Σε μια χειμαρρώδη και γοητευτική συνέντευξη που παραχώρησε στην Ιωάννα Κλεφτόγιαννη για την Popaganda, o ο ομότιμος καθηγητής Αρχαιολογίας, διάδοχος του Σπύρου Μαρινάτου και παγκοσμίως γνωστός για τις ανασκαφές στο Ακρωτήρι της Θήρας, Χρίστος Ντούμας μιλάει για όλα, και φυσικά για τα θέματα που απασχολούν τελευταία την επικαιρότητα, από τη Συλλογή Στερν και τη συμφωνία «επαναπατρισμού» της και το τσιμέντωμα της Ακρόπολης, μέχρι την εθνική διεκδίκηση των Γλυπτών του Παρθενώνα. Και δεν μασάει τα λόγια του... Μια συνέντευξη που πρέπει οπωσδήποτε να διαβαστεί.
Όλα αυτά μετά το πρόσφατο δημοσίευμα της Εφημερίδας των Συντακτών και του solomon.gr, όπου αποδεικνύεται ότι δύο τουλάχιστον από τα ειδώλια της Συλλογής Στερν αποτελούν προϊόν αρχαιοκαπηλίας, ο κ. Ντούμας μιλά για τουλάχιστον 4-5 κίβδηλα αντικείμενα από τα 15 που εκτίθενται σήμερα στο Κυκλαδικό Μουσείο.
Επιστολή έχει στείλει στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, με κοινοποίηση και στο υπουργείο Πολιτισμού ο κ. Ντούμας, στην οποία ισχυρίζεται ότι αυτό που συμβαίνει με τη Συλλογή Στερν προσβάλλει τη μνήμη της Ντόλυς Γουλανδρή, που ποτέ δεν θα είχε συναινέσει σε όσα συμβαίνουν σήμερα. Ο ίδιος είχε συνεργαστεί και είχε συνδεθεί με στενή φιλία μαζί της τόσο στη συγκρότηση της συλλογής της κυκλαδικής τέχνης, όσο και στη δημιουργία του Κυκλαδικού Μουσείου.
Μεταξύ άλλων, λέει ο κ. Ντούμας: «Κριτικάρω το Μουσείο καταρχάς επειδή δέχτηκε τη Συλλογή Στερν. Αυτή η έκθεση αποτελεί προσβολή στη μνήμη της μακαρίτισσας της Ντόλλυς Γουλανδρή. Αυτό που συνέβη δεν θα το έκανε ποτέ η Ντόλλυ Γουλανδρή. Και ρωτάω αν συστήθηκε επιτροπή από ειδικούς, ώστε να ελεγχθεί η γνησιότητα της Συλλογής και να εισηγηθεί σχετικώς.
Η δική μου άποψη είναι ότι εφόσον γίνεται μια λαθραία ανασκαφή και εξάγονται οι αρχαιότητες, οι αρχαιότητες έχουν χάσει ένα μεγάλο ποσοστό της ιστορικής αξίας τους ως ιστορικά ντοκουμέντα. Αφού δεν ξέρεις από ποια γωνιά της γης των Κυκλάδων βγήκανε, τυπολογικά μόνο λες «αυτά είναι Κυκλαδίτικα», ευχαριστώ πάρα πολύ! Είναι πραγματικά απαράδεκτος ο τρόπος που αντιμετωπίζει τη Συλλογή Στερν το υπουργείο Πολιτισμού. Οι αρχαιότητες της Συλλογής Στερν έχουν χάσει την ιστορική τους αξία, δεν έχουν καμία αξία, όταν δεν ξέρουμε από πού προέρχονται. Είναι δείγματα του Κυκλαδικού Πολιτισμού, χωρίς όμως χώρο προέλευσης. Κι επομένως, δεν λένε τίποτα! Κι έπρεπε να μείνουν στον εξωτερικό, εκεί που ήταν, ως διαφημιστές αυτού του πολιτισμού μας. Τίποτα άλλο! Δεν μας ενδιαφέρουν. Τι να τα κάνουμε;»
Η παράκαμψη της Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών, της διεύθυνσης με άλλα λόγια του ΥΠΠΟΑ, που είναι, σύμφωνα με τον νόμο, αρμόδια για τη διεκδίκηση και τον επαναπατρισμό αρχαιοτήτων θέτει ένα σοβαρότατο ζήτημα για τον κ. Ντούμα, ο οποίος αναφέρεται σχετικά και στην επιστολή του προς το Κυκλαδικό Μουσείο (και το υπουργείο Πολιτισμού). Η δε επίσκεψή του στην έκθεση που τώρα λαμβάνει χώρα στο Κυκλαδικό Μουσείο τον οδήγησε σε σοβαρότατες επιφυλάξεις «για την γνησιότητα ορισμένων από τα αντικείμενα αυτά, τα οποία είναι πιθανότατα κίβδηλα. Έχω δει πάρα πολλά κίβδηλα σε διάφορα μουσεία της Ευρώπης και των ΗΠΑ, έχω μελετήσει τον Κυκλαδικό Πολιτισμό. Μπορώ να εκφέρω άποψη. Κι όπως σας είπα, για ορισμένα από τα ειδώλια διατηρώ πολλές και σοβαρές επιφυλάξεις για τη γνησιότητά τους». Και διευκρινίζει ότι μιλά τουλάχιστον για 4-5 για τα οποία είναι μεγάλες οι πιθανότητες να είναι κίβδηλα.
Και εξηγεί: «Καταρχάς, μου φαίνεται περίεργο το λάξευμά τους. Ένα ειδώλιο, που το ονομάζουν νεολιθικό, το έχουν τοποθετήσει και το εκθέτουν μπρούμυτα. Βλέπουμε την πλάτη του. Δεν μπορούμε να δούμε αν είναι σωστά δουλεμένο, όπως το δούλευαν οι Κυκλαδίτες. Προσθέτω δε στην επιστολή μου ότι όταν υπηρετούσα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο υπήρχε μια ειδική συσκευή που έβαζε κάτω από ακτίνες φωτός τις αρχαιότητες που κατάσχονταν κι έκανε διάγνωση αν είναι γνήσια ή όχι. Εγείρει ερωτήματα επομένως το ότι το υπουργείο Πολιτισμού δεν συνέστησε εξαρχής μια επιτροπή με 2-3 έμπειρους συναδέλφους, για να ελέγξουν τη συλλογή Στερν και κατόπιν, σε περίπτωση που είχαν αμφιβολίες, να την επανέλεγχαν με το φασματοσκόπιο του Αρχαιολογικού Μουσείου, που δείχνει με εγκυρότητα αν είναι κίβδηλο ένα εύρημα».
Ο καθηγητής μιλά για επιπολαιότητα τουλάχιστον, αν όχι για σκοπιμότητα από πλευράς ΥΠΠΟ, αλλά και για σοβαρότατο πλήγμα στο κύρος των Ελλήνων Αρχαιολόγων και του μουσείου που τα φιλοξενεί. Ενώ υποστηρίζει πως το μόνο που εξυπηρετούν όλα αυτά «είναι την νομιμοποίηση του κυρίου Στερν. Γιατί ο κύριος Στέρν μπορεί να βγει έξω, επιχειρηματίας είναι, και να πουλήσει τη συλλογή. Εγώ για αυτό συνέταξα αυτό το έγγραφο προς το Μουσείο».
Επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα;
Σε ερώτηση της δημοσιογράφου σχετικά με το πόσο κοντά βρισκόμαστε στον επαναπατρισμό των Γλυπτών, ο κ. Ντούμας απαντά: «Έχει κάνει σφάλματα η πολιτική ηγεσία στο θέμα της επιστροφής; Δεν πρέπει να αναμειχθεί καθόλου η κυβέρνηση στο ζήτημα, γιατί δεν είναι το θέμα πολιτικό. Είναι θέμα σχέσεων ανάμεσα στο Μουσείο της Ακρόπολης και το Βρετανικό, εφόσον υπάρχει συμφωνία μεταξύ των δύο μουσείων να επιστραφούν τα Γλυπτά ως βιαίως αποσπασθέντα από ένα μνημείο, που αποτελεί παγκόσμιο σύμβολο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Έχουν παρθεί και αποφάσεις στην Αγγλία». Και υπογραμμίζει ότι τα Γλυπτά δεν πρέπει να επιστρέψουν «ως δάνειο» αλλά «μπορούν να γυρίσουν στο σπίτι τους. Γιατί τα Βρετανικά Μουσεία έστειλαν πίσω στην Αφρική τα ευρήματα που είχε από εκεί; Μπορεί λοιπόν να πάρει το Βρετανικό ένα εκμαγείο που έχουμε εδώ και να αντικαταστήσει τα Γλυπτά που θα επιστρέψει».
Για το τσιμέντωμα της Ακρόπολης
Αυστηρός είναι ο καθηγητής Χρίστος Ντούμας και για το τσιμέντωμα του Ιερού Βράχου της Ακρόπολης και τις παρεμβάσεις που έχουν κάνει εκεί το Ίδρυμα Ωνάση: «Το τσιμέντο δεν συνάδει με τον χαρακτήρα του Μνημείου. Πιθανώς έχουν ληφθεί όλα τα μέτρα για να μπορεί να αποκολληθεί και να μην αφήσει αποτυπώματα στον βράχο. Ωστόσο, ο αριθμός των ανθρώπων που μπορούν να ανέβουν στην Ακρόπολη πρέπει να οριστεί άπαξ δια παντός. Δεν είναι ανάγκη όλοι όσοι έρχονται στην Ελλάδα να ανεβαίνουν πάνω στην Ακρόπολη. Αυτό που συμβαίνει σήμερα. Γιατί και τον βράχο τον κοινό να πατάνε, τον φθείρουν ανεπανόρθωτα. Ας βάλουν γύρω γύρω στους λόφους τηλεσκόπια για να βλέπουν το μνημείο όσοι δεν ανεβαίνουν στο βράχο. Γιατί στα μεγάλα σπήλαια της Γαλλίας με τις περίφημες τοιχογραφίες μπαίνει ορισμένος αριθμός ανά ημέρα;» και υποστηρίζει πως αυτό που συμβαίνει συνιστά εμπορευματοποίηση της Ακρόπολης, ή ακόμη χειρότερα... αρχαιοκαπηλία: «Εμπορευματοποίηση είναι αυτό που γίνεται στην Ακρόπολη. Και είναι κι αυτό αρχαιοκαπηλία. Τι θα πει καπηλεύομαι; Πουλώ; Κι όταν πουλάω τα αρχαία με οποιοδήποτε τρόπο, κάνω αρχαιοκαπηλία».
Η ανασκαφή στο Ακρωτήρι της Σαντορίνης
Όσον αφορά την περίφημη ανασκαφή του στο Ακρωτήρι της Σαντορίνης αποκάλυψε μια λιγότερο γνωστή πτυχή της, παράπλευρη απώλεια του πολέμου στην Ουκρανία.
Όπως αναφέρει χορηγός της ανασκαφής ήταν μέχρι πρόσφατα ο Ρώσος Mr. Anti–virus Γεβγκένι Κασπέρσκι, ο οποίος «εμφανίστηκε στο Ακρωτήρι το 2014. Δεν ήθελα να μπλέξω με Ρώσους ολιγάρχες, που καταλήστευσαν το λαό τους. Κι έστειλα αμέσως στην Αρχαιολογική Εταιρεία την πρότασή του, για να ελέγξουν περί τίνος πρόκειται. Ο άνθρωπος αυτός δεν έχει σχέση με τους ολιγάρχες. Επλούτισε με το μυαλό του, που διέκρινε το σοβιετικό καθεστώς εγκαίρως. Και στάλθηκε σε ειδικό πανεπιστήμιο της Μόσχας. Μπήκε στο εργαστήρι των τοιχογραφιών και είδε πώς οι συντηρητές μας βρίσκουν επαφές μεταξύ των σπαραγμάτων τους. Και μου λέει: "Συγκινήθηκα. Αυτό που κάνουν τα παιδιά, το κάνω εγώ μέσα στο μυαλό μου, συμπληρώνοντας chips". Του απαγόρευσε όμως η ρωσική κυβέρνηση να συμμετέχει οικονομικά, αφού ενεπλάκη η Ελλάδα στον πόλεμο, στέλνοντας οπλισμό στην Ουκρανία. Μου έστειλε ένα πολύ συγκινητικό μήνυμα, αμέσως μόλις του απαγορεύτηκε από τη ρωσική κυβέρνηση να επιδοτεί τις εργασίες μας, καθώς η απαγόρευση αφορά όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. "Ελπίζω να μην κρατήσει πολύ γιατί εγώ είμαι φαν της Σαντορίνης και θέλω να ξαναγυρίσω", μου έγραψε. Ενώ αναλογιζόμενος την πιθανότητα ο πόλεμος να παραταθεί και ο χορηγός να μην καταφέρει να επιστρέψει στη Σαντορίνη, ο κ. Ντούμας υπογραμμίζει πως πρέπει να αναζητηθεί ένα ίδρυμα ελληνικό. Πρέπει να βρεθεί οπωσδήποτε κάποιος χορηγός».
ΠΗΓΗ: popaganda.gr
