Tο νέο βιβλίο της Μάργκαρετ Ατγουντ δεν θα το διαβάσει κανένας, αναγνώστης ή κριτικός. Το θέμα ή ο τίτλος του δεν θα γίνουν γνωστά. Θα μείνει «κλειδωμένο» για έναν ολόκληρο αιώνα και θα εκδοθεί το 2114. Είναι το πρώτο βιβλίο από τα 100 που θα περιλαμβάνει η «Βιβλιοθήκη του Μέλλοντος» (Future Library), ένα φιλόδοξο, εντυπωσιακό σχέδιο της Σκοτσέζας εικαστικού Κέιτι Πάτερσον, που ξεκίνησε αυτό το καλοκαίρι.
Πρώτα φυτεύτηκαν χίλια δέντρα στην περιοχή Νορντμάρκα, έξω από το Οσλο. Θα κοπούν το 2114 και θα προμηθεύσουν το χαρτί για το τύπωμα των εκατό βιβλίων. Μετά ανακοινώθηκε πρώτο και καλύτερο το όνομα της Ατγουντ, ενώ κάθε χρόνο, μέχρι το 2114, μια επιτροπή ειδικών στη λογοτεχνία, μαζί τους και η Πάτερσον όσο βρίσκεται στη ζωή, θα ανακοινώνει έναν ακόμα συγγραφέα. Το χειρόγραφο της Ατγουντ θα φυλαχτεί σε ειδικά σχεδιασμένη αίθουσα δημόσιας βιβλιοθήκης, που θα ανοίξει το 2018 στο Οσλο. Μαζί του μια τυπογραφική μηχανή για την περίπτωση που σε εκατό χρόνια οι άνθρωποι δεν θα βγάζουν πια βιβλία σε χαρτί.
Η πολυβραβευμένη Καναδή συγγραφέας δηλώνει ενθουσιασμένη με το πρότζεκτ. «Με πάει πίσω στα παιδικά μου χρόνια, τότε που θάβαμε μικρά πράγματα στην αυλή ελπίζοντας ότι κάποιος θα τα ξεθάψει ύστερα από πολλά χρόνια και θα πει: «Τι ενδιαφέρον που είναι αυτό το σκουριασμένο τενεκεδένιο κουτί ή αυτή η σακουλίτσα με τους βώλους, ποιος να τους έβαλε εδώ;». Και τι απόλαυση να χάσω για μια φορά τη φάση που βγαίνει ένα βιβλίο μου και αν η πρώτη κριτική είναι καλή τα εύσημα ανήκουν στον εκδότη μου, αν είναι κακή το φταίξιμο είναι δικό μου». Δεν την ενοχλεί καθόλου που κανένας σημερινός, εν ζωή αναγνώστης της δεν θα διαβάσει το βιβλίο, που ήδη στρώθηκε και γράφει. «Ποτέ δεν ξέρεις ποιος και πότε θα διαβάσει τα βιβλία σου, τι φύλο, εθνικότητα ή γλώσσα θα έχει. Ολα τα βιβλία είναι σαν μηνύματα σε ένα μπουκάλι».
Δύο μόνον αγωνίες έχει. Η πρώτη, να μη φθαρεί το χειρόγραφό της κλεισμένο 100 χρόνια σε ένα κουτί – γι’ αυτό και φρόντισε να αγοράσει ειδικό χαρτί. Η δεύτερη, μήπως η γλώσσα «έχει τόσο πολύ αλλάξει σε 100 χρόνια, που θα χρειαστεί ένας παλαιο-ανθρωπολόγος για να βοηθήσει στη μετάφρασή του».
Οσο για την εικαστικό Κέιτ Πάτερσον, τη μαμά του σχεδίου, αυτή πανηγυρίζει που η Μάργκαρετ Ατγουντ, η «συγγραφέας των ονείρων της», δέχτηκε να το εγκαινιάσει. Ηδη φαντάζεται «τις λέξεις της να μεγαλώνουν μαζί με τα δέντρα, μια αόρατη ενέργεια να αποκτά ύλη». Το πρότζεκτ έχει σαφή οικολογικό χαρακτήρα, δηλαδή οι συγγραφείς θα είναι ελεύθεροι να γράψουν ό,τι θέλουν σε φόρμα, μέγεθος και γλώσσα, φτάνει το θέμα τους να έχει κάποια σχέση με τη φύση και το περιβάλλον, τη φαντασία και τον χρόνο. Και κάτι άλλο. «Καλό θα είναι τα γραπτά τους να μεταδίδουν και μια εικόνα της κοινωνίας την εποχή που έγραφαν. Ετσι οι μελλοντικοί αναγνώστες θα έχουν μια αίσθηση του πώς ζούσαμε τότε».
Επιμ.: Β.Γεωργ.
