδοτήσεων του ΥΠΠΟ, η αρμόδια υπηρεσία αναθέτει σε 13 επιθεωρητές του ΥΠΟΙΚ τη διενέργεια νέου ελέγχου. Τη διαδικασία μπλοκάρει ο Γενικός Διευθυντής Οικονομικής Επιθεώρησης, ο οποίος ζητά να παραδοθούν οι εντολές ανάθεσης στο γραφείο του και να μην εκτελεστούν. Μετά τη συνταξιοδότησή του οι εντολές παρέμειναν στο γραφείο του (Έθνος 17/4/2011).
Το 2009, με αίτημα της Οικονομικής Επιθεώρησης Αθηνών ζητήθηκε από το Ελεγκτικό Συνέδριο η πραγματοποίηση διαχειριστικού ελέγχου των απολογιστικών στοιχείων του ειδικού λογαριασμού 234372/2001 του ΥΠΠΟ για τα έτη 2000-2007. Κατά τον έλεγχο των ετών 2000-2001 παρατηρήθηκαν ελλείψεις στα δικαιολογητικά των διαχειρίσεων για τα οποία ζητήθηκαν διευκρινίσεις. Ο έλεγχος δεν συνεχίσθηκε με το αιτιολογικό ότι οι υπηρεσίες δεν έστειλαν ποτέ τα δικαιολογητικά που τους ζητήθηκαν! (Έκθεση διαχειριστικού ελέγχου ΤΑΥΠΥΠΠΟ – 2017 σελ.36)
Το 2010, ο Γενικός Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης Λ. Ρακιντζής συνέταξε και έστειλε ειδική έκθεση στη ΔΟΥ Νίκαιας, στον Εισαγγελέα Εφετών Αθηνών και στην Επιτροπή για την καταπολέμηση νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες. Σύμφωνα με την έκθεση, προϊστάμενος του ΥΠΠΟ, πρώην αντιπρόεδρος της ΠΟΕ ΥΠΠΟ και πρόεδρος του σωματείου ‘’Γλαυκώπις Αθηνά’’, βρέθηκε με καταθέσεις 9.000.000 €, την προέλευση των οποίων δεν μπόρεσε να αιτιολογήσει. Συγχρόνως, ανατέθηκε στο Σώμα Επιθεωρητών Δημόσιας Διοίκησης να ελέγξει τις κινήσεις των επίμαχων λογαριασμών, προκειμένου να αποκαλυφθεί σε ποιους μεταφέρθηκαν χρήματα. Οι ενέργειες των αποδεκτών της ανάθεσης ελέγχου -αν έγιναν- καθώς και τα όποια τυχόν αποτελέσματα προέκυψαν, αγνοούνται. (Eλευθεροτυπία 17/2/2008 & 27/2/2014, To Bήμα 4/7/2010). Σημειώνεται ότι το 2008 είχε ανατεθεί στην Υπηρεσία Ειδικών Ελέγχων ο διαχειριστικός έλεγχος του σωματείου του ΥΠΠΟ ‘’Γλαυκώπις Αθηνά’’, τα αποτελέσματα του οποίου επίσης αγνοούνται.
Το 2014, σε έκθεσή του το ΣΔΟΕ, κατόπιν του φορολογικού ελέγχου που πραγματοποίησε στο ΤΑΥΠΥΠΠΟ για την περίοδο 2004-2008, αναφέρει παραβάσεις ανακριβούς υποβολής συγκεντρωτικών καταστάσεων για τις οποίες ενημέρωσε τη Δ’ ΔΟΥ. Η Δ’ ΔΟΥ αντί να προχωρήσει σε φορολογικό έλεγχο του Ταμείου και για τα έτη μετά το 2008, περιορίστηκε, με καθυστέρηση δύο ετών, στην επιβολή προστίμου του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων (Έκθεση διαχειριστικού ελέγχου ΤΑΥΠΥΠΠΟ – 2017, σελ.24).
Πέραν αυτών, το 2000 κατατέθηκε μήνυση κατά ομάδας αποτελούμενης από συνδικαλιστές του ΥΠΠΟ η οποία συγκροτήθηκε για τη δημιουργία οικιστικού συνεταιρισμού, με την κατηγορία ότι ενώ η τιμή της αγοράς των οικοπέδων που συμφωνήθηκε με τους πωλητές ήταν 200.000-250.000 δρχ/στρέμμα, οι κατηγορούμενοι εισέπραξαν από τα μέλη του συνεταιρισμού 700.000-750.000 δρχ/στρέμμα (Αδέσμευτος Τύπος 8/12/2000 - Παρασκήνιο 16/10/2016 & 22/10/2016). Η υπόθεση τέθηκε στο αρχείο με βούλευμα, οι ενδιαφερόμενοι, όμως, επανήλθαν με καταγγελία στο ΣΔΟΕ το 2017, το οποίο τη διαβίβασε στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών. Για το ίδιο θέμα το Υπουργείο Πολιτισμού το 2016 και το Υπουργείο Δικαιοσύνης το 2017 έστειλαν στον Εισαγγελέα Πρωτοδικών Αθηνών φάκελο με δημοσιεύματα του Τύπου, ζητώντας τη διερεύνηση των καταγγελιών.
Το 2016, ο τότε Υπουργός ΠΟΑ Α. Μπαλτάς ζήτησε τον διαχειριστικό έλεγχο του ΤΑΥΠΥΠΠΟ από το ΓΛΚ. Σύμφωνα με δημοσιεύματα του Τύπου, μεταξύ των ευρημάτων του διαχειριστικού ελέγχου είναι η διάθεση χρημάτων του Ταμείου για την κάλυψη υπηρεσιακών εξόδων πολιτικών προσώπων, παράτυπες προσλήψεις προσωπικού, διάθεση προσωπικού που αμείβεται από το Ταμείο σε συνδικαλιστικά σωματεία, υπερβολικά υψηλές αδικαιολόγητες δαπάνες κά. Το πόρισμα του ελέγχου αναμένεται να ανακοινωθεί.
Το 2017, ο ίδιος Υπουργός κατέθεσε στην ΓΕΔΔ κ. Μ. Παπασπύρου φάκελο με στοιχεία από τη λειτουργία και δράση του ΤΑΥΠΥΠΠΟ, με αίτημα την διερεύνηση των αναφερομένων, επισυνάπτοντας και τη σχετική ερώτηση κοινοβουλευτικού ελέγχου που είχε κατατεθεί στη Βουλή από 29 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ (Ερώτηση 5243/27.4.2017). Σύμφωνα με δημοσιεύματα, μετά την ολοκλήρωση του ελέγχου από το ΓΛΚ, θα ακολουθήσει έλεγχος από τη Γενική Επιθεωρήτρια Δημόσιας Διοίκησης.
Με βάση τα παραπάνω στοιχεία καθώς και πρόσθετα δημοσιεύματα του Τύπου, τον Νοέμβριο 2017, κατατέθηκε από τον Α. Μπαλτά μηνυτήρια αναφορά στην Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου κ. Ξένη Δημητρίου.
Επειδή, μέσα σε αυτό το καθεστώς της γενικευμένης ανομίας, η σε βάθος διερεύνηση θεμάτων χρηστής διοίκησης και διαχείρισης δημοσίου χρήματος καθίσταται επιτακτική και επιβεβλημένη, ιδίως μετά τις πολλαπλές αλλά ατελέσφορες απόπειρες ελέγχου,
επειδή η λυσιτελής αντιμετώπιση προβλημάτων που χρονίζουν απαιτεί τη γνώση των ιστορικών συνθηκών διαμόρφωσής τους
επειδή διαφαίνεται ότι υπάρχουν προβλήματα στον συντονισμό των ελεγκτικών φορέων ή μηχανισμών και στη σύνθεση των πορισμάτων των αντίστοιχων ελέγχων
επειδή, ειδικότερα, είναι προφανές ότι μέσω του ειδικού λογαριασμού 234372/2001 του ΥΠΠΟ, κατά τα έτη 2001-2008, διακινήθηκαν μεγάλα ποσά για σκοπούς που δεν είναι πάντοτε εμφανώς πολιτιστικοί,
ερωτώνται οι κ. κ Υπουργοί:
1. Σε ποιες ενέργειες έχουν ενδεχομένως προβεί προκειμένου να ελεγχθεί η ορθή διαχείριση των χρημάτων του ειδικού λογαριασμού 234372/2001 του ΥΠΠΟΑ κατά την περίοδο 2001-2008;
2. Έχει διερευνηθεί το ενδεχόμενο απόδοσης αστικών ή ποινικών ευθυνών, εφόσον προκύπτουν, από το σκέλος του πορίσματος των Εισαγγελέων Πρωτοδικών Ε. Ράικου και Π. Αθανασίου που αφορά τις χρηματοδοτήσεις με υπέρογκα ποσά φορέων και σωματείων του ΥΠΠΟΑ;
3. Ολοκληρώθηκαν ή όχι οι διαχειριστικοί έλεγχοι που ανατέθηκαν:
α. στην Υπηρεσία Ειδικών Ελέγχων για το σωματείο του ΥΠΠΟ ‘’Γλαυκώπις Αθηνά’’, το 2008
β. στο Σώμα Επιθεωρητών Δημόσιας Διοίκησης για το ίδιο σωματείο, το 2010
γ. στο ΓΛΚ για το ΤΑΥΠΥΠΠΟ, το 2016;
Αν ναι, ποια τα πορίσματά τους και τι ενδεχομένως αυτά συνεπάγονται για τους εμπλεκομένους;
Αν όχι, για ποιο λόγο δεν προχώρησε η ολοκλήρωσή τους;
4. Ποιο το σύνολο των καταγγελιών που εκκρεμούν στις Εισαγγελίες (Πρωτοδικών Αθηνών, Αρείου Πάγου) από το 2015 και εξής και αφορούν τη διαχείριση του ανωτέρω ειδικού λογαριασμού;
Υπάρχει μέριμνα για την εξέτασή τους εντός εύλογου χρονικού διαστήματος, προκειμένου να μην εμπέσουν σε παραγραφή οι ευθύνες κακοδιαχείρισης, εφόσον προκύψουν; Και ποιες σχετικές εντολές έχουν δοθεί προς αυτήν την κατεύθυνση;
5. Σκοπεύουν να προβούν στον από κοινού συντονισμό των ελεγκτικών υπηρεσιών εποπτείας τους, ώστε να φανούν κατά τρόπο ενιαίο όλες οι συνιστώσες του προβλήματος και να ολοκληρωθούν τελικά οι χρονίζοντες διαχειριστικοί έλεγχοι;
6. Έχει διερευνηθεί η τυχόν πειθαρχική ευθύνη που βαρύνει δημόσιους λειτουργούς που φέρονται να εμπόδισαν την ολοκλήρωση διατεταγμένων ελέγχων ή να ολιγώρησαν στην παροχή απαραίτητων στοιχείων προκειμένου αυτοί να ολοκληρωθούν;
Αιτούμεθα να κατατεθεί στη Βουλή
Το σύνολο των επισήμων εγγράφων που θα τεκμηριώνουν τις απαντήσεις στα ανωτέρω ερωτήματα, συμπεριλαμβανομένων διοικητικών και υπουργικών αποφάσεων, εντολών ελέγχων, πορισμάτων, κινήσεων τραπεζικών λογαριασμών κ.ά.
Οι ερωτώντες και αιτούντες βουλευτές
Μπαλτάς Αριστείδης
Ακριώτης Γεώργιος
Αναγνωστοπούλου Αθανασία
Αυλωνίτου Ελένη
Βαγενά Άννα
Βάκη Φωτεινή
Γκιόλας Ιωάννης
Δρίτσας Θεόδωρος
Εμμανουηλίδης Δημήτριος
Ζεϊμπέκ Χουσεΐν
Θηβαίος Νικόλαος
Ιγγλέζη Αικατερίνη
Καββαδία Ιωαννέτα
Καΐσας Γεώργιος
Καρακώστα Ευαγγελία
Κουράκης Αναστάσιος
Κυρίτσης Γεώργιος
Λιβανίου Ζωή
Μανιός Νικόλαος
Μαντάς Χρήστος
Μεγαλοοικονόμου Θεοδώρα
Μιχελογιαννάκης Ιωάννης
Μορφίδης Κων/νος
Μουμουλίδης Θεμιστοκλής
Μπαλαούρας Γεράσιμος
Μπαλωμενάκης Αντώνιος
Ξυδάκης Νικόλαος
Παπαδόπουλος Αθανάσιος
Παπαδόπουλος Νικόλαος
Παρασκευόπουλος Νικόλαος
Ρίζος Δημήτριος
Ριζούλης Ανδρέας
Σεβαστάκης ΔημήτριοςΣιμορέλης Χρήστος
Σκουρολιάκος Παναγιώτης
Σκούφα Ελισσάβετ
Σταματάκη Ελένη
Σταμπουλή Αφροδίτη
Τριανταφύλλου Μαρία
Τσόγκας Γεώργιος
Φίλης Νικόλαος
