«2666» ...από τον Roberto Bolaño!

Στιγμές ζωής (;) μέσα από μια απροσδιόριστη κόλαση…

Πολλές φορές, ίσως τις περισσότερες, το ζητούμενο κατά την ανάγνωση ενός λογοτεχνικού έργου είναι η αναζήτηση «κάδρων»… Φωτογραφικές στιγμιαίες αποτυπώσεις που απλά σου έρχονται, διαβάζοντας… Ναι, αυτό είναι το ζητούμενο και αυτό προσπαθεί απεγνωσμένα το μυαλό να φτιάξει!

Υπάρχουν, όμως, στιγμές που η ανάγνωση δημιουργεί κάτι παραπάνω από λογοτεχνικές φαντασιώσεις ή «κάδρα» στιγμών… Υπάρχουν φορές που η ανάγνωση μπορεί να δημιουργήσει ένα ολόκληρο σμήνος κοινωνικών αναζητήσεων ή ακόμα καλύτερα, μπορεί να οικοδομεί χαρακτήρες! Αυτό ακριβώς είναι το πρώτο πράγμα που σου έρχεται στο μυαλό διαβάζοντας το «2666» του Ρομπέρτο Μπολάνιο!

Γραμμένο… κάτω από ένα ιδιαίτερο καθεστώς «ορισμένου χρόνου», με τον θάνατο να γυρνοφέρνει τον Μπολάνιο (στα πρώτα χρόνια του 21ου αιώνα), το «2666» αποτελεί, ίσως, ένα από τα μεγαλύτερα έργα της λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας.  Απλωμένο σε κάτι παραπάνω από 1100 σελίδες χαρτιού, χωρισμένο σε πέντε ιστορίες - μέρη που μπορούν να διαβαστούν ακόμα και… μόνα τους, το «2666» στέκει στα ράφια των βιβλιοπωλείων έτοιμο να «ξαπλώσει» στις σκέψεις όποιου αναγνώστη το επιθυμεί!

Η πένα τρέμει και ξεκινά… Οι σκέψεις του Μπολάνιο σαν σφαίρες καυτές έτοιμες να τρυπήσουν οτιδήποτε θέλει να «φτιαχτεί»…

Το έργο ξεκινά με έντονο το στοιχείο ενός περίπλοκου πανεπιστημιακού μυθιστορήματος! Πρωταγωνιστές, στο πρώτο μέρος, τέσσερις ακαδημαϊκοί που ασχολούνται μανιωδώς με το έργο του γερμανού συγγραφέα φον Αρτσιμπόλντι, του μεγαλύτερου γερμανού συγγραφέα της μεταπολεμικής περιόδου. Οι τέσσερις ακαδημαϊκοί, ένας Γάλλος, μια Αγγλίδα, ένας Ισπανός και ένας Ιταλός που βρίσκεται καθηλωμένος σε ένα αναπηρικό καροτσάκι, που συνδέονται  με μια ιδιαίτερη φιλία πέρα από την συναδελφικότητα, θα ανακαλύψουν τα ίχνη του φον Αρτσιμπόλντι στην πόλη Σάντα Τερέσα του Μεξικού και θα προσπαθήσουν να τον... «συναντήσουν»! Τίποτα, όμως, δεν είναι εύκολο… Το μυστήριο του «εξαφανισμένου» Αρτσιμπόλντι καλά κρατεί…

Το δεύτερο μέρος του έργου, «τρέχει» στην Σάντα Τερέσα του Μεξικού, με τον καθηγητή Όσκαρ Αμαλφιτάνο, να… «συμβουλεύεται» εσωτερικές φωνές, μια στην ουσία, γεγονός που τον κάνει να ισορροπεί ανάμεσα στην τρέλα και την λογική! Έχοντας επωμιστεί το «μεγάλωμα» της κόρης του, σε μια περιοχή, μάλιστα, όπου οι φόνοι νεαρών γυναικών τείνουν να γίνουν καθημερινό φαινόμενο, ο καθηγητής Αμαλφιτάνο, θα προσπαθήσει να εξελίξει την εσωτερική αναζήτηση μέσα από μια μορφή… «τηλεπάθειας»!


Στο τρίτο μέρος του έργου, η πλοκή θα… «ντυθεί» με τον μανδύα της αστυνομικής λογοτεχνίας.  Η αρχή βέβαια είναι λίγο αλλοπρόσαλλη… Ο Μπολάνιο ξεκινά με φόντο τη γυναίκα του Φέητ και περίεργη αναχώρησή της και καταλήγει, ευτυχώς σταδιακά, σε μια δημοσιογραφική αποστολή που θα αναλάβει ο ίδιος στη Σάντα Τερέσα του Μεξικού. Εκεί, θα… μπλεχτεί σε ένα ιδιαιτέρως επικίνδυνο «θέμα», καθώς θα αρχίσει να ανακαλύπτει δολοφονίες εκατοντάδων γυναικών. Και φυσικά δεν αργήσει να καταλάβει την διαφθορά της τοπικής ελίτ… Παράλληλα θα γνωρίζει τον Τσούτσο Φλόρες και την γκόμενά του Ρόσα Αμαλφιτάνο,  την κόρη του καθηγητή Όσκαρ Αμαλφιτάνο! Στην έρευνα για τις δολοφονίες θα τον βοηθήσει και μια δημοσιογράφος, η Γουαδελούπε Ρονκάλ.


Στο τέταρτο μέρος του έργου, ο Μπολάνιο, θα στρέψει τον λογοτεχνικό του φακό ακριβώς πάνω από τις δολοφονίες που έχουν «ματώσει» τα βράδια της… Σάντα Τερέσα. Ωμή βία, λογοτεχνικός ρεαλισμός δίχως άλλο, ιστορίες και εικόνες γυναικείων πτωμάτων που κείτονται άλλοτε «ζωγραφισμένα» με την φρίκη του βιασμού και άλλοτε με «λειψά» με κομμένα μέλη… Φρίκη! Πάνω σ’ αυτές τις εικόνες, ο συγγραφέας απλώνει την ιστορία του, δημιουργώντας, παράλληλα, τον κοινωνικό καμβά από τον οποίο αντλεί τις σκέψεις του. Μια αδυσώπητα ταξική, ομοφοβική, θρησκόληπτη κοινωνία έτοιμη να «ξεράσει» και να σκοτώσει ότι χαλάει και ότι απειλεί, την αθλιότητα που την συντηρεί!  


Το πέμπτο και τελευταίο μέρος του έργου, επιστρέφει, κατά κάποιο τρόπο, στην αρχή! Στην ουσία, πιάνει την άκρη της ιστορίας από την ζωή του Χανς Ράιτελ, που αργότερα εξελίχθηκε στον γνωστό φον Αρτσιμπόλντι. Ο Χανς Ράιτελ, γεννημένος στη Γερμανία και μεγαλωμένος εμφανώς με ελλιπή παιδεία, κατατάσσεται στον χιτλερικό στρατό στα πρόθυρα του Β’ Παγκοσμίου πολέμου και στέλνεται στο σοβιετικό μέτωπο. Εκεί θα ζήσει την ναζιστική αθλιότητα, θα τραφεί με εικόνες φασιστών διώξεων και κυνηγητού, θα ερωτεύεται και θα αρχίσει να γράφει λογοτεχνία… Τελικά, κάποια στιγμή, θα καταφέρει να εκδώσει την πρώτη λογοτεχνική του απόπειρα και, έτσι, ξεκινά τη συγγραφική του σταδιοδρομία. Έκτοτε, όμως, εξαφανίζεται και χάνεται κάθε ίχνος από την ζωή του... Αόρατος και χαμένος εκτός από τα χειρόγραφα που στέλνει προς δημοσίευση…

Τι είναι τελικά το «2666»; Είναι απλά η ιστορία του Αρτσιμπόλντι; Σκέψεις…

Το «2666» είναι η ιστορία ενός γραφιά που μορφοποιεί σκέψεις και εικόνες πάνω στα ερείπια μιας Ευρώπης που έζησε τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο! Σκέψεις, εικόνες και «κάδρα» με φόντο την φασιστική βία… Λογοτεχνικές ματιές στον δρόμο προς την κόλαση!

Η ατμόσφαιρα που δημιουργεί ο Μπολάνιο, με εκπληκτική επιδεξιότητα, είναι απερίγραπτη! Ο Μπολάνιο, στην ουσία, προσπάθησε να γράψει ένα μυθιστόρημα που να περιλαμβάνει, σχεδόν, τα πάντα! Και το απίστευτο είναι πως το κατάφερε! Έφτιαξε ένα λογοτεχνικό αριστούργημα…

Δύσκολο; Ναι… Πυκνό; Ναι… Γεμάτο «έμμετρες» εμμονές; Ναι… Ένα απλό μυθιστόρημα, δηλαδή; Όχι! Και στην τελική… Τι διάολο «έφτιαξε» ο Ρομπέρτο Μπολάνιο; Μα… «έφτιαξε» μια κινούμενη εικόνα, ένα διαφορετικό «frame», για την βία ανάμεσα σε στιγμές ζωής! Τόσο απλά… τόσο υπέροχα απλά…

Το μυθιστόρημα του Ρομπέρτο Μπολάνιο, «2666», κέρδισε το βραβείο Time Magazine Best Fiction Book of the Year το 2008, χρονιά που εκδόθηκε στα αγγλικά και απέσπασε διθυραμβικές κριτικές, καθώς επίσης και το βραβείο Premio Salambó (Café Salambó de Barcelona, Fnac), το 2004!

********************************

Ο Ρομπέρτο Μπολάνιο γεννήθηκε στο Σαντιάγο της Χιλής το 1953. Μυθιστοριογράφος και ποιητής, επέβαλε την παρουσία του μέσα σε πολύ λίγα χρόνια ανάμεσα στους σπουδαιότερους λατινοαμερικανούς συγγραφείς.

Στα δεκαπέντε του χρόνια, αφήνει με την οικογένειά του τη Χιλή για να μεταβεί στο Μεξικό. Στη γενέτειρα του θα επιστρέψει ξανά το 1973 για να υποστηρίξει το κόμμα του Σαλβαδόρ Αλιέντε. Μετά το πραξικόπημα αναγκάζεται να καταφύγει ξανά στο Μεξικό και στη συνέχεια στην Ισπανία, όπου και εγκαταστάθηκε.

Τιμήθηκε με τα βραβεία Herralde και Romulo Gallegos. Ο Ρομπέρτο Μπολάνιο πέθανε στη Βαρκελώνη το 2003.

********************************

«2666» του ROBERTO BOLAÑO
Είδος: Πεζογραφία
Εκδόσεις: Άγρα, 2011
Μετάφραση: Κρίτων Ηλιόπουλος
Σελίδες: 1166

Διαβάστε επίσης:

Τα θέματα στην κατηγορία Βιβλίο του left.gr